Wyjaśnij pojęcia z poetyki antycznej mimesis katharsis hamartia.doc

.Wyjaśnij pojęcia z poetyki antycznej: mimesis , katharsis,  HAMARTIA. .Wyjaśnij te pojęcia na wybranych przykładach z literatury:

mimesis:

Naśladowanie rzeczywistości w sztuce. Jest to jedna z podstawowych kategorii antycznej estetyki określająca relację między dziełem sztuki a światem zewnętrznym. Najbardziej rozwiniętą teorię mimesis stworzył Arystoteles, który rozróżniał sztuki uzupełniające przyrodę nowymi formami i sztuki naśladujące to, co przyroda ukształtowała, czyli tzw. sztuki mimetyczne - malarstwo, rzeźba, poezja.

Np. u Anakreonta, kiedy opisuje w swoich krótkich anakreontykach niewielkie scenki z życia - w utworze pt. "Słodki bój" podmiot liryczny prosi, żeby służący przyniósł mu dzban wina, gdyż zamierza spędzić czas na zabawie z ukochaną. Mimetyzm przedstawianych zdarzeń możemy zaobserwować np. w epopei Homera pt."Iliada". Wprawdzie w swej definicji epopeja łączy dwa światy - ludzi i bogów, ale obok cudowności występuje w niej realizm., np. w opisie tworzenia tarczy Achillesa przez boga Hefajstosa odnajdziemy wiele scen z codziennego życia Greków. Homer ukazał sąd nad zbrodniarzem, zabawę chłopców i dziewcząt zbierających winogrona, pracę żniwiarzy i pasterzy. Mimetyzm był jednym z czołowych zaleceń dotyczących sztuki antycznej.

katharsis:

Dosłownie "oczyszczenie", jedna z podstawowych kategorii antycznej estetyki, odnosząca się do celowego oddziaływania dzieła na samopoczucie odbiorców. Pojęcie to utrwaliło się w teorii  literatury dzięki Arystotelesowi, który w swojej definicji tragedii określił działanie akcji na widza jako wzbudzanie doznań litości i trwogi, a więc zarazem uwalnianie go od nich, czyli "oczyszczenie".

hamartia:

Wina tragiczna, błędne rozpoznanie i fałszywa ocena własnej sytuacji przez bohatera tragedii, który nieświadom istotnego sensu okoliczności, w jakich się znalazł, popełnia czyny prowadzące do dalszego zawikłania jego losu i do katastrofy.

Przykładem hamartii w literaturze może być bohater mitów tebańskich - Edyp. Przeznaczenie sprawiło, że jeszcze zanim się urodził wpisano w jego życie zbrodnię ojcobójstwa i kazirodztwo. Wiedząc o tym, prawdziwi rodzice porzucili syna, skazując go na śmierć. Edyp jednak przeżył, a nawet znalazł drugi dom. Kiedy dowiedział się o strasznej przepowiedni, starał się jej zapobiec. Opuścił dom i przybranych rodziców, gdyż był przekonany, iż to ich dotyczy straszne proroctwo. Przeznaczenie sprawiło, że w drodze napotkał ojca, którego zabił. Sprawdziła się również druga część przepowiedni - nagrodą za odgadnięcie zagadki Sfinksa była ręka matki Edypa - Jokasty. Edyp zawinił, a jednak wina jego jest niezawiniona, przecież próbował zapobiec nieszczęściu. Jednak przeznaczenie sprawiło, że wszelkie jego działania prowadziły do katastrofy.

Również Antygona, bohaterka tragedii Sofoklesa obciążona jest winą tragiczną. Podejmując decyzję pochówku Polinejkesa, postępuje przecież słusznie - przestrzega prawa rodzinnego i odwiecznych praw boskich. Jednak jej wina polega na tym, iż łamie jednocześnie prawo

ludzkie ustanowione przez Kreona. Wikła w ten sposób swoje losy, stawia się w sytuacji, która niechybnie prowadzi do katastrofy.