III-14
Czas – 45 min
KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH
FILM
TEMAT:
CEL POZNAWCZY:
· poznanie zasad wykonywania manewru wyprzedzania, omijania i wymijania zgodnie z przepisami ruchu drogowego,
· poznanie zasad wykonywania manewru wyprzedzania, omijania i wymijania zgodnie z prawidłową techniką kierowania samochodem,
· poznanie związku pomiędzy poznawanymi zasadami ruchu drogowego a ich praktycznym zastosowaniem w ruchu drogowym,
· poznawania zasad bezpiecznego zachowania się na drodze.
CEL KSZTAŁCĄCY:
· kształcenie umiejętności właściwego posługiwania się pojęciami i definicjami dotyczącymi ruchu drogowego,
· kształcenie umiejętności wykorzystywania poznanych pojęć w dalszej nauce przepisów ruchu drogowego,
· kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,
· wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.
CEL WYCHOWAWCZY:
· kształtowanie nawyku używania właściwych pojęć dotyczących ruchu drogowego,
· wdrażanie do kulturalnego i bezpiecznego zachowania się na drodze,
· wyrabianie postawy świadomego uczestnika ruchu drogowego,
· wyrabianie i utrwalanie zasady życzliwego traktowania innych uczestników ruchu drogowego (zmotoryzowanych i pieszych).
METODA:
· wykład,
· wyjaśnienie,
· pokaz plansz,
· pokaz z użyciem modeli i makiet,
· pokaz z użyciem programu na CD,
· pokaz filmu DVD,
· test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
· tablica,
· flamastry,
· wskaźnik,
· ustawa „prawo o ruchu drogowym”,
· odtwarzacz DVD,
· TV,
· komputer ,
· rzutnik multimedialny,
· „Znaki drogowe”: plansza nr 1 –17,
· „Sytuacje drogowe”: plansza nr 9 „Wymijanie”, nr 10 „Omijanie”, nr 11, 12 „Wyprzedzanie”, nr 13 „Zakazy wyprzedzania”,
· plansza „Martwe pola obserwacji”,
· program CD „Znaki i sygnały drogowe”,
· Film: „Podstawowe pojęcia i definicje w ruchu drogowym”, „Znaki zakazu”,
· CD PRAWKO B „CREDO” – testy i nauka.
SPRAWY ORGANIZACYJNE
· sprawdzenie obecności,
· wpisanie tematu do dziennika,
· inne sprawy organizacyjne.
POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO NOWEGO TEMATU
Pytania sprawdzające stan wiedzy z poprzednich zajęć („Włączanie się do ruchu”)
2. jakie zasady obowiązują kierującego włączającego się do ruchu?
PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY
WYPRZEDZANIE - DEFINICJA
Wyprzedzanie jest to przejeżdżanie lub przechodzenie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.
WYPRZEDZANIE – ZASADY
1. Kierujący pojazdem jest obowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się w szczególności, czy:
1) ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
2) kierujący, jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;
3) kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.
2. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z MANEWREM WYPRZEDZANIA
Wyprzedzanie jest manewrem trudnym i bardzo niebezpiecznym. Nakładają się na siebie w jednym momencie dwa czynniki, które same w sobie są przyczyną kolizji drogowych, a mianowicie duża prędkość połączona ze zmianą pas ruchu. Konieczne jest więc zachowanie szczególnej ostrożności i postępowanie według ustalonych zasad.
Wyprzedzanie wymaga często wjechania na część jezdni przeznaczona do ruchu w przeciwnym kierunku. Mniej niebezpieczne jest wyprzedzanie na jezdniach wielopasowych. Manewr wyprzedzania nakłada zarówno na wyprzedzanego jak i na wyprzedzającego określone obowiązki, które powinny skutkować zachowaniem według ustalonych reguł.
Kierujący pojazdem wyprzedzającym jest zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności, utrzymania podczas manewru odpowiedniego odstępu od pojazdu wyprzedzanego, a od wyprzedzanego pojazdu jednośladowego i kolumny pieszych odstępu nie mniejszego ni z 1m.
Decyzja o przystąpieniu do manewru wyprzedzania nie może być pochopna. Kierujący pojazdem wyprzedającym musi mieć całkowitą pewność, że istnieje możliwość bezpiecznego wykonania tego manewru. Kierujący ten jest więc zobowiązany do upewnienia się, czy ma odpowiednią widoczność i dostatecznie dużo miejsca do wyprzedzania bez utrudnienia ruchu innym uczestnikom ruchu drogowego. Musi więc mieć pewność, że widoczność drogi jest na tyle duża, że jest w stanie na widocznym odcinku wyprzedzić pojazd. Należy przy tym upewnić się, że nie ma możliwości nagłego pojawienia się przeszkód a także dokonać analizy prędkości pojazdu wyprzedzającego oraz wyprzedzanego w stosunku do dystansu, na którym zamierzamy wykonać manewr wyprzedzania.
Jeżeli różnica prędkości jest niewielka lub prędkość pojazdów zbliżona jest do dopuszczalnej na tym odcinku drogi prędkości maksymalnej – wyprzedzanie należy uznać za nieuzasadnione. Często spotykaną sytuacją jest wyprzedzanie, kończące się jedynie zmianą kolejności pojazdów na drodze, które jadą w dalszym ciągu z tą samą prędkością. Nie bez znaczenia są też możliwości techniczne pojazdu, szczególnie w sytuacji, gdzie prędkość dopuszczalna jest wysoka (poza terenem zabudowanym, na autostradach i na drogach ekspresowych). Jeżeli możliwości te nie pozwalają na szybkie wykonanie manewru wyprzedzania – staje się on bardzo niebezpieczny. Niedopuszczalne jest wyprzedzanie przy niewielkich różnicach prędkości ( rzędu 5 – 10km/h) bowiem odcinek drogi, potrzebny do wykonania takiego manewru bardzo się wydłuża.
Należy również zauważyć, że wyprzedanie jest manewrem wykonywanym często ze względów ambicjonalnych, nie zawsze racjonalnych. Często też zdarza się wyprzedzanie kilku pojazdów jednocześnie. Jeżeli rozpoczynamy wyprzedzanie – musimy wiedzieć, czy przed wyprzedzanym pojazdem nie ma innego pojazdu a jeżeli tak, to czy jest miejsce do wjechania między pojazdy lub czy możliwe jest wyprzedzenie tych dwóch lub więcej pojazdów podczas jednego manewru. Często bowiem zdarza się, że już po rozpoczęciu wyprzedzania, wyjechaniu na lewy pas i zrównaniu się z pojazdem wyprzedzanym – okazuje się, że przed nim znajduje się jeszcze jeden pojazd, którego wyprzedający nie widział (np. samochód ciężarowy a przed nim samochód osobowy lub ciągnik).
Wyprzedzający musi również obserwować czy jadący za nim nie rozpoczął wyprzedzania. Sprawa jest prosta jeżeli sytuacja na drodze jest mało dynamiczna. Jeżeli pojazdy jadą w sposób uporządkowany i wszyscy kierujący respektują zasadę zachowania kolejności wyprzedzania wolniejszego pojazdu. Jednak przy dużym ruchu należy cały czas kontrolować, czy z tyłu nie nadjeżdżają pojazdy i kierujący nimi nie zamierzają natychmiast przystąpić do wyprzedzania. Sytuacja taka zdarza się najczęściej wtedy, gdy zamierzamy wyprzedzić pojazd jadący z małą prędkością, a jadące z przeciwka pojazdy uniemożliwiają nam wykonanie tego manewru. Musimy więc zmniejszyć prędkość i czekać na sprzyjającą sytuację. W tym czasie z tyłu zbliżają się pojazdy z dużą prędkością i niejako „z marszu” przystępują do wyprzedzania naszego pojazdu i pojazdu jadącego przed nami, wykorzystując swoją dużą w stosunku do naszej prędkość. Musimy więc czekając na sposobność wyprzedzenia, bezustannie kontrolować sytuację za naszym pojazdem.
Jednocześnie musimy też zwracać baczną uwagę na zamiary kierujących pojazdami znajdującymi się przed nami na tym samym pasie ruchu. Czy nie sygnalizują oni zamiaru wyprzedzania i tym samym zmiany kierunku i pasa ruchu. Musimy sytuację rozeznać na tyle, aby mieć pewność, że kierujący pojazdem, który chcemy wyprzedzić i kierujący pojazdem jadącym za nami mają świadomość jaki manewr zamierzamy wykonać i w którym momencie. Daje nam to poczucie bezpieczeństwa, bowiem wykonywany przez nas manewr wyprzedzania nakłada na wyprzedzanych obowiązek określonego zachowania się.
DWA RODZAJE WYPRZEDZANIA – OMÓWIENIE
W praktyce spotykamy dwa rodzaje wyprzedzania. Pierwszy z nich wiąże się z dwukrotną zmianą pasa ruchu i jazdą przez pewien czas po lewej stronie jezdni. Drugi sposób to jazda z większą prędkością po sąsiednim pasie ruchu, przeznaczonym do jazdy w tym samym kierunku.
Pamiętajmy więc o tym, że przejeżdżanie sąsiednim pasem ruchu (bez jego zmiany) obok innego pojazdu poruszającego się wolniej jest również wyprzedzaniem i stosują się wtedy również wszystkie zasady i przepisy ( oprócz sygnalizowania zmiany pasa ruchu).
ETAPY WYPRZEDZANIA – TECHNIKA KIEROWANIA
Z punktu widzenia techniki kierowania pojazdem wyróżnić możemy następujące etapy wyprzedzania:
1. PODJĘCIE DECYZJI
Przede wszystkim musimy przemyśleć celowość planowanego manewru. Należy się zastanowić co zyskamy wyprzedzając. Zysk czasu może być niewspółmiernie mały do wielkości ryzyka, jakie wiąże się z wyprzedzaniem. Trzeba mieć absolutną pewność, że jesteśmy w stanie wykonać ten manewr w sposób bezpieczny. Musimy nauczyć się oceniać sytuację i podejmować decyzję w ułamku sekundy. Nie zwalnia to nas jednak od odpowiedzialności. Takie właśnie – szybkie podejmowanie właściwych decyzji charakteryzuje doświadczonego kierowcę. Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości, jeżeli z jakichś powodów nie możemy podjąć decyzji (zła widoczność, zbyt duża ilość czynników do przeanalizowania) lub nie jesteśmy w stanie podjąć decyzji odpowiednio szybko – zrezygnujmy z wyprzedzania.
Jeżeli kierujący podejmie decyzje o rozpoczęciu wyprzedzania, powinien zawczasu i wyraźnie zasygnalizować kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu, po czym wjechać na sąsiedni pas lub lewą część jezdni.
2. PRZEJEŻDŻANIE OBOK POJAZDU WYPRZEDZANEGO
Najważniejsze w tej fazie wyprzedzania jest aby odbyła się ona możliwie szybko, żeby
pojazd, jeżeli korzysta z części jezdni przeznaczonej do ruchu w przeciwnym kierunku, korzystał z niej możliwie krótko. W tej fazie kierunkowskaz powinien być wyłączony. Istotny w tej fazie jest właściwy odstęp po wyprzedzanego uczestnika ruchu. Jest on określony jedynie w stosunku do kolumny [pieszych i pojazdu jednośladowego i wynosi nie mniej niż 1 m.
3. POWRÓT NA PAS RUCHU
Po upewnieniu się, że odległość od wyprzedzanego pojazdu jest już odpowiednio duża,
kierujący pojazdem wyprzedzającym powinien rozpocząć sygnalizowanie zamiaru powrotu na pas, z którego rozpoczął manewr. Następnie zmienia pas ruchu i wjeżdża przed wyprzedzany pojazd.
Bezpiecznie zjechać na prawy pas można wtedy, gdy zobaczymy w lusterku wewnętrznym przód wyprzedzanego pojazdu. Należy przed tym manewrem włączyć prawy kierunkowskaz, aby zasygnalizować zamiar wykonania tego manewru. Ważne to jest przede wszystkim dla kierującego samochodem wyprzedzanym, bowiem dajemy w ten sposób znak, że będziemy wjeżdżać przed jego pojazd. Jazda z włączonym lewym kierunkowskazem na drodze dwukierunkowej dwupasmowej oznacza bowiem, że będziemy wyprzedzać kolejne pojazdy. Na drodze dwupasowej możemy pozostać na lewym pasie i kontynuować wyprzedzanie, pod warunkiem jednak, że nie zbliża się z tyłu z dużą prędkością pojazd, który sygnalizuje zamiar wyprzedzania naszego pojazdu i że z przodu nie nadjeżdża tym pasem pojazd.
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS WYPRZEDZANIA
· Należy obserwować i właściwie interpretować znaki drogowe zarówno pionowe jak i poziome. Nie możemy przeoczyć znaku zakazu wyprzedzania, ograniczenia prędkości, znaku uprzedzającego o skrzyżowaniu, przejściu dla pieszych itp.
· Należy wyprzedzać wyłącznie w miejscach gwarantujących dobrą widoczność drogi na odpowiednio długim odcinku. Na zakrętach w prawo powinniśmy również obserwować zakręt po prawej stronie pojazdu przed nami. Patrzmy możliwie głęboko w zakręt i możliwie daleko na drogę przed nami.
· Analizujmy prędkość, odległość i zachowanie nie tylko pojazdu jadącego bezpośrednio przed nami i z przeciwka, ale też pojazdów następnych (czy np. nie sygnalizują zamiaru wyprzedzania).
· Należy cały czas obserwować, a raczej mieć kontrolę czy żaden samochód za nami nie rozpoczął wyprzedzania lub nie sygnalizuje tego manewru.
· Obserwujmy również czy żaden samochód przed nami nie sygnalizuje skrętu w lewo, co może oznaczać zamiar wyprzedzania lub zamiar zjechania w boczną drogę.
· Upewnijmy się, że mamy dość wolnego miejsca aby po wyprzedzeniu pojazdu wrócić na swój pas ruchu.
· Zwróćmy uwagę, czy droga jest wystarczająco szeroka aby wyprzedzając nie zaczepić o pojazd wyprzedzany, pobocze lub przy drodze wielopasmowej – o samochód wymijany.
· Przed rozpoczęciem wyprzedzania należy sprawdzić czy jedziemy na biegu, który gwarantuje nam wystarczająco dobre przyspieszenie. Jeżeli bieg jest zbyt wysoki, należy dokonać redukcji, aby umożliwić silnikowi osiągnięcie większej mocy na stosunkowo niskich obrotach.
· Nie należy zbliżać się za blisko do wyprzedzanego samochodu. Wszystkie czynności przygotowawcze należy wykonać odpowiednio wcześniej. Zachowanie odstępu od poprzedzającego pojazdu gwarantuje nam zachowanie dobrej widoczności do przodu. Jednocześnie uchroni nas przed zaczepieniem tego pojazdu przy przejeżdżaniu obok
· Włączanie kierunkowskazów konieczne jest nie tylko w przypadku zmiany pasa ruch. Również wtedy, gdy nie przejeżdżamy na sąsiedni pas, np. podczas wyprzedzania rowerzysty lub motocyklisty, włączmy kierunkowskaz, aby nasz manewr stał się czytelny dla innych kierujących i aby uświadomić im, że przed nami jest pojazd, którego oni mogą nie widzieć.
WYPRZEDZANIE PODCZS MGŁY
Podczas wyprzedzania we mgle, kierujący pojazdem silnikowym zobowiązany jest dawać krótkie sygnały dźwiękowe w czasie wyprzedzania poza obszarem zabudowanym.
Kierujący ma obowiązek zachować szczególną ostrożność podczas wyprzedzania:
· pojazdu do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego na prawo jazdy,
· autobusu szkolnego.
Przy wyprzedzaniu kierujący jest zobowiązany przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu.
WYPRZEDZANIE Z PRAWEJ STRONY
Wyprzedzanie z prawej strony dozwolone jest w trzech przypadkach:
1. Pojazd szynowy wyprzedzamy tylko z prawej strony ( gdy tory są położone na środku jezdni), chyba że położenie torów uniemożliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej.
2. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo, może się odbywać tylko z jego prawej strony.
3. Dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony na drodze z wyznaczonymi pasami ruch:
· na jezdni jednokierunkowej,
· na jezdni dwukierunkowej na obszarze zabudowanym, jeżeli jezdnia posiada co najmniej dwa pasy przeznaczone do jazdy w tym samym kierunku,
· na jezdni dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym, jeżeli jezdnia posiada co najmniej trzy pasy przeznaczone do jazdy w tym samym kierunku.
ZAKAZY WYPRZEDZANIA
Nie wolno wyprzedzać pojazdów:
1. Na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim ( z wyjątkiem przejść, na których ruch jest kierowany)
2. na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim (z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany)
3. na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim
...
michuczy