Brzozowski T Dostojewski.pdf

Teodor Dostojewski

Z mroków

dussy

napisał

Stanisław Brzozowski

Kraków

Odbito w drukarni Uniwersytetu Jagiel

lońskiego pod zarządem J. Filipowskiego

icoó.

rosyjskiej.

Stanisławowi Przybyszewskiemu

O Mensch! Gieb Acht,

Was spricht die tiefe MitternachV.

Die Welt ist tiefl

Und tiefer,

Ais der Tag gedacht:

IKToc mówi tu. Ale dzień jest tern, co słu-

-i- V cha, ujmuje w kształt, rytm, miarą. Forma

i piękno są z dnia. Noc jednak nie wie nic

o dniu i nie wierzy w dzień, a nawet, gdy

uwierzyć, zobaczyć dzień jest zmuszona, jeszcze

w głębi swej kruszy się wątpieniem; azali dzień

ma prawo istnieć Czy może istnieć światło, gdy

ja jestem tak ciemna? Czy mój mrok nie

sckłonął raz na zawsze wszystkiego, co dnia

jest i w świetle tyje ? Czy może ostać się do

bro — wobec mej ohydy ? Czy może być pię

kno wobec mej szpetoty?

Noc jest bezkształt, groza, grzech, brzydota

odrażająca.

Jest nocą, bo wszelkie światło lęk gasi.

Jest nocą, bo srom, by grzechu w jego ohy

dzie nie ujrzeć sam sobie oczy wyłupia.

ç : '&,& djiójJgjA&rćoiej.w ,'og iV6j/ttj'UJ<oJ'ój.oj.CM.oj.Cjj,w oj .o> /6jiój/lii,Sj/oVOj/OVÓj ûjrtà'fi!»

y 'oł fc/àJ/&^.aVo*.'o)/'ûj/ftj,a* 'OJ.M.OJ aj.M-OJ/Oł.oJ.&JOl0J.OJHi o)rttJfôirtù'0>iœ.û>'(fl<B) as-

Teodor Dostojewski

Z mroków duszy rosyjskiej

O Mensch! Gieb Acht !

Was spricht die tiefe Mitternacht!

Dzień słyszy napomnienie nocy, lecz dniem

być nie przestaje.

Ale noc sama, w sobie dla siebie !

Nazbyt jest podły, nazbyt małostkowo ohy-

% dny, odrażający.

0 Chryste! Nocy ludzkiej Tyś nie widział.

Tyś był Światłość — skąd Ci wiedza mroku ?

Dusza mroku ciałem się stała, stała się ka-

l *

Człowiek nie może znieść swego

widoku,

jącem, w zapamiętaniu rozpaczy rozpłomienia-

jącem się, siebie samo w ohydzie swej wbrew

ohydzie kochającem sercem!

0 Chryste, Tyś nie mógł znać człowieka!

człowiek nie może być wybawiony.

I tu zaczyna się tragedya Dostojewskiego.

Chryste! Zbawco świata/ Chryste Odkupi

cielu/ Światłości niestworzona,

Wiedziałbyś, gdybyś go zuał, że nie można

go zbawić !

Synu Boży,

Grzechów odpuszczenie !

Oto patrz, gromadka pijanych gwałci niemą,

obdartą — wyzutą z człowieczeństwa,

któryś przyszedł dolinom mroku

zwiastować

zezwie-

dobrą nowinę sprowadzonych

na ziemię nie-

rzęciałą idjotkę...

Czy gwałciciel

Elżbiety

biosów.

Chryste, Ty któryś za nas umarł, Ty, któ

ryś zmartwychwstał

• Śmierdzącej, czy stary Karamazow

może być

Chryste, oczu nie zamykaj ! Nie wyciągaj

błogosławiących dłoni, nie zdołasz nie zdołasz...

Patrz, Mikołaj Stawrogin opowiada, jak

oszukał i zgwałcił niewinną dziewczynkę —

i piekło przeszedłszy na

niebiosa wstąpił.

Człowiekaś odkupił, lecz czy Ty znasz czło

wieka >

O Chryste ! Chryste ! człowiek nie może być

odkupiony !

dziecko...

A duszę Swidrygajłowa

znasz — duszę pa-

a jęczą, chytrą, lubieżną, złą?...

( J-0i'CBJC9'«'(B'flB'tSJro/^gi(9»e3vfP'ra'(V , ? , "'P co^wcg.' û'(B'(V.ira/(a(tD ro-ro ^'rftyettJtB^WB.

ą toi ra rtù roi rtfl 'où t 8) foi foi foi foi foi foi foi foi foi toi >ai tûi ai toi toi toi roj < t

Z mroków duszy rosyjskiej

I 4

Teodor Dostojewski

.—. — È

w tern kocha tak, że za nic nie zdołałby się

tego wyrzec.

Czyś znał noc i jej życie Chryste ?

Światłości, coś Ty wiedziała o grzechu ?

Dzień Sobie, a noc nocy zostaw...

I słuchaj Chryste !

Gdybyś nawet zdołał noc światłem uczynić —

to ma być ta noc właśnie, Ta, a nie inna,

ta smrodliwa, grzeszna, obmierzła. Z całą jej

obmierzłością i szpetotą. Nic z niej nie można

odjąć.

Chryste! Chryste!

Tyś nie znał, nie mógł znać człowieka

Światłości niestworzona — skąd Ci wiedza

| mroku ?

Ty błogosławić chcesz Chryste!

Posłuchaj !

Zdradzą Ci najgłębszą tajemnice...

Noc kocha swój bezwstyd, kocha swój grzech,

i swoją ohydę...

Czy myślisz, ze wyrzeknie się stary Kara-

mazow swej podłej, mięsożernej duszyczki ?

Nie: takim, jakim jest wybaw go jeżeli

| zdołasz...

Patrz tu Aliosza Karamazow słucha szczebio-

• czącej dziewczynki. 0 czem mówią! 1 Czy sły

szysz?...

•>A dobrze, nieprawdaż Alioszeńka, dobrze

byłoby patrzeć, jak chłopczyka tego męczą, jak

kłują go, palą, po kawałeczku krają... pa

trzeć i jeść kompot, słodziutki kompot z ana

nasów! A — powiedz, dobrze!*

I Aliosza blednie i mówi: »dobrze«

/ czuje tak ! I to uczucie swoje kocha. I wie,

• że to wstyd, grzech, ohyda, lecz coś jednak

^(O;(PłWtO)(Syc^C9'(O/00'{O)(O'«;™i»^rC'(P'rP)(PltC'W0e^tC'W(S'(»<^tS'™ t WCVIa>Wt9JCS' t l

Inaczej niema odkupienia!

Chryste — azali zdołasz?

Chryste odwróć się, Chryste przeklnij,

Chry

ste wyrzecz się!

Nienawidzimy Ciebie! Słyszysz?

Nienawidzimy Cię, bo nas dręczysz?

Dlaczego Ty nie zwątpisz?

Dlaczego krzyża nie strzaskasz,

ludzkości

nie pozostawisz mrokom ?

Ludzkość nie może być odkupiona!

Słyszyszysz. Nie może!

Odejdź !

la^ta/tS/m/'TO'^/roytP'TQ'fp rp.'CO TP «><rO<TO'TO'Wrt> (u fc ttj to tv «a TOTO ro (o «) o> r 1 co 2'

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: