Maria Dębicka-Kowalczyk - Mieć cały świat w oczach.pdf - !!!nowe - iwus1986

MARIA DĘBICKA-KOWALCZYK

KOWALCZYK

MIEĆ CAŁY Ś

W OCZACH

CAŁY ŚWIAT

W OCZACH

ROK PIERWSZY

4.4.76

Nie lubię, jak mnie ruszaj

popołudnie.

po prostu

. Ale Jacek uparł się

jego harcerskie sprawy. Więc

my. Od razu coś mi się nie

eby jednakowo czy

mione. To te ich

nie, mimo pozorów

ci, ze smutkiem, gdzieś z głębi.

manipulowała nimi

nie na 100 bardzo róŜnych, dla

. Absolutnie zaszokowana, patrzyłam na

e, ciemne, smukłe, grube dziewczynki, u których wyczuwało

ustawicznego defilowania w holu, przed ławką,

nieprzyzwoitość. Ale Jacek uparł si

załatwić jego harcerskie sprawy. Wi

poszliśmy. Od razu co

podobało. I nie to, Ŝeby jednakowo czy

szaro ubrane, przytłumione. To te ich

oczy! Patrzące uwaŜnie, mimo pozorów

wesołości, ze smutkiem, gdzie

Pani, pewnie wychowawczyni, młoda i ładna, jakoś manipulowała nimi

bezkolizyjnie, odpowiadając prawie jednocześnie na 100 bardzo ró

waŜnych pytań. Absolutnie zaszokowana, patrzyłam na

e, ciemne, smukłe, grube dziewczynki, u których wyczuwało

natychmiast pretekstowość ustawicznego defilowania w holu, przed ławk

Pani, pewnie wychowawczyni, młoda i ładna, jako

bezkolizyjnie, odpowiadają

nich pewnie ogromnie waŜ

te róŜne, małe, duŜe, ciemne, smukłe, grube dziewczynki, u których wyczuwało

się natychmiast pretekstowo

na której siedziałam.

5.4.76

Poszłam tam znowu. Sa

zrobiłam, bo Joasia, poznana wczoraj, przygotowała specjalnie dla mnie

tabliczkę mnoŜenia, a wychowawca nie umiał sobie da

chłopcem. Poszłam na gór

kółka PCK. Mały, ładny chłopiec wymiotował regularnie: zak

wódka. Płacił za jeszcze jedn

domu. Bo to, Ŝe ojciec alkoholik, a matka złodziejka, to nie ma znaczenia. To

teŜ dom. Własny.

Poszłam tam znowu. Sama. Nie wiem po co. Ale okazało si

zrobiłam, bo Joasia, poznana wczoraj, przygotowała specjalnie dla mnie

enia, a wychowawca nie umiał sobie dać rady z chorym

chłopcem. Poszłam na górę z przejętym, jak ja, albo jeszcze gorzej, dy

kółka PCK. Mały, ładny chłopiec wymiotował regularnie: zak

wódka. Płacił za jeszcze jedną, wymarzoną i wyŜebraną niedzieln

e ojciec alkoholik, a matka złodziejka, to nie ma znaczenia. To

ma. Nie wiem po co. Ale okazało się, Ŝe dobrze

zrobiłam, bo Joasia, poznana wczoraj, przygotowała specjalnie dla mnie

ć rady z chorym

tym, jak ja, albo jeszcze gorzej, dyŜurnym

kółka PCK. Mały, ładny chłopiec wymiotował regularnie: zakąska, śledzik,

niedzielną wizytę w

e ojciec alkoholik, a matka złodziejka, to nie ma znaczenia. To

6.4.76

Poszłam tam znowu o piątej. Joasia ma dwój

zegarek zabawkę, brystol, igł

zrobienia zadanego zegarka. Zrobiła dwa.

Oboje rodzice siedzą. Ojciec za kradzie

milicjanta.

oszłam tam znowu o piątej. Joasia ma dwóję z matematyki. Zaniosłam jej

, brystol, igłę z duŜym uszkiem i czerwoną włóczk

zrobienia zadanego zegarka. Zrobiła dwa.

. Ojciec za kradzieŜ, matka prostytutka, za pobicie

z matematyki. Zaniosłam jej

włóczkę do

, matka prostytutka, za pobicie

7.4.76

Znowu tam byłam. Była godzina pi

za zegarek i jeszcze plus za kole

domowemu, co go nie umiał zrobi

gumowych miśków i postan

Sympatycznych Małych Miś

Znowu tam byłam. Była godzina piąta. Odrabianie lekcji. Joasia dostała pi

za zegarek i jeszcze plus za koleŜeństwo, bo drugi zegarek dała chłopcu

domowemu, co go nie umiał zrobić. Przyniosłam dwadzieścia małych,

ków i postanowiłyśmy załoŜyć „Klub Fenomenalnie

Sympatycznych Małych Miśków i Jednego Większego”. Czytam im „Godzin

ta. Odrabianie lekcji. Joasia dostała piątkę

stwo, bo drugi zegarek dała chłopcu

cia małych,

„Klub Fenomenalnie

kszego”. Czytam im „Godzinę

, jak mnie ruszają w niedzielne

pąsowej róŜy”. W małym, ładnym, czteroosobowym pokoiczku tłok – kaŜda

chce słyszeć i koniecznie być blisko mnie.

9.4.76

Nie mogę tu juŜ nie przychodzić. Więc chodzę na godzinę, o piątej, zaraz po

pracy. Pomagam w lekcjach, czytam „RóŜę”, rozwijam działalność „Klubu

Miśków”. Słabiutkie toto, ale funkcjonuje.

10.4.76

Oni mówią, Ŝe mam dobry kontakt. Nie rozumiem. Oni mówią teŜ, Ŝe wśród

chłopców jest jeden, którym moŜe zechciałabym się zająć, bo bardzo tego

potrzebuje. Nie chcę. Co mi po chłopcu. Dwóch własnych dryblasów juŜ

wychowałam. Wolę dziewuchy. Są fajne mimo, Ŝe kaŜdego dnia inna ma

załamanko nerwowe: siedzi w kącie i ryczy bez powodu albo ucieka do tego

czegoś, co nazywa własnym domem.

11.4.76

Jednak widziałam go. Ma duŜe, piękne, szeroko rozstawione oczy, dziewięć lat i

bardzo brudną podkoszulkę. Przyniósł pokazać uprane skarpetki do kontroli.

To taki tu zwyczaj. Dałam mu gumowego króliczka. Wziął, ale bez reakcji.

Apatia i obojętność. Ale potem, kiedy odchodziłam, podniósł te swoje duŜe

oczy i zapytał:

– Kto pani jest? – i jeszcze raz z naciskiem: – Ale kim pani jest?

12.4.76

Dziś niedziela. Wczoraj czytałam jego akta. Od piątego dnia Ŝycia w Domu

Dziecka. Nie wykazuje Ŝadnych uczuć. Obojętny, zamknięty w sobie, bardzo

trudny. Ojciec alkoholik, który w ogóle nigdy nie widział syna, matka

schizofreniczka na tle paranoicznym. Zabrałam go dziś do ZOO, ale z kolegą,

bo sam nie chciał. Były sezamki, jabłka i „gorące” lody.

– Ciociu, całe Ŝycie marzyłem o „gorących” lodach. – Wielkie, piękne oczy bez

dna. Zdobędę jego zaufanie, wydobędę krzyk najszczerszy, radość nie

kłamaną.

13.4.76

Nie akceptuje mnie.

14.4.76

Znowu brak akceptacji. Nie zna mnie, nie widzi, nie poznaje. Na mój widok

ucieka do kąta i w obronnym odruchu zakrywa twarz ramieniem.

15.4.76

Przyprowadzony do mnie nie chce rozmawiać. Głowa odwrócona, zupełny brak

kontaktu. Dlaczego to tak? Chodzi mi juŜ tylko o to, Ŝeby chciał się

uśmiechnąć. PrzecieŜ uśmiech ułatwia kontakt, tak mi się przynajmniej dotąd

zdawało.

16.4.76

Znów to samo. Całkowity brak reakcji. Więc idę do dziewcząt. Dlaczego on taki

ponury? Wychowawca prosi, Ŝeby go zabrać na święta do domu. Nigdy, nigdy

w Ŝyciu nie był w prywatnym mieszkaniu. Nie zgadzam się. Jak mam go

zabrać? Zapakować w paczkę, w kaftanie bezpieczeństwa czy szarpać się z

nim? Po to aby jajkiem na twardo i ciastem uszczęśliwić go na duś. Tylko po

to, Ŝebym ja miała spokojne sumienie, Ŝe wykonałam mój obowiązek wobec

społecznego sieroty, bo tak to się nazywa.

17.4.76

Siedzimy z wychowawczyniami w małym pokoiku słuŜbowym. Jest przeddzień

Świąt Wielkanocnych, godzina piąta po południu. Nastrój koleŜeństwa. Dzieci

juŜ niewiele. Pani, której nie znam, opowiada o swojej grupie. Dlaczego ja jej

nie znam? PrzecieŜ przychodzę tu codziennie. Ta pani pracuje tu juŜ pięć lat.

Więc jak to jest? Jeśli dziecko ma problem i chce go przekazać swemu

wychowawcy, do którego ma nareszcie zaufanie, musi albo pokonać opór

zwrócenia się do następnego dyŜurnego wychowawcy albo czekać cztery, pięć

dni. Te przemienne dyŜury, jak mnie poinformowano, moŜe i stwarzają krąg

bezpieczeństwa wokół dziecka, ale nie pozwalają na zlikwidowanie problemu z

miejsca.

Ta nieznana mi wychowawczyni powiada, Ŝe znalazła w zapiskach z dyŜurów

notatki, Ŝe z jednym z chłopców, Adamem mianowicie, dzieje się coś

niedobrego. Moje ucho poczerwieniało i trąbka Eustachiusza powiększyła się

do rozmiarów trąby archanielskiej.

– Bo, – powiada dalej – ten Adam od tygodnia, codziennie około godziny piątej

po południu tkwi kamieniem przy oknie, bez słowa, bez gestu, jedyne, o co

pyta, to która godzina, ale kiedy odwraca się, Ŝeby o to zapytać, w jego

kamiennej twarzy świecą oczy pełne niewypłakanych łez.

Wybiegam z dyŜurki, wpadam jak bomba z przyśpieszonym zapłonem do

świetlicy. Jest. Tkwi twardo przy oknie. Kiedy odwracam go za chude ramionka

ku sobie ma te swoje świecące łzami oczy. Prawie krzyczę:

– Będę się tobą opiekować! Będę przychodzić do ciebie codziennie! Chcesz?

Chciał.

18.4.76

Poszłam tam z Jackiem. Adam, wpatrzony w galowy harcerski mundur

instruktorski Jacka ubrał się potulnie, wziął go ufnie za rękę i tak wyszli do

holu. Z chłopcem w środku, poszliśmy spędzać święta. Mówi. Bez przerwy,

chaotycznie, bezładnie, niewyraźnie. Pyta o wszystko.

19.4.76

Wielka Sobota. W domu jest siedmioletni Pawełek, synek mojej chorej, leŜącej

w szpitalu koleŜanki, Jest więc „kolega" do zabawy. Rano idziemy po ostatnie

zakupy. Adam jest trochę rozluźniony i ciągle mówi. Ale do sklepu nie chce

wejść. Nigdy nie był. W drodze do domu odbiera ode mnie siatkę z zakupami.

W domu prywatnym, jako się rzekło, teŜ nigdy nie był. Ogląda więc wszystko

ciekawie. Jest rozluźniony, ale chwilami wyłącza się zupełnie. Siada w fotelu,

przylega w kącie, albo przykłada czoło do szyby. Milczy tak z dziesięć minut.

Pawełek biega koło niego, zaczepia, jest nawet trochę agresywny. Ale to nie

pomaga. Widocznie potrzebuje cieszyć się sam, bo Ŝe się cieszy, jest

ewidentne.

– Ciociu, ciocia mi obierze pomarańczę!

Zdyscyplinowany do przesady, czego nie moŜna powiedzieć o domowym

Pawełku. Dwie sympatyczne myszy buszujące po mieszkaniu. Atak na

osobowość Adama idzie z dwóch stron: po pierwsze dom prywatny w ogóle, po

drugie dom zasobny, kulturalny i dobrze zorganizowany. Adam mówi, Ŝe u

cioci to jak na filmie albo w jakiejś bibliotece. Przez wdroŜenie do lubienia na

co dzień tej kultury i jej przejawów, stworzenie stałych przyzwyczajeń, pragnień

i celów. Adam jest przyjemnie zadbany zewnętrznie, a jednocześnie zaniedbany

uczuciowo. I jeszcze jedno. Adam ma drobną ale zauwaŜalną wadę wymowy.

Kto i jak miał go uczyć prawidłowej mowy na tych jego drogach po Domach

Małego Dziecka, Pogotowiach Opiekuńczych itp.

Konkurencja pomiędzy Adamem a Pawełkiem. Adam bardzo nieudolnie stara

się naśladować młodszego o dwa lata kolegę. Wygląda na to, Ŝe czuje się jakoś

zagroŜony z jego powodu. Podwieczorek. Zabawa w kawiarnię. Jestem

kelnerem z białą serwetką przewieszoną przez ramię. Oni muszą płacić za

kaŜdą serwowaną rzecz pocałunkami. Pawełek robi to świetnie. Adam nie umie,

po prostu nie umie.

20.4.76

Rano spacer po Starym Mieście, z tym tylko, Ŝe Adama nie moŜna było

wyciągnąć z domu. Nie chciał wyjść i juŜ. Ustąpił dopiero po długich

perswazjach. Wieczorem zaczęło się dziać z nim coś dziwnego. Adam jakoś

skurczył się w sobie, przylgnął gdzieś w kącie i tak tam tkwił nieruchomo, po

prostu jakby jakimś prawem mimikry starał się wtopić w otoczenie. O godzinie

dziewiętnastej, zgodnie z umową z DD, odprowadziłam go. Pobiegł bez słowa i

znikł w głębi gmachu. Zameldowałam w sekretariacie przyprowadzenie chłopca

i głęboko zamyślona, wróciłam do domu.

21.4.76

Znów brak kontaktu. Wychowawca zapytał, czy stało się coś u mnie w domu w

czasie świąt, bo Adam, po przyjściu wczoraj wieczorem płakał spazmatycznie i

długo, ale nie umiał powiedzieć dlaczego. Działalność Klubu Miśków

przekazałam wychowawczyni.

22.4.76

Przyniosłam cukierki. DuŜo. Dałam Adamowi bez komentarza. On sam zapytał,

czy moŜe poczęstować swoją grupę. Był nieprzytomny z dumy, kiedy

natychmiast ustawiła się kolejka, a on rozdawał te cukierki, aŜ do ostatniego.

Zapytany przez wychowawczynię, dlaczego nie zostawił dla siebie choć parę,

odpowiedział:

– Ja dziękuję, mam u cioci całe fury i mogę brać ile chcę.

Mówi do mnie „ciociu”, bo taki tu ujednolicony zwyczaj.

Na zakończenie wizyty reakcja znów bardzo słaba. Przynoszę mu codziennie

prasę młodzieŜową, bardzo lubi czytać gazety, zwłaszcza dotyczące sportu.

KsiąŜek czytać nie lubi.

23.4.76

Bez zmian.

25.4.76

Harcerska uroczystość na Szczęśliwicach. Poszłam z koleŜanką, która juŜ jest

zdrowa i z Pawełkiem. Ale radości u Adama nie widziałam. Jak teŜ nie

widziałam Ŝadnego zainteresowania sprawami harcerskimi, a przecieŜ poszedł

tam w mundurze i z całym swoim zastępem. Spełniał wszystkie rozkazy karnie,

jak automat, ale zawsze apatycznie, bez zaangaŜowania. W drodze powrotnej

do domu Adam pobiegł nagle na łąkę i przyniósł po chwili bukiecik maleńkich

fiołków, które wręczył mi bez słowa, w wyciągniętej niezdarnie, sztywnej ręce.

Po obiedzie graliśmy w Chińczyka. Ciekawe. Adam nie zbija nigdy, choć moŜe,

moich pionków. Nie pozwala nikomu dotykać się, prócz mnie. Próbuję to robić

bardzo ostroŜnie.

26.4.76

Dziś Adam powiedział:

– Ja pokochałem ciocię za pierwszym razem, bo ciocia miała cały świat w

oczach.

27.4.76

Pierwszy raz nie poszłam. Mam wysoką gorączkę i leŜę w łóŜku. Była Ewa,

poprosiłam, Ŝeby zaszła do Domu Dziecka i powiedziała Adamowi dlaczego nie

mogłam przyjść. Zaniosła mu ode mnie trochę słodyczy i piękny, duŜy,

plastykowy, niebieski samochód.

28.4.76

Pan dyrektor DD był uprzejmy poinformować mnie, Ŝe mój podopieczny

zachowuje się skandalicznie. Wczoraj przez dwie godziny siedział w sypialni i

walił bezmyślnie o ścianę samochodem, który mu przyniosła Ewa.

29.4.76

Adam dziś pierwszy raz mnie pocałował. Właściwie dotknął tylko wargami

mego policzka. Ale to był pocałunek.

30.4.76

Tu traktują mnie juŜ za swoją. Jest remont DD i trzeba dzieci rozparcelować po

ludziach. Adam oczywiście do mnie. Ciągle mnie dziwi, Ŝe on nigdy nie idzie ze

mną razem, ale albo dziesięć metrów przede mną, albo za mną. A tak byłoby

przyjemnie iść z nim za rączkę.

1.5.86

Bez zmian.

3.5.76

Lubi nastawiać i słuchać płyt. No i stało się. Wyciągnął płytę pt. „Matka” i przy

słowach: „O matce pieśń, to pieśń bez słów...” rozpłakał się Ŝałośnie. Potem

pokłócił się z Pawełkiem, który właśnie przyszedł.

4.5.76

Bardzo lubi, kiedy go nazywam: mój mały ciapuliński. Paweł był i był

niegrzeczny. Reakcja Adama natychmiastowa i odwrotna. Poszedł dobrowolnie

ze mną do mego znajomego, chorego chłopczyka. Z własnej inicjatywy zaniósł

mu swoją gazetkę, cukierki i zabawkę. Dostaje ode mnie pieniądze. Dziesięć

złotych kaŜdej soboty. Najpierw funduje sobie i mnie wodę sodową ze sokiem.

A potem resztę oddaje skrupulatnie do przechowania, bo tam dzieci kradną.

Maria Dębicka-Kowalczyk - Mieć cały świat w oczach.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: