Marek Aureliusz

Marek Aureliusz Antoninus, Marek Anniusz Aureliusz Werus (Marcus Aurelius Antoninus, Marcus Annius Aurelius Verus; ur. 26 kwietnia 121 w Rzymie, zm. 17 marca 180 w Vindobonie, ob. Wiedeń)

Urodzony w południowej części Rzymu. Jego ojciec, Annius Verus, zmarł gdy Marek miał 11 lat. Otrzymał staranne, wszechstronne wykształcenie.

Został adoptowany przez swego wuja Antonina Piusa (żona Antonina - Faustyna Starsza była jego ciotką) 25 lutego 138 roku. W 145 poślubił jego córkę - Faustynę, podczas 30 lat małżeństwa miał z nią 13 dzieci, z których jedynie jeden syn i cztery córki, przeżyły go:

·         Annia Aurelia Galeria Faustina (147 - po 165), babcia cesarzowej Annii Faustiny,

·         tzw. gemellus Lucillae (zm. ok. 150), brat-bliźniak poniższej,

·         Annia Aurelia Galeria Lucilla (148/150-182), siostra-bliźniaczka powyższego, żona współcesarza - Lucjusza Verusa,

·         Titus Aelius Antoninus (po 150 - przed 7 marca 161),

·         Titus Aelius Aurelius (po 150 - przed 7 marca 161),

·         Hadrianus (152 - przed 7 marca 161),

·         Domitia Faustina (po 150 - przed 7 marca 161),

·         Fadilla (159 - po 192), babcia cesarzowej Annii Faustiny,

·         Annia Cornificia Faustina Minor (160 - między 211-217),

·         Titus Aurelius Fulvus Antoninus (161-165), brat-bliźniak poniższego,

·         Lucius Aurelius Commodus (161-192), brat-bliźniak powyższego, cesarz rzymski,

·         Marcus Annius Verus Caesar (162-169),

·         Vibia Aurelia Sabina (170 - przed 217).

Był cesarzem rzymskim od 161 roku i następcą Antonina Piusa. Sprawował rządy wraz z niedołężnym przybranym bratem - Lucjuszem Werusem. Czasy rządów Marka Aureliusza przypadły na okres bardzo trudny: nieustających wojen i klęsk żywiołowych (wylew Tybru, głód, rozruchy uliczne, pożary, plaga szarańczy, epidemia dżumy). Głównymi wrogami Rzymu były wówczas plemiona germańskie i Partowie. Marek Aureliusz zmarł na dżumę w trakcie wyprawy wojennej przeciw Markomanom 17 marca 180 roku w Vindobonie (dzisiejszy Wiedeń).

Marek Aureliusz jest znanym stoikiem. Nazywany jest filozofem na tronie. Jego dzieło Rozmyślania (taki tytuł przyjął się w tłumaczeniach, oryginał to: Do siebie samego), napisane w grece, przetrwało wieki i nadal jest źródłem inspiracji. Wyłania się zeń obraz władcy jako człowieka skromnego i ze wszech miar umiarkowanego. Ironią wydaje się więc fakt, że jego syn, a jednocześnie następca, Kommodus zapisał się w historii jako władca gwałtowny i okrutny (starożytne plotki głosiły zresztą, że Kommodus nie jest synem Marka Aureliusza, lecz gladiatora).

Poglądy:

·         Uczył panowania nad emocjami. Uważał, iż nie należy dążyć do rozkoszy, sławy czy bogactwa. Spokój powinniśmy odnajdować w pracowitości oraz życzliwym, choć nieco sceptycznym stosunku do innych, a także sumiennym wypełnianiu własnych obowiązków.

·         Świat jest teatrem, ludzie aktorami wyznaczonymi do odegrania skromnej zazwyczaj roli. Nie należy buntować się i lękać się śmierci, która mieści się w naturalnym porządku świata (z fragmentów Jana Tomkowskiego).

Marek Aureliusz prowadził skromne, spokojne życie zgodne z surowymi zasadami stoickimi. Miał głębokie poczucie obowiązku służenia krajowi i obywatelom. Dbał o dobre stosunki z senatem, przeprowadził reformy w dziedzinie administracji i prawa cywilnego. Tolerował prześladowania chrześcijan, których uważał za wrogów państwa.

W Muzeum Kapitolińskim znajduje się jego popiersie z okresu młodości, zaś na placu przed Muzeum stoi pomnik konny Aureliusza. Ten najlepszy wizerunek cesarza ocalał dzięki złudzeniu późniejszych chrześcijan, że ten pomnik przedstawia cesarza Konstantyna I Wielkiego, który edyktem mediolańskim dał im swobodę wyznania.

Po śmierci ubóstwiony; pochowany w Mauzoleum Hadriana