Dom pasywny po polsku.pdf

budowa i remont

Projekt domu pasywnego

– Lipińscy Domy

pasuje stylistycznie

do polskiego

zurbanizowanego

krajobrazu

Widok od strony ogrodu

– duża przeszklona

południowa fasada

optycznie powiększa

wnętrze domu

Dom pasywny po polsku

O tym, że Polak potrafi, przekonuje budowa domu według pierwszego krajowego projektu

pozytywnie zaopiniowanego przez Instytutu Domów Pasywnych (PHI) w Darmstadt.

W pełnej krasie będzie go można oglądać już w marcu. Wystarczy pojechać do Smolca pod Wrocławiem.

OD PROJEKTU DO BUDOWY

dr inż. arch. Ludwika Juchniewicz-Lipińska,

biuro projektowe LIPIŃSCY DOMY z Wrocławia

w ciągu roku. W przeprowadzonych wywiadach

wielokrotnie powtarzała się suma 120-140 euro

za ogrzewanie na rok. Na rynku niemieckim

koszt wybudowania budynku pasywnego jest

o 10% wyższy niż standardowego.

Zainteresowała nas możliwość tworzenia

domów, które miałyby bardzo dobry klimat,

były tanie w eksploatacji oraz charakteryzo-

wały się zoptymalizowanym kosztem reali-

zacji w stosunku do zakładanych oszczęd-

ności. Skoncentrowaliśmy się na opraco-

waniu projektu domu pasywnego według

ścisłych założeń określonych przez twórcę

idei pasywności dr. Wolfganga Feista i jed-

nocześnie możliwego do realizacji w warun-

kach polskich za możliwie najniższą cenę.

Za cel postawiliśmy sobie, aby budynek

wybudowany według naszego projektu

Lipińscy Dom Pasywny 1 zasłużył na miano

prostego technologicznie i racjonalnego.

W marcu planujemy otwarcie obiektu jako

pokazowego domu pasywnego. Będziemy

tu zapraszać wszystkich zainteresowanych

nowinkami z dziedziny energooszczęd-

ności w budownictwie mieszkaniowym.

O uzyskanych wynikach, warunkach kli-

matu wnętrza i kosztach realizacji chętnie

Państwa poinformujemy.

Na razie zapraszam do odwiedzenia strony

internetowej www.domy-pasywne.pl.

Tekst Anna Okołowska

Piotr Laskowski

Zdjęcia Grzegorz Tomaszewski,

Grzegorz Drzyzga,

Lipińscy Domy

A utorzy projektu i inwesto-

ściwe zagospodarowanie ogrodu.

Dlatego w projekcie uwzględnio-

no szpaler drzew liściastych, który

umożliwi w lecie zacienienie prze-

szklonej fasady domu. Natomiast od

północy, wzdłuż ulicy, zaprojektowa-

no tak zwaną zieleń izolacyjną – tuje

srebrzyste.

Budowę domu rozpoczęto w lip-

cu, a zakończono w połowie listopa-

da ubiegłego roku. Inwestorzy, budu-

jąc dom, chcieli stosować materiały

i urządzenia certyfikowane do domów

pasywnych. Wykorzystano kilka

takich produktów: gruntowy wymien-

nik ciepła Awadukt Thermo firmy

Rehau, okna i drzwi wejściowe z pro-

fili Clima-Design Rehau oraz kom-

paktową centralę grzewczą do domów

pasywnych do wentylacji i ogrzewania

Vitotres 343 firmy Viessmann.

Na skrócenie czasu prac budowla-

nych bardzo duży wpływ miało zasto-

sowanie prefabrykowanych elementów

ściennych z keramzytobetonu Praefa –

montaż ścian zewnętrznych zajął zale-

dwie trzy dni. Obecnie trwają roboty

wykończeniowe.

Uwaga! Projekt domu ma świadectwo

energetyczne Instytutu Budynków Pasyw-

nych przy NAPE liczone dla strefy klima-

tycznej Wrocławia. Zgodnie z nim zapo-

trzebowanie na ciepło wynosi 13,5 kWh/

/(m 2 . rok). Chcąc wznieść identyczny dom

w strefie Warszawy, trzeba pamiętać,

że zapotrzebowanie na ciepło będzie kilka-

naście procent większe – wyniesie około

15 kWh/(m 2 . rok). Gdyby jednak szczegóło-

we obliczenia wykazały, że zostanie prze-

kroczona granica 15 kWh/(m 2 . rok) wyzna-

czająca pasywność budynku, to i tak

wybudowanie domu pasywnego według

projektu państwa Lipińskich w okolicach

Warszawy nie byłoby problemem technolo-

gicznym. Wystarczyłoby zwiększyć wydaj-

ność odzysku ciepła z rekuperacji albo

dodatkowo ocieplić budynek.

tu to wyjątkowa inwesty-

cja. Nasz pokazowy dom pasyw-

ny wznosimy według autor-

skiego projektu opracowanego

we współpracy ze specjalistami

z Instytutu Budynków Pasywnych

przy Narodowej Agencji

przez firmy oferujące tak zwane domy

gotowe. Powstawały one jako alter-

natywna forma zamieszkania w odpo-

wiedzi na wzrastające

koszty tradycyjnych źródeł energii.

Na zadawane przez nas pytania,

czy domy te wzbudzają zaintereso-

wanie, otrzymywaliśmy odpowiedź,

rzy – państwo Lipińscy

– twierdzą, że wyjątko-

wy dom wymagał wyjąt-

kowego miejsca. Dlatego na budo-

wę wybrali piękny teren, na którym

powstaje nowe osiedle domów jed-

norodzinnych. Jednak uroda okoli-

cy i to, że widać stąd najważniejsze

punkty Wrocławia – najwyższy budy-

nek i górę Ślężę – nie przesądzi-

ły o wyborze lokalizacji. Trzeba było

znaleźć taką działkę, która sprostała-

by wymogom budowy domu pasyw-

nego. I znaleziono – 700 m 2 , które

nie są zacienione przez sąsiadujące

budynki. Taką powierzchnię działki

uznano za optymalną z dwóch powo-

dów. Po pierwsze, gruntowy wymien-

nik ciepła mieści się na 300 m 2 poza

obrysem domu. Po drugie, funkcjo-

nalność domu pasywnego w dużej

mierze jest wyznaczana przez wła-

Poszanowania Energii. Dotychczas jedy-

ni z Polski uzyskaliśmy akceptację projektu

– jako wykonanego zgodnie z założeniami

kształtowania budynków pasywnych

– Instytutu Domów Pasywnych (PHI)

w Darmstadt (Niemcy). Projekt jest publi-

kowany na stronach Instytutu. Będzie rów-

nież prezentowany na tegorocznej między-

narodowej konferencji domów pasywnych

w Bregenz (Austria).

Podjęliśmy się wybudowania budynku,

który spełni wymagania stawiane przez

Instytut. Chcemy sprawdzić funkcjonowanie

domu pasywnego zdefiniowanego przez PHI

w warunkach polskich.

Z domami pasywnymi zetknęliśmy się

w 2000 roku, kiedy to mieliśmy możliwość

zaznajomienia się z realizacjami domów

pokazowych wznoszonych w Niemczech

że ogromne, natomiast na pytanie o to, czy

są realizacje, odpowiedzią było zaprzeczenie.

Barierę stanowił koszt wybudowania takie-

go domu, który wówczas był o 40% droższy

od standardowego. Po sześciu latach różnica

ta zmalała, co spowodowało zwiększenie zain-

teresowania indywidualnym budownictwem

pasywnym.

Przystępując do wykonania projektu, przeprowa-

dziliśmy wiele wywiadów z osobami, które zbudo-

wały domy pasywne w Niemczech. Odwiedziliśmy

ich domy. Wszędzie zetknęliśmy się z bardzo

entuzjastycznym stosunkiem do własnego domu

pasywnego. Rodziny chwaliły sobie doskonały kli-

mat we wnętrzu, wysoki komfort oraz wyjątkowo

niskie rachunki. Dom pasywny zużywa przy zwy-

kłym użytkowaniu nie więcej niż mniej więcej

1,5 l oleju opałowego lub 1,5 m 3 gazu (15 kWh)

na metr kwadratowy powierzchni mieszkalnej

Pasywne izolacje

Do ocieplenia domu wykorzystano

styropian na bazie innowacyjnego

surowca Neopor firmy Basf. Dzięki

uszlachetnionej kompozycji grafitu

dodanej do styropianu uzyskano mate-

riał o bardzo wysokiej termoizolacyjno-

ści – l�0,031 W/(m . K).

126 murator 2 2007

murator 2 2007

127

R ealizacja naszego projek-

budowa i remont

Autorzy projektu Lipińscy Pasywny 1: architekci

Ludwika Juchniewicz-Lipińska i Miłosz Lipiński

Współpraca: Danuta Fabrowicz, Grzegorz Drzyzga,

Grzegorz Tomaszewski (Biuro Projektowe Lipińscy

Domy), koncepcja energetyczna Szymon Firląg (IBP),

rekuperacja Radosław Worski

Proponowane materiały:

• Podłoga na gruncie: beton konstrukcyjny B20

+ styropian 30 cm; U = 0,11 W/(m 2 . K);

• ściany zewnętrzne dwuwarstwowe: prefabrykowane

z keramzytobetonu (15 cm) lub murowane z bloczków

silikatowych (18 cm) + styropian 30 cm;

U = 0,1 W/(m 2 . K);

• strop: żelbetowy, płytowy;

• konstrukcja dachu: drewniana, krokwiowo-jętkowa;

• izolacja termiczna dachu: styropian 20 cm + dachowe

panele styropianowe pod krycie dachówką 10 cm;

• pokrycie dachu: dachówka cementowa lub ceramiczna;

• elewacje: tynki akrylowe, podmurówki z okładziny, na

przykład klinkierowej.

Do utrzymania w pomieszczeniach kom-

fortowej temperatury nawet w czasie

ostrej zimy powinno wystarczyć jedy-

nie podgrzewanie świeżego powietrza

nawiewanego do pomieszczeń przez sys-

tem wentylacji mechanicznej. Specjalnie

do domów pasywnych są oferowane

kompaktowe centrale grzewcze, które

w jednej obudowie kryją wszystkie nie-

zbędne urządzenia grzewcze i wentyla-

cyjne – dopasowane do siebie, fabrycznie

zmontowane i sprawdzone. Taką centralę

grzewczą – Vitotres 343 – przewidziano

także w projekcie opisywanego domu.

W jej obudowie o wymiarach odpowia-

dających modułowi mebli kuchennych

(szerokość 60 cm) znajdują się: powietrz-

na pompa ciepła, centrala wentylacyj-

na nawiewno-wywiewna, podgrzewacz

wody o pojemności 250 l z wężownicą

do współpracy z instalacją solarną oraz

elektryczny wkład grzewczy i sterujący

wszystkimi tymi urządzeniami regulator

pogodowy. Centrala jest zasilana wyłącz-

nie energią elektryczną.

powierzchnia netto 155,3 m²

powierzchnia domu (h>1,90 m)* 131,3 m²

powierzchnia zabudowy

128,8 m²

kubatura

778 m³

minimalne wymiary działki

22,3 m

kąt nachylenia dachu

40º

wysokość domu w kalenicy

8,5 m

wysokość parteru

2,7 m

wysokość poddasza/piętra

2,8 m

0 1 2 3 4 5 m

garderoba 4,5

(7,6)

sypialnia 16

(19,3)

hol 6,5

sypialnia 10,3

(13,6)

Srebrzystoszarymi płytami fir-

my Termoorganika – Platinum Plus

grubości 30 centymetrów ocie-

plono ściany domu, a dach płyta-

mi Platinum Superpoddasze grubo-

ści 20 cm. Ułożono je między kro-

kwiami. Dodatkowym dociepleniem

dachu są kształtki styropianowe firmy

Thermomur.

Do termicznego zaizolowania płyty

żelbetowej i ścian fundamentowych

wykorzystano styropian wzbogaco-

ny uszlachetnioną kompozycją związ-

ków hydrofobowych – płyty Gold Plus

i Gold firmy Termoorganika. Choć sty-

ropian ten ma nie tylko zwiększoną

odporność na działanie wody, ale tak-

że poprawione właściwości izolacyj-

ne ułożono ocieplenie grubości aż 30

centymetrów.

Zastosowano też pustaki izolacyj-

ne Isomur firmy Jordahl & Pfeifer

Technika Budowlana, mające kor-

pus z wytrzymałego, lekkiego betonu

wypełniony styropianem. Chronią one

przed powstaniem mostka termiczne-

go między murem fundamentowym

a ścianami domu.

Szczegółowe informacje – „Budowa

domu pasywnego – krok po kroku”.

łazienka 7,3

(7,8)

sypialnia 10,3

(13,6)

Poddasze 68,4 m 2

(54,9 m 2 dla h>1,90 m)

Wentylacja

Standardu domu pasywnego nie

da się osiągnąć bez systemu odzy-

sku ciepła z powietrza wentylacyjne-

go. Wentylacja jest przyczyną dużego

zapotrzebowania na ciepło do ogrze-

wania pomieszczeń, ale o rezygnacji

z niej oczywiście nie może być mowy.

W domach pasywnych wentylacja

musi być kontrolowana, a umożliwiają

to jedynie systemy wentylacji mecha-

nicznej – z wentylatorami nawiew-

nymi i wywiewnymi. Standardowym

wyposażeniem domów pasywnych jest

rekuperator – urządzenie do odzysku

ciepła z wywiewanego powietrza.

W urządzeniu Vitotres 343 ciepło jest

odzyskiwane dwustopniowo. Najpierw

powietrze przepływa przez wymien-

nik ciepła rekuperatora, przez które-

go ścianki ciepło przenika ze strumie-

nia powietrza wywiewanego do nawie-

wanego. W ten sposób temperatura obu

strumieni powietrza prawie się zrównu-

je (sprawność odzysku ciepła przekra-

cza 80%). Następnie wstępnie oziębione

powietrze wywiewane przepływa przez

drugi wymiennik, w którym jego ciepło

jest przekazywane czynnikowi robocze-

mu pompy ciepła. Pompa wykorzystu-

je do podgrzewania wody użytkowej lub

strumienia powietrza nawiewanego do

pomieszczeń ciepło, którego nie da się

Pasywne instalacje

Do osiągnięcia niskiego zapotrzebo-

wania na konwencjonalną energię do

ogrzewania przyczynia się nie tylko bar-

dzo skuteczna izolacja termiczna prze-

gród budowlanych, ale także wypo-

sażenie domu w urządzenia, takie jak

rekuperator do odzysku ciepła z wywie-

wanego powietrza wentylacyjnego oraz

kolektory słoneczne i pompa ciepła

wykorzystujące do ogrzewania energię

ze źródeł odnawialnych.

Przy tak niewielkim zapotrzebowaniu na

ciepło dom nie musi być wyposażony

w tradycyjną instalację c.o.

128 murator 2 2007

murator 2 2007

129

budowa i remont

Najpierw usunięto ziemię roślinną

(humus) z miejsca, w którym mają być

robione wykopy

Około 100 m rur gruntowego wymiennika

ciepła ułożono poniżej granicy przemarzania

– na głębokości od 1,5 do 2 m – ze spadkiem

w stronę studni kondensacyjnej umiejsco-

wionej koło szczytowej ściany budynku. Rury

o średnicy 20 cm są wykonane z polipropylenu

o bardzo dobrej przewodności cieplnej. Dzięki

wykorzystaniu temperatury gruntu w zimie

można podnieść temperaturę doprowadzanego

powietrza o 22°C, a w lecie obniżyć o 16°C

Po zasypaniu gruntowego wymiennika

na powierzchnię wychodzi tylko jedna

rura, którą będzie doprowadzane

powietrze płynące systemem kolektorów

Wykonano deskowanie i ułożono beton

konstrukcyjny B20

Z płyty żelbetowej wyprowadzono pręty

zbrojeniowe, które umożliwią połączenie

prefabrykowanych ścian z płytą żelbetową

Boki płyty, podobnie jak ściany fundamentowe,

ocieplono warstwą (30 cm) styropianu wzbo-

gaconego Neoporem. Styropian wystaje

około 20 cm ponad żelbetową płytę. Dzięki

temu styk styropianowych płyt ocieplających

fundament i płyt ocieplających ściany nie

pokryje się z połączeniem ścian z fundamen-

tem. W ten sposób łatwiej zapobiec powstaniu

mostków termicznych

Wyznaczono linie przebiegu ław

fundamentowych i ułożono zbrojenie

Po zabetonowaniu ław wymurowano ściany

fundamentowe z bloczków betonowych

Na murze fundamentowym ułożono warstwę

cokołowych pustaków izolacyjnych Isomur.

Zastosowanie ich chroni nie tylko przed

powstaniem pionowego mostka termicznego,

ale także przed zwilgoceniem warstw muru

znajdujących się nad nimi

Połączenia kształtek styropianowych

dodatkowo uszczelniono pianką poliureta-

nową, a beton zabezpieczono folią, aby nie

popękał podczas szybkiego wiązania

Po zaizolowaniu ścian fundamentowych powłoką

bitumiczno-polimerową ułożono warstwę

(30 cm) styropianu wzbogaconego Neoporem

Pręty zbrojeniowe podłogi na gruncie

ułożono na styropianie na specjalnych

podkładkach

Przejście instalacji przez styropian uszczel-

niono pianką poliuretanową

130 murator 2 2007

murator 2 2007

131

budowa i remont

W ścianach są wykonane otwory na puszki

oraz kanały na przewody elektryczne. Dzięki

temu prace wykończeniowe będą trwały krócej

Ściany wewnętrzne także są wykonane

z keramzytobetonu – nośne mają grubość

17,5 cm, a działowe 10 cm

Żelbetowe płyty stropowe już w momencie

układania mają wymaganą nośność, dlatego

montaż stropów przebiega bardzo sprawnie.

Po oparciu ich na ścianach wystarczy wypełnić

połączenia między nimi zaprawą cementową

Grube ramy okien mają wewnątrz warstwę

termoizolacji, dlatego ich współczynnik

Okna zamontowano za pomocą kotew,

tak by znajdowały się w warstwie

ocieplenia

Otwór wokół okna musi zostać dokładnie

uszczelniony

Do ścianki kolankowej (grubości 15 cm)

wykonanej z keramzytobetonu przymocowano

murłatę o przekroju 15 x 15 cm. Następnie

za pomocą metalowych elementów złącznych

do murłaty przymocowano krokwie

Więźba ma konstrukcję krokwiowo-jętkową

Do krokwi przymocowano folię wstępnego

krycia o paroprzepuszczalności większej

niż 1000 g/m 2 /24 godziny. Następnie na

konstrukcji dachu ułożono sztywne poszycie

z płyt OSB

Między krokwiami zmieściły się styropia-

nowe płyty grubości 20 cm

Dach od góry docieplono styropianowymi

kształtkami grubości 10 cm, mocując je

do sztywnego poszycia za pomocą gwoździ

krokwiowych z podkładkami antykorozyjnymi

średnicy 3 cm

Na ścianach zewnętrznych przykle jono

styropian grubości 30 cm, dzięki czemu

będą miały współczynnik przenikania

ciepła U=0,1 W/(m 2 . K)

132 murator 2 2007

murator 2 2007

133

=0,71 W/(m 2 . K)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: