Ustawa o języku polskim.pdf

(127 KB) Pobierz
Dz
1
Dz.U. 1999 Nr 90 poz. 999
Data wydania: 1999.10.07
Data wejścia w życie: 2000.05.09
USTAWA
o języku polskim
Przepisy ustawy dotyczą ochrony języka polskiego i używania go w działalności publicznej
oraz w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
zobowiązane są do dokonywania wszelkich czynności urzędowych w języku polskim, chyba
że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Przepis ten stosuje się odpowiednio do oświadczeń składanych organom, które wymieniono
poniżej:
1. konstytucyjne organy państwa,
2. organy jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji w zakresie, w
jakim wykonują zadania publiczne,
3. terenowe organy administracji publicznej,
4. instytucje powołane do realizacji określonych zadań publicznych,
5. organy, instytucje i urzędy podległe organom wymienionym w pkt 1 i pkt 3,
powołanych w celu realizacji zadań tych organów, a także organów państwowych
osób prawnych w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,
6. organy samorządu innego niż samorząd terytorialny oraz organy organizacji
społecznych, zawodowych, spółdzielczych i innych podmiotów wykonujących
zadania publiczne.
Ustawa nie obejmie wymiany międzynarodowej związanej ze składaniem dokumentów np. do
granicznych Urzędów Celnych, które w przypadku wątpliwości miały już wcześniej
możliwość żądania przedstawienia tłumaczenia dokumentów.
Stan prawny na 2002.05.20
USTAWA
z dnia 7 października 1999 r.
o języku polskim.
(tekst ujednolicony)
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej:
zważywszy, że język polski stanowi podstawowy element narodowej tożsamości i jest
dobrem narodowej kultury,
2
zważywszy na doświadczenie historii, kiedy walka zaborców i okupantów z językiem
polskim była narzędziem wynaradawiania,
uznając konieczność ochrony tożsamości narodowej w procesie globalizacji,
uznając, że polska kultura stanowi wkład w budowę wspólnej, różnorodnej kulturowo
Europy, a zachowanie tej kultury i jej rozwój jest możliwy tylko poprzez ochronę
języka polskiego,
uznając tę ochronę za obowiązek wszystkich organów i instytucji publicznych
Rzeczypospolitej Polskiej i powinność jej obywateli
uchwala niniejszą ustawę.
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Przepisy ustawy dotyczą ochrony języka polskiego i używania go w działalności publicznej
oraz w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 2.
Ustawa nie narusza:
1. przepisów ustaw o stosunku państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych,
w szczególności dotyczących uprawiania kultu i praktyk religijnych,
2. praw mniejszości narodowych i grup etnicznych.
Art. 3.
1. Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:
1. dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności
językowej jego użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do
właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej
komunikacji,
2. przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji,
3. szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze,
4. upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także
przeciwdziałaniu ich zanikowi,
5. promocji języka polskiego w świecie,
6. wspieraniu nauczania języka polskiego w kraju i za granicą.
2. Do ochrony języka polskiego są obowiązane wszystkie organy władzy publicznej oraz
instytucje i organizacje uczestniczące w życiu publicznym.
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa, w drodze rozporządzenia,
zasady prowadzenia egzaminów państwowych z języka polskiego dla cudzoziemców
ubiegających się o urzędowe poświadczenie jego znajomości.
3
Art. 4.
Język polski jest językiem urzędowym:
1. konstytucyjnych organów państwa,
2. organów jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji w zakresie, w
jakim wykonują zadania publiczne,
3. terenowych organów administracji publicznej,
4. instytucji powołanych do realizacji określonych zadań publicznych,
5. organów, instytucji i urzędów podległych organom wymienionym w pkt 1 i pkt 3,
powołanych w celu realizacji zadań tych organów, a także organów państwowych
osób prawnych w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,
6. organów samorządu innego niż samorząd terytorialny oraz organów organizacji
społecznych, zawodowych, spółdzielczych i innych podmiotów wykonujących
zadania publiczne.
Rozdział 2
Ochrona prawna języka polskiego w życiu publicznym
Art. 5.
1. Podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
dokonują wszelkich czynności urzędowych w języku polskim, chyba że przepisy
szczególne stanowią inaczej.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do oświadczeń składanych organom, o których
mowa w art. 4.
Art. 6.
Umowy międzynarodowe zawierane przez Rzeczpospolitą Polską powinny mieć polską
wersję językową, stanowiącą podstawę wykładni, chyba że przepisy szczególne stanowią
inaczej.
Art. 7.
1. Języka polskiego używa się w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej pomiędzy podmiotami polskimi oraz gdy jedną ze stron jest podmiot polski.
Dotyczy to w szczególności nazewnictwa towarów i usług, ofert, reklamy, instrukcji
obsługi, informacji o właściwościach towarów i usług, warunków gwarancji, faktur,
rachunków i pokwitowań.
2. Podmiotem polskim w rozumieniu ustawy jest:
1) osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
2) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości
prawnej
4
- prowadząca działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Posługiwanie się w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
wyłącznie obcojęzycznymi określeniami, z wyjątkiem nazw własnych, jest zakazane.
4. Obcojęzyczne opisy towarów i usług oraz obcojęzyczne oferty i reklamy
wprowadzane do obrotu prawnego, o którym mowa w ust. 1, muszą jednocześnie mieć
polską wersję językową.
5. Kontrolę wykonywania obowiązków, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, sprawuje
Inspekcja Handlowa oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Art. 8.
1. Jeżeli stroną umowy, której wykonanie ma nastąpić na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jest podmiot polski, umowę sporządza się w języku polskim.
2. Umowa sporządzona w języku polskim może mieć wersję lub wersje obcojęzyczne.
Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, podstawą wykładni takiej umowy jest jej wersja
polskojęzyczna.
3. Do umów zawartych z naruszeniem ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio art. 74 § 1
zdanie pierwsze oraz art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego; umowa sporządzona w języku
obcym nie stanowi uprawdopodobnienia faktu dokonania czynności prawnej, o
którym mowa w art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego.
Art. 9.
Język polski jest językiem nauczania oraz językiem egzaminów i prac dyplomowych w
szkołach publicznych i niepublicznych wszystkich typów, w państwowych i niepaństwowych
szkołach wyższych oraz w placówkach oświatowych i innych instytucjach edukacyjnych,
chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Art. 10.
1. Napisy i informacje w urzędach i instytucjach użyteczności publicznej, a także
przeznaczone do odbioru publicznego oraz w środkach transportu publicznego
sporządza się w języku polskim.
2. Nazwom i tekstom w języku polskim mogą towarzyszyć wersje w przekładzie na
język obcy w wypadkach i granicach określonych w rozporządzeniu ministra
właściwego do spraw administracji publicznej.
Art. 11.
Przepisy art. 5-7 oraz art. 9 i art. 10 nie dotyczą:
1. nazw własnych,
2. obcojęzycznych dzienników, czasopism, książek oraz programów
komputerowych, z wyjątkiem ich opisów i instrukcji,
3. działalności dydaktycznej i naukowej szkół wyższych, szkół i klas z
obcym językiem wykładowym lub dwujęzycznych, nauczycielskich
kolegiów języków obcych, a także nauczania innych przedmiotów,
jeżeli jest to zgodne z przepisami szczególnymi,
4. twórczości naukowej i artystycznej,
5
znaków towarowych, nazw handlowych oraz
oznaczeń pochodzenia towarów i usług.
Rozdział 3
Rada Języka Polskiego i jej kompetencje
Art. 12.
1. Instytucją opiniodawczo-doradczą w sprawach używania języka polskiego jest Rada
Języka Polskiego, zwana dalej "Radą", działająca jako komitet problemowy w
rozumieniu art. 34 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz.
U. Nr 75, poz. 469 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1999 r. Nr 49, poz. 484).
2. Nie rzadziej niż co dwa lata Rada przedstawia Sejmowi i Senatowi sprawozdanie o
stanie ochrony języka polskiego w rozumieniu art. 3.
Art. 13.
1. Rada, na wniosek ministra właściwego do spraw kultury, ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania, Prezesa Polskiej Akademii Nauk lub z własnej
inicjatywy wyraża, w drodze uchwały, opinie o używaniu języka polskiego w
działalności publicznej i obrocie prawnym oraz ustala zasady ortografii i interpunkcji
języka polskiego.
2. Towarzystwa naukowe, stowarzyszenia twórców i szkoły wyższe mogą zwracać się do
Rady w sprawach używania języka polskiego.
Art. 14.
1. Każdy organ, o którym mowa w art. 4, może zasięgnąć opinii Rady w wypadku
wystąpienia w toku czynności urzędowych istotnych wątpliwości dotyczących użycia
języka polskiego.
2. Producent, importer oraz dystrybutor towaru lub usługi, dla których w języku polskim
brak jest odpowiedniej nazwy, może wystąpić z wnioskiem do Rady o udzielenie
opinii co do odpowiedniej formy językowej dla oznaczenia tego towaru lub usługi.
Rozdział 4
Przepisy karne
Art. 15.
1. Kto w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje wyłącznie
obcojęzyczne nazewnictwo towarów i usług, ofert, reklam, instrukcji obsługi,
informacji o właściwościach towarów i usług, warunków gwarancji, faktur,
rachunków i pokwitowań, z pominięciem polskiej wersji językowej,
podlega karze grzywny.
5. zwyczajowo stosowanej terminologii naukowej i technicznej,
6.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin