Kurs PHP & MYSQL(1).pdf

Czym jest PHP?

PHP A SERWER WWW

PHP może być zainstalowany w dwojaki sposób. Pierwszy, najbardziej popularny, to instalacja jako moduł serwera, np.

Apache'a. Wówczas skrypt PHP jest wykonywany na prawach użytkownika, który jest właścicielem Apache'a - zwykle nobody .

Drugi, rzadziej stosowany sposób to instalacja PHP jako programu CGI . Wówczas skrypty PHP umieszczane są w katalogu ze

skryptami CGI (najczęściej jest to katalog cgi-bin ). Należy również pamiętać, taki skrypt jest pełnoprawnym programem CGI

(Common ateway Interface) i musi mieć odpowiednie uprawnienia ( 755 , czyli -rwxr-xr-x ) oraz w pierwszej linii pliku ścieżkę

do interpretera języka.

Instalacja

Aby móc testować skrypty musimy mieć zainstalowany serwer www i interpreter PHP. Pliki instalacyjne do obydwu programów

można znaleźć na stronie PHP.pl w dziale download. Po ściągnięciu instalujemy Apache'a w domyślnym katalogu, potem w

zależności od wersji interpretera PHP rozpakowywujemy go do katalogu c:\php albo instalujemy do tegoż katalogu. Podczas

instalacji zaznaczamy wszystkie możliwe rozszerzenia PHP, tj. .php, .php3 i .phtml. Jeżeli miałeś wersję spakowaną to musisz

jeszcze zamienić nazwę pliku c:\php\php.ini-dist na c:\php\php.ini. Wyżej wymieniony plik jest plikiem konfiguracyjnym

interpretera, jednak do zwykłego korzystania z interpretera nie jest potrzebna specjalna konfiguracji, dlatego nie będziemy nic w

nim zmieniać. Po instalacji serwera i interpretera możesz spróbować uruchomić serwer. Powinien albo krótko po uruchomieniu

wyłączyć się, albo po uruchomieniu przeglądarki i próbie wejścia na adres http://127.0.0.1/ powinien wyświetlić się błąd "Strony

nie znaleziono" albo coś w tym stylu. Aby serwer działał musimy go odpowiednio skonfigurować.

Konfiguracja

Plikiem konfiguracyjnym Apache'a, który będziemy zmieniać jest httpd.conf, znajdujący się w katalogu conf w katalogu gdzie

zainstalowano Apache'a (domyślnie c:\Program Files\Apache Group\Apache\). Otwórz go pod Notatnikiem. Wyszukaj w nim

linii z ServerName. Zamień ją na ServerName 127.0.0.1 (może być także localhost). Jeżeli przed ServerName występuje znaczek

# (haszyk) to usuń go. W ten sposób ustaliliśmy nazwę serwera, przez którą będziemy mogli wywoływać nasze strony i skrypty.

Teraz można uruchomić Apache'a i sprawdzić czy działa. Uruchom Apache.exe, potem przeglądarkę i wejdź na strone

http://127.0.0.1/. Powinna pojawić się strona powitalna Apache'a (jeżeli masz starszą wersję Apache'a może wyświetlić się spis

plików w katalogu htdocs).

Teraz dodamy kilka rozszerzeń indexu. Standardowo po wywołaniu http://127.0.0.1/ wywoływana jest strona

http://127.0.0.1/index.html. Jeżeli takowej nie ma pokazuje się spis zawartości katalogu. Dzięki tej linijce, którą za chwilę

zamienimy, będzie (jeżeli nie ma index.html) sprawdzało czy istnieją i uruchamiały index.php i index.php3. Znajdź w pliku

konfiguracyjnym linijkę DirectoryIndex. Jeżeli występuje przed nią znak # usuń go. Teraz zamień tę linię na DirectoryIndex

index.html index.php index.php3. Serwer sprawdza czy index istnieje w kolejności takiej jak zapisane jest to w pliku

konfiguracyjnym, czyli u nas to będzie wyglądało tak:

• Serwer sprawdza czy istnieje index.html

• Jeżeli istnieje to wyświetla jego zawartość

• Jeśli nie istnieje to sprawdza czy istnieje index.php

• Jeżeli istnieje to wykonuje skrypt i wyświetla wyniki

• Jeśli nie sprawdza czy istnieje index.php3

• Jeżeli tak to wykonuje skrypt i wyświetla jego wyniki

• Jeśli nie pokazuje zawartość katalogu htdocs

Teraz czas na dodanie trzech linii do pliku httpd.conf (czyli konfiguracyjnego), informujących serwer www o ścieżce dostępu do

interpretera PHP i jego rozszerzeniach. Oto te trzy linie:

ScriptAlias /php/ "c:/php/"

AddType application/x-httpd-php3 .php3 .php .phtml

Action application/x-httpd-php3 "/php/php.exe"

Można je wkleić w każdym miejscu pliku. Od tej pory można się już bawić w pisanie skryptów i je testować

Używanie

Wszystkie pliki ze stronami i skryptami przechowywane są w katalogu htdocs w katalogu domyślnym Apache'a. Aby uruchomić

skrypt musisz przegrać go do tego katalogu, uruchomić Apache'a i w pasku adresu wpisac http://127.0.0.1/url gdzie url to adres

pliku wewnątrz, np.: http://127.0.0.1/katalog/skrypt.php gdzie katalog to folder podrzędny do htdocs (czyli domyślnie adres do

tego katalogu to c:\Program Files\Apache Group\Apache\htdocs\katalog), a skrypt.php to nazwa skryptu razem z rozszerzeniem.

Jeżeli w katalogu htdocs mamy całą witrynę to możemy ją uruchomić z adresu http://127.0.0.1/katalog, gdzie katalog to folder w

którym znajduje się cała witryna. I to wszystko!

ROZSZERZENIA PLIKÓW PHP

Pliki stron WWW zawierających skrypty PHP mogą mieć różne rozszerzenia w zależności od konfiguracji serwera. Najczęściej

stosowane to: *.php , *.php3 , *.phtml . Jeżeli chcesz, aby pliki PHP miały także inne rozszerzenia, musisz w pliku httpd.conf

(lub srm.conf ) wpisać w sekcji AddType następującą linię:

AddType application/x-httpd-php .<nowe rozszerzenie>

a następnie, aby plik index z nowym rozszerzeniem był traktowany jako domyślny plik katalogu, w sekcji DirectoryIndex

dopisać:

DirectoryIndex index.<nowe rozszerzenie>

UMIESZCZANIE SKRYPTÓW PHP W KODZIE HTML

Skrypty PHP (obecnie Hypertext Preprocessor ) wykonywane są po stronie serwera, ale umieszczane bezpośrednio w kodzie

strony. Serwer interpretuje kod PHP i przekazuje przeglądarce stronę WWW bez wstawek PHP. Kod PHP umieszczany jest na

stronie za pomocą następujących znaczników:

• <?php i ?>

• <? i ?>

• <script language=php> i </script>

• <% i %>

Drugi typ znaczników, nazywany Short Tags (krótkie znaczniki), dostępny jest, jeżli w pliku konfiguracyjnym PHP (c:\apache

\php\php.ini w win32) włączona jest opcja short_open_tag :

short_open_tag = On

lub po wywołaniu funkcji short_tags() .

Czwarty typ znaczników pochodzi z języka ASP i nie jest dostępny w standardowej konfiguracji PHP. Aby go uaktywnić należy

włączyć następującą opcję:

asp_tags = On

PRZYKŁADOWY SKRYPT PHP

W celu przedstawienia podstawowych cech PHP zostanie zaprezentowany i omówiony przykładowy skrypt odpowiedzialny za

wyświetlenie na stronie aktualnej daty.

<html>

<head>

<title>Skrypt PHP</title>

</head>

<body>

/* skrypt PHP

drukowanie aktualnej daty */

$aktualna_data = date("d-m-Y"); // pobieramy datę do zmiennej

echo("Dziś jest $aktualna_data"); // drukujemy linię

#koniec drukowania aktualnej daty

</body>

</html>

Wynikiem działania tego skryptu będzie:

<html>

<head>

<title>Skrypt PHP</title>

</head>

<body>

Dziś jest: 27-07-2001

</body>

</html>

Zwrócony tekst zastąpi znaczniki skryptu ( <? i ?> ) wraz z umieszczonym między nimi kodem i komentarzami.

Najważniejsze elementy języka

W powyższym przykładzie pobieramy do zmiennej aktualną datę. Jak widać w PHP zmiennych nie trzeba deklarować, a one

same rozpoczynają się znakiem $ .

Zapis date("d-m-Y") oznacza wywołanie funkcji date() , która zwraca aktualną datę w ustalonym formacie (dzień-miesiąc-rok).

Funkcja echo() odpowiedzialna jest za zwracanie tekstu podanego w nawiasie do przeglądarki. Zauważ, że jako argument funkcji

został przekazany tekst umieszczony w podwójnych cudzysłowach (") , w którym znajduje się zmienna $aktualna_data . Ten

rodzaj cudzysłowu mówi parserowi PHP, że ma przeszukać tekst w poszukiwaniu zmiennych (rozpoczynających się od znaku $ )

i zamienić je na ich wartości. Gdybyś zastosował pojedyncze cudzysłowy (') , zwrócony tekst przybrałby następującą postać:

<html>

<head>

<title>Skrypt PHP</title>

</head>

<body>

Dziś jest: $aktualna_data

</body>

</html>

Widać, że teksty umieszczone w takich cudzysłowach nie sa przeszukiwane w celu znalezienia zmiennych i zostają

wydrukowane dokładnie tak, jak zostały zapisane.

Komentarze

echo("jakiś tekst"); // drukowanie tekstu

echo("jakiś tekst"); # drukowanie tekstu

Zasady notacji

Podstawowa notacja języka PHP opiera się na następujących zasadach:

• kończenia każdej linii kodu znakiem ; ,

• umieszczania przed nazwami zmiennych znaku $ ,

• zapisywania w jednej linijce kodu jednej instrukcji lub wyrażenia,

• nie rozróżniania wielkości liter w nazwach funkcji,

• rozróżniania wielkości liter w nazwach zmiennych.

W celu zwiększenia czytelności zapisu można stosować wcięcia i komentarze.

ZMIENNE

TYPY ZMIENNYCH

W PHP nie musisz deklarować nazwy zmiennej ani jej typu przed użyciem. W trakcie wykonywania skryptu typ określi samo

PHP w zależności od sytuacji w jakiej zmienna została zastosowana.

Jeżeli jest dla Ciebie istotne, aby dana zmienna była określonego typu i nie chcesz, żeby decydował o tym parser PHP, możesdz

użyć do ustalenia typu zmiennej funkcji settype() . Zmienna zostanie wtedy przekonwertowana na wskazany typ. Jezeli zaś

chcesz sprawdzić typ zmiennej, możesz użyć funkcji gettype() do jego odczytania.

Liczby całkowite

Liczby całkowite jako typ danych w PHP to dodatnie i ujemne liczby dziesiętne, liczby ósemkowe i szesnastkowe. Ich deklaracja

wygląda następująco:

$zmienna = 19; // liczba dziesiętna dodatnia

$zmienna = -5; // liczba dziesiętna ujemna

$zmienna = 0145; // liczba ósemkowa (w systemie dziesiętnym 101)

$zmienna = 0x19; // liczba szesnastkowa (w systemie dziesiętnym 25)

Liczby zmiennoprzecinkowe

Liczby zmiennoprzecinkowe zawierają część dziesiętną. W PHP zapisuje się je w sposób następujący:

$zmienna = 1.234;

$zmienna = 1.2e3;

Łańcuchy znaków

Łańcuchy znaków przechowują różnego rodzaju teksty. Są one umieszczane w cudzysłowach pojedynczych (') lub w

podwójnych (") . Tylko w tej drugiej sytuacji tekst zostanie przeszukany w celu znalezienia zmiennych. Jeżeli natomiast

umieścisz tekst w cudzysłowach pochylonych (`) , to zostanie on potraktowany przez parser PHP jako polecenie zewnętrzne,

które nalezy wykonać.

# deklaracja łańcucha

$string = "tekst łańcucha znaków";

# dodanie do zmiennej $string nowego łańcucha

$string = $string . " dodany łańcuch";

# przypisanie do zmiennej $string wartości 'pozycja 17'

$liczba = 17;

$string = "Pozycja: $liczba";

# pobranie pierwszej litery tekstu

$string = "dowolny tekst";

$pierwsza_litera = $string[0];

// zmienna $pierwsza_litera jest równa 'd'

# b i li t likó kt l k t l d i j $li t lik

# drukowanie z użyciem znaków \n

echo("pierwsza linia\n");

echo("druga linia\n");

zwróci:

Pierwsza linia

druga linia

Znaki nowej linii (\n) nie będą interpretowane przez przeglądarkę jako łamanie wiersza, w HTML-u bowiem stosuje się znacznik

<br> . Wprowadzone przejścia do nowej linii będą widoczne natomiast w kodzie źródłowym strony.

Aby osiągnąć przejście do nowej linii i w kodzie strony, i w HTML-u, należy zastosować taki sposób pisania:

# drukowanie z użyciem znaków \n i <br>

echo("pierwsza linia<br>\n");

echo("druga linia<br>\n");

Pozwyższy kod zwróci do przeglądarki następujący tekst:

Pierwsza linia<br>

druga linia<br>

Pewne znaki, na przykład $ czy " pełnią specjalne funkcje. Aby parser PHP traktował taki zapis jak normalny znak, a nie

początek zmiennej czy tekstu, należy za każdym razem umieścić prze nim baskslash (\) .

# cudzysłowy proste

echo('znak " oznacza cudzysłów');

Kod ten zwróci:

Znak " oznacza cudzysłów

Spróbujmy teraz napisać to samo, ale z użyciem podwójnego cudzysłowu:

# cudzysłowy podwójne

echo("znak \" oznacza cudzysłów\n");

Kod ten zwróci to, co poprzednio, ale ze znakiem nokej linii na końcu, ponieważ w podwójnych cudzysłowach mogliśmy użyć

zanaku \n . W pojedynczych zostałby on zignorowany i wydrukowany jako normalny tekst.

Znak " oznacza cudzysłów

Gdybyśmy nie napisali przed znakiem " backslasha , parser PHP zwróciłby komunikat:

Parse error: parse error in <lokalizacja pliku> on line <numer linii>

Wybrane znaki specjalne:

\n - nowa linia

\r - powrót karetki

\t - tabulator

\\ - backslash

\$ - znak dolara

\" - cudzysłów podwójny

Konwersje łańcuchów

Ponieważ PHP samo definiuje typy zmiennych, możliwe jest wykonywanie działań arytmetycznych na tekstach i liczbach

(całkowitych lub zmiennoprzecinkowych). Łańcuch tekstowy będzie traktowany jako liczba zmiennoprzecinkowa, jeśli zawiera

jeden ze znaków: - , e lub E . W innym przypadku łańcuch tekstowy będzie traktowany jako liczba całkowita. PHP spróbuje

wyszukać na początku tekstu wartość numeryczną i jeśli jej nie znajdzie, podstawi wartość domyślną czyli zero (0) .

$zmienna = 2 + "14.8";

// zmienna jest równa 16.8 (liczba zmiennoprzecinkowa)

$zmienna = 1 + "-1.3e3";

// zmienna jest równa -1299 (liczba zmiennoprzecinkowa)

$zmienna = 5 + "tekst-15";

// zmienna jest równa 5 (liczba całkowita)

$zmienna = 7 + "10 linii tekstu";

// zmienna jest równa 17 (liczba całkowita)

$zmienna = "12.0 linii " + 3;

// zmienna jest równa 15 (liczba całkowita)

$s="Jestem 'stringiem w pojedynczym cudzysłowie' wewnątrz podwójnego cudzysłowu ";

$s='Jestem "stringiem w podwójnym cudzysłowie" wewnątrz pojedynczego cudzysłowu ';

Sposób sprawdzenia przez PHP czy jest to string polega na przejściu od jednego cudzysłowia do drugiego identycznego.

Przykładowo:

"Why doesn't "this" work?"

jest widziane przez parser PHP w trzech częściach:

"Why doesn't "

string w podwójnym cudzysłowie w którym znajduje się pojedynczy cudzysłów

this

śmieci których parser nie potrafi zrozumieć

" work?"

kolejny string.

Powyższy przykład próbuje umieścić podwójny cudzysłów wewnątrz stringa będącego w podwójnym cudzysłowie. Jest to

problemem ponieważ parser znajduje pierwszą parę pasujących cudzysłowów i sądzi że jest to koniec naszego stringa. Aby

umieścić cudzysłów wewnątrz stringa aby parser zignorował taki cudzysłów musimy użyć przed nim backslasha ( \ ). Użycie

backslasha mówi PHP że cudzysłów jest częścią stringa. Oto poprawny przykład powyższego przykładu:

"Why doesn't \"that\" work?"

Podobny problem spotykamy próbując użyć cudzysłowu pojedynczego w stringu znajdującym się w pojedynczym cudzysłowie:

'You\'d better escape your apostrophes'

Oznacza to że backslash ma specjalne znaczenie w stringach. Zatem aby umieścić backslasha w stringu musimy jego także

poprzedzić backslashem. Dla przykładu:

$file = "c:\windows\system.ini";

echo($file); // wyświetli c:windowssystem.ini

$file = "c:\\windows\\system.ini";

echo($file); // wyświetli c:\windows\system.ini

Innym sposobem na tworzenie stringów, który eliminuje potrzebę używania backslashy jest format znany jako "Here Document".

Jest on przydatny przy dużych ilościach tekstu. Zacznij Here Document ze znacznikiem <<< a za nim umieść identyfikator który

nie pojawi się w Twoim tekście. Identyfikator ten posłuży nam jako znacznik końca tekstu:

$head = <<<ENDH

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN">

<html>

<head>

<title>Feedback form</title>

</head>

<h1 align=center>Feedback form</h1>

ENDH;

Łączenie stringów.

Stringi mogą być łączone poprzez operator (.).

$first_name = 'Charlie';

$last_name = 'Brown';

$full_name = $first_name . $last_name;

Częstą potrzebą w PHP jest tworzenie dużych stringów HTML. Przypisywanie (=) i łączenie (.) mogą być ze sobą łączone (.=)

aby ułatwić sprawę.

$html = '<table>';

$html .= '<tr><td>number</td><td>square</td></tr>';

for($i=0; $i<10; $i++) {

$square = $i * $i;

$html .= '<tr><td>' . $i . '</td><td>' . $square . '</td></tr>';

}

$html .= '</table>';

Używanie zmiennych w stringach:

Więc nie chcesz łączyć ze sobą wielu prostych stringów, PHP umożliwia Ci zastosowanie zmiennych wewnątrz podwójnego

cudzysłowia. Więc oba poniższe kody dadzą ten sam rezultat $full_name:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: