Minipodrecznik-Linux Edu CD.pdf

Linux-EduCD

Linux-EduCD 0.4.1

Minipodręcznik

Rajmund Radziewicz

SIMP – Studium Techniki

http://www.simp-st.pl/

Linux-EduCD – wprowadzenie

Uruchamianie płyty

Instalacja na twardym dysku

Linux-EduCD HomePack

Baza danych

NFS- udostępnianie zasobów w sieci

NIS – scentralizowane zarządzanie użytkownikami

SAMBA, czyli współdzielenie plików i drukarek

Apt-get, Dpkg i Kpackage – kilka sposobów na zarządzanie

oprogramowaniem 54

Linux-EduCD jako system ratunkowy 59

Serwer WWW w szkolnej pracowni 70

System e-learningowy MOODLE 74

LTSP – konfiguracja serwera bezdyskowych terminali 83

FreeNX 89

Przegląd wybranych programów edukacyjnych 91

Prawa autorskie

Dokument może być używany zgodnie z warunkami GNU General Public License w wersji 2

lub wyższej ( http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html ). Zezwolenie na dystrybucję kopii jest

przyznane pod warunkiem, że zapis o prawie autorskim oraz to zezwolenie zostaną

przechowane na wszystkich kopiach

Linux-EduCD

Linux-EduCD 0.4.1 – wprowadzenie

(rozdział ten, w zmienionej formie ukazał się jako artykuł w kwartalniku “Linux w

szkole”)

Linux-EduCD jest edukacyjną dystrybucją bazującą na Knoppiksie i

wykorzystującą część pakietów z zasobów Debiana SID. Domyślnym środowiskiem

graficznym jest KDE. Podobnie jak sam Knoppix, czy inne jego pochodne, system

ten może być uruchamiany bezpośrednio z płyty. Oznacza to w praktyce możliwość

pracy wyłącznie z napędu CD-ROM, nie wymagającej żadnej ingerencji w dane

znajdujące się już na naszym komputerze. Oczywiście istnieje także możliwość

zainstalowania dystrybucji w sposób tradycyjny, na oddzielnej partycji lub twardym

dysku. Zaletą pracy z systemem typu “Live CD” jest właśnie to – że instalacja jest

tylko jedną z możliwych opcji.

Jak sama nazwa wskazuje, Linux-EduCD to dystrybucja o profilu edukacyjnym. Jako

że produkt jest rodzimej produkcji – uruchamia się w języku polskim, zawiera także

spolszczony instalator, menu, skrypty konfiguracyjne i większość oprogramowania.

Edukacyjny nie oznacza jednak, że składające się na dystrybucję programy dotyczą

wyłącznie edukacji. Wiadomo, że w szkole często przydaje się edytor graficzny,

Linux-EduCD

pakiet biurowy, czy też baza danych. Na płycie znajdziemy więc ok. 2 GB

oprogramowania edukacyjnego, narzędzia sieciowe i systemowe, pakiet biurowy

OpenOffice 1.1.2, przeglądarki internetowe, programy do odtwarzania audio i video,

edytory graficzne (w tym najnowszy Gimp), programy do obsługi aparatów

cyfrowych, komunikatory głosowe i tekstowe (Kadu, Skype, Kphone)

Rysunek 1. Pulpit Linux-EduCD 0.4.1

Poza wymienionym oprogramowaniem, Linux-EduCD ma praktycznie wszystko to,

co niejedna całkiem spora dystrybucja. Cecha ta jest zresztą charakterystyczna dla

samego Knoppiksa, którego nowe wydania ukazują się niezwykle często i w którym

wbrew pozorom można znaleźć bardzo dużo pakietów w najnowszych wersjach.

Takie połączenie pozwala na wygodną i w miarę kompleksową pracę zarówno w

szkole – jak i w domu. Umieszczenie dużej ilości oprogramowania na jednej płycie

Linux-EduCD

możliwe jest dzięki wykorzystaniu specjalnego modułu cloop , opracowywanego

m.in. przez Klausa Knoppera, autora Knoppiksa. Jest to moduł jądra Linuksa

umożliwiający dostęp do skompresowanych obrazów dysku. To właśnie ten moduł

pozwala na kompresję oprogramowania na płycie i pomieszczenie na niej więcej niż

byłoby to możliwe w tradycyjny sposób. Również dzięki możliwości czytania ze

skompresowanego systemu plików, dostęp do danych w systemach

wykorzystujących cloop jest znacznie szybszy. To wszystko jest jednak

“redukowane” koniecznością pracy w pamięci operacyjnej. W związku z powyższym,

nie można powiedzieć, że praca z tego typu dystrybucją będzie szybsza niż z

tradycyjnie zainstalowanym Linuksem.

Wracając do programów edukacyjnych, z działu astronomii i geografii z

pewnością na uwagę zasługują: Celestia, SolarSystem, atlas nieba KStars, czy

Xephem – pakiet potrafiący wizualizować obiekty Układu Słonecznego. Poza

planetami, pozwala na wyświetlanie położenia ok 30 tys. planetoid, kilkuset komet.

Można odtwarzać trajektorie przelotów ciał niebieskich, oglądać za pomocą 'lupy'

mapę Księżyca itp. Z chemii pakiety PyMOL, RasMOL, Kalzium, z działu

Matematyka – Yacas, DrGenius i Kseg. Jest również ciekawe oprogramowanie do

opracowywania testów – Keduca, QCAD, jeden z bardziej znanych linuksowych

systemów CAD 2D. Z oprogramowania uzupełniającego szkolny warsztat, mamy do

dyspozycji arkusz kalkulacyjny OpenOffice Calc, przeglądarki internetowe: Mozilla,

Konqueror (ewentualnie Elinks), oprogramowanie do dzielenia i modyfikacji twardych

dysków, o funkcjonalności zbliżonej do komercyjnego Partition Magic – QTParted.

Jest również serwer baz danych MySQL, serwer WWW Apache, serwer plików i

drukarek Samba, serwer proxy Squid itp.

Z nowych aplikacji edukacyjnych warto zwrócić uwagę na Gnu Terminarz Ucznia.

Jest to polski program przeznaczony dla uczniów szkoły podstawowej, średniej i

gimnazjum. Pozwala na zarządzanie takimi informacjami jak oceny, klasówki,

terminy. Można również za jego pomocą obliczać statystyki, średnią ocen, prowadzić

elektroniczny dzienik. Aplikacja jest kontynuacją windowsowego programu o

zbliżonej nazwie - Terminarz Ucznia.

Linux-EduCD

Dla wsparcia zajeć prowadzonych poprzez sieć, na płycie umieszczony jest

skonfigurowany już system e-learningowy Moodle . Jest to bardzo dobrze

spolonizowany i rozbudowany LMS ( ang. Learning Management System -

Systemem Zarządzania Nauczaniem ), udostępniany na licencji GPL. Służy do

prowadzenia zdalnych kursów oraz projektowania, tworzenia, składowania i

udostępniania materiałów szkoleniowych. Oczywiście jego funkcjonalność jest

bardzo zróżnicowana. Może służyć przykładowo jako platforma do łatwiej i szybkiej

budowy szkolnego portalu internetowego. Bardziej szczegółowo postaram się opisać

Moodle'a w rozdziale “ System e-learningowy MOODLE ”.

Przydatny w nowej wersji Linux-EduCD, w szczególności jeśli chodzi o konfigurację

szkolnych pracowni komputerowych – jest LTSP . Nazwa ta jest skrótem od Linux

Terminal Server Project . Jest to wydajny serwer terminali graficznych, za które

mogą posłużyć nawet leciwe, szkolne pecety. Zasada działania graficznego

terminala polega na tym – że wszystkie aplikacje uruchamiane są faktycznie na

jednej maszynie – serwerze. Poprzez seciowy system plików NFS, udostępniana jest

terminalom przestrzeń dyskowa, na której przechowywane są wszystkie dane

użytkowników. Sam terminal może natomiast pracować praktycznie bez twardego

dysku i napędów. Pozwala to na zorganizowanie sprawnej sieci stanowisk pracy,

przy zupełnie minimalnym nakładzie kosztów i pracy.

Z nowych aplikacji użytkowych, jakie znalazły się w najnowsze wersji Linux-EduCD

( 0.4.1) mamy do dyspozycji działający bezpośrednio z płyty konfigurator firewalla

z funkcją proxy i maskarady . Po uruchomieniu Linux-EduCD wybieramy z k-menu

pozycję 'Konfiguracja'->'Usługi'->'Konfiguracja FIREWALL-a'. Uruchomi się prosty

program okienkowy, w którym mamy do dyspozycji trzy tryby pracy: "easy",

"medium" i "ekspert". Najwygodniejszy jest zdecydowanie poziom "medium", na

którym możemy wybrać sobie z listy urządzenia sieciowe, wyklikać które porty mają

być otwarte, jakie usługi mają

być widoczne na zewnątrz, włączyć proxy i maskaradę, czy nawet jednym klikiem

uruchomić IPSEC (dodatkowy system zabezpieczeń działający na poziomie

protokołu TCP/IP).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: