Przewlekła obturacyjna choroba pluc - POChP.pdf

(106 KB) Pobierz
(Microsoft Word - 5447-1 Przewlekta obturacyjna choroba pluc POChP _Polish_.\205)
Materiały informacyjne dla pacjentów
NHS Direct
Nursing & Service Improvement
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
Rozdziały tego tematu:
Wprowadzenie
Objawy
Przyczyny
Rozpoznanie
Leczenie
Zapobieganie
Wybrane linki
Wprowadzenie
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest to nazwa grupy chorób płuc,
obejmujcej przewlekłe zapalenie płuc, rozedm płuc i przewlekł obturacyjn chorob
dróg oddechowych, przy czym choroby te mog wystpowa łcznie.
POChP jest jedn z najczstszych chorób układu oddechowego w Wielkiej Brytanii.
Powoduje co roku 300 000 zgonów, czyli około 20-krotnie wicej ni astma. POChP jest
skutkiem uszkodzenia płuc. Główn konsekwencj uszkodzenia płuc, zwykle przez
palenie papierosów, s trudnoci z oddychaniem. Te trudnoci z oddychaniem stopniowo
coraz bardziej nasilaj si, prowadzc do obnienia jakoci ycia, a nawet do
niewydolnoci serca.
Objawy POChP mog wydawa si podobne do objawów astmy. O ile jednak objawy
astmy mona opanowa lekami, POChP trwale uszkadza płuca i niemoliwe jest
odwrócenie tych zmian.
Objawy
Osoby palce s znacznie bardziej naraone na POChP. Choroba ta rozwija si przez
wiele lat, w miar uszkadzania płuc przez palenie tytoniu, i ujawnia si zwykle dopiero po
40 roku ycia.
Do jej objawów nale:
· „kaszel palacza” wczenie rano
· uporczywy kaszel
· obecno luzu i flegmy
Reference No: 5447-1PL
Issued: 14-Aug-07
Valid until: 14-Aug-09
Page: 1 of 6
316660189.004.png 316660189.005.png
PATIENT INFORMATION
West Suffolk Hospital NHS Trust
· wisty
· ucisk w klatce piersiowej
· trudnoci z oddychaniem
· duszno
· nawracajce infekcje płuc i klatki piersiowej
· zaostrzenia dusznoci z gromadzeniem si flegmy/luzu.
Objawy te bywaj czsto bardziej nasilone zim; u osób z POChP czsto wystpuj dwa
lub wicej ni dwa zaostrzenia rocznie.
Chorzy na POChP czsto odczuwaj lk zwizany z chorob, niekiedy maj obniony
nastrój i czuj si izolowani. POChP moe niekorzystnie wpływa na prac zawodow,
ulubione zajcia, aktywno fizyczn, ycie towarzyskie i zwizki uczuciowe, zwłaszcza
fizyczne. POChP moe powodowa znaczny spadek masy ciała i zanik mini, co moe
doprowadzi do niewydolnoci serca.
Duy wysiłek fizyczny niezbdny do oddychania I wykonywania zwykłych, codziennych
czynnoci czsto oznacza, e do serca i innych mini dochodzi zbyt mało tlenu.
Przyczyny
Główn przyczyn POChP jest palenie tytoniu. Prawdopodobiestwo zachorowania na
POChP jest wiksze u osób palcych i tym wiksze, im dłuej pal.
Do innych, znacznie mniej czstych przyczyn choroby, nale: palenie bierne, naraenie
na działanie zanieczyszcze, dymu i kurzu.
Jeeli drogi oddechowe (oskrzela) s objte procesem zapalnym lub pcherzyki płucne s
uszkodzone, a oskrzela zwone, pacjent ma trudnoci z wdychaniem i wydychaniem
powietrza.
Rozpoznanie
U chorych na POChP czsto wystpuje duszno, uporczywy kaszel i gromadzenie
plwociny (flegmy).
Mona wykona nastpujce badania celem wykluczenia innych chorób, takich jak astma:
· Spirometria (badanie oddychania) jest zwykle tym badaniem, które pozwala rozpozna
POChP. Lekarz prosi pacjenta o wydech (wdmuchnicie powietrza) I wdech z rury
podłczonej do urzdzenia, które pokazuje, czy drogi oddechowe s zwone.
Niekiedy mierzy si szczytowy przepływ wydechowy albo pacjent wykonuje wydech po
uyciu inhalatora. Jeeli po uyciu inhalatora nie ma poprawy, bardziej
prawdopodobne jest, e pacjent choruje na POChP ni na astm.
· Zdjcie rentgenowskie (Rtg) klatki piersiowej. Ukazuje nadmierne rozdcie płuc.
Reference No: 5447-1PL
Issued: 14-Aug-07
Valid Until: 14-Aug-09
Page: 2 of 6
316660189.006.png
 
PATIENT INFORMATION
West Suffolk Hospital NHS Trust
· Badanie tomografii komputerowej (TK). Jest to badanie bardziej czułe ni Rtg klatki
piersiowej; jest szczególnie uyteczne w rozpoznawaniu innej choroby płuc – rozedmy
płuc.
Leczenie
Najlepszym sposobem profilaktyki POChP jest niepalenie papierosów; osoby palce
powinny jak najszybciej rzuci palenie, poniewa spowolni to postp choroby. Wane jest
równie unikanie wdychania dymu z papierosów palonych przez inne osoby I
nieprzebywanie w zadymionym otoczeniu. Lekarz rodzinny moe skierowa pacjenta do
placówki pomagajcej w rzuceniu palenia. Mona take zadzwoni do infolinii NHS,
powiconej problematyce palenia tytoniu – NHS Smoking Helpline, tel. 0800 169 0 169.
Jako e nie ma sposobu wyleczenia POChP, leczenie koncentruje si na łagodzeniu
objawów:
· Regularne wiczenia fizyczne umoliwiaj wzmocnienie serca i płuc i popraw
oddychania.
· Zrównowaona dieta, zawierajca witamin C i cynk, ma due znaczenie dla
utrzymania układu odpornociowego w dobrym stanie.
· Picie duych iloci płynów, zwłaszcza wody, zmniejsza ilo zalegajcej flegmy I
luzu.
· Takie objawy POChP, jak zaleganie luzu i uczucie zatkania i niemonoci
normalnego oddychania, mona łagodzi inhalacjami z pary albo stosowaniem w
domu nawilacza powietrza.
· W zmniejszeniu iloci luzu i flegmy pomocna jest fizykoterapia. Fizjoterapeuta
moe nauczy pacjenta wicze do samodzielnego wykonywania w domu.
wiczenia koczyn górnych powoduj popraw objawów, a nie s tak mczce, jak
wiczenia koczyn dolnych.
· Osoby chore na POChP s naraone na ryzyko zakaenia innymi chorobami, due
znaczenie ma zatem coroczne szczepienie przeciwko grypie i szczepienie
przeciwko zapaleniu płuc co 5-10 lat.
Leki:
Głównymi lekami w łagodzeniu objawów POChP s rodki rozszerzajce oskrzela.
Powoduj one rozszerzenie przewodów, którymi do płuc dopływa powietrze; przyjmuje si
je zwykle w postaci wziewnej (z inhalatora), ale s produkowane take w postaci tabletek.
Te same leki stosuje si w astmie.
Kortykosteroidy/steroidy zmniejszaj stan zapalny dróg oddechowych; te leki take
przyjmuje si w postaci wziewnej albo w postaci tabletek. Przy zaostrzeniach choroby
wraz ze steroidami przyjmuje si antybiotyki.
Reference No: 5447-1PL
Issued: 14-Aug-07
Valid Until: 14-Aug-09
Page: 3 of 6
316660189.001.png
 
PATIENT INFORMATION
West Suffolk Hospital NHS Trust
rodki mukolityczne, czyli rozcieczajce luz i flegm, przyjmuje si w postaci kapsułek
lub tabletek. Mona je kupi tylko na recept. Mukolityki s szczególnie korzystne w
okresach zaostrze i w ogóle przy nasileniu objawów choroby.
W bardzo cikiej postaci POChP mona stosowa nebulizator. Rozpyla on mgiełk,
utworzon z bardzo drobnych czstek, w postaci płynnej, dziki czemu mona
jednorazowo przyj wiksz dawk leku. Przed rozpoczciem tego leczenia lekarz
rodzinny lub specjalista sprawdza, czy nebulizator nadaje si dla danego pacjenta.
Długotrwała terapia tlenem:
W skrajnych przypadkach, gdy poziom tlenu we krwi jest niski, mona przyjmowa tlen z
elektronicznie sterowanego „koncentratora tlenu” przez rurki umieszczane w nosie lub
przez mask. Tlen trzeba przyjmowa przez co najmniej 15 godzin dziennie, ale rurki
prowadzce do urzdzenia s bardzo długie i w czasie podłczenia pacjent moe chodzi
po domu. Dostpne s take przenone zbiorniki tlenu, a w przyszłoci moe bdzie
dostpny skroplony tlen. W czasie przyjmowania tlenu absolutnie nie wolno pali tytoniu,
nie tylko dlatego, e osłabia to efekt leczenia, ale ze wzgldu na bezpieczestwo
przeciwpoarowe.
Programy rehabilitacji płucnej:
Jest to indywidualnie dostosowana do potrzeb danego pacjenta forma terapii, łagodzca
objawy ze strony układu oddechowego, poprawiajca jako snu, zwikszajca
sprawno fizyczn, moliwoci poruszania si i poczucie pewnoci. Program obejmuje
edukacj, wiczenia fizyczne, pomoc psychologiczn, doradztwo na temat rzucenia
palenia i ocen sposobu ywienia. Terapia odbywa si w grupie i trwa około szeciu
tygodni. Pacjenci dowiaduj si wicej o swojej chorobie i sposobach opanowywania jej
objawów. Rehabilitacja płucna moe znacznie poprawi jako ycia osoby chorej.
Hospitalizacja:
Przyjcie do szpitala moe by konieczne, jeeli pacjent znacznie stracił na wadze albo
ma due trudnoci z oddychaniem. Pobyt w szpitalu jest niemal zawsze skuteczniejszy ni
pozostawanie w domu, poniewa w szpitalu mona stale nadzorowa oddychanie
pacjenta.
Przeszczepienie płuc:
Wykonuje si je rzadko i zwykle sugeruje si je tylko u chorych, których oczekiwany
dalszy czas trwania ycia jest krótszy ni dwa lata. Operacja moe przynie znaczn
popraw, ale trzeba po niej do koca ycia przyjmowa leki zapobiegajce odrzuceniu
przeszczepionego narzdu. Leki te wykazuj nieprzyjemne działania niepodane.
Reference No: 5447-1PL
Issued: 14-Aug-07
Valid Until: 14-Aug-09
Page: 4 of 6
316660189.002.png
 
PATIENT INFORMATION
West Suffolk Hospital NHS Trust
LVRS (zabieg operacyjny zmniejszaj cy obj to płuc):
Uszkodzone czci płuc usuwa si chirurgicznie. Zabieg ten łagodzi objawy, lecz chorzy
naraeni s na ryzyko zakaenia zapaleniem płuc lub wystpienia przecieku powietrza w
miejscu zaszycia płuca.
Zapobieganie
Jedynym naprawd skutecznym sposobem zapobiegania POChP jest niepalenie tytoniu.
Po rozpoznaniu choroby rzucenie palenia moe spowolni postp choroby i wydłuy
dalszy oczekiwany czas ycia, lecz objawy niekoniecznie zmniejsz si, poniewa
uszkodzenie płuc ju si dokonało.
Wybrane linki
· POChP (przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma płuc) (BMJ BestTreatments)
· Duszno z powodu POChP? (Consumers' Association Treatment Notes)
(Stowarzyszenie Konsumentów – Uwagi na temat Leczenia)
© NHS Direct 2005
Chronic obstructive pulmonary disease [Polish]| Translated March 05
If you have any feedback or comments on this leaflet please phone
PALS on 01284 712555
West Suffolk Hospital NHS Trust
Hardwick Lane, Bury St Edmunds, Suffolk, IP33 2QZ
www.wsh.nhs.uk/pals
Reference No: 5447-1PL
Issued: 14-Aug-07
Valid Until: 14-Aug-09
Page: 5 of 6
316660189.003.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin