Zwierzeta_swiata___Jaszczurka_zielona_pl.pdf

● Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu monety z serii

„Zwierzęta Świata” przedstawiające jaszczurkę zieloną:

Narodowy Bank Polski

ma wyłączne prawo emitowania znaków

pieniężnych w Polsce.

w dniu 17 kwietnia 2009 r.

m o n e t y

o nominale 2 zł - wykonaną stemplem zwykłym

ze stopu Nordic Gold,

Oprócz monet i banknotów powszechnego obiegu

NBP emituje także monety i banknoty kolekcjonerskie .

Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi okazję

zarówno do upamiętniania ważnych historycznych rocznic

i postaci, jak i do rozwijania zainteresowań

polską kulturą, nauką i tradycją.

w dniu 21 kwietnia 2009 r.

o nominale 20 zł - wykonaną stemplem lustrzanym

w srebrze.

Od 1996 roku NBP emituje także dwuzłotowe monety

okolicznościowe powszechnego obiegu

ze stopu Nordic Gold .

Wszystkie monety i banknoty emitowane przez NBP

są prawnym środkiem płatniczym w Polsce.

MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009

Od 1993 roku NBP emituje serię monet

„zwierzęta świata”. temat „Jaszczurka zielona”

jest szesnasty w tej serii.

Informacje o planie emisji

oraz sposobie nabycia monet na stronach:

www.nbp.pl

www.numizmatyka.nbportal.pl

z W I e r z ę t A ś W I A t A

Monety zostały wyprodukowane

w Mennicy Polskiej SA w Warszawie.

Jaszczurka zielona

( Lacerta viridis )

Skład i druk: Drukarnia NBP

Zwierzęta świata: Jaszczurka zielona ( Lacerta viridis )

● Jaszczurka zielona ( Lacerta viridis ) należy do rodziny jaszczurek

właściwych ( Lacertidae ) i podrodziny Lacertinae . Obecnie w obrębie tej

podrodziny naukowcy wyróżniają 34 rodzaje. Wiele z nich zamieszkuje

Europę. Zasięg geograiczny jaszczurki zielonej po ostatnich zmianach

w systematyce obejmuje: Półwysep Bałkański (prawdopodobnie bez

Peloponezu), Węgry, Czechy, Słowację, Niemcy, Ukrainę i Turcję.

mia Lubuska). Okazało się jednak, że jaszczurki te nie należały do

podgatunku, który mógłby występować w naszym kraju. Były one

celowo wsiedlane i udało się nawet zidentyikować hodowcę

z Nowej Soli, który wypuszczał je na wolność.

● W Europie najbardziej podobnymi do jaszczurki zielonej (i łatwymi

do pomylenia) gatunkami są: Lacerta bilineata (do niedawna uznawana

za jej podgatunek) i jaszczurka trójpręga ( Lacerta trilineata ).

● Jaszczurka zielona jest gatunkiem ciepłolubnym. W zależności

od zasięgu geograicznego zamieszkuje zarówno niziny, wyżyny,

jak i góry. Można ją spotkać w dość zróżnicowanych środowiskach:

na zakrzaczonych łąkach, na obrzeżach lasów, na skalistych,

zakrzaczonych stepach z jesionem mannowym ( Fraxinus ornus )

oraz na poboczach dróg. Przebywa przeważnie na ziemi, skałach

lub gałęziach drzew, z których potrai zwinnie zeskoczyć. W razie

niebezpieczeństwa ukrywa się w norach wykopanych przez siebie

lub przez inne zwierzęta. W czasie godów samce tego gatunku są

bardzo agresywne. Toczą zażarte walki o samice, a ich starcia mogą

kończyć się uszkodzeniami ciała czy nawet śmiercią.

● Jaszczurka zielona jest w Polsce uznana za gatunek wymarły. Jednak

sprawa jej występowania na terenie kraju wciąż emocjonuje wiele

osób. Każdego roku co najmniej kilka osób twierdzi, że widziało okazy

tego gatunku, a wśród świadków są także specjaliści – herpetolodzy.

Do tej pory brak jednak wiarygodnego dowodu na potwierdzenie tych

doniesień. Z pewnością przynajmniej część osób myli po prostu ten

gatunek z całkowicie zielonymi samcami powszechnie występującej

jaszczurki zwinki. Trzeba jednak pamiętać, że jaszczurka zielona

jest gatunkiem znacznie większym, osiągającym do 40 cm długości

(a ciało bez ogona do 13,6 cm). Samce w okresie godowym są

przeważnie intensywnie zielone, o pięknym, błękitnym podgardlu,

którego zwinki nie mają. Samice i osobniki młodociane jaszczurki

zielonej mogą być brązowe lub zielono-brązowe. Ich ciało pokryte

jest jasnymi, wzdłużnymi liniami i ciemnymi plamkami. Osobniki

należące do tego gatunku mają okazały, długi ogon, stanowiący

często dwukrotność długości całego ciała. Ich kończyny są smukłe,

o długich, wiotkich palcach.

● Gatunek ten jest historycznie najbardziej tajemniczym i kon-

trowersyjnym przedstawicielem polskiej herpetofauny. Bezsprzecz-

nie należał do krajowej fauny przed drugą wojną światową,

kiedy to do Polski należały tereny leżące nad Dniestrem. Dopiero

w 1972 roku odłowiono kilka okazów tego gatunku w okolicach

Ustronia, przy granicy z ówczesną Czechosłowacją. Sugerowano,

że jaszczurki te przywędrowały z Czech przez Bramę Morawską.

Jednak ostatnimi czasy stwierdzenie to podawane jest przez część

badaczy w wątpliwość, ponieważ miejsce odłowu tych osobników

nie spełnia wymagań siedliskowych jaszczurki zielonej. Nigdy więcej

również nie odnotowano w tym miejscu innych okazów tego gatunku.

Przypuszcza się, że zwierzęta mogły być celowo przywiezione ze

stanowiska poza granicami naszego kraju. Po wspomnianym zdarze-

niu w następnych latach jeszcze raz udokumentowano występowa-

nie jaszczurki zielonej w Polsce, w ruinach zamku w Siedlisku (Zie-

Tomasz Mazgajski

Muzeum i Instytut Zoologii PAN

MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009 MONETY EMISJI 2009

N O M I N a ł 2 0 Z ł

n o m i n a ł 2 z ł

metal 925/1000 Ag ■ stempel lustrzany ■ średnica 38,61 mm

masa 28,28 g ■ wielkość emisji (nakład) 100.000 szt.

metal stop cuAl5Zn5Sn1 ■ stempel zwykły ■ średnica 27,00 mm

masa 8,15 g ■ wielkość emisji (nakład) 1.700.000 szt.

AwErS: Wizerunek orła ustalony dla godła rzeczypospolitej Polskiej.

Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2009, poniżej napis: zŁ 20 zŁ.

Po bokach łap orła wizerunki lagi państwowej rzeczypospolitej

Polskiej. U góry półkolem napis: rzeCzPOSPOLItA POLSKA. Pod lewą

łapą orła znak mennicy: M/W.

rEwErS: W centralnej części wizerunki dwóch jaszczurek. Jaszczurka

z lewej strony oparta na kamieniach. U góry i u dołu w tle stylizowane

wizerunki roślin. U góry półkolem napis: JASzCzUrKA zIeLONA

– Lacerta viridis.

Projektant awersu: Ewa Tyc-KarpińsKa

Projektant rewersu: rObErT KOTOwIcZ

AwErS: Wizerunek orła ustalony dla godła rzeczypospolitej

Polskiej. Pod orłem oznaczenie roku emisji: 2009, poniżej napis:

zŁ 2 zŁ. Po bokach łap orła wizerunki lagi państwowej

rzeczypospolitej Polskiej. U góry półkolem napis: rzeCzPOSPOLItA

POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.

rEwErS: W centralnej części dwie jaszczurki na skale. U góry

w tle stylizowane wizerunki roślin. z lewej strony i u dołu półkolem

napis: JASzCzUrKA zIeLONA. U góry i z prawej strony napis:

Lacerta viridis.

NA bOKu: ośmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi odwrócony

o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami.

Projektant awersu: Ewa Tyc-KarpińsKa

Projektant rewersu: rObErT KOTOwIcZ

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: