GERMINAL E.ZOLA
Zarys treści
Cz1. bezrobotny Stefan ( ma około 25 lat, ciemne wlosy, przystojny) dociera do Montsou. Do kopalni le Voreux. Idzie w poszukiwaniu pracy. Rozmawia ze starcem Bonnemort;em ( zn. Truposz), który opowiada mu o kopalni, ozyciu w okolicy i tym, że nie ma tu pracy. Bonnemort ( Wincenty Maheu)pracuje nw kopalni 50 lat, jest chory i wynisszczony, całe życie zwiazal z kopalnią. Kopalnia należy do Towarzystwa z Anzin. Stefan czuł „ jak gdyby mówił mu o jakims niedostępnym przybytku, kryjącym w swym wnetrzu syte bóstwo, które pasło się ich krwią,a którego nigdy nie oglądali. ( częste porównania kopalni do zlego zwierza.
Obok kopalni znajdowala się wioska robotnicza ( numer 240). Tam mieszkali górnicy i ich rodziny. Wszyscy pracowali dla towarzystwa, klepali biede. Tam mieszka rodzina Maheu - matka, córka Katarzyna, najstarszy syn Zachariasz, janek, Lenora , Henryk, Alzira, mala estelka. Wstaja wczesnie rano, zabieraja kanapki – cegiełki i ida do pracy. Kobiety plotkuja o romansach sąsiadek, która komu daje i za co. Jej syn także ma romans _ mZachariasz ma dwa dzieciaki nieslubne z córka pani Levaque. Maheudka ( pani Maheu) nie ma pieniędzy, wiec musi żebrać i kombinowac jak się da..
Stefan czeka na nadsztygara, w koncu przypadkiem dostaje prace ładowacza prz wózku pana maheu. Zjeżdża pod ziemię. Poznaje tutejsze plotki – np. ,że kopalniana dziwka jes Mouquette, która chodzi z wszystkimi, byle byli górnikami ( opis: olbrzymie piersi i posladki rozpieraly roboczy kombinezon). Gdy zjeżdża na dół mysli ,że Katarzyna to chłopak, dopiero przy robocie dowiaduje się ,że to dziewczyna. Praca jest cieżka, a 15 latka pracuje szybciej niż on. Rozmawia z Katarzyna ,cghce ja pocalowac ,ale pierwszy robi to Chaval....Stefanowi żal,że nie wykorzystal swojej szansy. Przychodza Negrel i Dansaert – z Towarzystwa, karca ich za zła robote ,chca odjąć z pensji. Górnicy buntuja się ,ale nie dośc silnie. Boja się o pracę. Stefan chce zrezygnować. Jednak górnicy proponuja mu by został, ma dostac kredyt i mieszkanie w pensjonacie byłego górnika.
Cz2. Przedstawienie posiadlości Grigoirów ( państwa z pliolaine). Maja stosunki ze słuzba patriarchalne. Duzo pieniędzy czerpia z ainwestowanych w kopalnie pieniędzy. Żyją oszczędnie a pieniądze wydaja na rozpuszczanie córeczki 18 letniej Cecylki. Kiedy przychodzi Maheudka z prośbą, daja jej ubrań i kawałek bułki, ale pieniędzy nie – taki maja zwyczaj. Uważaja ,że ich córka musi być litościwa...to kształci.
Maheudka idzie prosić sklepikarza o pomoc. Mija kościół ( przypominał nowy model wielkiego pieca). Maigrat – da jej kredyt ale prosi by po zakupy przyslala córkę Katarzyne ( kazał sobie placic ciałem). Maheudka bierze chleb i kawę ale w duchu odgraża się ,że córki nie przyśle....Maheudka wstępuje na plotki do Pierronki. Potem do Lewaczki ( levaque) i tam obgaduje Pierronkę , że się puszcza...
Pani Hannebaum przyprowadza gości z Paryża by obejrzeli jak żyja ich robotnmicy, opowiada o wiosce, jak o raju. Wszystko to bzdury a ona sama nie wiele się w sprawach górników orientuje.
Kiedy górnicy wracaja z pracy, myja się, nie wstydza się swojej nagości, jedyni ojciec Maheu mył się osobno, wtedy miał okazje by kochac się z zoną. Lewaczke bije mąż, bo ta nie ugotowała obiadu ( zdradsza go z sublokatorem Bouteloup). Mięso przy obiedzie jest tylko dla ojca.
Stefan obserwuje ludzi, którzy mieszkaja w osadzie. Patrzy na kochające się po kątach pary, które pozbyły się wstydu. Kobiety zaczynają tu wcześnie. Janek chodzi z Lidką na hałdę i tam bawia się jak dorośli. „ Wokół tej wygasłej kopalni i szybów znużonych wypluwaniem węgla życie, wolna miłość, rozpetane instynkty brały swój odwet” Stefan jest świadkiem jak Katarzyna traci dziewictwo z Chavallem. Jest zły,że pozwolił sobie ja sprzątnąć sprzed nosa.
Cz.3 Stefan przyzwyczaja się do pracy w kopalni, powoli zdobywa uznanie, awansuje na rębacza. Katarzyna już nie wstydzi się ,że ma kochanka, pozwala się publicznie pieścić.Stefan w swoim mieszkaniu u Rosseneur’a poznaje Suwarina – rosjanina, który zwiazany był z ruchem socjalistycznym. Stefan koresponduje z Pluchartem, który należy do Międzynarodówki. Rozmawia o buncie i strajku klasy robotniczej z Suwarinem, pożycza od niego książki. Wpada na pomysł by założyc kasę zapomogową dla górników, by móc przeciwstawic się Towarzystwu.Suwarin uważa, że jedyna metoda, to zniszczyc wszystko i dopiero zacząć budować od nowa – rewolucja i anarchia.
Kiermasz w mantsou. Odświętny obiad, mięso i tańce. Chaval jest z Katarzyną. Maheu jest zły ,że jego syn Zachariasz chce brac ślub z młodą Lewaczką. „ Rozmyślał nad niewdzięcznościa dzieci, które żenia się zostawiając rodziców w nędzy”. Coraz więcej górników Stefanowi udaje się buntowac przeciw Towarzystwu.
Stefan wprowadza się jako sublokator do Maheu’ów. Śpi w tym samym pokoju co Katarzyna, musi wciąż opierac się pokusie. Ich nagośc po jakims czasie przestaje ich krempować. Wieczorami rozmawiaja o tym, jak będzie gdy oni będą górą. Stefan zakłada kasę. Stefan ma troche wyższe dochody, zaczyna dbać o siebie, rodzi się jego zamiłowanie do dobrobytu.
Dzień wypłat, Towarzystwo znów obniża płace. Kobiety są załamane. Do tego w kopalni jest wypadek – tąpnięcie. Młody Janek ma złamane dwie nogi. Katarzyna wyprowadza się do Chavall’a. Maheuowa jest załamana, bo wie ,że zarobek Katarzyny przepadł a janek za szybko do pracy nie wróci....
Cz.4 Pani Hannebau chce małżeństwa Pawła Negrela z Cecylką. Mają się spotkać z jej rodzicami. Pani Hannebau to kobieta, która zdradzała męża, żyją obok siebie. Nawiązała nawet romans z Pawłem. Pan Hannebau przywiózł żonę do Montsou, bo mrzy o tym ,żę może kiedys ona spowrotem będzie jego – żona i kochanką. Spotkanie z państwem Grigoire odbywa się przy stole, przy bardzo wykwintnych potrawach.
Tymczasem koplanie strajkują. Zostaje wytypowana delegacja, któar ma przedstawic rządania górników. Mówic ma Maheu, jest tez Stefan i paru innych. ( Rasseneur jest przeciwny strajkowi, przeciwny by górnicy przystapili do międzynarodówki). Górnicy przychodzą do Hannbau’ów. Pani hannebau dziwi się ,że górnikom jest xle, wierzy w te frazesy, które przekazywała ludziom z Paryża. Cecylka traktuje ich troche jak okazy egzotyczne. Maheu mówi odwżnie, wspiera go Stefan „ rozumiemy dobrze, że dopóki ten stan rzeczy będzie trwał , nie ma dla nas żadnej mozliwości poprawy bytu i dlatego własnie postaramy się aby uległ on zmianie”. Po wyjściu górników pani hannebau każe wywietrzyc pomieszczenia.....
Pieniądze z kasy, która założyli górnicy, kończa się. Zaczyna się problem głodu. Towarzystwo nie ustepuje strajkującym. Stefan jedyne rozwiązanie widzi w przystapieniu do Międzynarodówki.
Do osady ma przyjechac Pluchart, wygłosic przemówienie i przekonac górników do wstapienia do Miedzynarodówki. Tymczasem w domu Maheu, Stefan jest świadkiem przykrej sceny zazdrości. Gdy Katarzyna przychodzi odwiedzic matkę, Chavall wbiega za nia bije i zabiera na siłę do domu.
Zjawia się Pluchart, chce poprawy bytu górnika. Rosseneur oskarża Stefana ,że zaprosił Plucharta po to, by samemu być bliżej władzy, by stac się szefem tutejszego okręgu Miedzynarodówki. Suwari nadal jest za gwałtowna rewolucją, dla niego jedyne środki, to „ ogniem, trucizną, sztyletem. Zabójca to prawdziwy bohater, mściciel ludowy, rewolucjonista czynu, nie słowa!”Stefan się z tym nie zgadza. Górnicy wstepuja do Miedzynarodowki.
Spokój ich strajku powoduje ,że pomoc ze syrony Miedzynarodówki maleje, brak pieniędzy powoduje głodowanie. Stefan odwiedza Mouquette i na jej prośbę, kocha się z nią ( robi to raczej z litości). Część górników z innych koplani chce iść do pracy. Strajkujący sa źli, maja się spotkac w tej kwestii.
Janek staje się jakby hersztem dla młodych Beberta i Lidki. Dzieci kradna a on zabiera łupy i z nich korzysta.Stefan idzie raz za nim, widzi,że Janek ma nóż z napisem Miłość. Schodzi tez za nim do jego kryjówki w starej kopalni, pod ziemią. Stefan zrywa z Mouqette. Hannebau zazdrości górnikom wolności i miłości, której on sam nie ma.
Górnicy zbieraja się na polance w lesie, Stefan przemawia zapalczywie „ tonem mandatariusza ludu”, uważa,że jedyna droga do wolności jest obalenie państwa, wprowadzic bezpłatne nauczanie zawodowe. Rosseneur’a nikt nie słucha jest „ strąconym bozyszczem” ( bo namawia do spokoju), wróży Stefanowi ,że jego sława tez przepadnie. Górnicy postanawiaja stłamsic tych, którzy zgodza się pójść do pracy. Jest za tym także Chavall..
Cz5. deneulin jest załamany, jeśli jego kopalnia stanie to zbankrutuje i będzie musiał ja odsprzedac Towarzystwu...Bunt się szerzy, próbuje on przemówic do górników, ale bezskutecznie. Chaval daje się mu przekupic stanowiskiem i górnicy schodza do pracy. Przybywaja zbuntowani z osiedla 240. Odcinaja im liny. Górnicy musza wychodzic z kopalni po drabinach, to okropna mordęga ( kopalnia ma 700 metrów głębokości). Katarzyna wychodzi ledwo żywa.( z Jean – Bart).
Strajkujący przsuwają się dalej, z okrzykiem Chleba! Na ustach. Śmierc Burżujom!.Zabierają ze soba Chavala. Katarzyna broni swego kochanka, jego hańva, byłaby jej hanbą. Stefan pije skradziony po drodze alkohol, budzi się w nim rządza mordu ( odziedziczyl to w genach po rodzicach alkoholikach), napada na Chavalla, dopiero policzek Katarzyny przywraca mu trzeźwiejsze myslenie. Niszcza kopalnie Gasto – Marie. Pedza do dyrekcji, do Montsou...
Hannebau czeka na listy z Paryza, nie wie czy wezwać wojsko na górników. Odkrywa w łóżku Pawła Negrela flakon z eterem swojej zony – odkrywa romans, jest zalamany a potem wściekły. Panie Cecyli, Hannebau są w drodze do domu. Są z nimi i córki Deneulina. Nie traktują zajść powaznie.
Stefana przeraża, że rozpetał w tych ludziach taka żądzę zemsty i agresję. Prowadzi jednak dalej. Grigoirowie czekaja na powrót córki, martwia się ,że jeśli „ żarty górników” potrwaja dłużej, to może się cos stać. Górnicy docieraja do miasta. Niszczą co się da. Dewastuja sklep Maigrata, w końcu Maigrat spada z dachu na którym się ukrywał i zabija się. Kobiety dewastuja jego ciało, odrywaja mu członka i biegna z nim, niosąc go nabitego na kija.
Cz.6 Pojawia się żandarmeria, koplanie sa obstawione i pilnowane, górnicy zmuszeni są zachowywac się spokojnie. Jest nowy ksiądz – ranvier – stara się nawracac ludzi, lecz nic im nie pomaga, choc cały czas mówi ,że jest po ich stronie.Stefan zyje w krjówce Janka. Załamuje się , uważa, że już nic się nie da zrobic , strajk jest starcony – a on tak bardzo chciał stac się kimś.
Miasto znowu zmorzone jest głodem.Alzira jest umierajaca z głodu i choroby. „ Nigdy dotąd ludzie nie żywili do siebie tyle cierpkiej urazy. Od chwili wybuchu strajku głód zaostrzał pretensje, ręce rwały się do bicia: zwady między kumoszkami kończyły się bójka mężczyzn. ( przyłapano Pierronke z nadsztygarem Dansaertem).
Suwarin jest zły, uważa, że strajk nie ma szans na powodzenie, dla niego to bzdura, jest przeciwny ewolucjonizmowi. Do kopalń, do pracy sprowadzeni zosatją Belgowie. Dla Suwarina ta walka nie ma sensu, bo górnicy nie chca pracowac , tylko zając miejsce burżuazji....Dochodzi do bijatyki Stefana z Chavalem. Chaval wypedza Katarzynę. Dziewczyna nie chce być ze Stefanem, próbuje wrócic do kochanka, ten jednak bije ja i wyrzuca.. Janek zabja zołnierza wartownika, kiedy Stefan pyta dlaczego to zrobił, mlody odpowiada, że naszła go taka chęć. Zabił nożem z napism Miłość.
Górnicy wychodza naprzeciw żołnierzom. Wyzywaja ich i prowokują. Żołnierze wiedza ,że wolno im strzelac tylkow ostseczności. Mouquette jak zwykle gdy chciała kogos obrazić, wypina na nich nagi zadek.Górnicy zaczynaja rzucać cegłami. Żołnierze wykonuja jedna salwę. Ginie trójka dzieci – Lidka,Bebert, star Brule i Maheu. Górnicy sa zszokowani, że mogli do nich strzelać.
Cz.7 Górnicy zostaja złamani, Towarzystwo wywiesza afisze, w których obiecuje poprawic warunki pracy. Mimo to, tylko nieliczni ida do pracy, reszta nadal się waha, lecz już nie buntuje.Ludzie odwracaja się przeciw Stefanowi, znowu Rasseneur jest górą. Odbywaja się zaręczyny Negrela i cecylki. Deneulin sprzedaje kopalnię.
Stefan oddaje się studiom nad Darwinem, Suwarin opowiada jak zginęła jego dziewczyna w Rosji – wysadzała pociąg, poswięciła się , została rozstrzelana...Suwarin ma odejśc z osady, nie podoba mu się sytuacja. Katarzyna idzie do pracy, w tajemnicy przed matką, Stefan wstaje i wychodzi z nia do koplani.
Chaval tak kombinuje ,że jest w tej grupie, co Stefan i Katarzyna. Gdy schodza na dół dochodzi do tragedii. Kopalnia zostaje zalana wodą, ktos dokonal sabotażu ( Suwarin?). Górnicy uciekają, lecz około dwudziestu zostaje w koplani w tym Stefan , Katrzyna i Chaval. Negrel organizuje akcje ratunkową. Stefan i katzryna pkonuja pod ziemia mordercza drogę, aby się wydostać. Chaval chce Katrzyne posiąć ostatni raz, Stefan nie wytrzymuje i zabija go. Siedzą z Katarzyna i czekaja na pomoc. Brat Katarzyny ginie w akcji ratukowej. Stefan i katarzyna wyznaja sobie miłość. Kochaja się. Dziewczyna umiera z wycieńczenia. Stefan zostaje wydobyty na powierzchnię. Cecylka przychodzi do osady rozdawac dary – zostaje uduszona przez Bonnemorta, który zupełnie zwariował. Gdy wyciągnięto Stefana, był zupełnie siwy.Górnicy musza wrócic do morderczej pracy, za tak samo marne pieniądze jak wcześnie, nawet Maheudka idzie di kopalni. Stefan mówi jej, że wyjeżdża. Jedzie do paryża, pieniądze przysłal mu Pluchart. Stefan był jednak pewien ,że następnym razem nie dadza się już zwyciężyc........ „ Kwietniowe słońce ogrzewało płodna ziemię. Z jej łona tryskało życie, pączki rozwierały się w zielone liscie, pola drżały pod naporem kielkujących traw(...) Wzrastała czarna armia mścicieli, w głębokich bruzdach kiełkował wolno posiew, aby rozerwawszyskorupe ziemi przynieść plon w nadchodzącym stuleciu”
GERMINAL- pochodzi od fr, slowa germe; kiełek i oznacza posiew który się z tego kielka rozwinie. W kalendarzu republikańskim to nazwa siódmego miesiąca. Pochodzenie slowa Germinal wyjasnia symboliczne znaczenie tytułu : na ziemi uzyxnionej krwia górników wzejdzie posiew przyszłych rewolucji.
tubis1987