Podstawy wykorzystania nart biegowych.pdf

RANGER SURVIVAL CLUB

MATERIAŁY SZKOLENIOWE

PODSTAWY WYKORZYSTANIA NART BIEGOWYCH

Narty biegowe są chyba jednym z najstarszych wynalazków związanych z aktywnością człowieka w zimie. Narty

biegowe znajdują obecnie zastosowanie na dwa sposoby:

sportowy, polegający na bieganiu po przygotowanych trasach. Jest to wspaniała zabawa i świetny trening

wzmacniający i hartujący organizm. Dobrze przygotowana trasa pozwala na rozwinięcie sporej prędkości,

porównywalnej z jazdą na rowerze. A juŜ taki biathlon, czyli jeŜdŜenie i strzelanie to coś, do czego śmieje się serce

kaŜdego survivalisty (niestety moŜliwości uprawiania biathlonu amatorsko, czyli poza klubem sportowym są

znikome). W ogóle do uprawiania sportowego narciarstwa biegowego w Polsce pewnym utrudnieniem jest mała

ilość przygotowanych tras ja korzystam i polecam Jakuszyce w Górach Izerskich.

turystyczny, w którym uŜycie nart biegowych umoŜliwia przebycie terenów praktycznie niedostępnych dla

wędrowca spieszonego (głęboki śnieg, zaspy). Tutaj juŜ nie da się biegać tak naprawdę człowiek czasem ledwo

przestawia nogi, ale jednak jakoś przesuwa się do przodu. Pamiętam, Ŝe kiedyś chcąc zrobić sobie krótki popas

zdjąłem plecak i po bardzo starannym udeptaniu kawałka śniegu odpiąłem narty i zszedłem z nich, Ŝeby usiąść i coś

zjeść. Natychmiast zapadłem się po szyję w puszystej zaspie i przez następnych kilkanaście minut próbowałem się

wygrzebać. Udało się dopiero wtedy, gdy wczołgałem się na narty i jakoś na nich stanąłem. Od tej pory aŜ do

noclegu nie odpiąłem juŜ nart.

Na nartach biegowych moŜna jeździć tak po przygotowanych trasach...

Pomimo duŜej popularności nart typu skitour (biegowozjazdowych), klasyczne biegówki ciągle są atrakcyjnym

sprzętem dla survivalisty. Dzieje się tak przede wszystkim dzięki ich niskiej cenie. UŜywane narty biegowe moŜna

kupić juŜ za 3040 zł, a kijki juŜ za 10 zł ! (ceny z lutego 2000 r. z wrocławskiej giełdy „Na Niskich Łąkach").

Trochę droŜsze, ale ciągle tanie są narty na giełdach narciarskich, tanio moŜna je kupić w Niemczech i Czechach.

Mając tanie narty nie przejmujesz się za bardzo, Ŝe je połamiesz. MoŜesz nawet zdecydować się w razie

konieczności pozostawić je w lesie zagrzebane w śniegu i wrócić po nie później. Raczej nie zrobisz tego ze ski

tourami za trzy tysiące.

W skład narciarskiego zestawu biegowego wchodzą narty, wiązania i buty, kijki.

Narty, wiązania i buty to jeden system. Inaczej mówiąc jeśli do nart masz przymocowany określony typ wiązania,

to będą do nich pasowały tylko buty tego samego typu. Na rynku dostępnych jest wiele systemów wiązań.

Najbardziej rozpowszechnione są systemy NORDIC 75 i NORDIC 55. Ja uŜywam Nordic 75 i jestem z nich

zadowolony. Plusem tego systemu jest to, Ŝe wiązanie trzyma czub buta na szerokości 75 mm, co bardzo stabilizuje

stopę pozwalając nawet delikatnie skręcać lub płuŜyć w zjeździe, a ponadto jest bardzo wygodne w wędrówce off

road. Natomiast inne typy wiązań, trzymające czub buta bardzo wąsko (lub nawet w jednym punkcie) sprawdzają się

lepiej w szybkiej jeździe sportowej). W kaŜdym razie, kupując nietypowe wiązania zastanów się, czy bez problemu

dokupisz do nich buty.

Narty mogą być drewniane (np. ciągle dostępne na rynku rosyjskie TISY albo z tworzyw sztucznych. Narty

drewniane trzeba smarować, a to jest całe ogromne przedsięwzięcie . Narty z tworzyw sztucznych typu "No waxing"

nie potrzebują smarowania, co nie znaczy niestety, Ŝe śnieg się do nich nigdy nie lepi. Spody nart są najczęściej

wykończone na wzór dachówki, rybiej łuski albo skóry węŜa, co zapobiega cofaniu się nart podczas marszu.

Niektóre typy nart (Atomic) mają na stałe zamontowane foki paski sztucznej szczeciny włosem ułoŜonym od

przodu do tyłu.

Kupując narty trzeba wybrać odpowiednią do wzrostu długość. Tradycyjnie stosuje się następującą metodę: naleŜy

stanąć wyprostowany z uniesioną pionowo do góry ręką. Narty prawidłowej długości ustawione pionowo tuŜ przy

boku powinny sięgać czubem do zagłębienia dłoni. Natomiast kijek ustawiony w taki sam sposób powinien sięgać

pod pachę. Pewnym ułatwieniem w pomiarach moŜe być ta tabela:

Wzrost w cm Długość nart w cm Długość kijków w cm

KOBIETY

145

185

110

150

185

115

155

190

120

160

190

125

165

195

130

170

200

135

175

205

140

MĘśCZYŹNI

155 195 120

160 200 125

165 205 130

170 210 135

175 210 140

180 210 145

185 215 150

190 220 155

Tabela jest ze starej ksiąŜki, kiedy ludzie nie byli jeszcze tacy

wyrośnięci jak teraz. Dlatego jeśli jesteś wyŜszy (wyŜsza),

stosuj narty i kijki o odpowiednio zwiększonej długości.

krótsze takie, które pozwolą swobodnie manewrować w terenie zalesionym. Idealnie, jeśli długość narty daje

moŜliwość przestawiania nogi, gdy z jakiś powodów (zaspa, upadek, krzaki) narty i nogi poplączą się na supeł bez

konieczności ich odpinania. Ja np. mając 180 cm wzrostu uŜywam nart o długości 185 cm (zamiast przepisowych

210 cm). Natomiast na długości kijków nie ma co oszczędzać kijek o prawidłowej długości pozwala na dobre

odepchnięcie się i dzięki temu wydłuŜenie kroku przy mniejszym zmęczeniu.

Buty powinny być w miarę moŜliwości skórzane i sięgające za kostkę (często spotyka się w sprzedaŜy niskie buty

sportowe o wyglądzie butów do joggingu). Dosyć dobre buty ale niestety ze sztucznej skóry, przez co są „zimne" i

pękają produkuje czeska firma „Botas". MoŜna je kupić w sklepach sportowych w Czechach. Wybierając się na

narciarską wycieczkę w teren (szczególnie dłuŜszą, kilkudniową) trzeba pamiętać, Ŝe w butach od nart chodzi się

niewygodnie. Dlatego warto zabrać ze sobą „normalne" buty. W razie awarii sprzętu lub nagłego pogorszenia się

warunków śniegowych (gwałtowna odwilŜ, szczególnie na początku i końcu zimy, kiedy śniegu w ogóle jest mało)

musisz być przygotowany na skończenie trasy pieszo. Dlatego ja zabieram do plecaka moje podstawowe buty

"Borelae". Takie buty duŜo jednak waŜą, dlatego moŜna zaryzykować i zabrać jak najlŜejsze buty. Dobrym

rozwiązaniem są tzw. śniegowce wysokie, lekkie, ocieplane, w miarę nieprzemakalne i dosyć tanie, szczególnie

jeśli kupisz ja na promocji w supermarkecie.

Kijki najlepiej wybrać włókna szklanego, są lekkie i giętkie.

...jak i offroad

Sporym problemem w warunkach polowych moŜe być awaria sprzętu. Najczęstsze problemy to:

złamanie narty praktycznie trudno temu zaradzić, moŜna jednak zamontować listwę lub mocny kij po wierzchniej

stronie narty i próbować jakoś człapać; najlepiej zrobić to mocną taśmą samoprzylepną na tkaninie ripstop (na

zimowe wycieczki zabierz całą rolkę takiej taśmy przyda się w reperacji sprzętu, zalepianiu rozdarć w ubraniu czy

poszyciu namiotu); jednak tak prowizorycznie naprawiona narta moŜe posłuŜyć jedynie do ewakuacji

złamanie kijka dobierz odpowiedni patyk, włóŜ go do środka kijka, złóŜ kijek w całość i oklej go mocno taśmą

wypadnięcie, zagubienie lub pęknięcie blaszki trzymającej czub buta zdarzyło mi się to kiedyś w Sudetach, jak

na złość w nocy i pośrodku trasy blaszka brzęknęła, strzeliła i tyle ją widziałem; śniegu było wtedy około dwóch

metrów, na dodatek świeŜego puchu i mars bez nart był niemoŜliwy; przywiązałem jakoś but do narty trokiem od

plecaka i ruszyłem dalej; dalszą część nocy wspominam jako koszmar narta bez przerwy przekręcała się czubem do

dołu, co chwilę przewracałem się i dosłownie tonąłem w zaspach; kiedy wreszcie dotarłem do odśnieŜonej drogi,

miałem ochotę całować asfalt; od tej pory przywiązuję blaszki do reszty wiązania i staram się zabierać jedną

zapasową

Jeśli nigdy nie jeździłeś na biegówkach, zacznij od prostej jednodniowej wycieczki, najlepiej po przygotowanej

trasie. Staraj się opanować technikę najpierw stylu klasycznego, później łyŜwowego. Następnie moŜesz spróbować

dłuŜszej trasy, a później wybrać się na kilkudniową wyprawę offroad.

Narty są wygodnym sposobem pokonywania przestrzeni, poniewaŜ jechać niemal na azymut, nie przejmując się

terenem po wierzchu młodników, krzaków i kamieni, czyli w terenie niedostępnym latem. UwaŜaj jednak na

stromizny i starsze gęste młodniki pod gałęziami młodych świerków mogą być puste "kieszenie" wypełnione

powietrzem. Wpadnięcie do takiej dziury moŜe skończyć się złamaniem narty albo co gorsza nogi (wpadłem w taką

kiedyś i wyłaziłem chyba ze dwadzieścia minut; w tym czasie zdąŜyłem nieźle zmarznąć). UwaŜaj takŜe

przekraczając strumienie moŜesz wpaść do wody i się przemoczyć.

Orientacyjna tabela stosowania smarów biegowych

rodzaj śniegu

Objaśnienie tabeli:

W tabeli zanaczono, jak zmienia się smarowanie w zaleŜności od

temperatury oraz rodaju śniegu (śnieg zsiadły to taki, który leŜyco

najmniej 30 godzin, śnieg stary to śnieg na granicy firnu czy lodu)

MILITARNE ASPEKTY WYKORZYSTANIA NART BIEGOWYCH

W zasadzie militarne wykorzystanie nart biegowych zbliŜone jest do ich turystycznego uŜytkowania. Konieczne jest

jedynie zapoznanie się z technikami poruszania się skokami, czołgania się, oraz prowadzenia ognia i rzucania

granatów ręcznych. WaŜne będzie równieŜ maskowanie pozostawionych śladów.

Poruszanie się skokami

Przyjęta technika zaleŜy od pokrywy śnieŜnej. JeŜeli śnieg jest twardy (typu gips) właściwe będzie odpięcie nart i

poruszanie się bez nich. Narty naleŜy pozostawić, jeśli pozwala na to zadanie (to znaczy przewiduje ono powrót w to

samo miejsce). W przeciwnym razie biegnąc trzymamy narty i kijki w jednej ręce, zaś broń w drugiej.

JeŜeli natomiast śnieg jest głęboki i miękki trzeba poruszać się następująco leŜąc skulić się przykurczając nogi ręce

pamiętając o tym aby narty nie były skrzyŜowane zaś ich czuby rozchylały się, w jednej ręce trzymając kijki a w

drugiej broń po czym poderwać się wykorzystując kijki, szybkim sprintem przebiec wymagany odcinek i paść na

śnieg, rozstawiając narty na boki.

Czołganie na nartach

Tu teŜ czołgać moŜna się na dwa sposoby. Nie ma co się rozpisywać, najlepiej pokaŜe to rysunek:

Marsz na czworakach z wykorzystaniem nart

przewieś kijki w dogodny sposób (np. zaczepiając o

pas lub oporządzenie), oprzyj przedramiona na

nartach chwytając dłońmi za wiązania a następnie

oprzyj golenie na tylnej części nart; w tej pozycji

przemieszczaj się do przodu przesuwając

naprzemian lewą i prawą nartę (cofaniu się narty

zapobiegaj czubem buta); w płytszym śniegu moŜesz

opierać kolana bezpośrednio o snieg

Czołganie się w zasadzie nie róŜni się od czołgania

po ziemi, jednakŜe cięŜar ciała oprzyj o narty i kijki

(Ŝeby ich nie pogubić zaczep kijki kółkami na

czubach nart)

Najbardziej "techniczny" sposób czołgania się na

nartach; jego wadą moŜe być trudnośc w szybkim

powrocie do normalnej jazdy; złóŜ narty razem,

przełóŜ pętle nadgarstkowe przez nart a następnie

załóŜ kółka na czuby nart w ten sposób, aby kijki

skrzyŜowały się; połóŜ się na tej konstrukcji i

odpychając rękoma przesuwaj do przodu

Prowadzenie ognia

Z prowadzeniem ognia związany jest sposób przenoszenia broni. ZaleŜy on od specyfiki zadania, a więc głównie od

tego, czy poruszamy się w styczności z nieprzyjacielem. PoniewaŜ jadąc na nartach strzelec ma zajęte obie ręce

(pracując kijkami), konieczne jest uŜycie pasów nośnych. Trzeba pamiętać, Ŝeby broń umocowana była statecznie a

jednocześnie pozwalała na jej w miarę szybkie uŜycie.

PoniŜsze ilustracje dotyczą prowadzenia ognia z pozycji klęcząc i leŜąc. Strzelając z pozycji stojącej pamiętaj o

pewnym oparciu narty ślizgają się bardziej niŜ podeszwy.

Pozycja strzelecka leŜąc bez nart

wykorzystaj narty jako podporę

przeciwdziałającą zapadaniu się

ich w śnieg,; pamiętaj, aby ustawić

narty tak, Ŝeby nie zjeŜdŜały

podczas strzelania

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: