etyka w zarządzania.doc

Etyka

13.10.2008

Tematy wykładów:

1. Obszar zainteresowań etyki,

2. Instytucjonalizacja etyki w zarządzaniu,

3. Etyka jako element kultury organizacyjnej

4. Etyka zarządzania przedsiębiorstwem,

5. Konflikty, wartości w procesie zarządzania,

6. Etyka pracy,

7. Etyka marketingu i reklamy,

8. Etyczne aspekty konkurencji,

9. Zawodowe kodeksy etyczne,

10. Etyczne aspekty procesów globalizacyjnych,

11. Kultura etyczna i etyka w wybranych krajach,,

12. Chrześcijaństwo i inne religie a etyka,

13. Wolność gospodarcza a odpowiedzialność społeczna,

14. Model uczciwego zarządzania przedsiębiorstwem.

Tematy: Obszar zainteresowania etyki:

Moralność ( łac. Moralista= obyczajność)

1. Zespół ocen, norm i zasad określających zakres poglądów i zachowań uważanych za właściwe,

2. Całokształt zachowań i postaw jednostki lub grupy, oceniany wg jakiegoś społecznie funkcjonującego systemu ocen i nor moralnych;.

Etyka (gr. Ethika= moralność)

1. ogół zasad i norm postępowania przyjętych w danej epoce i w danym środowisku.

2. Nauka o moralności, filozofia moralności.

Etyka+wartościowanie= moralność.

Elementy moralności:

- normy moralne- zasady postępowania i dyrektywa wyznaczająca sposób postępowania przez odwołanie się do pewnej sytuacji. Mogą mieć różną treść i formę.

Wyróżnić można normy moralne: w obronnie

- życia,

- godności,

-  niezależnoś     

- prywatnoś

- służącej potrzebie zaufania,

- strzegących sprawiedliwości wobec konfliktów społecznych.

Normy społeczne dotyczą działań i postaw.

Wyrażone:

1. oceny moralne wyrażone w trybie oznajmującym

- dotyczą dobra lub zła moralnego,

-oceniamy nie tylko człowieka ale i większe grupy społeczne

2. Wzory osobowe- spersonifikowana realizacja norm i ocen moralnych,

- wzorami mogą być postawy historyczne, obecne, fikcyjne, rzeczywiste,

- ideał- pojęcie abstrakcyjne

Sankcje moralne- tworzenie psychologicznego bodźca, naprawa porządku,

- nie mają charakteru instytucjonalnego w odróżnieniu od sankcji prawnych.

Źródła i uwarunkowania moralności

Źródłami moralności mogą być różne aspekty, które zaistniały w naszej przeszłości,

- religijne, idealistyczne (podstawowe źródło),

- Bóg jest podstawą moralności- pozwala oddzielić dobro od zła.

Warunki kształtujące moralność: warunki ekonomiczne, biologiczne, geograficzne, naturalne, zawodowe, materialne, psychologiczne.

Moralność ulega zmianom ze względu na zmieniające się warunki. Niektóre normy są stałe i fundamentalne. Moralność jest historycznie ukształtowana.

Obyczaje-

Etyka-

Podstawowe problemy z punktu widzenia etyki.

Dwa rodzaje etyki: ogólna, szczegółowa

1. Opisowa- jej działy: socjologia moralności, psychologia moralności, metodyka

2. Normatywna i jej działy: aksjologia(badanie natury wartości), perfekcjonistyczna(doskonałości osobistej człowieka), felicytologia9refleksja nad szczęściem), prakseologia (teoria sprawnego dziłania), biotechnika( praktyczne aspekty stosunku człowieka do życia), deontologia (kodeks etyki zawodowej), etyka społeczna (aspiracje jednostki do powiązań z grupą)

Podstawowe kategorie etyczne                                   20.10.08

I. Dobro- wartość etyczna co skłania nas do podjęcia określonego działania.

Dobro instytucjonalne – stanowiące środek do innego dobra

Dobro wewnętrzne  - cel

Dane moralne          - czyny, charaktery

Słuszny moralnie     - termin węższy

II. zło moralne       – wszystko co jest ,zakazane, pozbawia ludzi człowieczeństwa

III. sumienie           – rodzaj dyspozycji

- do oceny

IV. zakazy i nakazy norm

Wychowanie –świadome, celowe oddziaływanie

Motywacja moralna- czynnik, który pobudza jednostkę do podjęcia określonego czynu

-motywacje egoistyczna,

- motywacja prospołeczna

Wartości moralne- wszelkie dobro, to wszystko co stanowi przedmiot dążeń i aspiracji, nie wartości negatywnych(antywartości)

Wartości autoteliczne –

Wartości moralne są aprobowane

Wartości etyczne:

v     sprawiedliwość

v     równość

v     wolność

v     solidarność

v     odpowiedzialność

Funkcje wartości moralnych:

v     mobilizująca

v     zapobiegająca

v     przedmiotowa

v     kryteriologiczna

Egoizm- kierowanie się własnym interesem, często ze szkodą dla innych

Altruizm- przeciwieństwo egoizmu bezinteresowna troska o innych.

Empatia- umiejętność wczuwania się w położenie innej osoby.

Główne kierunki etyczne:

- kierunki

- systemy

Kierunek etyczny – zespół usystematyzowanych powiązanych ze sobą…………….

Podział ze względu na treści najważniejszych zasad systemu

v     etyka religijna

v     etyka świecka

według źródeł obowiązywania norm moralnych

v     etyka autonomiczna

v     etyka heteronomiczna

według kryterium działań etycznych:

v     etyka indywidualistyczna

v     etyka inderministyczna

ze względu na najwyższe dobro moralne

v     eudajmonizm

v     hedonizm rozkosz

v     perfekcjonizm najwyższe dobro moralne

v     rygoryzm surowe przestrzeganie norm

v     imperatyw kategoryczny

v     ewolucjonizm – korzyść, początek XIX w. pożytek jednostki lub społeczeństwa

Utylitaryzm – pogląd etyczny głoszący ze to co dobre jest pożyteczne, że miara słuszności postępowania winna być użyteczność  jego skutków,że celem działania dowolnego,  społeczno-politycznego, powinna być przewaga przyjemności nad bólem i największe szczęście najwyższej liczbie ludzi.

- szczęście pojmowano jako zespół przyjemności, a przyjemność utożsamiano z korzyścią

- mówiono o szczęściu ogółu i dobru ogółu, a etykę traktowano jako sztukę kierowania czynnościami ludzkimi tak, aby wytwarzały możliwość najwięcej szczęścia.

- kierować się rozumem a nie sentymentami

- interes jednostkowy podporządkowany społecznemu

- zasada jest uznanie interesu własnego i szczęścia ogółu.

ZASADY UTYLITARYZMU

1.            egoizm jednostek stanowi naturalną motywację ich działań

2.            dobre jest działaniem egoistycznym o ile nie szkodzi innym , zło jeśli im szkodzi

3.            rozum jest w stanie zneutralizować jednostkowe egoizmy …..iązując je dla dobra ogólnego

4.            prawa rynku sa pierwotne w stosunku do prawa moralnego one decydują o ostatecznej ocenie czynów jednostkowych zbiorczych

5.            w stosunkach międzyludzkich istnieje postęp na drodze do bogactwa i związany z nim postęp moralny

6.            postulaty utylitaryzmu odnoszą się do tzw. stanu trzeciego czyli mieszczaństwa wykluczeniem tzw. pospólstwa, które nie ma własnych interesów poza utrzymaniem się przy życiu.

Epikur- zgoda z naturą jest przyjemność czwórmian leczniczy,

Augustyn- człowiek składa się z duszy, dwojaka wolność (wyboru moralna) dobro jest dwojakie ;

àuszczęśliwiające

à użyteczne

Kant – postępowanie człowieka uzależnione jest od uwarunkowań

Forma nakazu:

1.postępuj tak abyś mógł

2.postępuj tak aby ludzkość ani tobie ani innym jednostkom nie  służyła za środek ale aby była celem

3.                   postępuj tak abyś mógł swoją  wolą uważać za…………………………………

  Kotarbiński- niezależność etyki

  Platon  menedżer powinien być pasterzem

  Fridman- efektywność

             Instytucjonalizacja etyki zarządzania                                                    27.10.2008

Ład organizacyjny- jeden z ważnych czynników produkcji

Instytucja – (institutio- urządzenie, zwyczaj) to:

àzakład o charakterze publicznym działający w jakiejś dziedzinie

àzespół norm prawnych albo obowiązujących dotyczących organizacji jakiejś dziedziny życia i , organizacji placówka oparta na normach

àzbiór reguł związanych z określonym kontekstem społecznym realizującym podobne istotne społeczne funkcje.

Konkurencyjność zdolność przedsiębiorstwa do przeciwstawiania się konkurencji, do podjęcia rywalizacji z konkurencyjnymi przedsiębiorstwami (lub gospodarkami) w serze redukcji kosztów wytwarzania podnoszenia jakości produktóziw i usług bez obniżania realnych warunków życia i pracy ludzi.

Instytucjonalizacja – proces utrwalenia więzi społeczeństwa co wyraża się w obiektywizacji miedzy pokoleniowej ciągłości i w obiektywizacji własnego programu wielkich grup społecznych w stosunku do wiadomości społecznej poprzez takie artefakty jak:

- normy prawne lub quazi prawne, obyczajowe

- reguły społecznego działania,

- normy kulturowe (społeczne), które wyznaczają co ludzie powinni czynić

- przyjęte wartości kulturowe (  działania godne, słuszne i właściwe)

-  role społeczne to zbiór norm i wartości związanych z określoną pozycją społeczną

-wyspecjalizowane zakłady o charakterze publicznym (instytucje) wyposażone w określone kompetencje (uprawnienia) i materialne zasoby umożliwiające realizację przyjętych zadań.

Struktura instytucjonalna jest wynikiem procesu instytucjonalizacji stanowi ona centralny segment kultury , w którym mieszczą się reguły społeczne dotyczące niektórych działań, które zaangażują środki, sposoby, metody postępowania oraz prowadzą do osiągnięcia określonych celów.

FORMY INSTYTUCJONALIZACJI

1 Formalne

- normatywne(substancjonalne) – polega świadomym celowym przekształcaniu instytucji w kierunku przyjętego wzoru

- adaptacyjna (proceduralna) zmiany instytucji sa prowadzone pod wpływem „nacisku” teraźniejszości

- normatywno-adaptacyjna- zmiany instytucjonalne sa celowe, wprowadzane dorżnie, dostosowane do sytuacji

2. Nieformalne

-erozja norm ze względu na wiarygodność formalnych norm z wymogami życia

-nonkonformizm- opór przeciwko nowym, narzuconym normom z mocnym odwoływaniem się do norm nieformalnych

-substytucjonalność- obowiązują nowe i stare normy w utajeniu

Inicjatorzy zmian, jednostki, grupy, organizacje, kręgi, zgromadzenia zgodne

Proces Instytucjonalizacji

Nurt innowacji normatywnych                          Nurt zinstytucjonalizowanego omijania reguł Formy                                                                                                   Formy

1) Projektowa: świadomy,                              1) Erozja norm ze względu na ich

celowy proces przekształcania                             niezgodność z realiami życia

instytucji w przyjętego ideału                        2) Opór przeciwko nowym, narzuconym

2) Adaptacyjna: zmiany instytucji są                normom z mocnym odwoływaniem się do

prowadzone pod wpływem                                 norm nieformalnych

„nacisku teraźniejszości”                               3)Substytucja norm, obowiązują nowe i stare

                                                                             normy w ukazaniu       

Adaptacja a instytucjonalizacja nowych norm

Instytucjonalizm- podejścia:

-Historyczne

-Socjologiczne- sfera kultury

-Racjonalnego wyboru- uwzględniany w kwestiach gospodarowania

Nowa ekonomia instytucjonalna

Społeczno- gospodarcze wymiary i zależności podejmowane przez nową ekonomię instytucjonalną.

Efektywność adaptacyjna za Z.C. Northa (laureat Nagrody Nobla w 1993 r.)

Efektywność adaptacyjna związana jest z tym rodzajem reguł, które kształtują sposób, w jaki gospodarka rozwija się w czasie. Dotyczy zarówno gotowości społeczeństwa do zdobywania wiedzy i uczenia się, pobudzania innowacji, podejmowania ryzyka i twórczej działalności wszelkiego rodzaju, jak i rozwiązywania problemów i usuwania zatorów, które społeczeństwa napotykają w toku rozwoju.

Rozwój to ewolucyjny proces, w którym zmiany instytucjonalne i organizacyjne naprawiają koordynację i współpracę ludzi obniżają koszty transakcji, a tym samym potęgują rozwój wymiany.

Rozwój ekonomiczny jest wynikiem kooperacji i konkurencji, przy czym kooperacja odgrywa rolę wiodącą.

Paradygmaty nowej ekonomii instytucjonalnej:

a)      instytucje mają znaczenie

b)     instytucje o kluczowym znaczeniu (reguły gry) i instytucje … sposoby prowadzenia gry, poddają się analizie

c)      nie ma nic

d)     nie ma nic

e)      Ideologia- zmiana zachowania maksymalizująca, co powoduje konieczność prowadzenia instytucji

f)       Rozwój ekologiczny gospodarki jest uwarunkowany strukturą instytucjonalną ukierunkowaną głównie na współpracę, koordynację, kreatywność, zdobywanie wiedzy, podejmowanie ryzyka i tworzenia dobrobytu (zasada efektywności adaptacyjnej)

g)     Wydajnością gospodarki rządzą rozwiązania instytucjonalne

h)     Ustrój polityczny jest główną płaszczyzną koordynacji, ważnym elementem struktury instytucjonalnej, którego instytucjonalna zmiana wymaga działalności politycznej

i)       Motywy działania jednostki w sferze politycznej są takie same, jak w działalności gospodarczej (założenia teorii wyboru publicznego i poszukiwania anty)

j)       Koncepcja ekonomii konstytucyjnej tworzącej ramy zwykłej polityki tzn. zasady podejmowania decyzji poprzez organa władzy państwowej

Koszty związane z wykładnią jego przepływów

Koszty transakcyjne przeprowadzenia jej nowelizacji

Filozofia zarządzania  to filozofia przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy dotyczy zbioru wartości sposobów, celów postępowania.