Pieczęć Iluminatów i amerykański dolar
Pieczęć Iluminatów
20 czerwca 1782 roku Kongres zatwierdził ją jako odwrotną stronę Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych. W wyniku decyzji podjętej przez prezydenta F.D. Roosevelta począwszy od 1935 roku pojawiła się ona także na banknocie jednodolarowym.
Historia powstania Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych
Wiele interesujących informacji na temat historii powstania Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych (The Great Seal of the United States) można znaleźć na oficjalnej stronie www.greatseal.com . Wedle zamieszczonych tam informacji nad nadaniem ostatecznego kształtu pieczęci pracowały w latach 1776 -1782 trzy, specjalnie powołane do tego celu, komitety.
Pierwszy komitet - 1776 rok
Powstanie pierwszego komitetu było związane z decyzją podjętą w dniu 4 lipca 1776 roku przez Kongres, który wyznaczył Benjamina Franklina, Thomasa Jeffersona, i Johna Adamsa do "przedłożenia godła dla pieczęci Stanów Zjednoczonych Ameryki." W zamierzeniu miał to być oficjalny znak państwowy, będący symbolem suwerenności młodego kraju , który powstał ze zjednoczenia trzynastu byłych kolonii. Ponieważ wymienione osoby nie miały w tym zakresie praktycznie żadnego doświadczenia, więc w skład pierwszego komitetu powołano jako konsultanta także artystę. Był nim Pierre Eugene Du Simitiere, mający spore rozeznanie w sprawach heraldyki. W okresie od 4 lipca do 13 sierpnia 1776 roku każda z czterech osób wchodzących w skład pierwszego komitetu przedstawiła pozostałym jego członkom swoją własną propozycję przyszłej pieczęci Stanów Zjednoczonych. Ostatecznie 20 sierpnia 1776 roku, po licznych konsultacjach, komitet dokonał wyboru i przedstawił w swoim raporcie dokładny opis obu stron pieczęci. Pierwsza jej strona przedstawiała: "tarczę z emblematami sześciu europejskich kultur, które wyemigrowały do Ameryki: trzy z Wielkiej Brytanii i trzy z Europy kontynentalnej. Po jednej stronie tarczy znajduje się bogini wolności, trzymająca włócznię i nosząca czapkę frygijską, zaś po drugiej - bogini sprawiedliwości z jej wagą." Rysunek wieńczył wizerunek "oka opatrzności umieszczonego w trójkącie, z którego rozchodziły się promienie chwały, obejmujące tarczę i obie postacie ." a u jego spodu znajdował się napis MDCCLXXVI oznaczający wyrażoną w cyfrach rzymskich liczbę 1776 . Zgodnie z propozycją jaką przedstawił Du Simitiere na pierwszej stronie pieczęci umieszczono także łacińską sentencję "E PLURIBUS UNUM" oznaczającą "jeden z wielu".
Pierwsza strona pieczęci zaproponowanej przez "pierwszy komitet" - 1776 rok.
/ źródło - www.greatseal.com /
Wygląd drugiej strony pieczęci Stanów Zjednoczonych bazował głównie na pomyśle przedstawionym przez Benjamina Franklina z uwzględnieniem niektórych propozycji Thomasa Jeffersona. Przedstawiała ona: "Faraona siedzącego na otwartym rydwanie, z koroną na głowie i mieczem w ręku, przejeżdżającego przez rozstąpione wody Morza Czerwonego w pogoni za Izraelitami. Odblaski z ognistej kolumny znajdującej się w obłoku wyrażają boską obecność i panowanie, promieniując na Mojżesza , który stojąc na brzegu morza z rozpostartymi rękami powoduje jego zamknięcie i zatopienie Faraona." Wokół rysunku znajdował się napis "REBELLION TO TYRANTS IS OBEDIENCE TO GOD" co oznacza "bunt (rebelia) przeciw tyranom jest posłuszeństwem Bogu."
Druga strona pieczęci zaproponowanej przez "pierwszy komitet" - 1776 rok.
Drugi komitet - 1780 rok
Drugi komitet został sformowany 25 marca 1780 roku. W jego skład wchodzili: przewodniczący - James Lovell z Massachusetts oraz dwaj członkowie - John Morin Scott z Nowego Jorku i William Churchill Houston z New Jersey. Podobnie jak to było w przypadku pierwszego komitetu tak i tym razem postanowiono skorzystać z pomocy konsultanta. Został nim Francis Hopkinson z Filadelfii, nawiasem mówiąc jeden z sygnotariuszy Deklaracji Niepodległości jako delegat New Jersey. Hopkinson zaprojektował nową amerykańską flagę , która została przyjęta przez Kongres 12 lipca 1777 roku, a w 1778 roku także banknot 40 i 50 dolarowy. W banknocie 50 dolarowym wykorzystał on motyw niedokończonej piramidy , zaś na 40 dolarowym symbol oka promieniującego na krąg zawierający trzynaście gwiazd.
Banknot 50 (z lewej) i 40 dolarowy według projektu Francisa Hopkinsona z 1778 roku.
Ostatecznie 10 Maja 1780 roku drugi komitet dostarczył swój raport z propozycją wyglądu pieczęci Stanów Zjednoczonych. Wedle niego pierwsza strona pieczęci przedstawiała: "tarczę z trzynastoma czerwonymi (sześć) i białymi (siedem) ukośnymi pasami oraz stojącym po prawej stronie żołnierzem trzymającym miecz i znajdującą się po lewej stronie alegoryczną postacią przedstawiającą pokój z gałązką oliwną. Rysunek zwieńcza grupa trzynastu gwiazd, a u dołu znajduje się napis: BELLO VEL PACI " (dla wojny lub pokoju). Druga strona pieczęci przedstawiała "boginię wolności" siedzącą na krześle i trzymającą laskę z czapką (frygijską) , a poniżej znajdował się napis MDCCLXXVI oznaczający wyrażoną w cyfrach rzymskich liczbę 1776.
Pierwsza (z lewej) i druga strona pieczęci zaproponowanej przez "drugi komitet" - 1780 rok.
Trzeci komitet - 1782 rok
Trzeci komitet powstał 4 maja 1782 roku. Miesiąc wcześniej w Paryżu rozpoczęły się rozmowy pokojowe między Stanami Zjednoczonymi i Anglią , stąd pożądane było ostateczne sfinalizowanie wyglądu Wielkiej Pieczęci jako znaku pieczętującego przyszły traktat pokojowy. W skład trzeciego komitetu wchodzili: Artur Middleton i John Rutledge z Południowej Karoliny (wkrótce zastąpiony przez Arura Lee), oraz Elias Boudinot z New Jersey. Sekretarz kongresu - Charles Thomson polecił jako konsultanta, pod którego kierunkiem miano prowadzić prace, Williama Bartona. W ciągu pięciu dni Barton przedstawił dwa dość złożone projekty pieczęci, których druga strona przedstawiała rysunek niedokończonej piramidy z Wszystkowidzącym Okiem - motyw rzekomo zapożyczony z projektów banknotu 50 i 40 dolarowego, opracowanego wcześniej przez Francisa Hopkinsona.
Pierwsza (z lewej) i druga strona pieczęci zaproponowanej przez "trzeci komitet" - 1782 rok.
13 lipca 1782 roku Charles Thompson otrzymał polecenie opracowania ostatecznego wyglądu Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych, wykorzystując do tego celu wyniki prac poprzednich trzech komitetów. Ostatecznie po konsultacjach z Bartonem, 20 lipca 1782 roku Thomson przedstawił swój projekt Kongresowi, który go w tym samym dniu zatwierdził. Projekt ten miał formę pisemnego opisu z użyciem terminów ściśle heraldycznych wraz z dodatkowymi objaśnieniami Thomsona. Zgodnie z nim na pierwszej stronie pieczęci miał się znajdować amerykański orzeł z umieszczoną na jego piersiach tarczą, trzymający z jednej strony gałązkę oliwną, a z drugiej trzynaście strzał. Nad jego głową znajdowała się grupa (konstelacja) trzynastu gwiazd, umieszczonych na tle promieni przebijających obłok, a w jego dziobie trzymana była wstęga z łacińską sentencją "E PLURIBUS UNUM" ( "z wielu jedno") . Na drugiej stronie pieczęci miało się znajdować Wszystkowidzące Oko w trójkącie, umieszczone nad nieukończoną piramidą, u której spodu był napis MDCCLXXVI oznaczający wyrażoną w cyfrach rzymskich liczbę 1776. Ponad piramidą znalazła się sentencja ANNUIT COEPTIS ("błogosław w naszym przedsięwzięciu"), a u dołu NOVUS ORDO SECLORUM ("nowy porządek wieków"). Pierwszą matrycę dla strony pieczęci z orłem wykonano jeszcze w tym samym 1782 roku. Natomiast pierwsza graficzna realizacja zatwierdzonego przez Kongres projektu Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych, została opublikowana w 1786 roku w "Columbian Magazine" , a jej autorem był James Trenchard. Później wielokrotnie wykonywano nowe matryce dla tej strony pieczęci, które różniły się pewnymi szczegółami od pierwowzoru, ale matrycy dla drugiej strony pieczęci (z nieukończoną piramidą) nie wykonano. W sumie do naszych czasów było ich siedem - powstały one w latach 1782, 1825, 1841, 1877, 1885, 1904 i 1986. Druga strona pieczęci była bardzo rzadko używana i długo nie pojawiała się publicznie. Dopiero nagle, w wyniku decyzji prezydenta Franklina D.Roosevelta, począwszy od 1935 roku obie strony pieczęci znalazły się na banknocie jednodolarowym.
Widok pierwszej strony pieczęci z roku 1782 (z lewej) i z 1841 ( z prawej).
Na wszystkich matrycach (wliczając w to także matrycę z 1782 roku) konstelacja 13 gwiazd nad głową " orła" układa się w kształt nawiązujący do heksagramu , choć w projekcie pieczęci zatwierdzonym przez Kongres nie ma na ten temat ani słowa. Ponadto początkowo (matryca z 1782 roku) ów "orzeł" był bardziej stylizowany na feniksa. Dopiero począwszy od matrycy z 1841 roku zaczął on przypominać swoim wyglądem tego amerykańskiego ptaka. Tak więc pierwszym "pierzastym" symbolem Stanów Zjednoczonych był feniks, a nie orzeł.
"Herb Stanów Zjednoczonych" - "Columbian Magazine" - Filadelfia, 1786 rok.
Pierwsza graficzna realizacja obu stron Wielkiej Pieczęci, w oparciu o zatwierdzony przez Kongres projekt, została opublikowana w "Columbian Magazine". Jej autorem był James Trenchard.
Charakter symboliki Wielkiej Pieczęci
Właściwie można by na tym zakończyć omawianie historii Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych , gdyby nie fakt, że ostateczny wygląd jednej z jej stron z niedokończoną piramidą i Wszystkowidzącym Okiem jest praktycznie taki sam jak Pieczęci Iluminatów , której wizerunki odkryto na dokumentach skonfiskowanych w 1784 roku przez elektora bawarskiego. Zdaniem niektórych badaczy dokumenty te istnieją do dnia dzisiejszego i znajdują się w British Museum i Muzeum w Luwrze. Ponadto dewiza-program-plan "Novus Ordo Seclorum" (Nowy Porządek Wieków) znajdująca się na Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych była już znana Iluminatom , bowiem używał jej Adam Weishaupt , gdy 1 maja 1776 roku ogłosił założenie swojego Zakonu masońskiego. Co więcej rok ten został umieszczony u podstawy piramidy nie mając nic wspólnego z datą Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, gdyż wspomniana pieczęć została zaprojektowana dla Zakonu Iluminatów a nie dla przyszłych USA, zresztą stało się to jeszcze zanim jakikolwiek komitet został wybrany ([10] str. 95). Warto jeszcze zwrócić uwagę na kilka szczegółów dotyczących wyglądu pieczęci. Pierwsza sprawa dotyczy motywu tzw. "czapki frygijskiej". Pojawia się on w pierwszym projekcie pieczęci, który został przedstawiony Kongresowi 20 września 1776 roku, a potem również w drugim, jako jeden z "atrybutów" trzymanych przez "boginię wolności" Jak wiadomo to wysokie stożkowate nakrycie głowy pochodzenia wschodniego, dopiero w czasie rewolucji francuskiej (1789-92) , zostało przyjęte (w kolorze czerwonym) przez klub jakobinów jako "symbol wolności". W jaki więc sposób symbol ten trafił do Stanów Zjednoczonych na wiele lat przed rewolucją francuską i dlaczego służył jako symbol "wyzwolenia" także podczas rewolucji amerykańskiej? Czyżby więc kolejny "zbieg okoliczności" ? Raczej nie, gdyż według niektórych autorów był to także jeden z elementów stroju "epopta iluminata" w Zakonie Iluminatów Weishaupta, a więc mógł być symbolem znanym i stosowanym przez masonerię po obu stronach Atlantyku. ([3] str. 113). Kolejna sprawa dotyczy kształtu jaki miała przybierać konstelacja trzynastu gwiazd nad głową orła. Pomimo tego, że w zatwierdzonym przez Kongres projekcie Thomsona jest właściwie mowa o przypadkowym ułożeniu trzynastu gwiazd w formie "konstelacji" , to na wszystkich matrycach pierwszej strony pieczęci (wliczając także tą z roku 1782) ma ona kształt nawiązujący do heksagramu. Podobnie nigdzie w projekcie nie określono dokładnie kształtu pojedynczych gwiazd tworzących tą konstelację. Przykładowo na szkicach wykonanych w ramach prac prowadzonych przez poszczególne komitety w latach 1776-1782, gwiazdy były po prostu rysowane w formie kilku przecinających się kresek. Tym niemniej już na pierwszej matrycy pieczęci z roku 1782 przyjęły one formę gwiazd sześcioramiennych, a począwszy od matrycy z roku 1841 - gwiazd pięcioramiennych. Należy zauważyć, że oba te symbole miały i mają nadal duże znaczenie w okultyźmie i symbolice masońskiej. Również barwy jakie znalazły się na amerykańskiej fladze jak też i na tarczy umieszczonej na piersi orła z Wielkiej Pieczęci nawiązywały do trzech głównych "cnót masońskich" : męstwo (kolor czerwony), czystość (kolor biały) i sprawiedliwość (kolor niebieski). Następną rzeczą wartą odnotowania jest wizerunek amerykańskiego orła, który początkowo bardziej przypominał feniksa. Jak pisze William T.Still ([2] str. 77): "Nie może być żadnych wątpliwości co do tego, że pierwotnym pierzastym symbolem nowej republiki był feniks, a nie orzeł amerykański. Inny jest kształt dzioba, dłuższa szyja, a mały czubek z piór z tyłu głowy nie pozostawia wielu wątpliwości." Zresztą podobnie było w przypadku wielu ówczesnych monet, przykładowo miedziana moneta New York Excelsior z roku 1787 "nie ukazuje dobrze znanych , surowych rysów amerykańskiego orła łysego, lecz delikatny profil feniksa z czubem i długą szyją" ([2] str. 76). Wykorzystanie motywu feniksa nie jest wcale przypadkowe, gdyż dla tajnych towarzystw jest on symbolem "nieśmiertelności i zmartwychwstania" oraz reprezentuje "wtajemniczonego" , który "narodził się powtórnie" w wyniku inicjacji. Jak widać na przedstawionych wcześniej rysunkach dopiero począwszy od matrycy z 1841 roku na ...
art.w