83_87.pdf

P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W

Dział "Projekty Czytelników" zawiera opisy projektów nadesłanych do redakcji EP przez Czytelników. Redakcja nie bierze

odpowiedzialności za prawidłowe działanie opisywanych układów, gdyż nie testujemy ich laboratoryjnie, chociaż

sprawdzamy poprawność konstrukcji.

Prosimy o nadsyłanie własnych projektów z modelami (do zwrotu). Do artykułu należy dołączyć podpisane oświadczenie,

że artykuł jest własnym opracowaniem autora i nie był dotychczas nigdzie publikowany . Honorarium za publikację

w tym dziale wynosi 250,− zł (brutto) za 1 stronę w EP. Przysyłanych tekstów nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie

prawo do dokonywania skrótów.

Sterownik węglowego kotła

centralnego ogrzewania

Projekt

067

Indywidualne

budownictwo mieszkaniowe

w†kraju rozwija siÍ, czego

odzwierciedleniem s¹ m.in.

projekty publikowane w†EP.

Tym razem

przedstawiamy sterownik

wÍglowego kot³a CO, dziÍki

ktÛremu moøna obniøyÊ

koszty ogrzewania domu,

zwiÍkszaj¹c jednoczeúnie

komfort korzystania

z†instalacji grzewczej.

Obecnie oko³o 60% do-

mÛw w†Polsce ogrzewanych

jest za pomoc¹ kot³Ûw na pa-

liwo sta³e, czyli wÍgiel, koks

lub drewno. Tam, gdzie z†cza-

sem doprowadzony zosta³ gaz,

uøytkownicy czÍsto pozosta-

wili kot³y wÍglowe, aby mieÊ

moøliwoúÊ korzystania z†nich

zamiennie z†gazowymi. Zda-

rza siÍ, øe gaz jest wykorzys-

tywany do ogrzewania jesie-

ni¹ i†wiosn¹, natomiast

w†miesi¹cach zimowych

z†przyczyn ekonomicznych

domy ogrzewa siÍ wÍglem.

Wed³ug informacji poda-

nych w†tygodniku ìPolitykaî

nr 37 z†12 wrzeúnia 1998 ro-

ku, ceny noúnikÛw energii (w

iloúci potrzebnej do uzyska-

nia 1MWh ciep³a) wynosi³y

odpowiednio: wÍgiel kamien-

ny - 53,45z³, koks orzech II -

67,35z³, gaz ziemny Z5 -

88,50z³, olej opa³owy - 136,87

z³, propan - butan - 186,96z³,

energia elektryczna - 250,53z³.

Naleøy dodaÊ, øe w†tym cza-

sie ceny energii elektrycznej

i†gazu nie by³y jeszcze uwol-

nione.

W†starszych domach, bu-

dowanych do koÒca lat osiem-

dziesi¹tych, przewaøaj¹ na

ogÛ³ instalacje centralnego

ogrzewania z†obiegiem grawi-

tacyjnym, zbudowane w†opar-

ciu o†grzejniki øeliwne i†rury

o†duøych przekrojach. Ich za-

sada dzia³ania opiera siÍ na

wykorzystaniu rÛønicy miÍ-

dzy ciÍøarem w³aúciwym wo-

dy ciep³ej i†zimnej powodu-

j¹cej, øe zimna woda opada

na dÛ³ wypychaj¹c ciep³¹, ktÛ-

ra unosi siÍ do gÛry. Dobie-

raj¹c odpowiednie spadki

i†przekroje rur uzyskuje siÍ

prawid³owe dzia³anie tych in-

stalacji. Pracuj¹ one w†syste-

mie otwartym, to znaczy, øe

s¹ wyposaøone w†naczynie

wzbiorcze pe³ni¹ce rolÍ ele-

mentu zabezpieczaj¹cego oraz

odpowietrzaj¹cego instalacjÍ.

Posiadaj¹ istotn¹ zaletÍ, jak¹

jest moøliwoúÊ dzia³ania au-

tonomicznego, co oznacza, øe

nie wymagaj¹ zasilania ener-

gi¹ elektryczn¹.

Pewn¹ ich wad¹ jest na-

tomiast duøa objÍtoúÊ wody

w†uk³adzie, ktÛra powoduje

bardzo woln¹ odpowiedü na

pobudzenie jednostkowe, a†co

za tym idzie utrudnia stoso-

wanie programowalnych regu-

latorÛw temperatury. Nad-

mierne podgrzanie wody po-

woduje dostarczenie do ogrze-

wanych pomieszczeÒ zbyt du-

øej energii, a†w†konsekwencji

wzrost temperatury powyøej

komfortowej i†w†efekcie ot-

wieranie okien i†wypuszcza-

nie do otoczenia tak cennego

przecieø ciep³a.

We wspÛ³czeúnie budowa-

nych obiektach stosuje siÍ

zwykle instalacje centralnego

ogrzewania z†wymuszonym

obiegiem czynnika grzewcze-

go. Wyposaøone s¹ one

w†pompÍ obiegow¹ oraz no-

woczesne, niskopojemnoúciwe

grzejniki konwektorowe. Po-

zwalaj¹ na znacznie wiÍksz¹

dowolnoúÊ w†usytuowaniu

grzejnikÛw, kot³a oraz rur do-

prowadzaj¹cych wodÍ obiego-

w¹. DziÍki temu, øe pojem-

noúÊ wodna takich instalacji

jest bardzo ma³a, szybko siÍ

nagrzewaj¹ (ale teø szybko

stygn¹). Nadaj¹ siÍ zasadni-

Elektronika Praktyczna 9/99

P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W

praktyczne zastosowanie

przyjÍto nastÍpuj¹ce za³oøe-

nia:

- sterownik powinien byÊ

moøliwy do wykonania

przez úrednio zaawansowa-

nych elektronikÛw, przy

uøyciu wy³¹cznie prostych

narzÍdzi,

- uøyte elementy powinny

byÊ znane i†³atwo dostÍp-

ne,

- po³¹czenie z†instalacj¹ CO

musi byÊ wykonane w†spo-

sÛb nieinwazyjny,

- urz¹dzenie powinno byÊ

niezawodne i†trwa³e, aby

mog³o s³uøyÊ uøytkowni-

kom przez wiele lat.

Zasada dzia³ania

W†wyniku przeprowadzo-

nych prÛb, najbardziej obie-

cuj¹ce wyniki da³o urz¹dze-

nie zbudowane w†oparciu

o†jednobitowy przetwornik

analogowo-cyfrowy (kompara-

tor). Powoduje on, øe prze-

pustnica powietrza w†kotle

jest uchylona gdy temperatu-

ra wody obiegowej jest niøsza

niø temperatura zadana,

a†przymkniÍta gdy temperatu-

ra ta jest wyøsza. Jednoczeú-

nie dokonywany jest pomiar

temperatury, a†jego wynik

prezentowany w†kot³owni

oraz w†wybranym pomiesz-

czeniu w†czÍúci mieszkalnej

budynku.

Rys. 1.

Pomiar temperatury

Do pomiaru temperatury

wody obiegowej uøyty zosta³

scalony przetwornik tempera-

tura - napiÍcie LM35 ( rys. 1 ).

Uk³ad ten jest bardzo wygod-

ny w†uøyciu i†nie wymaga

øadnej kalibracji. WspÛ³czyn-

nik konwersji wynosi 10mV/

K, co oznacza, øe przy typo-

wej temperaturze wody wy-

nosz¹cej 70 stopni Celsjusza

na jego wyjúciu bÍdzie wystÍ-

powaÊ napiÍcie rÛwne

700mV. Sygna³ z†wyjúcia

przetwornika doprowadzony

jest przez z³¹cze szufladowe

J1, prze³¹cznik S1 oraz filtr

dolnoprzepustowy R17, C13

do wejúcia IN HI uk³adu sca-

lonego IC8 (ICL7107) bÍd¹ce-

go woltomierzem cyfrowym

dzia³aj¹cym z†wykorzysta-

niem metody podwÛjnego ca³-

kowania.

Uk³ad ten steruje bezpo-

úrednio segmentami wyúwiet-

lacza lokalnego, gdyø jego

wyjúcia zawieraj¹ sterowane

ürÛd³a pr¹dowe o†wydajnoúci

8mA. Diody D6 i†D7 ograni-

czaj¹ straty mocy na ürÛd³ach,

a†wiÍc zabezpieczaj¹ przed

czo do wspÛ³pracy z†nowo-

czesnymi kot³ami gazowymi

lub olejowymi. Wad¹ tych

systemÛw jest to, øe w†przy-

padku przerw w†dostawie

energii elektrycznej mog¹

przestaÊ dzia³aÊ. Moøe siÍ

zdarzyÊ, øe inwestor z†przy-

czyn finansowych decyduje

siÍ na tymczasowe zastosowa-

nie do ogrzewania kot³a wÍg-

lowego. O†ile w†przypadku in-

stalacji o†duøej pojemnoúci

wodnej nie stwarza to øadne-

go k³opotu, to gdy kocio³ taki

do³¹czy siÍ do instalacji nis-

kopojemnoúciowej mog¹ poja-

wiÊ siÍ k³opoty. Wytworzenie

zbyt duøej iloúci ciep³a w†kot-

le doprowadzi do tego, øe wo-

da w†instalacji po prostu siÍ

zagotuje. Jeøeli instalacja bÍ-

dzie zamkniÍta, moøe to do-

prowadziÊ do trwa³ego jej

uszkodzenia, a†nawet wybu-

chu. Kot³y wÍglowe maj¹ bar-

dzo skromne moøliwoúci re-

gulacji temperatury wody.

Wed³ug dokumentacji tech-

niczno-ruchowej dostarczanej

przez producenta kot³a, regu-

lacji tej dokonuje siÍ albo

przez dozowanie iloúci opa³u,

albo przez regulacjÍ dop³ywu

powietrza do rusztu, rÍcznie

lub teø przy uøyciu miarkow-

nika spalania. Przedmiotem

niniejszego opracowania jest

urz¹dzenie spe³niaj¹ce rolÍ

miarkownika spalania, a†tak-

øe termometru z†dwoma wy-

úwietlaczami: lokalnym

i†zdalnym.

Za³oøenia projektowe

Lokalne kot³ownie wÍglo-

we s¹ stosowane do ogrzewa-

nia domÛw g³Ûwnie w†ma³ych

miejscowoúciach i†na wsi,

gdzie czÍsto utrudniony jest

dostÍp do nowoczesnych

technologii elektronicznych.

Z†tego wzglÍdu, aby urz¹dze-

nie mia³o szansÍ znaleüÊ

Elektronika Praktyczna 2/98

Elektronika Praktyczna 9/99

P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W

WYKAZ ELEMENTÓW

Rezystory

R1, R3: 1k

Ω

R4, R17, R77, R78: 1M

Ω

R6, R8, R15, R20, R21, R22,

R23, R25, R26, R27, R29,

R30, R31, R33, R34, R35,

R37, R38, R39, R41, R42,

R43, R45, R46, R47, R49,

R50, R51, R53, R54, R55,

R57, R58, R59, R61, R62,

R63, R65, R66, R67, R69,

R70, R71, R73, R74, R75:

10k

Ω

R7, R9, R16: 470k

Ω

R10, R11, R12, R13, R14,

R19: 100k

Ω

R24, R28, R32, R36, R40,

R44, R48, R52, R56, R60,

R64, R68, R72, R76: 390

P1: 1M

Ω

Kondensatory

C1, C3, C5: 1000

F/35V

C2, C4, C6, C9, C14, C16:

100nF

C7, C8, C10: 47

Rys. 2.

F/16V

niepoø¹danym wzrostem tem-

peratury uk³adu. Segmenty

wyúwietlacza zdalnego zawie-

raj¹ w†sobie cztery diody

úwiec¹ce po³¹czone szerego-

wo, czyli spadek napiÍcia na

jednym segmencie wynosi ok.

8V. Z†tego wzglÍdu s¹ one za-

silane napiÍciem +12V DC,

a†sterowane poprzez prosty

dwutranzystorowy uk³ad do-

pasowuj¹cy. Z†wyprowadze-

nia REF HI uk³adu scalonego

IC8 pobierane jest napiÍcie

odniesienia wykorzystywane

w†uk³adzie steruj¹cym oraz

sygnalizacyjnym.

cia +12V i†+5V uzyskiwane s¹

przy wykorzystaniu monoli-

tycznych stabilizatorÛw na-

piÍcia LM7812 i†LM7805 pra-

cuj¹cych w†typowych aplika-

cjach. Do wytworzenia napiÍ-

cia -5V uøyto scalonej prze-

twornicy napiÍcia ICL7660.

Kondensatory wspÛ³pracuj¹ce

z†tym uk³adem maj¹ pojem-

noúÊ nieco wiÍksz¹ niø kata-

logowa ze wzglÍdu na moøli-

w¹ utratÍ pojemnoúci w†d³uø-

szym czasie eksploatacji.

F/16V

C11: 220nF

C12: 47nF

C13: 10nF

C15: 100pF

Półprzewodniki

IC1: LM35

IC2: ICL7660

IC3: LM7812

IC4: LM7805

IC5: LM339

IC6: CD4093

IC7, IC8: LM324

IC9: ICL7107

T1: BD139

T2, T4, T6, T8, T10, T12, T14,

T16, T18, T20, T22, T24, T26,

T28: BC308

T3, T5, T7, T9, T11, T13, T15,

T17, T19, T21, T23, T25, T27,

T29: BC238

D1, D2, D3, D4, D6, D7:

1N4007

D5: 1N4148

LD1, LD2: TLR306 TOSHIBA

LD3, LD4: SA23−HWA

KINGBRIGHT

Różne

RY1: RKC4 SIEMENS

F1: 500mA/250V

TR1: TS12/005 INDEL

J1: DB9

J2: DB25

B1: Buzzer

S1: KM1−I

S2, S3: 83132 FAEL

Obudowa: KM61

Zasilacz

W†urz¹dzeniu wystÍpuj¹

napiÍcia sta³e: +12V, +5V,

-5V do zasilania uk³adÛw

elektronicznych oraz napiÍcie

przemienne 24V do zasilania

silnika zespo³u napÍdowego.

NapiÍcie to jest pobierane

bezpoúrednio z†uzwojeÒ trans-

formatora sieciowego. NapiÍ-

Rys. 3a.

Elektronika Praktyczna 9/99

R2: 470

R5: 22k

R18: 1,5k

P2: 1k

C17: 100

P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W

Rys. 3b. (zmniejszony do 85%)

Sterowanie zespo³em

napÍdowym

Schemat elektryczny tego

modu³u przedstawiono na rys.

2 . Zadaniem zespo³u napÍdo-

wego jest spowodowanie, aby

klapka przepustnicy by³a pod-

niesiona, kiedy temperatura

wody jest niøsza niø zadana,

a†opuszczona, kiedy tempera-

tura jest wyøsza.

Zosta³ on wykonany przy

uøyciu silnika i†przek³adni

pochodz¹cych od elektrome-

chanicznego regulatora o†sym-

bolu RT100. Elementy takie,

pochodz¹ce z†demontaøu,

moøna spotkaÊ na gie³dzie

elektronicznej.

Dwufazowy silnik

SMUN-1 zasilany jest napiÍ-

ciem przemiennym 24V. Od-

powiednie przesuniÍcie fazy

uzyskuje siÍ przez zastoso-

wanie kondensatora o†pojem-

F. Do³¹czenie na-

piÍcia do odpowiednich wy-

prowadzeÒ silnika powoduje

zmianÍ kierunku obrotÛw.

NapiÍcie UT z†wyjúcia czuj-

nika temperatury doprowa-

dzone jest przez wtÛrnik-

separator IC7/3 do wejúcia

uk³adu steruj¹cego zespo³em

napÍdowym. NapiÍcie okreú-

laj¹ce dolny prÛg komparacji

pobierane jest przez wtÛrnik-

separator IC8/1 z†suwaka po-

tencjometru P1 zasilanego

z†napiÍcia odniesienia

UREF. Z†napiÍcia odniesie-

nia zasilany jest rÛwnieø

dzielnik R4, R5 okreúlaj¹cy

wartoúÊ napiÍcia histerezy,

czyli rÛønicy miÍdzy gÛrnym

a†dolnym progiem kompara-

cji. Histereza ta zosta³a

wprowadzona w†celu ochro-

ny przekaünika RY1 oraz ze-

spo³u napÍdowego przed

zbyt czÍstym za³¹czaniem

powoduj¹cym ich szybsze

zuøycie. NapiÍcie z†dzielni-

ka jest sumowane z†napiÍ-

ciem z†potencjometru we

wzmacniaczu sumuj¹cym

IC8/4, a†nastÍpnie przez in-

tegrator IC8/3 podawane na

wejúcie UH uk³adu steruj¹-

cego. Uk³ad ten sk³ada siÍ

z†dwÛch komparatorÛw oraz

czterech bramek NAND

z†wejúciem Schmitta.

Z†dwÛch bramek wykonany

zosta³ przerzutnik RS stero-

wany sygna³ami wy-

júciowymi komparatorÛw.

Dwie pozosta³e pracuj¹ jako

inwertery. Poniewaø sygna³

z†czujnika temperatury jest

przebiegiem wolnozmien-

nym, mog¹ wyst¹piÊ oscyla-

cje na wyjúciach komparato-

rÛw, gdyø w†momencie prze-

júcia przez prÛg komparacji

komparator pracuje w†zakre-

sie liniowym z†otwart¹ pÍtl¹

sprzÍøenia zwrotnego. Wpro-

wadzaj¹c do uk³adu poprzez

rezystory R7 i†R9 s³abe, do-

datnie sprzÍøenie zwrotne

powoduj¹ce powstanie nie-

wielkiej histerezy, eliminuje

siÍ to niekorzystne zjawisko.

Dodatkowo stabilnoúÊ uk³a-

du poprawiaj¹ rezystory R77

i†R78 w³¹czone miÍdzy wyj-

úcia a†wejúcia nieodwracaj¹-

ce komparatorÛw IC5/3

i†IC5/4. NapiÍcie steruj¹ce

US z†wyprowadzenia 11

uk³adu scalonego IC6 wyste-

rowuje tranzystor T1 za³¹-

czaj¹cy przekaünik RY1.

Przez styki przekaünika po-

dawane jest napiÍcie zasila-

j¹ce odpowiednie uzwojenia

silnika zespo³u napÍdowego.

Zastosowanie przekaünika

powoduje wprowadzenie se-

Elektronika Praktyczna 2/98

noúci 6,8

Elektronika Praktyczna 9/99

P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W

paracji galwanicznej miÍdzy

uk³adem steruj¹cym a†uk³a-

dem wykonawczym. Pozwa-

la sterowaÊ rÛønego typu sil-

niki, zarÛwno zasilane pr¹-

dem sta³ym jak i†przemien-

nym. Komparator IC5/2 po-

rÛwnuje napiÍcie UT z†czuj-

nika temperatury z†napiÍ-

ciem odniesienia UREF. Je-

øeli napiÍcie UT bÍdzie wy-

øsze niø UREF, czyli tempe-

ratura wody obiegowej pod-

niesie siÍ powyøej 100 stop-

ni Celsjusza, uk³ad ten spo-

woduje wygenerowanie syg-

na³u alarmu przez wystero-

wanie sygnalizatora akus-

tycznego B1. DziÍki zastoso-

waniu komparatora pracuj¹-

cego z†otwartym kolektorem

tranzystora wyjúciowego

moøliwe jest w³¹czenie syg-

nalizatora bezpoúrednio miÍ-

dzy wyjúcie komparatora

a†napiÍcie zasilaj¹ce +12V

DC.

szyÊ dok³adnoúÊ pomiaru na-

piÍcia przez ten uk³ad moø-

na wartoúci elementÛw R17

i†C13 zmniejszyÊ nawet kil-

kakrotnie. Potencjometrem

P2 naleøy ustawiÊ napiÍcie

odniesienia UREF rÛwne 1V.

W†urz¹dzeniu modelo-

wym jedna ze úrub mocuj¹-

cych ostatnie ko³o zÍbate

przek³adni zespo³u napÍdo-

wego zosta³a zast¹piona na-

gwintowanym prÍtem stalo-

wym o†d³ugoúci 8cm, stano-

wi¹cym düwigniÍ podnosz¹-

c¹ i†opuszczaj¹c¹ klapkÍ

przepustnicy powietrza. Za-

kres przesuwania siÍ düwig-

ni ograniczaj¹ wy³¹czniki

kraÒcowe S2 i†S3. Otwory

technologiczne przek³adni

naleøy zas³oniÊ celem zabez-

pieczenia jej przed zapyle-

niem. ZespÛ³ napÍdowy zo-

sta³ przykrÍcony do sufitu

kot³owni, dok³adnie nad kot-

³em, a†düwignia po³¹czona

z†przepustnic¹ za pomoc¹

³aÒcuszka oraz zapinki. Roz-

wi¹zanie takie umoøliwia

³atwe roz³¹czenie elementÛw

w†razie zaistnienia takiej po-

trzeby.

Poniewaø obudowa ste-

rownika wykonana jest

z†tworzywa sztucznego, na-

leøy unikaÊ zbliøania jej do

ürÛde³ ciep³a (najlepiej po-

stawiÊ na specjalnie w†tym

celu wykonanej pÛ³eczce).

Czujnik temperatury przymo-

cowany zosta³ do rury zasi-

laj¹cej instalacjÍ grzewcz¹ za

pomoc¹ taúmy izolacyjnej

i†zakryty otulin¹ termoizola-

cyjn¹. W†czÍúci mieszkalnej

budynku naleøy wybraÊ op-

tymalne miejsce dla wy-

úwietlacza zdalnego i†po³¹-

czyÊ go ze sterownikiem

przewodem 15-øy³owym.

Oznaczone numerami pola

lutownicze na p³ytce wy-

úwietlacza ³¹czy siÍ z†odpo-

wiadaj¹cymi im numerami

koÒcÛwek gniazda szuflado-

wego J2.

Po sprawdzeniu popra-

wnoúci po³¹czeÒ i†w³¹cze-

niu sterownika, przy wciú-

niÍtym mikrowy³¹czniku

SW1, potencjometrem P1

ustawia siÍ temperaturÍ,

przy ktÛrej nastÍpuje ogra-

niczenie dop³ywu powietrza

do paleniska. Poprawnie

zmontowany i†uruchomiony

sterownik nie powinien

sprawiaÊ k³opotÛw w†eks-

ploatacji.

Podsumowanie

Odpowiednie przepisy po-

zwalaj¹ na stosowanie kot³Ûw

wÍglowych wy³¹cznie w†in-

stalacjach pracuj¹cych w†sys-

temie otwartym. Dlatego przy-

najmniej jeden pion naleøy

po³¹czyÊ z†naczyniem wzbior-

czym. Naczynie to instaluje

siÍ w†najwyøszym punkcie in-

stalacji, czÍsto na strychu. Nie

jest to najkorzystniejsze miej-

sce, gdyø w†czasie silnych

i†d³ugotrwa³ych mrozÛw mo-

øe ono zamarzn¹Ê i†wtedy

przestaje spe³niaÊ swoj¹ rolÍ.

Z†tego wzglÍdu, w†instala-

cjach niskopojemnoúciowych

powinno siÍ dodatkowo za-

stosowaÊ modu³ zabezpiecza-

j¹cy, sk³adaj¹cy siÍ z†przepo-

nowego naczynia kompensa-

cyjnego, zaworu bezpieczeÒs-

twa, manometru oraz odpo-

wietrznika automatycznego.

Jeøeli system jest otwarty,

ciúnienie w†nim jest sta³e, nie

zaleøy od temperatury, a†tyl-

ko od wysokoúci s³upa wody.

W†momencie zamarzniÍcia

naczynia wzbiorczego, ciúnie-

nie w†instalacji roúnie, a†jego

wartoúÊ wskazywana przez

manometr zmienia siÍ ze

zmianami temperatury. Innym

waønym elementem wp³ywa-

j¹cym na poprawne dzia³anie

systemu grzewczego jest ko-

min. Powinien on byÊ szczel-

ny, gdyø wszelkie nieszczel-

noúci powoduj¹ dostawanie

siÍ do niego powietrza z†ze-

wn¹trz, a†przez to os³abienie

si³y ci¹gu. W†czasie budowy

komin powinien byÊ spoino-

wany, a†pÛüniej otynkowany

na ca³ej d³ugoúci, od podsta-

wy aø do wylotu.

Jeøeli przewiduje siÍ moø-

liwoúÊ wspÛ³pracy instalacji

z†kot³em wÍglowym, do jej

budowy naleøy uøyÊ wy³¹cz-

nie rur stalowych. Rury z†two-

rzyw sztucznych s¹ mniej od-

porne na wysok¹ temperatu-

rÍ, ktÛra przecieø moøe wy-

st¹piÊ, gdyø w†kotle wÍglo-

wym nie ma moøliwoúci od-

³¹czenia ürÛd³a energii. Z†ko-

lei rury miedziane powoduj¹

przyúpieszon¹ korozjÍ kot³a,

ktÛry z†regu³y nie jest zabez-

pieczony przed tym zjawis-

kiem. Jeøeli architektura bu-

dynku na to pozwala, topolo-

gia elementÛw systemu grzew-

czego powinna byÊ tradycyj-

na, to znaczy z†zachowaniem

pionÛw i†spadkÛw. Takie roz-

wi¹zanie powoduje, øe moø-

liwe jest ca³kowite jej oprÛø-

nienie, gdy zaistnieje taka po-

trzeba. RÛwnieø w†przypadku

zaniku napiÍcia zasilaj¹cego

pompÍ obiegow¹ system bÍ-

dzie dzia³a³ (co prawda ze

znacznie gorszymi parametra-

mi), zapewniaj¹c minimalne

bezpieczeÒstwo cieplne do

czasu w³¹czenia napiÍcia sie-

ci.

Zastosowanie sterownika

daje wiele korzyúci, z†ktÛrych

moøna wymieniÊ:

- zmniejszenie zuøycia opa-

³u,

- zmniejszenie emisji spalin

do otoczenia,

- zmniejszenie czÍstotliwoúci

obs³ugi kot³a,

- polepszenie komfortu ciep-

lnego,

- moøliwoúÊ obserwacji tem-

peratury wody obiegowej

bez koniecznoúci, k³opotli-

wego czÍsto, schodzenia do

kot³owni.

Sterownik nie jest regula-

torem w†pe³nym tego s³owa

znaczeniu. Wprowadza jedy-

nie, stosunkowo s³abe, ujem-

ne sprzÍøenie zwrotne miÍ-

dzy wielkoúci¹ wyjúciow¹, ja-

k¹ jest temperatura wody

obiegowej, a†wielkoúci¹ wej-

úciow¹, czyli iloúci¹ powiet-

rza dop³ywaj¹cego do palenis-

ka. Stwarza moøliwoúÊ popra-

wy sterowalnoúci i†obserwo-

walnoúci obiektu regulacji ja-

kim jest kocio³. St³umienie

w†odpowiedniej chwili dop³y-

wu powietrza spowoduje, øe

temperatura bÍdzie ros³a wol-

niej aø do osi¹gniÍcia rÛwno-

wagi miÍdzy iloúci¹ energii

dostarczonej i†odebranej

z†uk³adu. Z†kolei, juø w†fazie

wygaszania, gdy na rusztach

zalegaj¹ z³ogi popio³u i†øuøla,

otwarcie przepustnicy stwo-

rzy moøliwoúÊ lepszego dopa-

lenia siÍ paliwa, a†wiÍc

zmniejszenie straty nieca³ko-

witego spalania. Zjawisko nie-

ca³kowitego spalania jest

szczegÛlnie widoczne w†kot-

³ach wyposaøonych w†ruszta

ch³odzone wod¹ obiegow¹. Is-

totn¹ jego cech¹ jest to, øe

przy zachowaniu naleøytej os-

troønoúci, umoøliwia wspÛ³-

pracÍ kot³Ûw wÍglowych rÛw-

nieø z†nowoczesnymi, nisko-

pojemnoúciowymi instalacja-

mi grzewczymi. Moøe znaleüÊ

zastosowanie wszÍdzie tam,

gdzie kot³y wÍglowe s¹ jesz-

cze w†uøyciu.

Dariusz StÍpieÒ

Montaø i†uruchomienie

uk³adu

P³ytka drukowana zosta³a

zaprojektowana tak, aby by³a

moøliwa do wykonania samo-

dzielnie (widok úcieøek znaj-

duje siÍ na wk³adce wewn¹trz

numeru). Rozmieszczenie ele-

mentÛw widoczne jest na rys.

3 .

P³ytkÍ przygotowano jako

dwustronn¹, moøe byÊ jednak

wykonana jako jednostronna,

gdyø úcieøki na stronie ele-

mentÛw s¹ wy³¹cznie prosto-

liniowe (mog¹ byÊ zast¹pione

zworami).

Przed wmontowaniem

elementÛw p³ytkÍ naleøy do-

k³adnie obejrzeÊ celem wy-

krycia i†usuniÍcia ewentual-

nych zwarÊ i†przerw w†dru-

ku. Elementy w†miarÍ moø-

liwoúci sprawdziÊ przed

wlutowaniem. UruchamiaÊ

naleøy kolejne bloki funkcjo-

nalne, poczynaj¹c od zasila-

cza, przez miernik tempera-

tury, a†na sterowniku zespo-

³u napÍdowego koÒcz¹c. We-

d³ug danych katalogowych,

pr¹d wejúciowy uk³adu

ICL7107 wynosi 1pA.

W†praktyce spotykane na

rynku uk³ady mog¹ nie spe³-

niaÊ tego parametru, co spo-

woduje pewien spadek na-

piÍcia na rezystorze R17.

RÛwnieø pr¹d up³ywu kon-

densatora C13 moøe wpro-

wadziÊ niewielkie zafa³szo-

wanie pomiaru. Aby zwiÍk-

Elektronika Praktyczna 9/99

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: