UNIWERSYTET WARMINSKO - MAZURSKI W OLSZTYNIE AKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA W BYDGOSZCZY NIZI�SKI Stanis�aw �ӣTOWSKI Bogdan INFORMATYCZNE SYSTEMY ZARZ�DZANIA EKSPLOATACJ� OBIEKT�W TECHNICZNYCH OLSZTYN - BYDGOSZCZ - 2001r. WPROWADZENIE...................................................................................................................................... 1. ELEMENTY ZARZ�DZANIA PRZEDSI�BIORSTWEM 1.1 Modele zarz�dzania przedsi�biorstwem 1.2 Kszta�towanie zarz�dzania przez jako�� 1.3 Og�lne narz�dzia jako�ci 1.4 TQM - procesem ci�g�ego doskonalenia 1.5 TPM - kompleksowe utrzymanie produkcji 2. INFORMATYCZNE SYSTEMY ZARZ�DZANIA 2.1 Technologie informatyczne w eksploatacji maszyn 2.2 Zintegrowane systemy zarz�dzania 2.3 Planowanie i sterowanie w systemie MRP - 2 2.4 Klasyfikacja system�w WORKFLOW 2.5 Znaczenie sieci komputerowych 3. FUNKCJONOWANIE PODSYSTEM�W INFORMATYCZNYCH W SYSTEMACH DZIA�ANIA. 3.1Informacje wst�pne..................................................................................................................... 3.2 System informatyczny............................................................................................................... 3.3 Podsystemy ewidencyjne........................................................................................................... 3.4 Doradcze podsystemy decyzyjne............................................................................................... 3.5 Podejmowanie decyzji w informatycznych systemach zarz�dzania.......................................... 3.6 Logiczne tablice decyzji............................................................................................................ 3.7 Wybrane zagadnienia projektowania informatycznych system�w zarz�dzania........................ 3.8 Przyk�ady rozwi�za� informatycznych podsystem�w zarz�dzania systemami dzia�ania.......... 3.9 Przyk�ady pakiet�w informatycznych podsystem�w zarz�dzania systemami dzia�ania............ 3.10 Podsumowanie i wnioski......................................................................................................... 4. METODYKA BUDOWY INFORMATYCZNYCH SYSTEM�W ZARZ�DZANIA............................ 4.1 Fazy istnienia informatycznych system�w zarz�dzania ........................................................... 4.2 Faza potrzeby............................................................................................................................. 4.3 Faza projektowania.................................................................................................................... 4.4 Faza wdra�ania ISZEOT........................................................................................................... 4.5 Faza eksploatacji ISZEOT......................................................................................................... 4.6 Podsumowanie........................................................................................................................... 5. SYSTEMY ZARZ�DZANIA EKSPLOATACJ� W NADSYSTEMACH DZIA�ANIA...................... 5.1 Wprowadzenie.......................................................................................................................... 5.2 Budowa systemu dzia�ania w aspekcie sterowania................................................................... 5.3 Og�lna budowa systemu logistycznego.................................................................................... 5.4 System eksploatacji obiekt�w technicznych............................................................................. 5.5 Organizacja funkcjonalna systemu dzia�ania............................................................................ 5.6 Organizacja systemu dzia�ania w aspekcie zarz�dzania........................................................... 5.7 Og�lna budowa podsystemu informatycznego systemu dzia�ania............................................ 5.8 Podsystem informatyczny logistyki.......................................................................................... 5.9 Podsystem informatyczny eksploatacji obiekt�w technicznych............................................... 5.10 Miejsce informatycznego podsystemu zarz�dzania eksploatacj� w systemie dzia�ania......... 5.11 Wymagania stawiane informatycznym systemom zarz�dzania............................................. 5.12 Algorytmy efektywno�ci funkcjonowania obiekt�w technicznych........................................ 5.13 Podsumowanie........................................................................................................................ 6. ZARZ�DZANIE EKSPLOATACJ� MASZYN W ZAK�ADACH 6.1 Organizacja eksploatacji maszyn 6.2 Zarz�dzanie systemem eksploatacji 6.3 Zarz�dzanie gospodark� cz�ciami wymiennymi 6.4 Komputerowe wspomaganie zarz�dzania �rodkami trwa�ymi PODSUMOWANIE STRESZCZENIE WPROWADZENIE Racjonalna eksploatacja obiekt�w technicznych, jako element �rodk�w trwa�ych przedsi�biorstwa, jest �r�d�em oszcz�dno�ci surowc�w, energii i nak�ad�w kapita�owych oraz podstawow� strategi� umo�liwiaj�c� uzyskanie zysk�w. Istnieje zatem potrzeba i konieczno�� poszukiwania nowych metod podwy�szania efektywno�ci eksploatacji obiekt�w technicznych, w tym metod organizacji i zarz�dzania. Wed�ug danych zachodnich wsp�czynnik zwrotu inwestycji zwi�zanych z racjonaln� eksploatacj� urz�dze� technicznych wynosi od 1,5 do 2 w skali roku. Zmniejszaj� si� koszty przestoju maszyn wi�cej ni� o 45%, zmniejsza si� zu�ycie cz�ci wymiennych o ponad 25%, a tak�e nast�puje wzrost wydajno�ci pracy do oko�o 35%. Wymienione dane s� g��wnym czynnikiem wzrostu dochodu przedsi�biorstwa. Zadaniem system�w eksploatacji obiekt�w technicznych jest: - racjonalne ich wykorzystanie zgodnie z przeznaczeniem; - utrzymanie obiekt�w technicznych w stanie zdatno�ci zadaniowej; - racjonalne zarz�dzanie eksploatacj� obiekt�w technicznych. Proces u�ytkowania obiekt�w technicznych obejmuje zdarzenia uporz�dkowane dzia�alno�ci� ludzi z obiektami zdatnymi. W procesie tym celowe dzia�ania ludzi (u�ytkownik�w), prowadz� do wykonywania zada� wynikaj�cych z potrzeb spo�eczno-gospodarczych. Proces obs�ugiwania, to zbi�r operacji zapobiegawczych i naprawczych, kt�re maj� na celu podtrzymywanie lub odtworzenie w�asno�ci u�ytkowych obiekt�w technicznych. Procesy te mog� by� realizowane r�nymi metodami, a w tym metod� dynamiczn�, inaczej wed�ug stanu technicznego. Metod�, kt�ra ustala chwilowy stan obiektu, a wi�c stan rzeczywisty i intensywno�� zmian tego stanu, zatem ustala optymalne terminy jego diagnozowania, nazywamy metod� dynamiczn�. System obs�ugiwania obiekt�w technicznych na tej metodzie, jest planowo-zapobiegawczym systemem dynamicznym. W dynamicznym systemie obs�ugiwania obiekt�w technicznych podstawowymi operacjami s�: - diagnozowanie, czyli ustalanie stanu w chwili t; - prognozowanie stanu obiektu w chwili t + ?t, w tym ustalenie terminu jego nast�pnego diagnozowania; - genezowanie, czyli ustalenie stanu obiektu w chwili t - ?t, w tym zlokalizowanie uszkodze�, w przypadku jego zawodno�ci. Z powy�szych informacji wynika, �e podstaw� dynamicznego systemu obs�ugiwania obiekt�w technicznych s�: zasady, metody i urz�dzenia diagnostyki technicznej. Zarz�dzanie eksploatacj� obiekt�w technicznych to zbi�r zada� obejmuj�cych: planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie i kontrolowanie, skierowane na zasoby systemu (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykorzystywanych z zamiarem osi�gni�cia jego celu, globalnego i cel�w cz�stkowych w spos�b efektywny. Efektywno�� systemu eksploatacji obiekt�w technicznych wyra�a jego ca�okszta�t mo�liwo�ci zaspokajania okre�lonych potrzeb u�ytkownik�w i jest charakteryzowana wska�nikami: - skuteczno�ci, opisuj�cym stopie� osi�gni�cia cel�w; - ekonomiczno�ci, okre�laj�cy relacje mi�dzy korzy�ciami, a nak�adami. Nowoczesny system eksploatacji obiekt�w technicznych, powinien funkcjonowa� w oparciu o nowoczesne �rodki informatyczne, najcz�ciej w uk�adzie lokalnej sieci komputerowej. Niniejsza praca jest po�wi�cona informatycznym systemom organizacji i zarz�dzania eksploatacj� obiekt�w technicznych (ISZEOT). Rozdzia� pierwszy zawiera podstawowe informacje z zakresu teorii zarz�dzania przedsi�biorstwem. Podano tu charakterystyk� mo�liwych struktur organizacyjnych przedsi�biorstwa, zasady kszta�towania jako�ci wytwor�w i podstawowe narz�dzia jako�ci oraz podstawowe metody kszta�towania jako�ci. Wskazanie na TQM oraz TPM motywuje potrzeby i uwarunkowania polityki jako�ci w przedsi�biorstwie i u�atwia �agodne przej�cie do zagadnie� informatyzacji nowoczesnego przedsi�biorstwa. W rozdziale drugim przedstawiono zasady og�lne i wymagania stawiane informatycznym systemom zarz�dzania. Om�wiono zintegrowane systemy zarz�dzania i ich wykorzystanie w Polsce, a tak�e wskazano na nowe systemy Workflow i sieci komputerowe w organizacji i zarz�dzaniu. Rozdzia� trzeci omawia stan, analiz� i ocen� funkcjonowania podsystem�w informatycznych w systemach dzia�ania. Rozpatrzono tu nast�puj�ce informatyczne systemy zarz�dzania: ewidencyjne, informowania kierownictwa, wspomagania decyzji, ekspertowe i scalone, a tak�e modele podejmowania decyzji. Zwr�cono uwag� na metod� tworzenia system�w informatycznych, tzn. strukturaln� i obiektow�, a tak�e pakiety CASE. W rozdziale czwartym przedstawiono now� koncepcj� budowy informatycznych system�w zarz�dzania eksploatacj� obiekt�w technicznych (ISZEOT). Okre�lono poj�cie modelu ISZEOT obejmuj�cego dziedzin� przedmiotow� i techniczno- technologiczno-przestrzenn�. Proces projektowania ISZEOT obejmuje projektowanie: proces�w podstawowych, baz danych, proces�w pomocniczych i komunikacji z systemem. W systemie eksploatacji ISZEOT wyr�niono podsystemy: u�ytkowania, obs�ugiwania, ochrony, doskonalenia i zarz�dzania. W rozdziale pi�tym w formie opisowej rozpatrzono ...
annamaria6696