kalsyfikacja znaków.pdf

119

Retoryka a ideologia

Schemat 5. KLASYF|KACJA ZNAKW

Przy tekturze dalszych stron niniejszej pracy dobrze. bdzie

uprzytmni sobie pewhe rozrnienia dotyczce istoty i funkcji

ziraXu w ujciu Clrarlesa Sandersa Peirce'a. Zak mona uia

w stosunru'o niego samego, do przedmiotu, ktorego dotyczy, lub

do interpretanta.

cecha: wraenie barwy, ton glosu

egzemplarz: przedmiot lub wydarzenie; po-

szczeglny .vyrrazjest egzemplarzem jako jed-

nostkowy okaz typu

w stosunku

do siebie

samego

typ: konwencja, prawo, nazwa jako konwen-

cjonalny zwizek jzykowy

ikon: obraz mylowy, malowidlo, wykres rw-

noksztahny z przedstawian relacj, metafor,

Wykazuje naturalne podobiestwo do przed,

miotu

logiczny, sygna,

Skierowuje uwag

w stosunku

do przed-

miotu

indeks: podzialka, operator

krzyk, zaimek wskazujcy.

Znak

na dany przedmiot za pomoc

dca

,,lepego" bo-

symbol: rzeczownik, opowiadanie, ksika, pra-

wo, instytucja

remaf. funkcja zdaniowa. Ale rownie termin

w przeciwiestwie do powiedzenia, ktore jest

wypowiedzi, i do argumentu, ktry jest rozu-

mowaniem

w stosunku

ku do inter-

pretanta

powiedzenie: wypowied. Remat wypeniony,

Definicia

argumenf. sylogizm

124

Spojrzenie niecige

1.2. Jeli wrocimy do trojkowej klasyfikacji znaku, proponowanej

przez Peirce'a (por. schemat 5), to stwierdzimy,' e kazdemu

podtypowi znaku moze odpowiadac jakis przejaw komunikacji wzro-

kowej:

cecha: plama barwna w obrazie abs-

trakcyjnym, kolor czci stroju itp.

W STOSUNKU DO

SAMEGO SlEBlE

- egzemplarz. portret Mony Lizy, bezpo-

redni reportaz telewizyjny, afisz uli-

czny...

typ: konwencja ikonograficzna, znak

krzya, typ ,,witynia o planie kolis-

tym"...

- ikon: portret Mony Lizy, diagram, for-

mua strukturalna...

W STOSUNKU

DO PRZEDMIOTU

indeks: strzaka kierunkowa, plama wil-

goci na ziemi...

- symbot sygna zakazanego kierunku

krzy, konwencja ikonograficzna...

remat jakikolwiek znak wzrokowy jako

czon mozliwej wypowiedzi

W STOSUNKU DO

lNTERPRETANTA

- powiedzenie: dwa znaki wzrokowe tak

poczone, e wynika z nich pewien

zwizek

argument. zloana syntagma wzrokowa

wizca z sob znaki roznego typu, np.

nastpujcy zespo komunikatow drogo-

wych: ,,[Poniewaz] droga liska, [wic]

szybko ograniczona do 60 km/godz.".

Z tego pobienego wykazu atwo si domylic, jak mozna dalei

tworzy rozmaite kombinacje (przewidziane przez peirce'a), np.

egzemplarz ikoniczny, typ ikoniczny itp.

Dla naszych bada szczeglnie ciekawa okazuje si klasyfikac.ia

dotyczca stosunku znaku do jego przedmiotu i w zwizku z tym

nikomu chyba nie przyjdzie na myl zaprzeczyc, e symbote wzro-

kowe tworz pewien skodyfikowany ,,jzyk". Sprawa wydaje si

bardziej sporna w odniesieniu do indeksow i ikonow.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: