FOCJUSZ BIBLIOTEKA TOM II �KODEKSY� 151 � 222 edycja komputerowa: www.zrodla.historyczne.prv.pl mail: historian@z.pl MMIII � WYKAZ AUTOR�W l PISM ANONIMOWYCH OM�WIONYCH W T. 2 �BIBLIOTEKI" �Kodeksy" Acestorydes . . . 189 Aecjusz z Amilfy . 221 Agapiusz . . . 179 Agatarchides . . 213 Aleksander z Myndos 188 Antoniusz Diogenes 166 Apollodor ... 186 Bazyli z Cezarei . 191 Bazyli z Seleucji . 168 Boetos .... 154 Cezary z Nazjanzu . 210 Chorycjusz . . , 160 Cyryl Aleksandryjczyk . 169 Damascjusz . . 181 Diadoch z FotyM , 201 Dion z Prusy . . 209 Diomzjusz z Egei . 185. 211 Dioskurydes . . 178 Doroteusz . . . 156 Efrem .... 196 Eliusz Dionizjusz . . 152 Enezydem . . , 212 Eudocja , � . 183. 184. Eulogiusz . . . 182. 208 Eustracjusz . . 171 Euzebiusz z Tesaloniki 162 Frynich . . . 158 Galen . . . . 164 Hierokles . , . 214 Himenusz . . . 165 Hiob .... 222 Hipolit .... 202 Izokrates . . . 150 �Kodeksy" Jan Chryzostom Jan Filopon Jan Lidos . Jan z Karpathos . Kasjan .... Konon .... Ksi��ka o chrze�cija�stwie . Maksym Wyznawca Marek Mnich . Miko�aj z Damaszku Moeris .... Jan Moschos Nikomach z Gerazy Nil ..... Orybazjusz . Pamfila . Pauzaniasz . Prokopiusz z Gazy Protagoras . Ptolemeusz Hefestion S�ownik anonimowy Sopater .... Sotion .... Slobeusz Teodor Antioche�czyk Teodoret z Cyru . Teon .... Teopomp Timajos Windaniusz Anatoliusz . �ywoty �wi�tych . 172. 173. 174 215 180 201 107 186 170 192 (A). 192 (B). 193. 194. 195 200 189 157 199 187 201 216.217.218.219 175 153 206. 207. 188 190 155 161 189 167 177 203. 204. 205 220 176 151 163 198 151 Przeczytali�my kr�tk� prac� Timajosa 1 po�wi�con� Gecjanowi. Uj�ta w jednej ksi�dze, zawiera alfabetycznie u�o�one s�owa, kt�re wyst�puj� u Platona2. 152 W tym samym zwoju jest r�wnie� pierwsze wydanie S��w attyckich1 w pi�ciu ksi�gach autorstwa Eliusza Dionizjusza z Halikarnasu 2. Stanowi ono zbi�r s��w attyckich u�o�onych alfabetycznie od alfy do omegi. Prac� sw� autor po�wi�ca Skymnosowi. Omawiana praca jest bardzo po�yteczna zar�wno dla tych, kt�rzy troszcz� si� o attycyzowanie, czyli wierne na�ladowanie klasycznego j�zyka greckiego, jak i dla os�b chc�cych zapozna� si� z dzie�ami pisarzy attyckich. Tak wi�c mo�na nauczy� si� z niej wszystkich zawartych tam s��w, cz�sto u�ywanych przez Ate�czyk�w w zwi�zku ze �wi�tami i wymiarem sprawiedliwo�ci. Odnalezienie ka�dego innego osobliwego zwrotu, kt�ry tam si� znajduje, te� nie sprawia �adnej trudno�ci, zw�aszcza temu, kto nie szuka jedynie w ksi�gach pierwszego wydania, ale r�wnie� w ksi�gach wydania drugiego; jest ich tak�e pi��, zawieraj� one s�owa attyckie od alfy do omegi, kt�re zosta�y pomini�te w pierwszej edycji lub wyst�powa�y w niej nie zaopatrzone w realne cytaty- -�wiadectwa. W drugim wydaniu bowiem cytaty s� bardziej obszerne i jest ich wi�cej. Gdyby kto� zechcia� po��czy� owe dwa wydania3 w jedno, podj��by prac� po�yteczn� i wykona�by j� z �atwo�ci�. 1 Timajos IV w. po Chr. � leksykograf bizanty�ski (por. R. E. t. VI (1937), kol. 1226�1228, seria 2). 2 Jest to specjalistyczny s�ownik do dialog�w Platona zachowany do naszych czas�w (wyd. C. F. Hermann Platonis opera, t. VI, Leipzig 1921, s. 397�403; por. Hunger, II, s. 34). 1 S�ownik zagin��. 2 Eliusz Dionizjusz II w. po Chr. (por. H. Erbse Unfersuchungen zu den attizistischen Lexica, Berlin 1950; Krumbacher, s. 519; Hunger, II, s. 33; Jurewicz, s. 165, 159). 3 By�y to w�a�ciwie dwie redakcje tego samego S�ownika. 153 Przeczytali�my w tym samym zwoju S�ownik alfabetyczny Pauzaniasza 1 [100a] nie mniej warto�ciowy dla lektur attyckich od wy�ej om�wionych, je�li nie jeszcze wi�cej. Oczywi�cie, jest on ubo�szy w cytaty, lecz co do niekt�rych liter obfituje w s�owa i to bardzo poka�nie. W por�wnaniu z dwiema pracami Eliusza Dionizjusza z Halikarnasu2 niniejszy s�ownik dor�wnuje im obj�to�ci� tre�ci, chocia� w mniejszym stopniu, jak m�wili�my, zosta� wyposa�ony w cytaty. Gdyby do dwu owych wyda� kto� do��czy� edycj� Pauzaniasza i opracowa� jedno dzie�o (a by�oby to dla chc�cego bardzo �atwe), wykona�by prac� najpi�kniejsz� i najbardziej po�yteczn� dla czytelnik�w ksi��ek attyckich. 154 W tym samym zwoju przeczytali�my r�wnie� Zbi�r alfabetyczny s��w plato�skich Boetosa 1. Jest du�o bardziej warto�ciowy ni� s�ownik Timajosa 2. Autor zadedykowa� t� niewielk� prac� jakiemu� Melantasowi. 155 Do tego� zwoju zosta�o do��czone r�wnie� inne niewielkie dzie�o po�wi�cone Atenagorasowi1; jego tytu� brzmi: O trudnych s�owach u Platona 2. Gdyby kto� zebra� te s�owa i po��czy� je w jedno z wyrazami zestawionymi u Timajosa 3, da�by dobrze opracowany s�ownik po�yteczny dla wszystkich, kt�rzy chc� czyta� dialogi Platona. 158 Przeczytali�my w tym�e zwoju S�ownik alfabetyczny wyraz�w obcych 1 Pauzaniasz II w. po Chr. � leksykograf grecki, jego S�ownik zagin�� (por. Hunger, II, s. 33). 2 Por. Cod. 152. 1 Boetos � leksykograf grecki, autor omawianego niezachowanego Zbioru, poza tym nieznany (por. Hunger, II, s. 34). 2 Por. Cod. 151. 1 Atenagoras z Aten II w. po Chr. � filozof i apologetyk, jego pisma zachowa�y si� (wyd. PG 6, kol. 888�1024; SWP s. 61). 2 Dzie�o zaginione. 3 Timajos � patrz Cod. 151 przyp. 1. Doroteusza *. Jest rzecz� oczywist�, �e ta praca nie jest bez znaczenia dla tych, kt�rzy lubi� pracowa�. 157 Przeczytali�my r�wnie� Attycyst� 1 Moerisa2. To niewielkie dzie�o tak�e zosta�o uj�te w porz�dku alfabetycznym. 158 Przeczytali�my Przygotowanie do sofistyki1 w trzydziestu sze�ciu ksi�gach Frynicha Araba 2. Dzie�o stanowi zbi�r wyraz�w i kr�tkich wyra�e�; niekt�re z nich osi�gaj� rozmiary cz�onu okresu krasom�wczego. W stylu i strukturze odznaczaj� si� wdzi�kiem i nowatorskim uj�ciem. Wiele tych wyra�e� mo�na znale�� w s�owniku Helladiusza3, jednak zosta�y one tam porozrzucane w ogromnej zawarto�ci ca�ego zbioru, podczas gdy tu s� zebrane w poszczeg�lne grupy, gdy� celem Frynicha by�o w�a�nie takie ich u�o�enie. Helladiusz natomiast tylko zebra� wyrazy, a je�li ju� [100b] zestawi� te cz�ony okresu krasom�wczego, zrobi� to mieszaj�c je z ca�� zawarto�ci� s�ownika. Omawiany zbi�r otrzyma� r�wnie� uk�ad alfabetyczny. Rozkwit �ycia i tw�rczo�ci autora przypad� na czasy cesarza rzymskiego Marka 4 i jego syna Kommodusa5, kt�remu to zadedykowa� swoj� prac� pisz�c: �Cezarowi Kommodusowi Frynich przesy�a pozdrowienie". Dedykuj�c t� prac� Kommodusowi i pisz�c dla niego wst�p, w kt�rym umie�ci� zach�t� do mi�owania nauki, chwali sw� ksi��k� wtedy, 1 Prawdopodobnie jest nim Doroteusz z Askalonu (I w. po Chr.); S�oumik nie zachowa� si� (por. R. E. t. V (1905), kol. 1572). 1 Attycysta (gr. Attikistos) zachowa� si� (wyd. I. Bekker, Berlin 1813; por. R. E., t. XV (19121, kol. 2501�2512). 2 Moeris (gr. Moiris) � leksykograf grecki �y� prawdopodobnie w V w. po Chr. (por. R. E., t. XV (1912), kol. 2501�2512). 1 Dzie�o nie zachowane w ca�o�ci, znane z mniejszego streszczenia Focjusza i du�ego fragmentu w r�kopisie Codea: Coislinianus 345 (wyd. I. Bekker Anecdora Graeca, t. I, Berlin 1814, s. 1�74; I. de Borries Phrynichi sophistae Praeparatio sophistica, Leipzig 1914; F. Fischer Die Eclogae des Phrynichos, Berlin�New York 1974; por. R. E. t. XX (1950), kol. 920�925; Krumbacher, s. 571�572; Hunger. II, s. 33). 2 Frynich Arab (2 po�. II w.) � sofista bizanty�ski. 3 Helladiusz ok. 400 r. po Chr. � uczony, leksykograf z Aleksandrii (por. Gudeman Helladios (3), [w:] R. E., t. VII (1913), kol. 103; patrz Cod. 145). 4 Cesarz Marek Aureliusz (161�180). 5 Cesarz Kommodus (180�192). kiedy m�wi, �e dot�d wyda� trzydzie�ci siedem ksi�g opatrzonych dedykacj� dla cesarza, i zapowiada, �e opracuje tyle� nast�pnych, je�li tylko b�dzie �y�. My, jak m�wi�em, posiadamy jedynie trzydzie�ci sze�� ksi�g, od alfy do omegi. I chocia� m�wi, �e swoje pisma po�wi�ca cesarzowi, to jednak zadedykowa� je, jak si� okazuje, r�nym osobom. Ju� pierwsz� ksi�g� dedykuje jakiemu� Arystoklesowi6 z my�l�, �e stanie si� ona pewnego rodzaju rozrywk� przygotowan� na dzie� urodzin Arystoklesa i b�dzie jego towarzyszem zabawy. Jemu te� dedykuje drug� i trzeci� ksi�g�. Czwart� po�wi�ci� swemu ziomkowi i przyjacielowi Julianowi7; powiada, �e wpierw postanowi� zadedykowa� t� prac� Arystoklesowi, lecz gdy �w z woli cesarza zosta� cz�onkiem wielkiego senatu w Rzymie, zamiast niego umie�ci� Juliana, swego przyjaciela i wsp�pracownika, ale te� s�dziego i krytyka jego utwor�w. Tymczasem po takich s�owach i zapowiedziach pi�t� ksi�g� zadedykowa� jakiemu� Menodorowi8, swojemu przyjacielowi i cz�owiekowi wykszta�conemu, kt�ry wytkn�� mu, �e z problemem wyboru s��w dot�d obchodzi� si� zbyt powierzchownie i niezadowalaj�co. Powiada, �e t� ksi��k� opracowa� na polecenie Menodora, a zw�ok� w jej uko�czeniu spowodowa�y trzy choroby, kt�re jednocze�nie spad�y na niego: bolesne oddawanie moczu � nieod��cznie towarzysz�ce staro�ci, ci�kie i przewlek�e zapalenie m�zgu, krwotok �o��dka oraz wiele innych dolegliwo�ci. Je�li wyjdzie z tych chor�b i b�dzie �y� dalej, doprowadzi, jak obiecuje, niniejsz� prac� do ko�ca, a tak�e i inn�, traktuj�c� o umi�owaniu pi�kna, o erudycji i nowatorstwie. Sz�st� [101a] ksi�g� Przygotowania do sofistyki zadedykowa� znowu komu� innemu, mianowicie niejakiemu Tyberynowi. Podobnie si�dm� � jakiej� innej osobie, Menofilowi, kt�ry jak powiada, osi�gn�� szczyty wykszta�cenia i opracowa� pe�ne zdania potrzebne w si�dmej ksi�dze Przygotowania do sofistyki i zach�ca� go, by je w��czy� w jak najszerszym zakresie do swoich pism. �sm� znowu dedykuje Julianowi i prosi, by go poprawi�, je�li gdziekolwiek wyrazi� swe my�li niew�a�ciwie, ja...
wojto_2222