O ziołach.pdf

s.9

t do zi¸ wsk

wsk azany

azany

miecki lekarz i przyrodnik, zwany ojcem me-

dycyny nowoýytnej, ãwszystkie ¸ki i pastwiska,

wszystkie gry i pagrki s aptekamiÓ. Moýna

mie pewnoæ, ýe Bg, Stwrca æwiata i cz¸owie-

ka, przewidzia¸, ýe stworzonemu przez Niego

cz¸owiekowi mog doskwiera rýne dolegliwo-

æci. Dlatego stworzy¸ zio¸a, ktre maj pomaga

cz¸owiekowi. Dlaczego zatem ten sam cz¸owiek,

do ktrego Pan wycign¸ r«k«, niszczy wszyst-

ko, co ma mu s¸uýy? Dlaczego ludzkoæ wynio-

s¸a na piedesta¸ rozwj techniczny kosztem bios-

fery i w¸asnego zdrowia? Czy cz¸owiek robi to z

niewiedzy, czy moýe z zach¸annoæci, ch«ci pod-

porzdkowania sobie æwiata? Jeszcze w XVI

wieku odnotowywano 756 zi¸ leczniczych. Dziæ

mamy ich zaledwie ok. 200! Sami doprowadzili-

æmy do zniszczenia æwiata przyrody. ãDzi«kiÓ na-

szemu pojmowaniu ãochrony roælinÓ dziæ na zie-

miach polskich niszczej nawet kasztanowce, co

nigdy na przestrzeni wiekw si« nie zdarzy¸o.

Ma¸o mamy makw polnych, ma¸o chabrw, ma-

¸o leczniczego rumianku...

Wok¸ nas za to coraz wi«cej chemii Ð zarw-

no w ziemi, jak i w powietrzu. Powszechny jest

dziæ zabieg wylewania nawozw sztucznych na

pola Ð nawozw, ktre zamiast chroni, niszcz

zio¸a i ziemi«, a w konsekwencji rwnieý produk-

ty, ktre w niej rosn. Produkty ýywnoæciowe w

wi«kszoæci s dziæ silnie przetworzone. Nawet w

powietrzu jest coraz wi«cej chemii. Wdychamy j

w¸aæciwie na w¸asne ýyczenie, choby w postaci

tak bardzo obecnie popularnych odæwieýaczy

powietrza. Im wi«cej chemii w organizmie, tym

jest on mniej sprawny. A im organizm mniej

sprawny, tym wi«cej chorych wærd nas. Std

koncepcja powrotu do zi¸ i zdrowego ýywienia

wydaje si« tak bardzo na czasie. Co jednak nale-

ýy wiedzie o zio¸ach, nim zaczniemy korzysta z

ich w¸aæciwoæci leczniczych? Jak je stosowa, by

by¸y dla nas bezpieczne? Na te pytania postara-

my si« odpowiedzie w tej edycji dodatku ãSzla-

chetne zdrowieÓ. Zapraszamy do lektury!

Zio¸a stare jak æwiat

ty. W dobie odrodzenia zacz«li pojawia si« juý

aptekarze, olejkarze, a takýe lekarze botanicy.

Pierwsze apteki powsta¸y w Europie w XIII

wieku. Pocztkowo nazywano je ãsk¸adami

pieprzuÓ lub ãsklepami korzennymiÓ, ponie-

waý oprcz zi¸ leczniczych handlowano w

nich takýe przyprawami i pachnid¸ami. Dzi«ki

wynalazkowi druku w XV wieku popularne

sta¸y si« zielniki.

W wieku XIX rozwj nauk przyrodniczych

spowodowa¸ zwrot w zielarstwie. Wtedy to

rozpocz«to wyodr«bnianie z zi¸ leczniczych

substancji czynnych. W 1785 roku naukowo

zosta¸o opisane zastosowanie naparstnicy w

leczeniu niewydolnoæci serca. W 1830 roku

odizolowano z kory wierzbowej salicyn«, kt-

ra by¸a poprzedniczk aspiryny. W po¸owie lat

trzydziestych XX wieku ærodki farmaceutyczne

wypar¸y naturalne metody leczenia, a uznawa-

nie leczniczych w¸aæciwoæci zi¸ by¸o uwaýane

za objaw zacofania. W ostatnim dziesi«cioleciu

XX wieku znw zacz«to powraca do kuracji

zio¸owych, poniewaý okaza¸o si«, ýe wiele syn-

tetycznych lekw oprcz korzyæci moýe spowo-

dowa takýe duýe i nieodwracalne szkody w

organizmie.

Zio¸olecznictwo, zwane takýe fitoterapi, to

rodzaj leczenia, w ktrym znajduj zastoso-

wanie surowce oraz przetwory roælinne. Hi-

storia wykorzystywania zi¸ jako lekarstw

si«ga pocztkw cywilizacji, czyli co naj-

mniej przesz¸o 5 tys. lat. Wiýe si« ona z

wieloma ciekawymi okresami kszta¸towa-

nia si« zio¸olecznictwa na æwiecie.

damon, godzik i imbir. Takýe w Chinach zio-

¸olecznictwo by¸o znane, rozwija¸o si« i osi-

gn«¸o bardzo wysoki poziom. To w¸aænie ChiÄ-

czykom zawdzi«czamy wiedz« m.in. o kamfo-

rze, rzewieniu czy ýeÄ-szeniu. ChiÄscy medycy

dzielili zio¸a na trzy klasy: ksiý«c (zio¸a pod-

trzymujce ýycie, a nieszkodliwe dla organi-

zmu), ministersk (zio¸a zwalczajce ci«ýkie

choroby i przywracajce si¸y) i asystenck (zio-

¸a leczce pewne choroby, ale trujce i niena-

dajce si« do sta¸ego uýytku). Byli przekonani,

ýe przyroda kryje w sobie lekarstwo na kaýd

chorob«. Dzi«ki staroýytnemu handlowi wie-

dza o zio¸ach i ich stosowaniu rozpowszech-

nia¸a si« mi«dzy krajami Wschodu i Po¸udnia.

Przemys¸ kosmetyczny rozwin«li przede

wszystkim ûydzi i Arabowie. Z roælin olejko-

dajnych wytwarzali wonnoæci cenione nie

mniej niý z¸oto. Rwnieý w ksi«gach Starego i

Nowego Testamentu moýna znale kilkadzie-

sit nazw zi¸.

Nazwy leczniczych zi¸ cz«sto zwizane s z

imionami mitycznych bstw, na przyk¸ad

krwawnik to po ¸acinie Achillea, a wi«c ziele

zwizane z Achillesem, bylica Ð Artermisa Ð z

bogini Artemid, kosaciec Ð Iris Ð z pi«kn

Iris, bogini t«czy, zaæ grzybieÄ Ð Nymphanea,

kojarzy si« z nimfami nie tylko nazw, ale i

wygldem.

Hipokrates z Kos, zwany ojcem medycyny,

wymienia oko¸o trzystu lekw pochodzenia

naturalnego, w tym dwieæcie pochodzenia

roælinnego.

Jak si« okazuje, wiele z tych wiadomoæci, ja-

kie mieli staroýytni, znajduje swoje zastosowa-

nie takýe dziæ.

W æredniowieczu pojawi¸o si« wiele nowych

form lekw i ærodkw leczniczych z Chin i Indii.

Nauka rozwija¸a si« przede wszystkim w klasz-

torach. Szczeglne zas¸ugi na tym polu maj

zw¸aszcza benedyktyni, ktrzy latami przepisy-

wali ocala¸e podczas wojen i najazdw ksi«gi

staroýytnych autorw. Uprawiali rwnieý zio¸a

w wirydarzach, sporzdzali maæci, wycigi,

odwary i cz«sto byli jedynymi lekarzami, kt-

rych mg¸ poradzi si« kaýdy, biedny czy boga-

Pierwsze informacje o stosowaniu zi¸ przez

ludzi moýna odnale w egipskich papiru-

sach bd odczyta z inskrypcji na æcianach

grobowcw i æwityÄ. Summerowie 5 tys.

lat temu znali juý w¸aæciwoæci lecznicze

czosnku, mi«ty, rumianku, babki czy pio¸unu.

W staroýytnych papirusach egipskich wy-

mienionych jest kilkaset roælin leczniczych

wraz ze sposobami ich stosowania, m.in.

aloes, anyý czy mi«ta.

W Babilonii i Asyrii wiedziano, jak zbiera i

suszy zio¸a. Indie sta¸y si« centralnym oærod-

kiem zielarskim. Dzi«ki temu do dziæ stosuje-

my takie przyprawy, jak: kminek, pieprz, kar-

Kamila Pietrzak

P owr

owr t do zi¸

J ak powiedzia¸ w XVI wieku Paracelsus, nie-

10 ZDROWKO CMYK 11-10-06 14:44 Page 1

10 Nasz Dziennik Czwartek, 12 padziernika 2006

SZLACHETNE ZDROWIE

Leki z zio¸owej apteki

Obra 2 duýe buraki wik¸owe,

zetrze na drobnej tarce i doda 2 ¸yý-

ki cukru. Ca¸oæ gotowa na niewiel-

kim ogniu przez 15-20 minut. Uzyska-

ny sok wycisn przez czyste p¸cienko

i przela do s¸oiczka. Przechowywa w

lodwce. Przed spoýywaniem kaýdo-

razowo podgrzewa. Przyjmowa 3

razy dziennie po 2 ¸yýki. Na noc moý-

na zaýy wi«ksz porcj«.

Zio¸a zajmuj waýne miejsce w lecznictwie Ojcw Bonifratrw. Zio¸olecznictwo bonifratrw w Polsce ma swoje rd¸o w ponad 300-

letniej tradycji leczenia zio¸ami przez braci w Wilnie. Receptury zio¸owe oraz zapas zi¸ przywieli oni do üodzi w 1945 roku. Szybko

powsta¸ punkt porad lekarskich i apteka. Dziæ przychodnia w üodzi s¸uýy fachow porad w zakresie zio¸olecznictwa, a apteka zie-

larska poleca mikstury i mieszanki zio¸owe bardzo pomocne w wielu schorzeniach.

Nadciænienie

t«tnicze

Sok z selera

Obierz i zetrzyj lub zmiksuj 1 duýy

lub 2 mniejsze selery, tak by uzyska

szklank« soku. Pij 2 razy dziennie po

1/2 szklanki. Do soku z selera moýna

doda ¸yýk« soku z dzikiego bzu, sok z

marchwi lub pomaraÄczy.

Spoýywaj sa¸atki z selera w po¸cze-

niu z jab¸kiem, czerwonymi burakami i

marchwi.

Czosnek

Jeæli nie wyst«puj u ciebie schorze-

nia wtroby, przygotuj nast«pujc

mieszank«: 10 dag drobno posiekane-

go czosnku zalej butelk wytrawnego

wina. Zakr« i odstaw na okres

7-8 dni do przemacerowania. Nast«p-

nie pij 2 razy dziennie po 1 ¸yýce przed

jedzeniem.

Aronia

Pij przegotowan wod« z sokiem z

aronii, jedz budynie oraz galaretki z

sokiem aroniowym.

Mid i cytryna

Do szklanki wyciænij sok z 1/2 cytry-

ny, uzupe¸nij przegotowan, niezbyt

gorc wod i dodaj ¸yýeczk« miodu.

Pij raz dziennie szklank« po kolacji na

2 godziny przed snem.

Dynia

Spoýywaj pestki z dyni (najlepiej

oko¸o 50 sztuk dziennie).

Koper

Dodawaj do rýnych potraw spore

iloæci æwieýego kopru.

Ocet jab¸kowy

Do szklanki przegotowanej wody

wlej 2 ¸yýeczki octu jab¸kowego i pij 3

razy dziennie po 1 szklance.

Wiesio¸ek

Nasiona wiesio¸ka zmiel lub roz-

krusz w modzierzu i przyjmuj po 1

ma¸ej ¸yýeczce 2-3 razy dziennie.

tryn i dok¸adnie mieszamy. Przyjmuje-

my 3-4 razy dziennie po ¸yýce sto¸owej

(doroæli) lub ¸yýeczce (dzieci).

Stosunkowo prosto moýemy zrobi

doskona¸y syrop z kwiatw mniszka le-

karskiego, powszechnie zwanego mle-

czem. 220-250 kwiatw mniszka lekar-

skiego roz¸oýy na bia¸ym papierze (w

celu ewentualnego usuni«cia muszek),

zala litrem wody (najlepiej rdlanej),

Obieramy 3 cebule i drobno kro-

imy. Przesypujemy warstw cukru. Do-

brze ugniatamy i pozostawiamy w s¸o-

iku. Uzyskany syrop pijemy 3 razy

dziennie po ¸yýce sto¸owej (doroæli) lub

¸yýeczce (dzieci).

åwieýy sok z buraka

czerwonego

Przygotuj dwa buraki, obierz je cien-

ko ze skrki i zetrzyj na drobnej tarce

(ewentualnie zmiksuj). Odciænij sok

przez gaz«, wlej do garnuszka, a gar-

nuszek w¸ý do wi«kszego naczynia z

ciep¸ wod i ogrzewaj. Do podgrza-

nego soku buraczanego dolej ¸yýeczk«

soku grejpfrutowego lub ¸yýeczk« mio-

du. Pij 2 razy dziennie po 1 szklance po

æniadaniu i kolacji przez 14 dni.

Kwas buraczany

We 1 kg burakw, op¸ucz je, obierz

i pokrj w grube plastry. Pokrojone bu-

raki w¸ý do kamiennego garnka lub

s¸oja, zalej przegotowan, lecz przestu-

dzon wod, tak aby je przykry¸a. Do-

¸ý kromk« suchego chleba i przyciænij

talerzykiem z ci«ýarkiem. Pozostaw na

6-7 dni. Nast«pnie kwas przeced

przez gaz«, zlej do butelek, zamknij

korkiem i wynieæ do piwnicy. Szklank«

kwasu buraczanego z ¸yýeczk miodu

pij rano i wieczorem po jedzeniu.

Niewydolnoæ

krýenia

Mieszanka zio¸owa:

Ziele serdecznika 100 g

Koszyczek rumianku 100 g

Kwiatostan g¸ogu 100 g

Liæ brzozy 50 g

Ziele po¸onicznika 50 g

K¸cze perzu 50 g

Kwiat wrzosu 50 g

Kwiat kasztanowca 50 g

Zio¸a zmieszaj, wsyp ¸yýk« na

szklank« wrztku, naparzaj pod przy-

kryciem 20-30 minut. Pij gorcy napj

po szklance rano i przed snem.

Zmiesza dok¸adnie po ¸yýce sto-

¸owej koszyczkw rumianku, liæci sza¸-

wii i owocw anyýku i zaparzy w 1/2

l wrztku. Moýna wkropi 5-7 kropli

olejku sosnowego. Ca¸oæ wla do mi-

ski i robi inhalacje, nakrywajc si« du-

ýym r«cznikiem frott.

doda pokrojon ze skrk cytryn«. Go-

towa 20 minut, nast«pnie odstawi na

24 godziny. Przecedzi, dok¸adnie wyci-

sn. Do p¸ynu doda kilogram cukru.

Gotowa 2-3 godziny, aý zg«stnieje. Na-

leýy uwaýa, aby nie zrobi¸ si« karmel.

Gotowanie moýe odbywa si« nawet w

cigu dwch, trzech dni. Nast«pnie sy-

rop zla do s¸oiczkw. Kwiaty moýna

zbiera od koÄca kwietnia, oczywiæcie te

rosnce z dala od drg i fabryk. Syrop

ma smak podobny do miodu.

DokoÄczenie na s. 12

REKLAMA

Grypa

Zwykle m«czy nas suchy kaszel, ktry

przechodzi w wilgotny, z odkrztusza-

niem wydzieliny. Niedawno stwier-

dzono, ýe spoýywanie gorcego roso-

¸u z kurczaka udraýnia i oczyszcza

drogi oddechowe. A oto inne skutecz-

ne i poýyteczne receptury:

Duý rzep« dok¸adnie wyszo-

rowa, a nast«pnie æci pi«tk« od

gry, wydrýy doæ pokany otwr

i wla do niego ¸yýk« miodu. Po kil-

ku godzinach mamy gotowy syrop,

ktry pijemy kilka razy dziennie po

REKLAMA

Do 100 g miodu lipowego doda-

jemy sok z 1 duýej lub 2 mniejszych cy-

O r t o Ð t e c h

www.orto-tech.com.pl

ul. Broniewskiego 21, Warszawa

tel./fax 022 663 08 73, 0500 049 710

czynne: pn.-pt. 10.00-19.00, sob. 10.00-13.00

* obuwie specjalistyczne, ortopedyczne

* wk¸adki, pasy, ko¸nierze, ortezy

* wyroby medyczno-ortopedyczne

* wzki inwalidzkie, elektryczne, ¸ýka

* sprz«t rehabilitacyjny

PRODUKCJA Ð USüUGI

SPRZEDAû Ð HURT Ð DETAL

WYPOûYCZALNIA

Realizacja zleceÄ NFZ

REKLAMA

Leki z zio¸owej apteki

¸yýce sto¸owej (doroæli) lub ¸yýeczce

(dzieci).

REKLAMA

11 ZDROWKO CMYK 11-10-06 14:46 Page 1

SZLACHETNE ZDROWIE

Czwartek, 12 padziernika 2006 Nasz Dziennik 11

Leczenie zio¸ami

wymaga cierpliwoæci

REKLAMA

Z Janem Kubiakiem , zielarzem w aptece Ojcw Bonifratrw w üodzi, rozmawia Anna Skopinska

Czy w aptece Ojcw Boni-

fratrw znajdziemy zio¸a na

wszystkie choroby?

Ð Raczej tak. Jednak nie wszystkie

schorzenia moýna leczy zio¸ami.

Tam, gdzie potrzebna jest interwen-

cja, np. chirurga, sami j zalecamy.

wanie bardziej bezpiecz-

ne niý farby. Na prze-

t¸uszczajce si« w¸osy

moýna zastosowa od-

powiedni kompozycj« z

mydlinic, ¸opianem, ta-

tarakiem, skrzypem czy

brzoz.

Skd pochodz zio¸a, ktre

oferujecie pacjentom? Czy

w tym roku przez pogod« Ð

susz«, a potem deszcze Ð

b«dzie na nie nieurodzaj?

Ð W tej chwili od zwyk¸ych plantato-

rw nie skupujemy zi¸. Pochodz

one z duýych firm, przede wszystkim

z Gostynia, Hajnwki, z Puszczy Bia-

¸owieskiej Ð od firmy, ktra ma certyfikat

UE na zbieranie zi¸ z dzikiego stanu i

sprowadza je niemal z ca¸ego æwiata.

Kupujemy takýe od firmy mieszczcej si«

na Kujawach. Jeæli chodzi o zio¸olecznic-

two, to Polacy maj tu spore osigni«-

cia. Z Zachodu przyjeýdýaj kontrahenci

i wykupuj z naszych firm wszystko.

Maj do nas pe¸ne zaufanie. Przysy¸aj

takýe nasiona, by tu, u nas, hodowa

zio¸a. Ten rok, cho wszyscy narzekali, ýe

jest nieudany, to jednak pod wzgl«dem

zbiorw b«dzie dobry. Mimo suszy zi¸

na pewno nie zabraknie.

Ð Poleca¸bym wszystkie preparaty z wi-

tamin C: rýa, bez czarny, najlepiej w

kompozycji z liæciem poziomki, malin

czy korzeniem prawoælazu albo any-

ýem czy kwiatem s¸onecznika Ð od

kaszlu. To s wszystkie te sk¸adniki,

ktre dzia¸aj uodparniajaco, wykrztu-

ænie, a przy tym skutecznie.

Wydaje si« to takie

proste. Czy leczenie

zio¸ami jest bez-

pieczne?

Ð Tak. Ale trzeba by pod

sta¸ kontrol lekarza i

regularnie robi bada-

nia. Przynajmniej raz do

roku sprawdzi swj organizm. Trzeba

teý pami«ta, ýe jest grupa roælin truj-

cych. W tym wypadku naleýy prze-

strzega odpowiednich dawek. Lecze-

nie zio¸ami nie jest wi«c takie proste.

Cz«sto pacjenta traktuje si« bardzo in-

dywidualnie. Otrzymuje on zestawy

zi¸ i po wypiciu musi przyjæ i powie-

dzie, jak si« czuje, jakie ma objawy. To

leczenie wymaga duýej cierpliwoæci.

Jakie zio¸a s najwaýniejsze w

mieszankach, ktre przygoto-

wuje Pan od 1954 roku?

Ð Podstawowe zio¸o to pokrzywa, ktra

jest teraz bardzo popularna. Ona, poza

dzia¸aniem kosmetycznym, takýe uod-

parnia. Na nerwice czy l«ki odpowied-

nie s melisa, koz¸ek lekarski, chmiel. To

s podstawowe sk¸adniki. A takýe dziu-

rawiec, ktry ponadto wspomaga w-

trob«, ýo¸dek czy s¸uýy do obmywaÄ.

Tych waýnych zi¸ jest ca¸y szereg. Jak

choby mi¸orzb japoÄski Ð stosuje si«

go na pami«, rozszerzenie naczyÄ w

korze mzgowej oraz na lepsze samo-

poczucie. Waýna jest teý mi«ta. Ostatnio

skrzyp cieszy si« olbrzymim zaintereso-

waniem Ð ze wzgl«du na iloæ pier-

wiastkw, przede wszystkim ýelazo. Jest

dobry rwnieý na ¸amliwoæ naczyÄ

krwionoænych. Jednak kaýde zio¸o, nie-

zaleýnie od tego, kiedy by¸o zbierane, i

tak przechodzi badania, ktre stwier-

dzaj, czy nadaje si« do leczenia.

Czy ma¸e dzieci takýe moýna

leczy zio¸ami?

Ð Moýna. Trzeba tylko wiedzie, jakie

dolegliwoæci. I zawsze skonsultowa to

z lekarzem. Dla mam Ð na wzmoýenie

laktacji, takýe s specjalne mieszanki:

koper w¸oski, czarnuszka, kminek, ar-

cydzi«giel. Dzieciom na kolki teý poda-

je si« odpowiedni mieszank«.

Leczeniem zio¸ami zajmuj si«

tylko bonifratrzy?

Ð Nie. Jest juý bardzo duýo rýnych

firm, gabinetw. Zreszt takýe lekarze

dochodz do wniosku, ýe leczenie zio-

¸ami jest bardzo skuteczne. Dlatego teý

w tym kierunku organizowane s roz-

maite kursy.

Opracowuje Pan nowe recep-

tury czy moýe korzysta z tych

bonifraterskich?

Ð Jestem u bonifratrw od 1945 roku.

Wtedy zacz¸em na sta¸e tu pracowa;

mia¸em do dyspozycji ponad 40 gatun-

kw zi¸, w tej chwili mam 180. I ca¸y

czas ta liczba wzrasta. Prosz« wi«c sobie

wyobrazi, ile receptur moýna z nich

stworzy. Faktycznie cz«æ receptur jest

bonifraterskich. Jednak wiele z nich

zmodyfikowaliæmy. Chc« na sta¸e

wsp¸pracowa z Rosjanami, bo oni

maj bardzo wiele doskona¸ych gatun-

kw zi¸, ktre warto by¸oby wprowa-

dzi. Choby tarczownic« bajkalsk czy

Ð poprawnie Ð tarczyc« bajkalsk. To lek

majcy zastosowanie m.in. jako kosme-

tyk, np. na problemy zwizane z bielac-

twem, na ¸uszczyc«. Dzia¸a rwnieý od-

pornoæciowo, na krýenie i Ð co najwaý-

niejsze Ð obniýa z¸y cholesterol. Jeæli uda

nam si« go uzyska, b«dzie to nowy

sk¸adnik mieszanek, ktre przez to b«d

jeszcze bardziej skuteczne. Chcemy teý

zacz produkowa fiksy czy tabletki.

Zio¸olecznictwo to przysz¸oæ?

Ð Tak! I to zdecydowanie.

Czy w takim razie moýna od-

stawi niektre medykamenty

i zastpi je naturalnymi mie-

szankami? Jeæli tak, to w ja-

kich schorzeniach?

Ð Moýna. Sam mam ogromne zaufanie

do zi¸. Wiem takýe, ýe jest to leczenie

skuteczne. Jesieni, gdy pojawia si« ty-

le zachorowaÄ, przezi«bieÄ, zamiast ¸y-

ka tabletki trzeba pi echinace« Ð po-

pularn jeýwk«, ktra zosta¸a do nas

przywieziona z USA. Obecnie jest bar-

dzo duýo chorych na wszelkiego rodza-

ju alergie. Wiele osb przyjeýdýa do

nas z zagranicy. Na zachodzie Europy

organizmy s juý tak wyja¸owione, ýe

byle wirus i juý pojawia si« choroba. W

takich przypadkach stosuje si« antybio-

tyki, podobnie jak u nas, jednak pacjen-

ci woleliby coæ innego. Z antybiotykami

wiý si« rýne choroby przewodu po-

karmowego, nie mwic o grzybicach.

Na Zachodzie nie mog sobie z tym po-

radzi, dlatego przyjeýdýaj do nas. Czy

ktoæ kiedyæ s¸ysza¸ o atopowym zapale-

niu skry? Zwizane jest to z cywiliza-

cj, kultur, z¸ym ýywieniem. Niemcy

kupuj zio¸a z Polski ze wzgl«du na

barwniki. Sztuczne koncentraty szko-

dz, dlatego zast«puj je naturalnymi.

A jakie zio¸a powinniæmy

mie w swoich domowych

apteczkach?

Ð Powinna by mi«ta. Pomaga przy

wzd«ciach, obola¸ym ýo¸dku, wtro-

bie. Powinien by jakiæ ærodek na za-

parcia, szczeglnie tam, gdzie s ludzie

starsi Ð rzewieÄ albo senes Ð cho z

tym drugim trzeba post«powa ostroý-

nie. Chorzy, ktrzy maj k¸opoty z jeli-

tami, powinni stosowa go w ma¸ych

iloæciach. Od przezi«bieÄ powinien by

podbia¸, rumianek. Od biegunek, za-

tru pokarmowych Ð korzeÄ kobylaka,

pi«ciornik. Na bl gard¸a Ð sza¸wia.

Przy przyrzdzaniu mieszanek

ktoæ Panu pomaga?

Ð Mam pomocnika. Staram si«, by zio-

¸olecznictwo, ktre jest jakby domen

bonifratrw, nie upad¸o. Wszystkie

swoje spostrzeýenia, odkrycia spisuj«.

Wyprbowywa¸em pewne zestawy na

swojej rodzinie. Potem przekaý« je

m¸odszemu pokoleniu.

Na ble g¸owy, popularne

migreny, teý coæ nam Pan

znajdzie?

Ð Na ble g¸owy, migreny najlepsza

b«dzie specjalna mieszanka, w sk¸ad

ktrej wchodz m.in.: melisa, kora

wierzby, kwiat g¸ogu, marzanka won-

na czy lawenda.

Wspomnia¸ Pan o egzemach

skrnych. Co zaproponowa¸-

by Pan na to schorzenie?

Ð Jest zestaw zi¸, w ktrego sk¸ad

wchodzi ¸uczep trjlistkowy, liæcie orze-

cha, macierzanka, tatarak i pokrzywa

albo skrzyp. Wskazany by¸by jednak

skrzyp. To s zio¸a do kpieli. Ale przy

takich problemach moýna teý odpo-

wiednie zio¸a stosowa do picia.

Wiele osb ma problemy z

krýeniem. Co w takich przy-

padkach naleýy stosowa?

Ð Przede wszystkim zio¸a, ktre wspo-

magaj krýenie Ð czyli wszystkie mie-

szanki oparte na kasztanowcu: kaszta-

nowiec, krwawnik, wierzba, perz.

W jaki sposb trafiaj do Pana

pacjenci?

Ð Kierujemy ich najpierw do przychod-

ni, do naszych lekarzy, ktrzy lecz zio-

¸ami. Oni stawiaj diagnoz« i przepisu-

j odpowiednie zio¸a. Chyba ýe pacjent

przychodzi juý z rozpoznaniem. Wtedy

¸atwiej dobra odpowiednie zio¸a. Le-

karze wsp¸pracuj z aptek (obecnie

jest ich trzech). Przyjmuj od 8.30 do

18.00. Kto ma wi«c ýyczenie, moýe

przyjæ i skorzysta z naszych us¸ug.

Wspomnia¸ Pan o zio¸ach wy-

korzystywanych w celach ko-

smetycznych...

Ð Do farbowania w¸osw moýna uýy

kory d«bu, chmielu. B«dzie to zdecydo-

A jakie preparaty poleci¸by

Pan na wzmocnienie, zw¸asz-

cza przed jesiennymi s¸otami?

Dzi«kuj« za rozmow«.

12 Nasz Dziennik Czwartek, 12 padziernika 2006

SZLACHETNE ZDROWIE

Leki z zio¸owej apteki

Ziele pietruszki jest przypraw ku-

chenn najbogatsz w witaminy,

oprcz tego poprawia trawienie i usu-

wa nadmiar wody z organizmu.

LUBCZYK

(Levisticum officinale)

Jest stosowany w niewydolnoæci

nerek i nieýytach drg moczowych,

zwi«ksza wydalanie moczu, zw¸aszcza

mocznika i chlorkw, jest pomocny w

usuwaniu produktw przemiany ma-

terii, pobudza wydzielanie soku ýo¸d-

kowego, zmniejsza wzd«cia. Dzia¸a ¸a-

godnie uspokajajco i rozkurczowo, co

wykorzystuje si« w leczeniu zaburzeÄ

motoryki jelit. Nalewka z lubczyku

uwaýana jest za ærodek likwidujcy za-

pach czosnku.

Do szklanki ciep¸ej przegotowa-

nej wody dodajemy ¸yýeczk« miodu i

30 kropli nalewki propolisowej. Po do-

k¸adnym wymieszaniu p¸uczemy gar-

d¸o kilka razy dziennie.

DokoÄczenie ze s. 10

Wskazane s inhalacje z naparu

kwiatw rumianku. 2 ¸yýki rumianku

zalewamy 3/4 l wrzcej wody i nakry-

wamy si« szczelnie grubym r«cznikiem

frott nad parujcym naczyniem. Waý-

ne, aby oddycha nosem, a nie tylko

ustami.

przed przezi«bieniem, gryp i nieýy-

tem grnych drg oddechowych. Jest

polecany po d¸ugotrwa¸ej chorobie i

po antybiotykoterapii.

BAZYLIA (Ocimum basilicum)

Zastosowanie: Zawiera substancje

aromatyczne i wonne, hamuje rozwj

bakterii chorobotwrczych, pobudza

tworzenie sokw ýo¸dkowych, po-

prawia trawienie, eliminuje wzd«cia.

Po¸czy mid z sokiem z chrzanu

w proporcji 1:1. Spoýywa 3 razy

dziennie po 1 ¸yýeczce.

Ze æwieýej cytryny wyciskamy nieco

soku i wkraplany go kroplomierzem

(po kilka kropli jednorazowo) do kaý-

dego z nozdrzy.

Propolis

Czyli kit pszczeli, jest zaliczany do

silnych naturalnych antybiotykw i

ærodkw uodparniajcych. Niszczy

bakterie, wirusy, grzyby.

CZARNUSZKA (Nigella sativa)

Dzia¸a ý¸ciop«dnie, moczop«dnie,

przeciwzapalnie, przeciwblowo na

dolegliwoæci reumatyczne, rozkurcza-

jco na mi«ænie g¸adkie. Obniýa po-

ziom cukru, likwiduje wzd«cia, ma za-

stosowanie w robaczycy.

W emaliowanym kubku rozpu-

æci na ogniu 2 ¸yýki miodu. Gorcy

zdj z ognia, doda po ¸yýce soku z

cytryny i spirytusu 95-procentowego.

Wymiesza i pi gorcy kilka razy

dziennie (tylko doroæli).

50 g liæci selera zalewamy 1 litrem

wody. Gotujemy kilka minut na ma-

¸ym ogniu pod przykryciem. Odce-

dzony odwar, zmieszany z przegoto-

wanym mlekiem, pijemy na czczo po

p¸ szklanki.

Nalewka z propolisu

Do butelki z ciemnego szk¸a wsypu-

jemy 40 g pokruszonego propolisu i

zalewamy 1/2 l spirytusu (90%). Za-

MAJERANEK

(Origanum majorana)

Dzia¸a leczniczo na wrzody ýo¸dka,

¸agodzi bl g¸owy, gard¸a, z«bw,

zmniejsza kaszel przy przezi«bieniach.

Gorczka

Towarzyszy grypie i innym stanom

zapalnym oraz przezi«bieniu.

åwiadczy o walce organizmu z

chorob. Zdecydowanej interwen-

cji lekami wymaga temperatura

powyýej 38 st. C. Stany podgo-

rczkowe i gorczk« umiarkowan

¸atwo moýna zwalczy ærodkami

naturalnymi:

Do nosa zakraplamy sok uzyskany

ze æwieýo zerwanych liæci aloesu drze-

wiastego. Waýne, aby liæcie pochodzi-

¸y z roæliny co najmniej 3-letniej i zry-

wane by¸y te od korzenia (jak najstar-

sze). Po umyciu, usuni«ciu kolcw

przecinamy liæ na p¸ (wzd¸uý) i wy-

dobywamy galaretowaty sok.

MELISA (Melissa officinalis)

Obniýa napi«cie mi«æni g¸adkich,

pobudza tworzenie sokw ýo¸dko-

wych, uspokaja i relaksuje. Pomaga w

blach g¸owy, bolesnych menstru-

acjach i zespole przewlek¸ego zm«cze-

nia. Zmniejsza wzd«cia.

MI¢TA PIEPRZOWA

(Mentha piperita)

årodek ý¸ciop«dny, hamuje rozwj

bakterii chorobotwrczych, pobudza

tworzenie sokw ýo¸dkowych. Dzia¸a

znieczulajco, eliminuje wzd«cia, roz-

lunia napi«cie mi«æni g¸adkich.

Sporzdzi napar z ¸yýki kwia-

tw lipy na szklank« wrzcej wody.

Dos¸odzi miodem i pi ciep¸y 3 razy

dziennie.

Zapobieganie

grypie

Sok z malin i z czarnej porzeczki

rozcieÄczy ciep¸ przegotowan wo-

d (w proporcji 1:1) i pi 3 razy dzien-

nie szklank«.

Codziennie wypija do 0,5 l soku

naturalnego z marchwi i grejpfrutw

(nie z kartonw, butelek). Nadto nale-

ýy jeæ surowe jab¸ka.

Obra 400 g czosnku i zetrze na

tarce. Wycisn sok z 24 cytryn i wy-

miesza z utartym czosnkiem, a na-

st«pnie przela do s¸oika, ktrego nie

zamykamy, a owijamy poczwrnie z¸o-

ýon gaz. Po rozpuszczeniu zaýywa-

my ¸yýeczk« mikstury w szklance wody

(dobrze wymiesza).

OREGANO (Origanum vulgare)

Dzia¸a przeciwzapalnie, ¸agodzi ob-

jawy przezi«bieÄ, pobudza apetyt, u¸a-

twia trawienie.

Obrane i zmiaýdýone zbki z ca-

¸ej g¸wki czosnku zala szklank

przegotowanej i wystudzonej wody.

Po 12 godzinach moýna przyjmowa

po 3 ¸yýki w celu obniýenia gorczki

(do skutku).

Mi«ta nie tylko dodaje energii, lecz takýe doskonale wych¸adza

organizm, zw¸aszcza w czasie letnich upa¸w

ROZMARYN

(Rosmarinus officinalis)

Posiada w¸aæciwoæci zmniejszajce

znuýenie umys¸owe, ospa¸oæ, smutek,

apati«, ble g¸owy, amnezj«. üagodzi

wp¸yw sytuacji stresujcych, poprawia

krýenie, u¸atwia trawienie. Stosowa-

ny do ¸agodzenia bli reumatycznych,

we zmoýonym napi«ciu nerwowym.

130 g kory wierzby zala szklan-

k wody. Gotowa przez 10 minut pod

przykryciem, a po odcedzeniu doda

do odwaru 30 g soku malinowego. Pi

co 2 godziny ¸yýk« sto¸ow.

Do szklanki naparu z rumianku do-

da ¸yýeczk« miodu pszczelego i 15

kropli propolisu. Pi 2-3 razy dziennie.

mykamy i stawiamy w ciemnym miej-

scu na 30 dni. Co kilka dni potrzsamy

butelk. Po up¸ywie tego czasu zlewa-

my klarowny p¸yn, a nierozpuszczony

propolis zalewamy ponownie 1/2 l spi-

rytusu (tym razem 75%). Po 20 dniach

zlewamy klarowny p¸yn i mieszamy z

poprzednim. Wlewamy do ciemnych

butelek. W razie przezi«bienia zaýywa-

my 15 kropli na ¸yýeczk« z cukrem 3 ra-

zy dziennie.

CZBER (Satureja hortensis)

årodek æcigajcy, hamuje rozwj

bakterii chorobotwrczych, eliminuje

wzd«cia, pobudza tworzenie sokw

ýo¸dkowych, obniýa napi«cie mi«æni

g¸adkich. Dzia¸a ¸agodnie zapierajco.

Stosowany w nieýytach przewodu po-

karmowego, biegunkach.

Z owocw bzu czarnego (æwie-

ýe, ale nie zielone) usun ¸odyýki,

wycisn w sokowirwce 1 kg owo-

cw i do uzyskanego soku doda

0,4 kg cukru. Ca¸oæ zagotowa,

przela do s¸oiczka i pasteryzowa.

Uzyskany sok przyjmowa w celu

obniýenia gorczki 3 razy dziennie

po 1-2 ¸yýki sto¸owe (doroæli), a

dzieci po 1-2 ¸yýeczki.

Przy przezi«bieniach bardzo waýne

jest leýenie w ¸ýku. Prcz naparu z

kwiatu lipy bd herbaty z sokiem

malinowym jest wiele zi¸, ktre

dzia¸aj napotnie.

Syrop uodparniajcy:

S¸oik (o poj. 250 g) zio¸o-miodu na-

gietkowego, po 10 ¸yýek soku z jeýw-

ki purpurowej, babki lancetowatej

oraz 2 ¸yýki sproszkowanego py¸ku

kwiatowego (dost«pny w zielarniach).

Sk¸adniki dok¸adnie wymiesza i od-

stawi do lodwki na 5 dni. Stosowa:

1 ¸yýeczk« syropu z zio¸omiodu rozpu-

æci w szklance przegotowanego mle-

ka, pi 2 razy dziennie p¸ godziny po

posi¸ku. Kuracj« najlepiej stosowa je-

sieni i w okresie przedwioænia. Syrop

wp¸ywa przeciwzapalnie (zapobiega i

leczy stany zapalne drg oddecho-

wych i oskrzeli), wspomaga si¸y obron-

ne organizmu.

TYMIANEK (Thymus vulgaris)

Pobudza apetyt, u¸atwia trawie-

nie t¸ustych pokarmw. Stosuje si«

go w ostrych i przewlek¸ych choro-

bach gard¸a, krtani i oskrzeli, po¸-

czonych z kaszlem i chrypk. Bywa

rwnieý pomocny u osb z zaniko-

wym nieýytem b¸on æluzowych gr-

nych drg oddechowych, ze skp

wydzielin i suchoæci æluzwek

oraz trudnoæciami w odkrztuszaniu.

Cz«sto wykorzystuje si« odkaýajce

w¸aæciwoæci tymianku, m.in. w sta-

nach zapalnych jamy ustnej i gar-

d¸a. Tymianek w po¸czeniu z inny-

mi zio¸ami ma teý dzia¸anie regulu-

jce trawienie.

ESTRAGON

(Artemisia dracunculus)

Jest bogaty w witaminy A i C,

wzmaga apetyt, u¸atwia trawienie,

dzia¸a przeciwszkorbutowo, przeciw-

skurczowo. Szczeglnie polecany w

reumatyzmie, skazie moczanowej i w

dietach z ograniczeniem soli (choroby

nerek).

Soki podnoszce

odpornoæ

¥ Sok z selera, grejpfruta, jab¸ka,

marchwi.

¥ Sok z p«czka pietruszki, zbka

czosnku, 5 marchwi, 3 selerw ¸ody-

gowych.

¥ Sok z p«czka pietruszki, garæci szpi-

naku, 5 marchwi, 3 selerw bez¸ody-

gowych.

¥ Sok z 3 jab¸ek, 1 czstki cytryny, ki-

æci winogron.

GORCZYCA Ð BIAüA

(Sinapis alba)

Zawiera duý iloæ æluzu, spoýyta

w ca¸oæci p«cznieje i dzia¸a powle-

kajco na uk¸ad trawienny. Leczy

przewlek¸y stan zapalny drg mo-

czowych. Sproszkowan gorczyc«

uýywa si« do ok¸adw poprawiaj-

cych krýenie krwi, do uæmierzania

blw i stanw zapalnych, reuma-

tycznych oraz jako ærodek zapobie-

gajcy zaparciom.

Zestaw I Ð kwiat lipy,

kwiat bzu czarnego,

owoc berberysu

Bierzemy jednakowe iloæci kaýdego

z zi¸. Zalewamy dwie ¸yýki mieszanki

dwiema szklankami wrztku, zaparza-

my pod przykryciem 20 minut i cedzi-

my. Pijemy tuý przed snem. Moýna do

tego doda 2 ¸yýki soku malinowego

lub kieliszek rumu. Po wypiciu trzeba

si« dobrze przykry.

Aloes

Pobudza organizm do zwi«kszenia

si¸ obronnych, wspaniale teý regeneru-

je ustrj po wyniszczajcych choro-

bach (np. anginach). Warto pi ýel alo-

esowy.

Biegunka

Mieszanka bonifraterska

Sza¸wia Ð liæ 10 g, babka lanceto-

wata Ð liæ 10 g, melisa Ð liæ 5 g, mi«-

ta pieprzowa Ð liæ 5 g, krwawnik Ð

ziele 10 g, pi«ciornik g«si Ð ziele 10 g,

jeýyna fa¸dowana Ð liæ 5 g, pi«ciornik

Ð k¸cze 15 g, rdest w«ýownik Ð k¸cze

10 g, szczaw lancetowaty Ð korzeÄ 10

g, db Ð kora 10 g.

2 ¸yýki zi¸ zala 2 szklankami wody,

zagotowa i utrzyma w stanie wrze-

nia nie d¸uýej niý 2 minuty. Nast«pnie

odstawi na 20-30 minut pod przykry-

ciem i odcedzi. Podawa do picia cie-

p¸y wywar po 1/2 szklanki (dzieciom

1/4 szklanki) 3 razy dziennie przed kaý-

dym posi¸kiem. Przed kaýdym uýyciem

zio¸a naleýy starannie wymiesza.

oprac. AS

Porad udzielili ¸dzcy Ojcowie Bonifratrzy.

REKLAMA

Jeýwka

Silnie podnosi odpornoæ, ¸agodzi juý

istniejce zakaýenia, wspomaga lecze-

nie schorzeÄ infekcyjnych, leczy rany,

chore stawy. Przyjmujemy j podczas

brania antybiotykw, chemioterapii, na-

æwietleÄ. Gotowe preparaty to: Echina-

cea, Echinapur, Succus Echinaceoe.

JAüOWIEC (Juniperus communis)

Dzia¸a moczop«dnie, zapobiega

wzd«ciom, pobudza perystaltyk« jelit

oraz wydzielanie sokw ýo¸dkowych

i ý¸ci. Ma w¸aæciwoæci bakteriobjcze.

Stosowany jest w niedomaganiach ne-

rek i niewydolnoæci krýenia.

Zestaw II Ð ziele fio¸ka

trjbarwnego, kwiat bzu

czarnego, kwiat lipy

Bierzemy jednakowe iloæci zi¸, zale-

wamy 2 ¸yýki mieszanki dwiema

szklankami gorcej wody i delikatnie

gotujemy pod przykryciem ok. 3 mi-

nut. Odstawiamy na 10 minut, cedzi-

my, pijemy 3 razy dziennie po 2/3

szklanki. Wieczorem wypijamy ca¸

szklank«, dobrze jest doda wtedy sok

malinowy. Przy leczeniu przezi«bieÄ

waýn rol« odgrywa witamina C, kt-

rej musimy spoýywa wi«cej.

REKLAMA

Aparaty s¸uchowe,

ciænieniomierze,

glukometry, sprz«t medyczny.

SERWIS

OTEMED

Przemyæl , ul. Boh. Getta 17a

(16) 678 66 89,

Jaros¸aw , ul. Grunwaldzka 8/1b

(16) 623 08 41

Rzeszw , plac Dworcowy 2/21a

(budynek OLK), tel. (017) 862 01 90

Syrop dodajcy si¸

Szklanka g«stego soku (syropu) z

owocw aronii bd czarnej porzeczki,

10 ¸yýek soku z jeýwki purpurowej,

15 ¸yýek soku z babki lancetowatej, 8

ampu¸ek biostyminy (wycig z aloesu).

Wszystkie sk¸adniki dok¸adnie wymie-

sza w szczelnie zamkni«tej butelce z

ciemnego szk¸a i odstawi do lodwki

na 4-5 dni. 1-2 ¸yýeczki syropu zaýy-

wa na p¸ godz. przed posi¸kiem 2 ra-

zy dziennie (rano i na noc). Jednorazo-

w kuracj« prowadzimy przez 4 tygo-

dnie, moýna j powtrzy po 2 tygo-

dniach. Syrop uaktywnia si¸y odporno-

æciowe organizmu, skutecznie broni

KMINEK (Carum carvi)

Znosi stany skurczowe mi«æniwki

jelit, zwi«ksza wydzielanie sokw tra-

wiennych, poprawia przyswajanie po-

karmw, usprawnia czynnoæci wtro-

by i trzustki.

Dla dzieci w wieku szkolnym za-

leca si« podawanie nast«pujcej

mieszanki:

KorzeÄ pi«ciornika Ð 40 g, liæcie i

owoce czarnej jagody Ð 20 g, kora d«-

bowa Ð 30 g, kwiat rumianku Ð 10 g.

Stosowanie: 1 ¸yýk« sto¸ow zi¸ za-

la 2 szklankami wody, zagotowa,

odstawi na 20-30 min. Pi 3 razy

dziennie po p¸ szklanki.

KOLENDRA (Coriandrum sativum)

Dzia¸a uspokajajco, pobudza

tworzenie sokw ýo¸dkowych, po-

prawia apetyt, eliminuje wzd«cia,

rozlunia mi«ænie g¸adkie, poprawia

powonienie.

Katar

Jest objawem zapalenia æluzwki no-

sa. Naleýy go niwelowa ærodkami na-

turalnymi i cz«stym oczyszczaniem no-

sa, gdyý moýe sta si« przyczyn cho-

rb zatok obocznych nosa.

Dodatek opracowa¸a Aneta Jezierska.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: