dermatologia-wyklad1.pdf

Dermatologia 1

dn. 9.X. 2008 r.

prof. Ligia Brzezińska-Wcisło

Wypadanie włosów – przyczyny i metody zapobiegania

Cykl włosowy jest niezsynchronizowany (mieszki włosowe są w róŜnym okresie cyklu

rozwojowego).

1. WŁOS ANAGENOWY

- obecne części oderwanej opuszki zawierające barwnik, nieco ciemniej zabarwiona strefa

keratogenna

- włos rosnący zawiera obie pochewki: jaśniejszą (wewnętrzną) i ciemniejszą (zewnętrzną)

- mieszek włosowy składa się z części entodermalnej (korzeń, pochewka zewnętrzna i

wewnętrzna) i z otaczającej jej części mezodermalnej (pochewka łącznotkankowa)

Cykl anagenowy składa się z 6 cykli:

I. – tworzy się zawiązek włosa

II. – tworzy się opuszka włosa i brodawki

III. – tworzy się macierz włosa

IV. – włos tworzy się i rośnie do ujścia gruczołu łojowego a następnie…

V. - …do powierzchni naskórka

VI. – włos przebija się na zewnątrz

2. WŁOS KATAGENOWY = okres indukcji mieszka

3. WŁOS TELOGENOWY = okres spoczynkowy

Włos dystroficzny - „zaostrzony ołówek” o róŜnym kącie ścięcia

Włos dysplastyczny – równomiernie ścieńczały i pozbawiony pochewek; niektórzy twierdzą

Ŝe powstaje na skutek nieprawidłowego wyrywania włosów

Patologiczne postacie włosów anagenowych – włos dystroficzny + włos dysplastyczny

Trichogram – badanie słuŜące określeniu stanu korzeni włosów (rozpoznanie mechanizmu

łysienia itp.)

Cykl wzrostowy

Czas trwania

Odsetek

Anagen (na głowie)

4-6 lat

80-90 %

Katagen

2-4 tygodnie

2-3-%

Telogen

2-4 miesiące

7-18%

W niskim procencie mogą być patologiczne postacie włosów anagenowych (dystroficzne i

dysplastyczne włosy).

Patomechanizm łysienia

1. Włos zdrowy noxa (przyczyna) silna okres 14-16 dni łysienie dystroficzne

(zahamowanie podziałów komórkowych)

2. Włos zdrowy noxa (przyczyna) słaba 3-4 miesiące łysienie telogenowe (skrócenie

fazy wzrostu włosów)

Fizjologiczne łysienie

1. pod koniec 1. roku Ŝycia (oseski)

2. ok. 16-18 roku Ŝycia (okres pokwitaniowy, dotyczy zarówno dziewcząt i chłopców),

związane z burzą hormonalną (u płci męskiej zaznacza się w kątach skroniowo-

czołowych, moŜe ale nie musi prowadzić do szybkiego wyłysienia)

3. moŜe, ale nie musi u obu płci po 60 r.Ŝ. (u kobiet najczęstszą przyczyną jest menopauza)

tempo wzrostu włosa: 0,31-0,35 mm/dobę; w ciągu Ŝycia zachodzi ok. 20-30 cykli

Wpływ hormonów płciowych na włosy:

a) estrogeny – powodują spadek czynności gruczołów łojowych, przedłuŜają fazę

wzrostu włosa

b) androgeny – hamują wzrost włosa na głowie, pobudzają jego wzrost natomiast poza

skórą głowy u kobiet i męŜczyzn

c) hormon pęcherzykowy – w czasie ciąŜy powoduje spadek utraty włosów, w okresie

przekwitaniowym – wzrost wypadania

Najczęstsze choroby owłosionej skóry głowy:

1) łupieŜ

a) zwykły = pospolity = suchy

b) tłusty

przyczyny : mikroflora skóry z obecnością Pityrosporum ovale, zanieczyszone powietrze,

nakrycie głowy, nieodpowiednie kosmetyki, woda, promieniowanie ultrafioletowe

leczenie : leki p.grzybicze

2) łuszczyca – nie daje łysienia sama z siebie! Utrata włosów następuje wraz ze

„spełzaniem” łuszczki ze skóry głowy która zawiera cebulki włosów. Utrata włosów

nie jest trwała.

leczenie: maść salicylowo-siarczana, preparaty dziegciowe z domieszką sterydów, oliwa

salicylowa

3) grzybica – jest stanem zapalnym owłosionej skóry głowy

objawy : obrzęk, rumień ze złuszczaniem i utratą włosów, brzeg ostro odgraniczony, cechy

stanu zapalnego, masywna destrukcja mieszków włosowych, maziste twory guzowate z

krostkami, drenujące przetoki (kerion), powiększone węzły chłonne

- grzybica bez stanu zapalnego jest chorobą epidemiczną (Ŝłobki, przedszkola itp.)

objawy : małe ogniska delikatnego złuszczania z minimalną utratą włosów, zmiany powoli

rozszerzają się, zlewają, tworzą duŜe obszary pozbawione włosów

- grzybica woszczynowa – charakterystyczne obecne tarczki woszczynowe (z punktu

widzenia semiotyki są to strupy, mykologicznie -?)

4) łojotokowe zapalenie skóry

wzrost zapadalno ś ci: nowotwory złośliwe (szczególnie górnych dróg oddechowych i

przewodu pokarmowego), chorzy psychicznie, alkoholicy

leczenie: retinoidy zewnętrznie (np. Izotretinoin), Pimecrolimus, Tacrolimus (niesteroidowe

immunomodulatory przeciwzapalne hamujące syntezę cytokin)

Przyczyny wypadania włosów:

1. wiek biologiczny

2. uŜywki

3. odchudzanie

4. stres i przemęczenie

5. promieniowanie UV

6. anemia

7. zezonowość: wiosna-jesień

Wpływ zaburzeń hormonalnych:

a) nadczynno ść tarczycy włosy cienkie, jedwabiste o wzmocnionym połysku, liczba

telogenowa niska, łysienie rozlane/ograniczone (czoło), przerzedzenie włosów na

narządach płciowych

b) niedoczynno ść tarczycy przerzedzone, suche, szorstkie, łamliwe, wysoki procent

włosów telogenowych, objaw Hertoga – wyłysienie 1/3 zewnętrznych części brwi

c) hypokalcemia wypadanie włosów, odłamanie nie tylko w obrębie głowy ale takŜe

rzęs, brwi, dołów pachowych i wzgórka łonowego

d) niedoczynno ść przysadki brak owłosienia pachowego i na narządach płciowych

e) nadczynno ść kory nadnerczy hypertrychoza poza skórą głowy, natomiast na

głowie u osób ze skłonnością do łysienia jest obecne ich przerzedzenie

f) cukrzyca łysienie ma charakter rozlny (maksymalnie na szczycie głowy),

mechanizm łysienia – telogenowy, wzrost utraty włosów jest zawsze poprzedzony

cukrzycą; pacjenci otrzymujący insulinę mają zmniejszoną liczbę włosów

telogenowych w mieszkach włosowych niŜ na preparatach doustnych; w cukrzycy

niewyrównanej następuje łysienie w III. i IV. dekadzie Ŝycia z towarzyszącym

łojotokiem

Choroby zakaŜne: wypadanie włosów jest ściśle uzaleŜnione od wysokości i czasu trwania

gorączki!

objaw Pohla-Binkusa: odcinkowe ścieńczenie łodygi włosa, łysienie rozlane z nasileniem w

okolicy czołowo-skroniowej

kiła – 2 postacie łysienia (ogniskowe i rozlane), „futro wyjedzone przez mole” ☺

SLE – łysienie rozlane o patomechanizmie dystroficznym lub mieszanym, ODWRACALNE

DLE – łysienie bliznowaciejące, NIEODWRACALNE

dermatomyosis – zmiany strukturalne w obrębie łodygi włosa (np. trichorrhexis nodosa)

sclerodermia - 100% włosów rosnących prawidłowych, częściej atakuje kobiety

choroby internistyczne:

ca. narządów wewnętrznych (najczęściej Ŝołądek) – skronie, łuki brwiowe, broda,

włosy Schriddiego (bardzo grube, bardzo ciemne, bez połysku)

ca i marskość wątroby

o objaw Chvostka – kobiecy typ owłosienia u męŜczyzn

o przerzedzenie/brak włosów pachowych

o zaburzenia metabolizmu aminokwasów (cysteina, metionina)

cytostatyki: zaleŜnie od rodzaju, dawki i schematu leczenia; typowo łysienie dotyczy szczytu

głowy przy niezmienionym pasie na obwodzie („mnich”)

leki: cytostatyki, immunosupresanty, witamina A, aromatyczne retinoidy, beta-blokery, środki

przeciwzakrzepowe, leki obniŜające poziom lipidów, związki złota, ołów, tal, rtęć

ZNAMIONA NACZYNIOWE – podział:

I. Znamiona naczyniowe:

naevus medialis faciem (nie leczy się, środkowa część twarzy u dzieci)

naevus unny (na potylicy)

naevus flammeus

II. Angioma planum

III. Właściwe naczyniaki:

angioma planotuberosum

angioma tuberosum

angioma tuberonodosum

angioma nodosum

Leczenie naczyniaków płaskich: lasero- i krioterapia

Leczenia naczyniaków gwiaździstych: jak wyŜej + elektrokoagulacja

Zespół Moulitrix – segmentowane przewęŜenia w obrębie łodygi włosów („paciorki”),

regularnie występujące, dziedziczone genetycznie

wysoki procent włosów anagenowych

włosy suche, bez połysku, przerzedzenie róŜnie nasilone

nadmierne rogowacenie mieszków włosowych

Leczenie: witaminy, zewnętrznie maści złuszczające sterydowe

Zespół Nethertona – zmiany skórne z grupy rybiej łuski z anomaliami strukturalnymi,

dodatkowo schorzenia alergiczne i zaburzenia wzrostu

aminoacyduria

niedorozwinięcie umysłowe

włosy bambusowate

Zespół Sturge’a-Trenaunaqa: naczyniaki wewnątrzczaszkowe, niedorozwój umysłowy w

konsekwencji, padaczka, plamy na twarzy

Leczenie: stosowanie ucisku na naczyniak w celu jego wchłonięcia, samoistne ustąpienie,

krio-/laseroterapia, chirurgia plastyczna, glikokortykosteroidy doogniskowo, interferon

gamma:

by Vogue

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: