POLITECHNIKA POZNAŃSKA
INSTYTUT AUTOMATYKI I INŻYNIERII INFORMATYCZNEJ
Zakład Automatyki i Robotyki
Laboratorium podstaw automatyki
Ćwiczenie nr 3
Temat: Stabilność układów liniowych
Rok akad. 2007/2008
Michał Kaczmarek
Michał Fularz
Wykonanie ćwiczenia
15.10.2007r.
Oddanie sprawozdania
22.10.2007r.
Wydział Elektryczny
Studia dzienne
Automatyka i robotyka
Grupa A1
Ocena:
UWAGI:
1. Cel ćwiczenia
Ćwiczenie ma na celu zapoznanie się z zagadnieniem określania stabilności układów liniowych ze sztywnym sprzężeniem zwrotnym na podstawie następujących charakterystyk układu otwartego: amplitudowo-fazowej, wykresów Bodego oraz wykresu Nicholasa.
2. Podstawowe wiadomości
Zawarte w skrypcie
3. Przebieg ćwiczenia
3.1 Wpływ wzmocnienia obiektów na przebieg charakterystyk częstotliwościowych
Parametry nominalne mają wartość:
· T = 6.0 s
· T1 = 7.0 s
· T2 = 3.5 s
· n = 10
Do wykreślenia charakterystyk używaliśmy trzech parametrów wzmocnienia k: 3, 9, 27.
v Obiekt dwuinercyjny z astatyzmem
Transmitancja:
Warunkiem stabilności układu jest fakt nie obejmowania punktu (-1, j0) przez charakterystykę amplitudowo-fazową. Układ jest niestabilny gdy owy punkt jest obejmowany przez charakterystykę. Ostatnią możliwością jest granica stabilności- charakterystyka przechodzi przez powyższy punkt. Na wykresie Nicholasa możemy dostrzec trzy charakterystyki przy różnych wzmocnieniach układu. Wszystkie są niestabilne gdyż obejmują punkt (-1, j0). Charakterystyka koloru zielonego ma wzmocnienie k=27 i jest najbardziej niestabilna. Można to również dostrzec na wykresie odpowiedzi skokowej. Drgania mają charakter sinusoidalny ich amplituda rośnie- nie jest tłumiona.
v Obiekt dwuinercyjny
Układ dwuinercyjny o wylosowanych parametrach T1 = 7.0s , T2 = 3.5s oraz wzmocnieniach k=3, 9 i 27 jest zawsze stabilny. Charakterystyka na wykresie Nicholasa nie obejmuje punktu (-1, j0). Charakterystyki na odpowiedz skokowa h(t) również wskazują na stabilność układu. Amplituda drgań sinusoidalnych jest silnie tłumiona. Charakterystyka Nyquista potwierdza wcześniejsze wnioski, gdyż pokazuje, że układ o zdanych parametrach nigdy nie obejmie punktu (-1, j0). Zmieniając wartość wzmocnienia k nie wpływamy na charakterystyki Bodego w taki sposób aby wytrącić układ ze stabilności. Przy fazie 1800 zapas modułu jest równy nieskończoności- zawsze znajduję się nad 0. Wszystkie wykresy dowodzą o stabilności układu.
v Obiekt inercyjny n- tego rzędu
Na wykresie Nicholasa można dostrzec, że obiekt inercyjny 10 rzędu o T=6s jest zawsze niestabilny. Charakterystyka przechodzi powyżej punktu (-1, j0). Wykresy Bodego przy fazie 1800 nie pokazują żadnego zapasu modułu. Obejmowanie punktu „krytycznego” dobrze widoczne jest na wykresie Nyquista. Dostrzec możemy również brak tłumienia drgań amplitudy na wykresie odpowiedzi skokowej.
v Obiekt dwukrotnie całkujący z inercją
Przedstawione wykresy wskazują, że układ dwukrotnie całkujący z inercją jest zawsze niestabilny. Zmiana wzmocnienia w dosyć dużym zakresie nie powoduje zbliżenia się o granicy stabilności, ani przejścia w stabilność układu. Przebiegi na wykresie Nicholasa są znacznie ponad punktem (-1, j0). Na wykresie po prawej dobrze widać narastanie amplitudy-brak tłumienia. Jest to zjawisko połączone z niestabilnością układów. Wykresy Bodego przedstawiają, że nie istnieje takie wzmocnienie, dla którego układ posiadałby zapas fazy lub modułu. Układ jest zawsze niestabilny.
3.2 Zapas stabilności
Obiekt dwuinercyjny z astatyzmem o parametrach: k = 0.1429, T1 = 7.0 s, T2 = 3.5 s.
Charakterystyki wyznaczone dla podanych parametrów obiektu dwuinercyjnego z astatyzmem pokazują, że układ jest zawsze stabilny. Fakt ten łatwo jest zaobserwować na wykresie Nicholasa, gdzie charakterystyka leży poniżej punku (-1, j0). Odpowiedz układu na skok jednostkowy wykazuje mocne tłumienie amplitudy. Wykresy Bodego dają nam możliwość odczytania zapasu stabilności. Dla podanego układu wynoszą:
zapas modułu - Λ=9.5398 [dB]
zapas fazy - =32.6039 [0]
3.3 Metoda linii pierwiastkowych
Parametry nominalne:
· p1 = 0.01
· p2 = -2.3
· p3 = -7.4
· z1 = -0.5
· k = 3
· trzeciego rzędu z astatyzmem
Badając układ metodą linii pierwiastkowych w pierwszej kolejności należy wyznaczyć transmitancję układu zamkniętego .
Dla obiektu trzeciego rzędu z astatyzmem o zadanych parametrach ma ona postać:
Kryterium Routha:
s3
1000
-23
Dla 0<k<0,052 układ jest stabilny. Dla wzmocnienia k=0 oraz k=0,052 układ staje się niestabilny. Dla k=0 punkty oraz k=0,052 , są punktami przecięć linii pierwiastkowych z osią urojoną.
s2
2290
1000k
s1
0
s0
v czwartego rzędu z astatyzmem
Transmitancja układu zamkniętego:
s4
5000
84615
2500k
48450
851+5000k
...
graviora