Horacy pieśni tekst.pdf

Horacy: Dzieła wszystkie. Opera omnia [wydanie dwujęzyczne, polsko-łacińskie]. T. 1-2. Oprac.

Oktawiusz Jurewicz. Wrocław 1986-1988.

I 1 Maecenas atavis edite regibus

Mecenasie, krwi królów potomku szlachetny.

O ty moja obrono, mój zaszczycie świetny!

Są. którzy za wysoką poczytują sławę

Zbierać olimpskim wozem wzruszoną kurzawę.

Tych meta okrąŜona pędem wartkich osi

I palma z panów ziemi do bogów podnosi.

Ten lubi, gdy niestały gmin w swoich zapędach

Na najwyŜszych go w kraju postawi urzędach.

Ów, gdy mu gumna własne tak zapełnią plony.

Jak gdyby zasiał Ŝyzne Libiii zagony,

Ów pługiem przewracane ojczyste ugory.

Choćbyś mu Attalowe obiecywał zbiory.

Nie nakłoni się nigdy, by cypryjską łodzią

Spierał się trwoŜny z morza gwałtowną powodzią.

Nie raz w Ŝegludze srogiej doświadczywszy fali

OstroŜny kupiec na wsi dni swobodne chwali:

Wnet do nędzy niezwykłej silne czując wstręty

Morskim strzaskane gwałtem naprawia okręty.

Są, którym przy kielichu massyjskiego wina

Trudom odjęta słodko upływa godzina.

Lub rozciągnąwszy członki pod zielonym cieniem.

Lub usiadłszy nad wolno płynącym strumieniem.

Tego łechce dźwięk trąby, obóz ciągnie zbrojny,

I od troskliwych matek przeklinane wojny.

Na wszystkie niepogody nieba wystawiony

Biega myśliwiec młodej zapomniawszy Ŝony,

Czyli sarna od wiernych psów zoczona leci,

Czy mu kręte marsyjski rwie odyniec sieci.

Mnie bluszcz między samymi bogi miejsce daje,

Godny dar głów uczonych. Mnie i chłodne gaje,

I lekko z Satyrami skacząc Nimfy hoŜe

Stawią w miejscu, gdzie motłoch podnieść się nie moŜe.

Jeśli tylko Euterpę mych dźwięk pieśni poi,

A lesbijską mi lutnię Poliminija stroi,

Gdy zaś twoim wyrokiem wśród liryków siędę.

Wyniosłą głową niebios dotykać będę.

Ignacy Krasicki

I 3 Sic te diva potens Cypri

Niech ci boska Kyprida drogę udogodni

i Kastor wraz z Polluksem — przewodnie światełka!

Ojciec Eol niech stale zsyła wiatr zachodni,

a wszystkich innych synów zamknie do węzełka!

Mego ci Wergiliusza powierzam, okręcie:

najdroŜszego z przyjaciół, rzec to mogę szczerze!

StrzeŜ go, jak oka w głowie, wierny bądź mu święcie,

i przywieź go bez szwanku w attyckie wybrzeŜe.

Serce pewno Ŝelazne miał albo kamienne,

ów mąŜ, co pierwszy, łódce zaufawszy kruchej,

wypłynął na otchłanie burzliwe, bezdenne,

i ani się nie uląkł srogiej zawieruchy.

ani mgły, co w Ŝałobnej upowiła chuście

widnokrąg, zamącony przez wichrów złą kłótnię,

ni bałwanów, co juŜ to rozewrą czeluście,

juŜ to spienione paszcze w niebo wznoszą butnie!

Juści, nie straszne temu Ŝadne ludzkie trafy,

kto widział morze, co się nawałnicą wzdyma,

i morskie wieloryby, i zdradzieckie rafy —

i na wszystko suchymi spoglądał oczyma!

PróŜno boŜa opatrzność morzem lądy porznie

i między narodami granice ustali:

łódź ludzka tym zaporom urąga bezboŜnie

i śmiałym wiosłem chłoszcze grzbiet błękitnej fali!

Bo ród ludzki zdolny jest do wszelakiej zbrodni:

im sroŜszy bywa zakaz, tym większa podnieta!

Ogień — do podpalacza podobny pochodni —

z niebios niecnym podstępem wykradł syn Japeta!

Nie błyszczy tu ten ogień, jak w gwiezdnym teremie:

smutną był on nam gwiazdą! Pasmo łez i nędzy

i zastęp Ŝądz wszetecznych wtargnął wraz na ziemię —

i Ŝycie ku kresowi chyli się dziś prędzej...

Jakich jeszcze zamysłów człek nie przedsiębierze!

Herakles w swym zuchwalstwie wdarł się do podziemu,

Dedal szybować pragnął w niewaŜkim eterze

skrzydłami, co nie były dane śmiertelnemu!

Nic w świecie naszych głupich pragnień nie ucisza;

nawet w niebiosa drogi szukać chcemy stromej,

pychą swą wciąŜ na nowo draŜniąc gniew Jowisza

i karzące ściągając na głowę swą gromy.

Józef Birkenmajer

I 9 , Vides ut alta stet

Spójrz, jak Soraktu szczyt

Biało się jarzy w śniegu,

Rzeki ściął ostry mróz

I zatrzymał je w biegu,

Las się pod śnieŜnym cięŜarem ugina.

Nie skąp ognisku drew,

Sobie nie Ŝałuj wina,

KaŜ czteroletnie dać

Z dwuusznego sabina:

To cię, Taliarchu, przed mrozem uchroni.

Reszta — to bogów rzecz.

Ufaj im. Bo, gdy oni

Wichry przepędzą precz

Z morza wrzącego toni,

Nie drgnie juŜ cyprys ni stare jesiony.

Troskę o jutro rzuć!

KaŜdy dzień ze spokojem

Przyjmij za losu dar.

Zapisz na dobro swoje,

Baw się Kameną i wiedź korowody.

Zanim ci przykry szron

Włosy przysypie, młody!

Idź na ulicę, w tłum,

Zaznaj miłej swobody

Schadzek wieczornych przy szepcie tajemnym...

Chętnej dziewczyny śmiech

-<*

Zdradzi ją w kątku ciemnym.

Kiedy zesuwasz w dół

Klejnot jej naramienny...

Niby się wzbrania, lecz opór daremny.

Julian Tuwim

I 10 Mercuri, fecunde nepos Atlantis

Merkury, wnuku Atlanta wymowny,

Coś pierwszych ludzi obyczaj surowy

Zmiękczył przez zacnej palestry ćwiczenia

I przez dar mowy!

Gończe Jowisza i bogów, rodzicu

Lutni wygiętej! Chcę dziś śpiewać ciebie,

Coś wszelką zdobycz skryć zręcznym fortelem

Umiał w potrzebie.

Gdy groźnym głosem straszył cię Apollo,

śeś nie chciał oddać ukradzione woły,

Skradłszy mu kołczan boga gniew zmieniłeś

W uśmiech wesoły.

Pod twoją wodzą opuściwszy Troję

Atrydów Pryam oszukał bogaty,

Omylił wrogów i bez szkody minął

Tessalskie czaty.

Tłum lekkich duchów rózgą karcisz złotą

I dusze zboŜne w szczęsne wiedziesz progi.

Mile cię widzą i bóstwa podziemne,

I górne bogi.

Józef Czarnowski

I 11 Tu ne quaesieris, scire nefas,quem mihi quem tibi = Carpe diem

Nie pytaj próŜno, bo nikt się nie dowie.

Jaki nam koniec gotują bogowie,

I babilońskich nie pytaj wróŜbiarzy,

Lepiej tak przyjąć wszystko, jak się zdarzy.

A czy z rozkazu Jowisza ta zima,

Co teraz wichrem wełny morskie wzdyma,

Będzie ostatnia, czy teŜ nam przysporzy

Lat jeszcze kilka tajny wyrok boŜy,

Nie troszcz się o to i... klaruj swe wina.

Mknie rok za rokiem, jak jedna godzina.

Więc łap dzie ń ka Ŝ dy , a nie wierz ni trochę

W złudnej przyszłości obietnice płoche.

Henryk Sienkiewicz

I 19 Mater saeva Cupidinum

Sroga matko Kupidyna

I ty, synu Semeli, waszać to jest wina,

śe w mej lubieŜności krewkiej

Znów mnie gnacie z powrotem do tej ślicznej dziewki.

Do Glicery wdzięków płonę,

Co są jakby z paryjskich marmurów toczone,

Płonę do pysznej urody,

Do twarzy, w którą patrzeć nie moŜna bez szkody.

Rzuciwszy Cypru wybrzeŜa

Wenus na mnie wszystkimi siłami uderza,

O Scytach mi śpiewać broni,

O Partach, co wojują nawróciwszy koni.

O czym bądź... Tu darnie świeŜe.

RóŜdŜek, chłopcy, kadzidła dać mi ku ofierze,

Dwuletniego wina w czarze.

Obiatę dam — chętliwsza moŜe się okaŜe.

Lucjan Rydel

I 23 Vitas inuleo me similis, Chloe

Jako sarenka za matką trwoŜną

Uciekasz, Chloe, przede mną w bór.

Za matką, na lada szelest ostroŜną,

Na lada wiatru szumiący wtór.

Matce, czy wietrzyk w wiosenny dzień

Zaszumi liściem, czy to w krzach

Jaszczurka trawki pochyli pień,

JuŜ bije serce, zdejmie ją strach.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: