Struktura drzewa katalogów systemu Linux.pdf

Struktura drzewa katalogów systemu Linux

Inaczej niż w okienkach ale też fajnie...

System operacyjny, bez względu na to czy mamy do czynienia z Linuksem, Windowsem,

Mac OS, BSD czy Solarisem, przechowuje dane w systemie plików opartym na

drzewiastej strukturze katalogów. Znajomość tejże struktury umożliwia użytkownikowi

dotarcie do dowolnych zasobów. Różnice w organizacji pomiędzy systemami Windows i

Linux są jednak znaczące co może powodować zniechęcenie wśród rozpoczynających

przygodę z Linuksem użytkowników. W niniejszym artykule przybliżymy organizację

drzewa katalogów w systemie Linux oraz wskażemy różnice pomiędzy tym systemem, a

systemami Windows. Opiszemy również różnice w oznaczaniu dysków, napędów i

partycji.

Oznaczenia dysków i partycji

Na pierwszy rzut oka, oznaczenia dysków czy partycji linuksowych, dla osób pracujących

pod Windowsem, są niezrozumiałe. Weźmy np. oznaczenie dysku C: czy D: (i innych

kolejnych liter w zależności od ilości posiadanych dysków/partycji) występujące w

Windowsie. Jaką ono niesie informację? Wiemy tylko tyle, że C: jest partycją systemową

(domyślnie, użytkownik oczywiście może zdefiniować partycję systemową pod inną literą niż

C:), ale nie wiemy np. czy partycja D: znajduje się obok C: na tym samym dysku czy zajmuje

całą przestrzeń dyskową na dysku drugim (slave). Nie wiemy również czy mamy do

czynienia z dyskiem ATA czy SATA. Oczywiście, informacje te możemy uzyskać

korzystając z narzędzi systemowych czy programów trzecich.

Nazywanie dysków i partycji w Linuksie jest inne, choć w rzeczywistości oznaczenia te są

bardzo proste i logiczne oraz niosą konkretne informacje.

Dyski HDD

Zacznijmy od oznaczenia dysków ATA i SATA. Etykieta hd x (hda, hdb, itd.) informuje nas o

tym, że mamy do czynienia z dyskiem ATA. W przypadku dysków SATA oznaczenie

przyjmie postać sd x (sda, sdb, itd.). W niektórych dystrybucjach nie stosuje się już

nazewnictwa hdx , tylko wszystkie dyski są oznaczane jako sdx . Na poniższym screenie dysk

sda to dysk ATA, sdb – SATA (na przykładzie dystrybucji Arch Linux)

I tak, w zależności od rodzaju posiadanych dysków: Dysk pierwszy (primary) będzie posiadał

etykietę (nazwę) hda lub sda, dysk drugi (slave) hdb lub sdb trzeci hdc lub sdc, i tak dalej.

FDD, CD/DVD, Flash, dyski przenoŚne/wymienne

Na koniec kilka słów o oznaczeniu napędów FDD (dyskietki), CD/DVD oraz nośników

wymiennych takich jak karty pamięci (Flash) czy dyski przenośne. Napędy FDD (stacja

dysków 3.5’’) oznacza się etykietą fd0 (dyskietka A) i fd1 (dyskietka B). Przyjęto, że stacje

dysków CD/DVD oznaczane są jak dyski ATA (hdx). Ostatnimi czasy, oznaczenie to zaczyna

tracić na rzecz etykiety scd0 , scd1 , etc. Karty pamięci i dyski przenośne/wymienne oznaczane

są jak dyski SATA (sdx).

Partycje

W systemie operacyjnym Linux wyróżniamy partycje główne i rozszerzone/logiczne. Partycji

głównych można być co najwyżej 4. W przypadku gdy chcemy mieć więcej partycji niż 4, to

można stworzyć 3 partycje główne, jedną rozszerzoną, na której będą partycje logiczne.

Partycje główne w Linuksie są numerowane od 1 do 4, a partycje logiczne od 5 do 8,

niezależnie czy partycji podstawowych jest 4 czy mniej. Główna partycja na dysku

pierwszym oznaczona będzie etykietą hda1 albo sda1, na dysku drugim hdb1 albo sdb1 i tak

dalej. Tak, więc czytając oznaczenie hda1 mamy więcej informacji dostępnych „od ręki” niż

w przypadku suchego C:, co przydatne jest przy używaniu programów do partycjonowania

dysków (np. Gparted) czy podczas instalacji innej dystrybucji Linuksa.

Przykładowy podgląd dysków i partycji w programie Gparted

Przykład etykiet i ich prawidłowe czytanie:

/dev/hda1 - pierwsza partycja na dysku ATA primary master

/dev/sdb4 - czwarta partycja na dysku SATA primary slave

/dev/hdc - dysk ATA secondary master

/dev/sdd1 - pierwsza partycja na dysku SATA secondary slave

Struktura katalogów

Katalog główny (nazywany również root – z angielskiego korzeń), gdzie znajdują się

wszystkie katalogi i pliki systemu Linux oznaczony jest symbolem „ / ” (slash). Mówiąc

jeszcze prościej - na partycji „/” instalowany jest system Linux. W systemie Linux tworzone

są określone katalogi przechowujące określone pliki niezbędne do prawidłowej pracy sytemu.

Tworzy się ich określona liczna o zdefiniowanych nazwach. W poszczególnych dystrybucjach

budowa ta może się różnić, co nie zmienia faktu, że katalogi te istnieją i pełnią takie same

funkcje. Przedstawię ich nazwy i uproszczoną charakterystykę (Szczegółowe informacje wraz

z opisem zawartości podkatalogów czytelnik znajdzie pod tym linkiem ):

/bin – zawiera w sobie pliki binarne (wykonywalne) podstawowych narzędzi systemowych,

które są niezbędne do pracy w trybie wieloużytkownikowym.

/boot – zawiera w sobie pliki odpowiedzialne za bootowanie (uruchamianie) systemu oraz

jądro systemu

/cdrom – zazwyczaj jest to katalog dowiązany do katalogu media lub mnt (w zależności od

dystrybucji)

/dev – zawiera w sobie pliki odpowiedzialne za obsługiwanie urządzeń jak np. cdrom.

Generalnie pliki w tym katalogu odpowiadają za komunikację system – urządzenia komputera.

/etc – zawiera w sobie globalne pliki konfiguracyjne, ustawienia systemowe

/home – jest miejscem, w którym tworzy się katalog domowy użytkownika lub

użytkowników (/home/nazwa_użytkownika), a w nim dodatkowo podkatalogi jak: dokumenty,

muzyka, obrazy. Możemy tworzyć również swoje własne według potrzeb.

/lib – zawiera w sobie skompilowane biblioteki niezbędne do uruchamiania systemu a także

moduły jądra systemu

/lost+found - pliki odnalezione podczas wykonywania testów dysku

/media – miejsce montowania (podłączania) nośników wymiennych jak pendrive, dyskietka,

karty pamięci, czy napędy cdrom

/mnt – miejsce montowani dysków – systemów plików (w niektórych dystrybucjach np.

Ubuntu, dyski montowane są w katalogu /media)

/opt – Katalog do instalowania dodatkowego oprogramowania nie wchodzącego w skład

systemu (wykorzystywany głównie w dystrybucji SUSE). Obecnie, w niektórych

dystrybucjach służy on do instalacji oprogramowania trzeciego jak np. oracle'a. Folder ten

wychodzi z użycia na rzecz /usr/local

/proc - wirtualny system plików. Tworzy się podczas uruchamiania systemu. Zawiera w sobie

pliki z informacjami o procesach

/root – katalog superużytkownika „root” – mówiąc w skrócie, jest to konto administracyjne.

Bez niego nie możemy używać np. narzędzia „sudo” czy dokonywać żadnych zmian w

systemie wymagających hasła administratora np. aktualizacji systemu.

/sbin – zawiera w sobie pliki wykonywalne poleceń, dostępne tylko dla administratora (root)

/srv - katalog dla serwerów

/sys – interfejs zmiany parametrów jądra (od jądra w wersji 2.6)

/tmp – zawiera w sobie pliki tymczasowe (również te, zapisujące się na dysku przy

przeglądaniu Internetu)

/usr – zawiera w sobie narzędzia i aplikacje (programy) zainstalowane na komputerze

dostępne dla zwykłego użytkownika oraz administratora.

/var – zawiera w sobie logi systemowe, pliki pocztowe czy kolejki drukarki.

Przykład struktury katalogów w systemie Linux na podstawie dystrybucji:

Ubuntu 8.04

Arch Linux

Fedora 9

openSUSE 10.3

Dystrybucje Linuksa, a właściwie ich struktura katalogów, powinny być zgodne ze

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: