wyklad02.pdf

WYKŁAD 2 Gatunki dziennikarskie

TYPY INSTYTUCJI NADAWCZYCH

1) MEDIA KOMERCYJNE:

z reguły własność prywatna,

celem jest zysk,

polityka repertuarowa, nastawiona na zwiększenie oglądalności (słuchalności),

sprzedaż czasu lub powierzchni reklamowcom:

GAZETA WYBORCZA

SUPER EKSPRESS

RADIO ZET

RMF FM

TVN

POLSAT

2) MEDIA PUBLICZNE:

Przeważnie własność państwowa,

pełnienie służby publicznej (misji) w dziedzinie edukacji, informacji, kultury,

ZASADY PROGRAMOWE:

- pluralizm światopoglądowy

- ochrona kultury i tożsamości narodowej

- rzetelna, wszechstronna informacja:

BBC (Anglia)

ZDF (Niemcy)

TVP S.A. (Polska)

3) MEDIA NIEKOMERCYJNE (NON-PROFIT):

Jest to wyspecjalizowana część struktur partii politycznych (dziennik „Trybuna”), związków

zawodowych (tygodnik „Solidarność”), kościołów („Radio Maryja”),

celem jest pomoc w realizacji interesów organizacji macierzystej.

STYL DZIENNIKARSKI

Nie można mówić o stylu dziennikarskim, a jedynie o JĘZYKU MEDIÓW.

Tautologie, np. masło maślane, są bardzo częstym „grzechem” dziennikarskim.

FUNKCJONALIZM SŁOWA

„Jeżeli pięknie zrobiona tarcza źle broni przed nieprzyjacielem,

to nie można powiedzieć, że jest piękna.” SOKRATES.

Przepisała Marta, Grupa V

„Powinieneś pisać tak, aby czytelnicy nie tylko mogli,

ale i musieli cię zrozumieć.” KWINTYLIAN.

FUNKCJE JĘZYKA wg Romana Jacobsona:

Informacyjna

Ekspresywna

Impresywna

Fatyczna

Poetyczna

Metajęzykowa (podwójna wartość komunikatu)

Walery Pisarek wskazuje na 3 podstawowe funkcje w prasie:

Przedstawieniową (informacyjną)

Ekspresywną (wyrażamy emocje)

Impresywną (wywieramy wrażenie na odbiorcy)

Konrad Lorenz, o istocie dziennikarstwa:

„To, co powiedziane, nie musi być wysłuchane,

usłyszane nie musi być zrozumiane,

zrozumiane nie musi być zaakceptowane,

zaakceptowane nie musi być zastosowane,

zastosowane nie musi być utrwalone.”

WIZUALIZACJA TEKSTU:

Najlepiej postrzegane jest to, co wyjątkowe, intensywne

To, co powtarzalne- poczytność stałych rubryk

To, co urozmaicone

Akapity, decydujące o przejrzystości tekstu

Wyliczanie

Partie dialogowe (reportażach)

Rozdziały, podrozdziały, śródtytuły

Światło w tekście

Akapity prasowe- to co najważniejsze musi być zawsze na początku akapitu!

W tekstach informacyjnych PRIORYTETEM są POJĘCIA SZCZEGÓŁOWE.

HIPONIM: termin szczegółowy (walc, topola, taksówka, kasztanka)

HIPERONIM: termin bardziej ogólny (taniec, drzewo, samochód, koń)

Przepisała Marta, Grupa V

OBRAZOWOŚĆ wzmaga interesującość tekstu pisanego. Unikać należy pojęć abstrakcyjnych!

WYPOWIEDŹ PRASOWA

WYPOWIEDŹ DZIENNIKARSKA

Dominacja zdań pojedynczych

nierozwiniętych

Wysoka frekwencyjność

czasowników i nazw własnych

Zdania pojedyncze- najwyżej

9 składników

Mało zaimków i przymiotników

Dominacja form osobowych strony

czynnej

Przewaga czasu przeszłego nad

teraźniejszym

Mało imiesłowów

Zwroty pozbawione elementów

emocjonalnych

Mało bezokoliczników

Leksyka rodzima, a nie

obcojęzyczna

Unikanie mowy niezależnej

Nazywamy przedmioty wprost,

Unikamy fachowej terminologii

Brak zwrotów odautorskich do

czytelnika

Unikanie wielosłowia

Zdania podrzędne, jeśli już, to:

dopełnieniowe i przydawkowe

Unikanie słownictwa kancelaryjnego

Retoryka klasyczna (ARYSTOTELES, KWINTYLIAN, CYCERO):

Stopniowanie argumentów od najsłabszego do najmocniejszego

Argumentacja dwustronna

Samodzielne wyciąganie wniosków przez odbiorcę

W latach 40. XX wieku Hovland „Nowa retoryka”:

Na początku argument najsilniejszy

Argumentacja dwustronna tylko w odniesieniu do wykształconego odbiorcy

Samodzielne wyciąganie wniosków tylko dla odbiorców wykształconych

H. P. Grice opracowało kilka pragmatycznych zasad posługiwania się słowem:

1) ZASADA ILOŚCI:

Nie czyń swego tekstu bardziej informacyjnym, niż być powinien.

2) ZASADA JAKOŚCI:

Pisz tylko i wyłącznie prawdę.

3) ZASADA ODNIESIENIA (RELEWACJI):

Pisz zawsze na temat.

4) ZASADA SPOSOBU:

Pisz zrozumiale, zwięźle, w sposób uporządkowany.

MANIPULACJA JĘZYKOWA to językowe działanie perswazyjne, które ma wpłynąć na odbiorcę

przy założeniu, że odbiorca nie jest tych działań świadomy.

Przepisała Marta, Grupa V

MANIPULACJĄ JEST:

Schlebianie odbiorcy

Uzurpacyjne identyfikowanie się z odbiorcą

Przemycanie informacji

Tendencyjne zmienianie nazw i opisów zdarzeń

W kontekście medialnym manipulacją może być:

Selekcjonowanie i porządkowanie zdarzeń w informacji

Pomijanie niektórych argumentów w komentarzu

Stosowanie wybranych kryteriów w recenzji

W reportażu nieuwzględnianie wszystkich punktów widzenia

Stosowanie uatrakcyjniających zabiegów w tytułach

Przepisała Marta, Grupa V

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: