Bakterioza obwódkowa fasoli - Pseudomonas savastanoi pv. Phaseolicola
Guzowatość korzeni – choroba roślin spowodowana przez bakterię Agrobacterium tumefaciens. Ta proteobakteria, należąca do rodziny Rhizobiaceae, jest bakterią Gram-ujemną.
Zaburzenia wzrostu roślin, więdnięcie pędów, gnicie korzeni.
Atakowane rośliny
Róże, kaliny, forsycje, wawrzynki i inne ozdobne; rabarbar, marchew i inne warzywa; krzewy owocowe takie jak maliny i winorośl.
Przyczyna
Małe, miękkie guzy na pędach przy powierzchni gleby lub duże na korzeniach powodują bakterie Agrobacterium spp. i Agrobacterium tumefaciens (porażają ponad 600 gatunków roślin) i związane są z mokrą glebą.
Zwalczanie niechemiczne
Wycinanie zaatakowanych pędów nad poziomem gruntu, wykopywanie i niszczenie roślin poważnie zajętych chorobą, którym guzy uniemożliwiają pobieranie substancji pokarmowych lub których korzenie są stanie gnilnym. Stosowanie drenażu na mokrych glebach. Sprawdzanie korzeni zakupionych roślin i ostrożne wysadzanie do gruntu aby nie doszło do uszkodzenia korzeni skutkującego infekcją. Róże z poważnie uszkodzonym systemem korzeniowym należy wykopać i zniszczyć. Nie można sadzić w tym miejscu następnych krzewów.
Zwalczanie chemiczn
e: Nie ma zastosowania.
Mączniak rzekomy ogórka eronospora cubensis)
Objawy
Najgroźniejsza, powszechnie występująca choroba ogórka w uprawie polowej i pod osłonami. Grzyb atakuje głównie liście ogórka, na których pojawiają się początkowo oliwkowozielone kanciaste rozjaśnienia, ograniczone nerwami. W okresie dużej wilgotności powietrza i zwilżenia liści rosą po dolnej stronie liści widoczne są obfite skupienia zarodników konidialnych koloru brunatno fioletowego. W krótkim czasie plamy żółkną, brązowieją, następuje stopniowe zasychanie liści i całych roślin.
Warunki rozwoju i infekcji
Zarodniki grzyba przenoszone są przez wiatr na duże odległości. Choroba może występować epidemicznie zwłaszcza w okresach chłodniejszych i wilgotnych nocy (temp. 15° - 16°C, długo utrzymująca się nocna mgła), natomiast w ciągu dnia słonecznie i temperatura 20° - 25°C.
Profilaktyka i zwalczanie
Uprawiać odmiany odporne, lokalizować plantacje z daleka od zbiorników wodnych, zadrzewień lub łąk, gdzie występują częste nocne mgły. Odmiany wrażliwe należy opryskiwać fungicydami zgodnie z zgodnie z aktualnym Programem Ochrony Roślin Warzywnych wydawanych przez wydawnictwa Plantpress i Hortpress.
Mączniak rzekomy cebuli (Peronospora destructor)
Na liściach lub pędach nasiennych pojawiają się plamy z nalotem barwy szarej, pokrywając coraz większe powierzchnie, porażone liście żółkną, więdną i zamierają.
Ta groźna choroba wyrządza duże szkody na plantacjach cebuli ( zwłaszcza nasiennej i uprawianej z dymki), szalotki, siedmiolatki i szczypiorku.
Grzyb Peronospora destructor. Zimuje w postaci grzybni w porażonych cebulach lub resztkach roślin pozostawionych w polu. Na tych roślinach rozwija się grzyb, którego zarodniki przenoszone są przez wiatr i stanowią pierwotne źródło infekcji na wiosnę. Najbardziej gwałtowny rozwój choroby następuje podczas zmiennej i burzowej pogody oraz w okresach występowania obfitych mgieł nocnych i długotrwałego utrzymywania się rosy na liściach.
Ochrona niechemiczna
Pod cebulę należy przeznaczać stanowiska przewiewne, odchwaszczone, co zmniejszy wilgotność powietrza i obsychanie roślin,usuwać dymkę z pierwszymi, zauważalnymi objawami mączniaka, zagrożone rośliny podlewać odwarem ze skrzypu polnego, można również stosować Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów choroby należy zastosować naprzemiennie np. Bravo 500 SC, Dithane NeoTec 75 WG z dodatkiem środka zwiększającego przyczepność. Opryski wykonywać co ok.10 dni i zakończyć dwa tygodnie przed spodziewanym zbiorem
Mączniak rzekomy róży. Pseudoperonospora sparsa.
OBJAWY: Ta bardzo groźna choroba zazwyczaj zaskakuje ze względu na bardzo szybki rozwój objawów. Pierwsze symptomy, to jasnozłote, nieregularne, wydłużone plamy pomiędzy nerwami liści wierzchołkowych. Z czasem plamy te czerwienieją, ich liczba szybko wzrasta. Na dolnej stronie liści w miejscu plam widoczny jest delikatny, białawy nalot grzybni, który niekiedy może pojawiać się również na pędach. Porażone liście szybko opadają, począwszy od wierzchołka w kierunku podstawy pędu. W środku lata roślina może zupełnie stracić liście. Na porażonych płatkach można obserwować delikatny, biały nalot grzybni.
ROZWÓJ I ROZPRZESTRZENIANIE:
Grzyb atakuje zewnętrzne płatki kwiatów, które ulegają
deformacji. Grzyb atakuje jesienią, gdy są duże różnice temperatury między dniem a nocą.
ZIMOWANIE: Grzyb zimuje w pąkach kwiatowych i na pędach. Na wiosnę rozpoczyna rozwój. Grzyb zimuje w pączkach i na łodygach, a także na opadłych jesienią liściach.
ZWALCZANIE: Porażone części rośliny należy ścinać i niszczyć poprzez spalenie. Nawozić mocniej potasem. Wybierać stanowiska przewiewne dla różanych krzewów. Rośliny na suchych stanowiskach dobrze nawadniać podlewając pod korzeń, nie po liściach. Przy silnym porażeniu stosować środek chemiczny przeznaczony do zwalczania choroby na różach np:Miedzian EO WP, Milde* 711.9 WG, Bravo 500 SC, Biosept 33 SL, Acrobat MZ 69 WP 0.1%, Bayleton S WP (0,2%) lub oprysk środkiem Milde* 711,9 WG. » wróć do spisu treści...
Zaraza ogniowa
Porażeniu ulegają wszystkie nadziemne części roślin. W początkowym okresie choroby tuż po wniknięciu patogena do roślin kwiaty stają się wodniste, szybko obkurczają się i zasychają pozostając w dalszym ciągu na pędach. Na liściach pojawiają się brunatne plamki, które wraz z postępem choroby opanowują całą powierzchnię blaszek. Porażone liście staja się czerwonobrunatne. Młode pędy więdną od swojego wierzchołka, brunatnieją i zasychają. Kora na ich powierzchni początkowo jest lekko nabrzmiała, potem ciemnieje, zapada się i zasycha. Na porażonych fragmentach pędów pojawia się charakterystyczny żółtawy wyciek. Z nadejściem jesieni na porażonych roślinach pojawiają się typowe dla tej choroby spękania kory oddzielające tkankę chorą od zdrowej.
Różne gatunki drzew i krzewów z rodziny różowatych jak np. irgi, głogi, śliwy, jarzębiny, jabłonie, grusze i ogniki.
Bakteria Erwinia amylovora – organizm kwarantannowy na terenie Polski. Zimują bakterie na obrzeżach martwic pędowych. Patogen rozprzestrzenia się w postaci wycieków roznoszonych przez wiatr, owady lub krople wody na dość duże odległości. Infekcja zachodzi przez zranienia jak też naturalne otwory skórki lub kory. Bakteria posiada zdolność do zasiedlania roślin bez wywoływania charakterystycznych objawów chorobowych.
Usuwanie i niszczenie przez spalenie roślin zdradzających objawy porażenia. Zwalczanie chemiczne Stosowanie w formie oprysków preparatów miedziowych jak np. Miedzian 50 WP
Zgorzel siewek
Brak wschodów lub pojawienie się na młodych siewkach, na łodyżkach w okolicy ziemi brunatnego koloru, z czasem ciemniejącego a na łodyżce pojawia się przewężenie, co prowadzi do przewracania się siewki i jej zamierania. Atakowane rośliny Wszystkie hodowane z nasion.
Sprawcami zgorzeli siewek są różne gatunki grzybów: Pythium spp, Phytophthora spp, Fusarium spp, Alternaria spp, Rhizoctonia solani, Thielaviopsis basicola i Botrytis cinerea. Zgorzel dzielimy na: zgorzel przedwschodową – atakuje przed ukazaniem się nadziemnych części rośliny, prowadzi do obumarcia kiełków przed wydostaniem się ich na powierzchnię oraz zgorzel powschodową – atakuje na formujących się łodyżkach oraz liściach właściwych, które obejmują swym porażeniem szyję korzeniową. W miejscu infekcji następuje najczęściej silne przewężenie prowadzące do obumarcia siewki. Zgorzel najczęściej występuje bardzo wcześnie po skiełkowaniu roślin, która obumiera pokrywa się szarym nalotem a system korzeniowy ulega gniciu. Zgorzeli siewek sprzyja niedostatek światła, nadmierna wilgotność podłoża, zbyt duże zagęszczenie roślin, słaba przepuszczalność podłoża, wysiew zakażonych nasion oraz wysiew do zakażonego podłoża. Stosowanie świeżych substratów ogrodniczych zdecydowanie zmniejsza ryzyko wystąpienia zgorzeli siewek. Czasami rośliny porażone walczą i nie zamierają, jednak rosną wolniej i są bardziej narażone na atak przez inne patogeny.
Wysiewanie zdrowych nasion do zdrowego podłoża. Przestrzeganie zasad prawidłowej gęstości i głębokości siewu nasion. Własną ziemię kompostową przeznaczoną do produkcji rozsady można odkażać termicznie w piekarniku przez ok. pół godziny. Koniecznie trzeba zdezynfekować skrzynki i doniczki do wysiewu rozsady, należy je bardzo dokładnie wymyć w potasowym mydle ogrodniczym i wysuszyć. Zapobiegawczo do podlewania można stosować wyciąg ze skrzypu lub dostępne biologiczne preparaty na rynku: Bioczos BR i Biochikol 020 PC.
Z dostępnych preparatów chemicznych na zgorzel siewek dostępne są: Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG, ‘Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS, Zaprawa Funaben T, Topsin M 70 WP
Kiła kapusty (plasmodiophora brassicae)
Choroba atakuje system korzeniowy. Porażone korzenie przybierają postać niekształtnych, guzowatych narośli, które początkowo są białe i twarde, z czasem ciemnieją i gniją. Chore rośliny rosną bardzo słabo, karłowacieją, a podczas upałów więdną i zamierają.
Warzywa kapustne – najbardziej narażona na tę chorobę jest kapusta głowiasta oraz kapusta pekińska, a także kalafiory i brokuły.
Grzyb Plasmodiophora brassicae. Choroba rozwija się głównie w glebach słabo przepuszczalnych i kwaśnych. Podstawowym źródłem rozprzestrzeniania się kiły kapusty jest zakażona rozsada, która była produkowana przez wiele lat na tym samym stanowisku.
Należy usuwać porażone rośliny wraz z korzeniami, stosować zmianowanie – poprzez uprawę roślin powodujących zanikanie zarodników przetrwalnikowych grzyba np. ogórek, pomidor, por. Stosować wapnowanie, nie sadzić kapusty na ziemiach kwaśnych poniżej Ph 6.0. W miejscach gdzie wystąpiła choroba nie uprawiać warzyw kapustnych przez 4-6 lat.
Korzenie zdrowej rozsady przed sadzeniem zaprawiać w papce z gliny i torfu z dodatkiem fungicydu np. Topsin 500 SC.
Zaraza ziemniaka (Phytophthora infestans)
U ziemniaka na liściach pojawiają się lekko żółte wodniste, później brunatniejące plamy. Na bulwach ziemniaka występują szarosine, wgłębne, niekształtne plamy. Na porażonych owocach pomidorów powstają brunatne, wodniste, nieco wzniesione nad powierzchnie owoców plamy, które szybko się powiększają i obejmują niekiedy cały owoc. Zainfekowane owoce nie dojrzewają lecz w krótkim czasie gniją. Na liściach pomidorów, począwszy od ich brzegu, pojawiają się duże, rozlewające się nekrotyczne plamy.
Ziemniak, pomidor, papryka.
Zaraza ziemniaka – jest to jedna z najgroźniejszych chorób ziemniaków a także pomidorów. Choroba wywoływana przez grzyb Phytophthora infestans. Patogen zimuje w porażonych bulwach ziemniaka w postaci grzybni oraz w glebie formie zarodnika przetrwalnikowego. Rozwojowi grzyba sprzyjają przedłużające się okresy podwyższonej wilgotności powietrza, spowodowane długo trwającymi deszczami lub długo utrzymującymi się mgłami czy rosą. Jeżeli tego typu wilgotna pogoda utrzymuje się przez kilka dni w czerwcu lub na początku lipca można spodziewać się masowego zakażenia zarazą roślin. Głównym źródłem zakażenia grzybem są: gnijące bulwy wyrzucane wiosną z kopców, bulwy pozostawione po wiosennym sortowaniu, chore sadzeniaki. Zarodniki grzyba mają dużą zdolność rozprzestrzeniania się z wiatrem czy deszczem na odległość nawet kilkudziesięciu kilometrów. Pierwsze widoczne objawy zarazy na liściach to niewielkie nieregularne, jasnozielone lub żółtawe plamki. Objawy te spotyka się przede wszystkim na dolnych, najniżej położonych liściach, gdzie panuje największa wilgotność. Plamy z czasem powiększają się i przybierają barwę brunatną a przy dużej wilgoci w powietrzu na brzegach plam, na dolnej stronie liścia widoczny jest delikatny biały nalot grzyba. Zaraza ziemniaka zakaża także łodygi powodując wydłużone brunatne plamy, jest to zaraza łodygowa. Zaraza ziemniaka na pomidorach powoduje, że owoce pokrywają się brązowiejącymi plamami o wzniesionej powierzchni.
Zwalczanie zarazy polega przede wszystkim na działaniach profilaktycznych takich jak: niszczenie źródeł zakażenia, stosowanie wczesnych terminów sadzenia, podkiełkowywanie sadzeniaków, uprawę odmian odpornych lub bardzo wczesnych i wczesnych.
Do zwalczania zarazy ziemniaka stosujemy środki: Amistar 250 SC, Bravo 500 SC, Dithane NeoTec 75 WG, Gwarant 500 SC, Miedzian 50 WP, Ridomil Gold MZ 67,8 WG.
Rak bakteryjny drzew owocowych to
Choroba bardzo uciążliwa w uprawie wiśni i czereśni. Objawy chorobowe występują na wszystkich nadziemnych częściach drzewa. Wiosną kwiaty brunatnieją i zasychają. Z porażonych kwiatów bakterie przenikają do gałęzi, pojawiają się wycieki gumy. Owoce pokrywają się brunatnymi plamami i gniją. Na gałęziach i pniach tworzą się brunatne plamy i rany, w tych miejscach kora zamiera i odsłania drewno.
Wiśnie, czereśnie, patogen może atakować również morele i brzoskwinie i rzadko jabłonie i grusze.
Bakteria Pseudomonas syringae. Bakterie zimują w pąkach oraz pędach, gdzie dostają się poprzez blizny po opadłych liściach. Do infekcji dochodzić może również w miejscach uszkodzeń pędów spowodowanych przez owady.
Usuwanie silnie porażonych drzew, natomiast u słabiej porażonych, wycinać zrakowaciałe pędy, a miejsca po cięciu zabezpieczać pastami ochronnymi. Obumarłą korę wycinać aż do zdrowego drewna, a rany również zabezpieczać pastami ochronnymi.
Opryski preparatami miedziowymi – stosować w okresie nabrzmiewania pąków oraz kwitnienia, jak również opadania liści.
Rak bakteryjny pomidora
Patogen:
Clavibacter michiganensis ssp. michiganensis (syn. Corynebacterium michiganense )
Objawy:
Pierwszym objawem choroby jest zwijanie się i zasychanie pojedynczych, najpierw małych odcinków I rzędu, a następnie dużych odcinków liścia pomidora. Stopniowo objawy te obejmują kolejne liście, na których pojawiają się żółto-brunatne przebarwienia i cała roślina zaczyna więdnąć. Zasychające liście pozostają na roślinie. Bardzo często w początkowym okresie choroby blaszki liściowe więdną tylko po jednej stronie ogonka liściowego, lub też więdnięcie liści występuje tylko z jednej strony rośliny. Na blaszkach liściowych mogą pojawiać się białawe, nekrotyczne plamy.
Na łodygach i ogonkach liściowych występują brunatne lub prawie czarne smugi, a czasem także beżowe zrakowacenia.
Na ogonkach gron i działkach kielicha często pojawiają się nekrotyczne, jasnobrązowe plamki (2- 3 mm ). Ponadto na łodydze, zwłaszcza w dolnej części, a czasem także na ogonkach liściowych można zaobserwować dość głębokie, podłużne pęknięcia, z których przy wysokiej wilgotności powietrza wypływa śluz bakteryjny. Na łodydze mogą się tworzyć korzenie przybyszowe. Wiązki przewodzące w łodydze i ogonkach liściowych przybierają żółtobrązowe zabarwienie.
Na podłużnym przekroju łodygi widoczne są także przebarwienia rdzenia na kolor czerwonawy lub brunatny, początkowo tylko w miejscach wyrastania liści a następnie na dłuższych odcinkach oraz liczne, dość małe puste przestrzenie w rdzeniu. W późniejszym stadium choroby w warunkach wysokiej wilgotności rdzeń gnije. Bardzo charakterystycznym objawem tej choroby jest łatwe odchodzenie kory od walca osiowego łodygi, który u porażonych roślin ma słomkowe zabarwienie i chropowatą powierzchnię.
Bakteria ta poprzez system naczyniowy poraża również owoce. Na powierzchni niedojrzałych owoców widoczne jest białawe siatkowanie, prześwitujące przez skórkę. Powierzchnia tkanek zagłębienia szypułkowego ulega przebarwieniu, a przyleganie owocu do szypułki jest znacznie osłabione. Wiązki przewodzące w miąższu owocu przybierają żółtawe zabarwienie. Przy bardzo wczesnym porażeniu owocu nasiona nie tworzą się, a przy późniejszym następuje zakażenie nasion - zwykle powierzchniowe, rzadziej wewnętrzne. W warunkach wysokiej wilgotności w wyniku wtórnej infekcji na powierzchni owocu powstają czasem okrągłe plamy o średnicy do 5 mm z brunatnym, kraterowato wzniesionym centrum otoczonym białą obwódką, tzw. ptasie oczka.
Ważne informacje:
Najważniejszym i najgroźniejszym źródłem pierwotnej infekcji są zakażone nasiona. Bakteria ta w resztkach roślinnych w wilgotnej glebie może przetrwać do 18 miesięcy, a wyjątkowo nawet 3 lata, natomiast w glebie suchej traci żywotność już po około 8 miesiącach. Także w systemach hydroponicznych patogen ten zachowuje żywotność przez wiele tygodni. Najkrócej (około 3 miesiące) bakteria przeżywa na metalowych i innych elementach konstrukcji i wyposażenia szklarni. Obecność sprawcy raka bakteryjnego pomidora w pożywce hydroponicznej jest wynikiem uwalniania się bakterii z korzeni porażonych roślin.
Pierwsze oznaki choroby pojawiają się zwykle dopiero na krótko przed dojrzewaniem owoców na pierwszym gronie lub tuż po rozpoczęciu zbiorów. Choroba najszybciej rozwija się w wysokiej temperaturze (25-28°C). Bakteria wnika do rośliny tylko przez zranienia. Systemiczne porażenie roślin bardzo często jest wynikiem wnikania bakterii przez korzenie, na których jednakże nie występują żadne objawy. Do rozprzestrzeniania się choroby i występowania wtórnych infekcji wybitnie przyczyniają się prace pielęgnacyjne (usuwanie bocznych pędów i liści, podwiązywanie). Ryzyko nieświadomego rozwlekania bakterii w obrębie plantacji jest szczególnie duże, gdyż choroba może się rozwijać przez dość długi czas w formie bezobjawowej. Bakteria przenoszona jest również z wiatrem na cząsteczkach pyłu.
Profilaktyka i zwalczanie:
Rak bakteryjny pomidora jest obiektem kwarantannowym. Porażone rośliny należy niezwłocznie usunąć i spalić. W żadnym przypadku nie wyrzucać na kompost. Należy również bardzo dokładnie zbierać opadające owoce. Przy usuwaniu liści i bocznych pędów nie używać noża, lecz odłamywać je w taki sposób, aby miejsca złamania nie dotykać palcami. Utrzymywanie w pomieszczeniu uprawowym niskiej wilgotności powietrza oraz opryskiwanie roślin preparatami miedziowymi lub środkami zawierającymi ekstrakt grejpfruta (Grevit 200 SL, Biosept 33 SL) ogranicza występowanie wtórnych infekcji. Po zakończeniu uprawy wnętrze szklarni i różne elementy wyposażenia odkazić jednym z dezynfektantów o działaniu bakteriobójczym (podchloryn sodu (Kat), Agrosteril 110 SL, itp.). Zasady higieny powinny być przestrzegane szczególnie rygorystycznie w mnożarkach, gdyż tam najczęściej rozpoczyna się proces chorobowy. Nie są znane metody bezpośredniego, interwencyjnego zwalczania choroby w trakcie okresu wegetacji. Jeżeli rak bakteryjny wystąpił w gospodarstwie, najpewniejszym sposobem uniknięcia problemów z tą chorobą w następnych latach jest zaniechanie uprawy pomidorów przez minimum trzy lata.
micheeoni