Traktat_z_Lizbony_____nowy_rozdzial_europejskiej_integracji.pdf

S³awo mir Mo æ kun

Traktat z Lizbony – nowy rozdzia³

eu ro pe j skiej in te gra cji

Wej œcie w ¿y cie 1 grud nia 2009 r. Tra kta tu z Li z bo ny (TL) za ko ñ czy³o kil ku le t ni

pro ces re fo r my po wiê kszo nej UE, maj¹cy przy wró ciæ ste ro w noœæ pro ce su

de cy zyj ne go oraz za pe w niæ na rzê dzia do fo r mo wa nia am bi t nych ce lów glo ba l nych.

Re fo r ma, któ rej pie r wsze kszta³ty by³y ju¿ wi do cz ne w tra kta cie kon sty tucy j nym,

mia³a prze ciw dzia³aæ mar gina li za cji Eu ro py na œwia to wej sce nie w XXI w.

Mimo i¿ zapisane w TL zmiany

w fun k cjo no wa niu UE s¹ pro ce sem

d³ugo trwa³ym, a kon kre t ne me cha ni z -

my re la cji po miê dzy in sty tu cja mi UE

bêd¹ siê do pie ro kszta³to waæ, de cy zje

per so na l ne pod jê te przez Radê Eu ro -

pejsk¹ 19 listopada 2009 r. oraz zaob-

ser wo wa ne ten den cje po zwa laj¹ wy su -

n¹æ pie r wsze wnio ski.

prze wi dy wa li ko nie cz noœæ insty tucjo -

nal ne go uspra w nie nia prac Wspól no ty

maj¹cej rozszerzyæ siê o 12 pañstw.

29 paŸdziernika 2004 r. w Rzymie podpi-

sa ny zo sta³ Tra ktat usta na wiaj¹cy

Kon sty tu cjê dla Eu ro py (TKE) 2 , opra-

co wa ny przez Kon went Unii Eu ro pe j -

skiej. 3 Przy znaj¹cy Wspól no cie wie le

atry bu tów pa ñ stwo wo œci, tra ktat kon -

sty tucy j ny od rzu co ny zo sta³ przez

spo³ecze ñ stwa pañstw sta no wi¹cych

fun da ment eu ro pe j skiej in te gra cji. 4 Po

dwu le t nim okre sie re fle ksji (2005-2006),

nowy im puls da³a pre zy den cja nie mie c -

ka. Po przez re du kcjê idei kon sty tu cji do

OD IDEI DO RE A LI ZA CJI

D³uga i wyboista droga do wejœcia

w ¿y cie Tra kta tu z Li z bo ny roz po czê³a

siê w 2001 r., zaraz po podpisaniu Trak-

tatu z Nicei. 1 Uni j ni de cy den ci ju¿ wte dy

1 15 grudnia 2001 r., nieca³y rok po szczycie w Nicei, Rada Europejska w belgijskim Laeken przyjê³a ko-

lejn¹ de kla ra cjê w spra wie przysz³oœci Unii Eu ro pe j skiej. De kla ra cja z La e ken na kre œli³a dro gê Wspól -

no ty do wiê kszej de mo kra cji, prze j rzy sto œci i sku te cz no œci oraz za po wie dzia³a pod jê cie sta rañ maj¹cych

na celu stwo rze nie Tra kta tu usta na wiaj¹cego Kon sty tu cjê dla Eu ro py.

2 Kon sty tu cja Eu ro pe j ska mia³a zast¹piæ doty ch cza so we pra wa pie r wo t ne Wspól no ty. Uchy lo ny mia³ zo staæ

Traktat Rzymski (TWE) i Traktat z Maastricht oraz wszystkie traktaty i akty je zmieniaj¹ce i uzupe³niaj¹ce.

Jed no cze œ nie Unia Eu ro pe j ska mia³aby uzy skaæ oso bo woœæ prawn¹. Ponad to w kon sty tu cji do ko na no wy ra Ÿ -

ne go po dzia³u na ko m pe ten cje Unii, pañstw cz³on ko wskich oraz ko m pe ten cje dzie lo ne. Pro jekt mia³ pro wa dziæ

do wzmo c nie nia wspó³pra cy w spra wach wspó l nej po li ty ki za gra ni cz nej i bez pie cze ñ stwa. Zak³ada³ m.in.

powo³anie euro pe j skie go Mi ni stra Spraw Za gra ni cz nych. Poza tym prze pi sy kon sty tu cji zno si³y wy móg jed -

nomy œl no œci przy g³oso wa niach w spra wach do tycz¹cych wiê kszo œci dzie dzin wspó l nej po li ty ki uni j nej.

3 Kon went Unii Eu ro pe j skiej po wsta³ zgod nie z za le ce niem przy jê tym na po sie dze niu Rady Eu ro pe j -

skiej w Laeken w 2001 r. Jego zadaniem by³o przekszta³cenie Unii w organizacjê bardziej demokra-

tyczn¹, prze j rzyst¹ i sku teczn¹. Rada Eu ro pe j ska wy zna czy³a Valéry’ego Gi s car da d’Estainga na

prze wod nicz¹cego Kon we ntu oraz Giu lia no Ama to i Je an - Lu ca Dehaene’a na wi ce prze wod nicz¹cych.

4 W referendum z 29 maja 2005 r. Francuzi odrzucili Konstytucjê dla Europy – 54,87 proc. g³osów na

„nie”. 1 cze r w ca 2005 r. ne ga ty w nie o do ku men cie wy po wie dzia³o siê 61,6 proc. Ho len drów.

I – 2010 / 13

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE 73

ram ko le j ne go tra kta tu re fo r mu j¹cego

(m.in. po przez ofi cja l ne usu niê cie

wspól no to wej sym bo li ki) 5 , UE powró-

ci³a tym samym do stosowanej od daw-

na me to dy ewo lu cji in te gra cji. Mimo do -

konanych zmian, TL wszed³ w ¿ycie

je de na œcie mie siê cy po zak³ada nym te r -

minie, do koñca budz¹c emocje co do

swojej przysz³oœci (g³ównie za spraw¹

Ir lan dii i Czech), ko m p li kuj¹c tym sa -

mym wy bór no wej Ko mi sji Eu ro pe j skiej

i Pa r la men tu Euro pe j skie go. 6

nych. TL nie za stê pu je doty ch cza so -

wych praw pie r wo t nych, ale wpro wa dza

zmia ny w Tra kta cie o Unii Eu ro pe j skiej

(TUE) i Tra kta cie o Fun kcjo no wa niu

Unii Eu ro pe j skiej (TFUE). 7 Nowy doku-

ment zno si po dzia³ uni j nej in te gra cji na

trzy fi la ry. „Uwspó lno to wie niu” uleg³

ob szar sto sun ków ze w nê trz nych (II fi -

lar) oraz spraw wewnêtrznych i spra-

wied li wo œci (III fi lar).

Bardzo wa¿ne dla zmian ustrojo-

wych UE jest podniesienie Ka r ty Praw

Pod sta wo wych do rangi obowi¹zu-

j¹cego na terenie Unii aktu prawnego. 8

Isto t na jest rów nie¿ zmia na do ty -

cz¹ca sy ste mu g³oso wa nia . Traktat

Re fo r muj¹cy od cho dzi od sy ste mu ni ce j -

skie go i wpro wa dza sy stem pod wó j nej

wiê kszo œci pro po no wa ny w pro je kcie

Kon sty tu cji Eu ro pe j skiej. 9

RE FO R MA CZY RE WO LU CJA?

Czy re zy g na cja z idei za wa r tych

w „kon sty tu cji” jest rze czy wi sta? Tra k -

tat z Li z bo ny wpro wa dza wie le za pi -

sów Tra k ta tu Kon sty tucy jne go, w tym

naj wa¿ nie j sze in no wa cje in sty tu cjo nal -

ne w ob sza rze sto sun ków ze w nê trz -

5 Szereg pañstw przyjê³o deklaracjê, „¿e flaga przedstawiaj¹ca kr¹g dwunastu z³otych gwiazd na niebie-

skim tle, hymn pochodz¹cy z Ody do Radoœci z IX Sym fo nii Lu d wi ga van Bee t ho ve na, de wi za „Zjed no czo na

w ró¿ no rod no œci”, euro bêd¹ce wa lut¹ Unii Eu ro pe j skiej oraz Dzieñ Eu ro py ob cho dzo ny 9 maja po zo staj¹ dla

nich sym bo la mi wy ra ¿aj¹cymi po czu cie wspól no ty oby wa te li Unii Eu ro pe j skiej oraz ich zwi¹zek z ni¹”. Rów -

nie¿ wpro wa dzo ne przez TL zmia ny w pre a m bu le TUE w du ¿ym sto p niu cze r pi¹ z Tra kta tu Kon sty tucy jne go,

po mi jaj¹c m.in. od nie sie nie do Boga i wa r to œci chrze œci ja ñ skich.

6 TL usta la sta³¹ li cz bê pos³ów do PE na 751, co sku t ku je ko nie cz no œci¹ alo ka cji miejsc, uw z glêd niaj¹c

zmia ny demo gra fi cz ne oraz roz sze rze nia UE. Nie pe w noœæ, co do ra ty fi ka cji TL przez wszy stkie pa ñ stwa,

wp³ynê³a tak¿e na przed³u¿enie kadencji starej Komisji, w obawie o zgodne z prawem wy³onienie nowej KE.

7 Ten dru gi moc¹ Tra kta tu Re fo r muj¹cego zmie ni³ na zwê z Tra kta tu usta na wiaj¹cego Wspól no tê

Europejsk¹.

8 Tekst Karty zosta³ przyjêty i podpisany 7 grudnia 2000 r. na szczycie Wspólnoty w Nicei. Karta Praw Pod-

stawowych wchodzi³a w sk³ad Traktatu ustanawiaj¹cego Konstytucjê dla Europy (jako jego czêœæ II), który

osta te cz nie nie zo sta³ raty fi ko wa ny. Nie roz strzy g niê to wiêc, czy Ka r tê na le ¿y tra kto waæ jako ko le j ny akt tak

zwa ne go pra wa pie rwo t ne go UE czy te¿ mia³aby ona mieæ cha ra kter de kla ra cji po li ty cz nej. Umie sz cze nie Ka r -

ty jako dru giej czê œci Kon sty tu cji dawa³o jej bar dzo wy sok¹ ran gê. Po do b ne roz wi¹za nie za sto so wa no w przy -

pa d ku Tra kta tu Re fo r muj¹cego. Pod czas Kon fe ren cji Miê dzyrz¹do wej 2007 r. usta lo no, ¿e Ka r ta nie bê dzie

w³¹czo na do Tra kta tu, lecz po zo sta nie oso b nym do ku men tem. Za ra zem jed nak w art. 6 Tra kta tu o Unii Eu ro -

pe j skiej wska za no, ¿e „Unia uz na je pra wa, wol no œci i za sa dy okre œlo ne w Ka r cie Praw Pod sta wo wych Unii Eu -

ropejskiej z 7 grudnia 2000 r., w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 r. w Strasburgu, która ma tak¹ sam¹

moc prawn¹ jak tra kta ty”. Pol ska, na mocy tzw. „Pro to ko³u bry ty j skie go”, za gwa ran to wa³a, i¿ ani s¹dy uni j ne

ani te¿ krajo we nie bêd¹ mog³y stwier dzaæ ewen tu a l nych nie zgod no œci pra wa krajo we go z po sta no wie niami

Ka r ty. RP po win na z uwag¹ ob se r wo waæ sto so wa nie za pi sów Ka r ty przez oby wa te li i in sty tu cje UE w pra kty ce.

9 Rada UE bê dzie po dej mo wa³a wiê kszoœæ de cy zji w dro dze g³oso wa nia wiê kszo œci¹ kwa li fi ko wan¹.

Wiê kszoœæ tê bê dzie siê ob li czaæ na za sa dzie pod wó j nej wiê kszo œci: aby dana de cy zja mog³a zo staæ przy -

jêta, wymagane bêdzie poparcie co najmniej 55 proc. pañstw cz³onkowskich (obecnie 15 na 27 krajów

UE), reprezen tuj¹cych co naj mniej 65 proc. lud no œci UE. Aby unie mo ¿ li wiæ ma³ej li cz bie naj bar dziej za -

lu d nio nych pañstw za blo ko wa nie de cy zji, mnie j szoœæ blo kuj¹ca musi obe j mo waæ co naj mniej czte ry pañ -

stwa cz³on ko wskie, w prze ciw nym ra zie uz na je siê, ¿e wiê kszoœæ kwa lifi ko wa na zo sta³a osi¹gniêta,

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE

I – 2010 / 13

TL pro wa dzi do umo c nie nia spó j no -

œci we wnê trz nej Unii, prze kszta³caj¹c

j¹ w jed no lit¹ or ga ni zacj¹ miê dzy na ro -

dow¹. UE uzyska³a oso bo woœæ praw -

n¹ , co umo ¿ li wia pod pi sy wa nie umów

miê dzyna ro do wych. Pre zy den cja hi sz -

pa ñ ska za po wia da m.in. pod jê cie sta rañ

o przyst¹pie niu „27” do Eu ro pe j skiej

Kon we ncji Praw Cz³owie ka.

kra ty za cja pro ce su usta woda w cze go, tj.

ko le j na idea wzma c niaj¹ca PE i daj¹ca

mu ini cja ty wê ko sztem KE. Eu ro pa po -

wtó rzy³a b³¹d z pro ce su ra ty fi ka cji kon -

sty tu cji. Nie ste ty, za miast pog³êbio nej

in fo r ma cji o TL, w wiê kszo œci przy pa d -

ków wybrano ³atwiejsz¹ drogê przeko-

ny wa nia po li ty ków, ni¿ spo³eczeñstw.

Niedo infor mo wa ni i zmê cze ni oby wa te -

le UE przyjêli wejœcie w ¿ycie TL z entu-

zja z mem o wiele mniejszym ni¿ poprzed-

nie traktaty. Czy bêdzie to mia³o jakieœ

sku t ki w przy sz³oœci?

Nie czy te l noœæ i nie spre cyzo wa nie

nie któ rych za pi sów po wo duj¹, i¿ oby -

wa te le UE, a na wet sami po li ty cy, bêd¹

„uczyæ siê” TL w trakcie jego funkcjono-

wa nia. Imp le men ta cji pod pi sa ne go pra -

wie dwa lata temu Traktatu, który

z za³o¿enia mia³ wejœæ w ¿ycie z po-

cz¹tkiem 2009 r., to wa rzysz¹ roz gry w ki

wokó³ ob sa dy no wych sta no wisk, za pi -

sa nych w tym do ku men cie.

Tra ktat Re fo r muj¹cy re gu lu je te¿

spo sób wy cho dze nia z Unii pa ñ stwa,

które zdecydowa³oby siê na taki krok.

NOWE STA NO WI SKA

– STA RE ZA SA DY

TL wprowadza jedne z najg³êbszych

zmian w hi sto rii in te gra cji eu ro pe j skiej.

Nie ste ty, maj¹c przy bli ¿yæ Uniê oby wa -

telom, nie uda³o siê pozyskaæ ich popar-

cia. Niezbêdna do tego wydaje siê demo-

W po wszech nym od bio rze, naj bar -

dziej na ma cal ny mi zmia na mi po wej œ ciu

w ¿ycie TL, jest utwo rze nie sta no wisk :

Prze wod nicz¹cego Rady Eu ro pe j skiej ,

zwa ne go po to cz nie pre zy den tem UE 10 ,

na wet je œli nie zo sta³o spe³nio ne kry te rium w za kre sie li cz by lud no œci. Rada Eu ro pe j ska po sta no wi³a, ¿e

nowy system zostanie wprowadzony w 2014 r. Przez pierwsze trzy lata, tj. do 2017 r., pañstwo cz³onkow-

skie mo¿e za¿¹daæ, aby dany akt zosta³ przyjêty wiêkszoœci¹ kwalifikowan¹ okreœlon¹ w Traktacie

z Nicei. Do TL wprowadzono tak¿e tzw. formu³ê z Joaniny, mówi¹c¹, i¿ gdy pañstwa niezgadzaj¹ce siê na

pod jê cie de cy zji zgro madz¹ 3/4 jed ne go z te stów mnie j szo œci blo kuj¹cej (34 proc. li cz by pañstw lub

26 proc. potencja³u demograficznego Unii), to Rada ponownie bêdzie musia³a zaj¹æ siê spraw¹ i poszuki-

waæ „satysfakcjonuj¹cego rozwi¹zania” w „rozs¹dnym czasie”. Od 1 kwietnia 2017 r. zacznie w pe³ni

dzia³aæ podana wy¿ej tzw. podwójna wiêkszoœæ, przy czym nadal mo¿na siê bêdzie odwo³aæ do formu³y

z Jo a ni ny w nie co zmo dyfi ko wa nym kszta³cie (de kla ra cja nr 7). Do jej uru cho mie nia wy sta r czy bo wiem

zgromadzenie co najmniej 55 proc. jednego z testów mniejszoœci blokuj¹cej (tj. na przyk³ad ok. 19 proc.

po ten cja³u demo gra ficz ne go Unii). Wa r to przy po mnieæ, i¿ Pol ska pro po no wa³a wpro wa dze nie tzw.

systemu pier wia stko we go.

10 Pro ce du rê wy bo ru oraz ko m pe ten cje Prze wod nicz¹cego Rady Eu ro pe j skiej okreœla art. 9b TUE:

„Rada Eu ro pe j ska wy bie ra swo je go prze wod nicz¹cego wiê kszo œci¹ kwa li fi ko wan¹ na okres dwóch

i pó³ roku. Man dat prze wod nicz¹cego jest jed no kro t nie od na wia l ny”. W przy pa d ku prze szkód w spra -

wo wa niu man da tu, ta sama pro ce du ra sto so wa na jest do odwo³ywa nia prze wod nicz¹cego. Do jego

g³ów nych ko m pe ten cji na le ¿y prze wod ni cze nie Ra dzie Eu ro pe j skiej i pro wa dze nie jej prac oraz za pe w -

nienie przygotowania i ci¹g³oœci prac RE, we wspó³pracy z przewodnicz¹cym Komisji i na podstawie

prac Rady do Spraw Ogólnych , której rola wzroœnie (art. 9c TUE). Przewodnicz¹cy wspomaga

osi¹ga nie spó j no œci i kon sen su su w Ra dzie Eu ro pe j skiej, przed sta wia Par la men to wi Euro pe j skie mu

spra wo z da nie z ka ¿ de go po sie dze nia Rady Eu ro pe j skiej, za pe w nia na swo im po zio mie oraz w za kre sie

swo jej w³aœci wo œci re pre zen ta cjê Unii na zewn¹trz w spra wach do tycz¹cych wspó l nej po li ty ki za gra -

nicz nej i bez pie cze ñ stwa.

I – 2010 / 13

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE 75

oraz wy so kie go przed sta wi cie la UE

ds. Za gra ni cz nych i Po li ty ki Bez pie -

cze ñ stwa , okre œla ne go mia nem sze fa

dy p lo ma cji „27”. 11 Eu ro pej s cy przy wó d -

cy pod czas nad zwy czaj ne go szczy tu

19 li sto pa da 2009 r. w Bru kse li zde cy do -

wa li, ¿e nowe sta no wi ska s³u¿¹ce

uspra w nie niu i ujed no li ce niu fun kcjo -

no wa nia „27”, zajm¹ od po wie d nio He r -

man van Ro m puy i Ca t he ri ne As h ton –

po li ty cy dru gie go sze re gu po chodz¹cy

z pañstw „starej Europy”.

i Wy so kie go Przed sta wi cie la tra dy cy j nie

uwa run ko wa ny by³ na ro do wo œci¹, ge o -

gra fi¹, wie l ko œci¹ i si ³¹ pañstwa, afi -

lia cja mi poli ty cz ny mi, a jak siê okaza³o

po wy bo rze Ca t he ri ne As h ton – ta k ¿e

p³ci¹. 12 Prze bieg pro ce du ry wy bo ru,

ka¿e stwierdziæ, i¿ decyduj¹c¹ rolê w wy-

bo rze ode gra³ Pa ry¿ i Be r lin.

Obok wybranego H. Van Rompuy’a,

do sta no wi ska „pre zy den ta Unii” pre -

ten do wa³o bli sko 20 po ten cja l nych kan -

dy da tów. 13 Je œli cho dzi o sze fa dy p lo ma -

cji, to wybór C. As h ton, nie zna nej

sze rzej na wet we w³as nym kra ju Bry ty j -

ki, bu dzi za sko cze nie i po dej rze nia, ¿e

spo wo do wa³ go uk³ad po li ty cz ny 14 oraz

po pra wnoœæ po li ty cz na (pa ry tet p³ci) 15 .

Mimo i¿ wed³ug TL decyzja o obsa-

dzie naj wa¿ nie j szych sta no wisk uni j -

nych za pa da kwa li fi ko wan¹ wiê kszo œ ci¹

g³osów, liderom pañstw „27” tak wa¿ne

decyzje uda³o siê podj¹æ na zasadzie

kon sen su su . Wy bór Prze wod nicz¹cego

11 Wy so kie go przed sta wi cie la UE ds. Za gra ni cz nych i Po li ty ki Bez pie cze ñ stwa , mia nu je Rada

Europejska wiê kszo œci¹ kwa li fi ko wan¹, za zgod¹ prze wod nicz¹cego Ko mi sji. Wy so ki Przed sta wi ciel,

wy bra ny tak jak po zo sta li cz³on ko wie KE na piê cio le t ni¹ ka den cjê, jest jed no cze œ nie jed nym z wi ce prze -

wod nicz¹cych Ko mi sji. Ko or dy nu je on spra wy zwi¹zane z po li tyk¹ za gra niczn¹ i bez pie cze ñ stwa Unii,

„przy czy nia siê, po przez swo je pro po zy cje, do opra co wa nia tej po li ty ki i re a li zu je j¹ dzia³aj¹c z upo wa ¿ -

nie nia Rady”. Wa r to pod kre œliæ, ¿e w ge stii „mi ni stra SZ UE” po zo sta je re a li za cja Eu ro pe j skiej Po li ty ki

Bez pie cze ñ stwa i Ob ro ny, co daje mu sze ro ki ze staw in stru men tów do dzia³ania.

12 Presti¿ nowo utworzonych stanowisk sprawi³, ¿e ubiega³o siê o nie ponad dwudziestu polityków

z nie mal wszy stkich pañstw „27”. TL nie okre œla fo r ma l nych kry te riów wy bo ru na naj wy ¿sze sta no wi -

ska. Na le ¿y za uwa ¿yæ, ¿e wœród po ten cja l nych kan dy da tów nie by³o po li ty ków z naj bar dziej wp³ywo -

wych pañstw UE, tj. Niemiec i Francji. Najwiêksze pañstwa „27” lobbowa³y za sprawdzonymi

po li ty ka mi z pañstw o po do bnych pogl¹dach na kwe stie eu ro pe j skie i glo ba l ne. Wed³ug tych kry te riów,

tra dy cy j nie du¿e szan se da wa no po li ty kom po chodz¹cym z kra jów Be ne lu ksu. Wa ¿ nym ar gu men tem

by³o za cho wa nie rów no wa gi po miê dzy po chodz¹cym z po³ud nia Europy prze wod nicz¹cym KE cha de -

kiem J. Barroso a Przewodnicz¹cym RE. W takiej konstrukcji zwiêkszaj¹ siê szanse polityków z grona

so cja li stów z pó³no c nej Eu ro py. Na le ¿y jed nak za uwa ¿yæ, ¿e Skan dy na wo wie, z po pa r ciem g³ów nych

eu ro pe j skich sto lic, spra wuj¹ ju¿ dwie bar dzo eks po no wa ne fun kcje w in sty tu cjach: sze fa NATO oraz

Prze wod nicz¹cego Rady Eu ro py. Kan dy da tem ko m pro mi su, spe³niaj¹cym kry te rium rów no wa gi p³ci,

mog³a zatem okazaæ siê £otyszka V. Vike -Fre ibe r ga , jed na z nie li cz nych kan dy da tur z no wych

pañstw cz³on ko wskich, któ ra by³a po wa ¿ nie roz wa ¿a na.

13 Po rtal Eu ro a c tiv.com wœród po ten cja l nych lub po¿¹da nych kan dy da tów wy mie nia³ 17 po li ty ków:

T. Blaira, J.-C. Junckera, B. Ahern, W. Schüssela, A. Merkel, G. Verhofstadta, F. Gonzáleza, P. Lippone-

na, C. Bildt, P.N. Rasmussena, H. Van Rompuy’a, J.P. Balkenende’a, M. Robinson, T. Halonen,

M. Wallström, V. Vîke-Freiberga, T.H. Ilvesa. Cho o sing ‘Mr(s). Europe’ , http://www.eu ra c tiv.com/en/

fu tu re -eu/choo sing -eu ro pe/ar ti c le-185666#, 13.11.2009.

14 Taki wy bór wpi su je siê w pra kty ko wa ne od lat dzie le nie siê naj wa¿ niej szy mi sta no wi ska mi przez

EPL i so cja li stów. Wy bór C. As h ton ma za pe w ne zrów no wa ¿yæ spo dzie wan¹ euro s ce p tyczn¹ po li ty kê

przysz³ego brytyjskiego rz¹du, który wed³ug sonda¿y w po³owie 2010 r. stworz¹ konserwatyœci.

15 Wœród fa wo ry tów wy mie nia no ra czej sze fów bry ty j skiej i szwe dz kiej dy p lo ma cji D. Mi li ban da i C. Bi l d ta,

Gre czyn kê A. Dia man to pu lu, Fran cu zów H. Védrine’a i B. Ko u ch ne ra, a ta k ¿e B. Fer rero -Wal d ner

i U. Plassnik z Austrii oraz Fina O. Rehna.

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE

I – 2010 / 13

Mimo okre œlo nych w TL ko m pe ten cji

przy pi sa nych no wym sta no wi skom, ich

re a l ny wp³yw i zna cze nie na po li ty kê

ca³ej Unii jest obecnie trudny do ocenie-

nia. Fakt, ¿e wœród du¿ej liczby poten-

cja l nych kan dy da tów nie by³o po li ty ków

z najwiêkszych pañstw UE (Francja,

Nie mcy, Hi sz pa nia i W³ochy) œwia d czy,

¿e d¹¿y³y one do wy bo ru spra w dzo -

nych pa r t ne rów lub po li ty ków z ró¿-

nych wzglê dów po sia daj¹cych nie -

sa mo dzieln¹ po zy cjê . Taki wybór

przy czy ni siê ta k ¿e do ukszta³to wa nia

przysz³ej roli tych funkcji, które bêd¹

czyn ni kiem wy pra co wa nia ko m pro -

mi su, a nie oœro d kiem przy wó d czym .

Po³¹cze nie doty ch cza so wych fun kcji

Wy so kie go Przed sta wi cie la ds. WPZiB,

pre zy den cji prze wod nicz¹cej Ra dzie ds.

Za gra ni cz nych i Ko mi sa rza ds. Sto sun -

ków Ze w nê trz nych z pe w no œci¹ s³u¿y

wiê kszej kohe ren t no œci i efe kty w no œci.

Prze wod ni cze nie Ra dzie ds. Za gra ni cz -

nych przy jed no cze s nym wi ce prze wod -

nicz¹cym Ko mi sji mo c no umo co wu je

nowe sta no wi sko, jed no cze œ nie przy -

nosz¹c trud noœæ po ru sza nia siê

w dwóch in sty tu cjach o od mien nej ku l -

tu rze orga niza cy j nej (do daæ na le ¿y ko -

niecznoœæ wspó³dzia³ania z PE). Zakres

obo wi¹zków Wy so kie go Przed sta wi cie -

la sprawia, i¿ nie bêdzie on w stanie oso-

bi œcie jed noo so bo wo wy ko ny waæ wszy -

stkich czynnoœci. Wydaje siê, i¿ kwesti¹

czasu jest powo³anie zastêpców, cho-

cia¿ z uwagi na nieujêcie takiego stano-

wiska w traktacie, nie bêdzie to zastêp-

ca ty tu la r ny. Du¿a li cz ba kan dy da tów

wskazywa³a na przyjêt¹ przez rz¹dy

stra te giê wy ko rzy sta nia pro ce du ry wy -

bo ru w ne go cja cjach do tycz¹cych

powo³ania sk³adu KE. Dokonany w Bru-

kse li wy bór opa r ty by³ na do ty ch czas

sto so wa nym twar dym kry te rium po pa r -

cia Niemiec i Francji oraz równowagi

wspo mnia nych po wy ¿ej kry te riów. Na -

le ¿y pod kre œliæ, ¿e przy ob sa dza niu wy -

so kich sta no wisk zo sta³ pod trzy ma ny

mo no pol dwóch ro dzin po li ty cz nych:

cha de ków i so cja li stów, do mi nuj¹cych

w Pa r la men cie Eu ro pe j skim. Po raz ko -

lejny okaza³o siê, ¿e szans na wysokie

sta no wi ska, za le ¿ ne od naj wiê kszych

eu ro pe j skich gra czy, nie maj¹ po li ty cy

bli s cy Sta nom Zjed no czo nym. Prze bieg

pro ce du ry wy bo ru, mimo rz¹do wych de -

kla ra cji, œwia d czy o bra ku kon su l ta cji

naj wa¿ nie j szych de cy zji per so na l -

nych najwiêkszych pañstw „27” z RP .

Mimo za po wia da nej po wszech nie jed -

no œ ci, trud no uz naæ do ko na ny wy bór za

czêœæ zapo wia da ne go w TL pog³êbie nia

pro ce su demo kra ty za cji wewn¹trz UE.

Wy da je siê, i¿ para do ksa l nie do ko -

na ny wy bór wzma c nia po zy cjê sze fa Ko -

mi sji Eu ro pe j skiej 16 , przyznaj¹c prze-

wod nicz¹cemu Rady Eu ro pe j skiej rolê

me dia to ra, a nie przy wó d cy. Za kres kom -

petencji sze fo wej uni j nej dy p lo ma cji

wskazuje, ¿e to ona mo¿e staæ siê wa¿-

niejszym graczem ni¿ szef RE. Nale¿y

spodziewaæ siê, ¿e z uwagi na brak do-

œwia d cze nia dyp loma tycz ne go oraz sze -

ro ki za kres obo wi¹zków C. As h ton ,

du¿e zna cze nie uzy skaj¹ jej nie for ma l ni

za stê pcy i naj bli ¿ si wspó³pra co w ni cy

wchodz¹cy w sk³ad Ga bi ne tu Wy so kie -

go Przed sta wi cie la i Wi ce prze wod -

nicz¹cego Ko mi sji. W³aœci wym kie -

runkiem dzia³añ RP powinno byæ

wiêc za bie ga nie o jak naj sil nie j sze

16 Z ob sza ru sto sun ków ze w nê trz nych w ge stii Ko mi sji po zo staj¹ m.in. kwe stie han d lo we i po moc roz -

wo jo wa.

I – 2010 / 13

BEZPIECZEÑSTWO NARODOWE 77

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: