Wspolwystepowanie_depresji_i_zaburzen_snu.pdf
(
598 KB
)
Pobierz
Microsoft PowerPoint - Wyk³ad Zakopane 2006 Wspó³wystêpowanie depresji i zaburzeñ snu
Plan wykładu
Współwystępowanie depresji i
zaburzeń snu
•
Epidemiologia i współwystępowanie bezsenności
•
Sen w depresji, wspólne mechanizmy patofizjologiczne
depresji i bezsenności
Adam Wichniak,
III Klinika Psychiatryczna, Ośrodek Medycyny Snu
Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
•
Wpływ leków przeciwdepresyjnych na sen, dalsze
kierunki rozwoju farmakoterapii bezsenności
•
Leczenie niefarmakologiczne bezsenności
Bezsenność - epidemiologia
Bezsenność przewlekła- przyczyny
Bezsenność przewlekła jest najczęściej objawem
innych zaburzeń:
Przyczyny bezsenności wg częstości:
1. 50-60% Zaburzenia psychiczne (głównie zaburzenia
afektywne i lękowe)
2. 10-20% Uzależnienia (głównie od leków i alkoholu)
3. 10-30% Schorzenia somatyczne
4. <20%
Bezsenność jest powszechnie spotykanym zaburzeniem
funkcjonowania człowieka i dotyka około 1/3 populacji
społeczeństw Europy i Ameryki.
W Polsce odsetek ludzi skarżących się na bezsenność wynosi
24 (CBOS, 1992) – 36 procent (OBOP, 2005).
Dolegliwość ta zgłaszana jest przede wszystkim przez:
kobiety,
osoby starsze
ludzi z różnymi problemami zdrowotnymi,
zwłaszcza cierpiących na depresję.
Pierwotne zaburzenia snu
•
Bezsenność pierwotna (psychofizjologiczna,
subiektywna/paradoksalna, idiopatyczna)
•
Zespół niespokojnych nóg/ Zaburzenia
oddychania podczas snu
•
Zaburzenia rytmiki okołodobowej
Bezsenność nie jest diagnozą tylko objawem.
Zaburzenia snu u pacjentów psychiatrycznych
Zaburzenia snu (bezsenności)u pacjentów z depresją
•
Ponad 2/3 pacjentów Poradni Zdrowia Psychicznego
zgłasza skargi na zaburzenia snu
•
Depresja występuje u 47% osób,
u których bezsenność utrzymywała się przez rok
•
W ośrodkach medycyny snu przy klinikach
psychiatrycznych, zaburzenia psychiczne rozpoznaje się u
2/3 osób
zgłaszających się z powodu bezsenności
•
Nieleczona bezsenność może prowadzić
do wystąpienia depresji pełnoobjawowej
•
Ryzyko wystąpienia dużej depresji w ciągu 3,5 lat,
przy bezsenności trwającej powyżej 2 tygodni – jest 4-
krotnie wyższe
•
Wzorzec snu w okresie przed hospitalizacją jest
zmieniony u blisko 100% chorych
•
Bezsenność jest objawem prodromalnym nawrotu depresji
u 56,2% chorych
•
Każda bezsenność jest zwiastunem nawrotu depresji u
chorych z depresją nawracającą
Publikacje na temat snu
w zaburzeniach psychicznych
Polisomnografia
C4
C3
Rechtschaffen & Kales, 1968
Elektroencefalografia
:
System 10/20
C3-A2, C4-A1
Elektrookulografia
:
poziome i pionowe EOG
Elektromiografia:
podbródkowe EMG
A2
EEG
A1
EEG
E2
E1
EOG
A2
A1
EOG
Nofzinger i wsp. 1993
EMG
Hypnogram - Profil snu
Zaburzenia snu w depresji
1. Zaburzenia ciągłości snu
–
wydłużenie latencji snu (depresje reaktywne)
–
zwiększenie liczby przebudzeń
–
przedwczesne budzenie się (depresje endogenne)
–
skrócenie czasu snu
Skargi pacjenta: bezsenność, problemy z zaśnięciem, częste
przebudzenia, zbyt wczesne budzenie się
2. Zaburzenia głębokości snu
–
zmniejszenie czasu trwania snu głębokiego (stadium 3 i
4 NREM)
–
przesunięcie snu głębokiego z pierwszego do drugiego
cyklu snu
Skargi pacjenta: sen płytki, nie dający wypoczynku, niemożność
zaśnięcia głębokim snem
Zaburzenia snu w depresji
Regulacja snu NREM - REM
3. Zmiany wzorca snu REM
–
skrócenie latencji snu REM
–
zwiększenie ilości snu REM
–
zwiększenie ilości szybkich ruchów oka
–
zwiększenie gęstości szybkich ruchów oka
–
skrócenie średniej latencji ruchów oka
Skargi pacjenta: koszmary senne
Gałka
oczna
Ruchy
oka
+
+
DRN – jądra szwu; LC – jądro miejsca sinawego
FTG – jądra nakrywki grzbietowe i brzuszne
ARAS – wstępujący twór siatkowaty
BIRF – zstępujący twór siatkowaty
AHC – komórki rogów przednich rdzenia
DRN
LC
n.III
5-HT
n.VI
+
NA
+
Aktywacja
kory mózgu
+
+
-
-
BIRF
ARAS
+
ACH
-
Hamowanie
napięcia
mięśniowego
FTG
AHC
+
Śródmózgowie
Most
Jernajczyk. Biol.Psychiatry, 1986;21:465-472
Hobsoni wsp. Science1975;189: 55-58
Monoaminergiczna hipoteza powstawania depresji
Zmiany wzorca snu REM – biologiczny wskaźnik
depresji
1. W depresji stwierdza się obniżoną aktywność
układów serotoninergicznego i adrenergicznego
2. Leki przeciwdepresyjne działają poprzez
zwiększenie przekaźnictwa serotoninergicznego
i adrenergicznego
3. Efekt terapeutyczny leków
przeciwdepresyjnych zależny jest od
adaptacyjnych zmian receptorowych
1.
Skrócona latencja snu REM
występuje we
wszystkich endogennych zespołach
depresyjnych
2. Jest mierzalnym wskaźnikiem endogennego
charakteru zespołu depresyjnego
3. Jest niezależna od wieku i zmian w innych
parametrach snu
4. Badania snu dla diagnostyki różnicowej w
psychiatrii mogą mieć takie samo znaczenie jak
badania laboratoryjne w innych dziedzinach
medycyny
Janowskyi wsp. Lancet. 1972;2:632-635
Kupferi wsp. BiolPsychiatry 1976:11:159–174
Sen REM
Zmiany snu REM w zaburzeniach nie-afektywnych
• 1,2 EOG – szybkie ruchy oczu
• 3,4 EEG – niskonapięciowa czynność mieszana beta, theta i alfa
•5 EMG –obniżenie napięcia mięśniowego
1. Zaburzenia psychiczne
–
zaburzenia osobowości typu borderline
–
zaburzenia jedzenia
–
zaburzenia lękowe
–
schizofrenia
–
uzależnienie od alkoholu
–
zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
2. Narkolepsja
3. Odstawienie leków i substancji
psychoaktywnych
–
odstawienie benzodiazepin i leków przeciwdepresyjnych
–
zaprzestanie picia alkoholu
Bencai wsp. Arch. Gen. Psychiatry 1992:49: 651-668
Leki przeciwdepresyjne w leczeniu bezsenności
Wpływ leków przeciwdepresyjnych na architekturę snu
Leki przeciwdepresyjne promujące sen (sedatywne):
•
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD)
•
Amitryptylina
(Amitriptylinum)
•
Doksepina
(Doxepin, Sinequan)
•
Opipramol
(Pramolan)
•
Czteropierścieniowe leki przeciwdepresyjne
•
Mianseryna
(Lerivon, Miansemerck, Mianserin, Norserin)
•
Mirtazapina
(Remeron, Esprital, Mirzaten, Mirtastad)
•
SARI Antagoniści receptora 5-HT2, inhibitory zwrotnego
wychwytu serotoniny
•
Trazodon
(Trittico CR)
czas
REM
latencja
REM
wydajność
snu
TCAs
MAOIs
SSRIs
SNRIs
trazodon
mirtazapina
tianeptyna
↓
↓
↓
↓
-
↑
-
↑
↓
↑
↑
↑
↑
-
↑
↓
↓
lub
↑
↓
↓
↓
↓
↑
↑
Thase1998, Murck2003
Hypnogram - Profil snu
Test Deksametazonowo-Kortykoliberynowy (DEX/CRH Test)
Plik z chomika:
Kalietis
Inne pliki z tego folderu:
Uwaga! To może być depresja.doc
(11 KB)
Neuroanatomia depresji.pdf
(128 KB)
Wspolwystepowanie_depresji_i_zaburzen_snu.pdf
(598 KB)
Predyspozycje do depresji.rar
(22 KB)
Depresja poporodowa.rtf
(48 KB)
Inne foldery tego chomika:
alkoholizm, DDA
autoagresja
autoanaliza
borderline
emocje
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin