Historia pieniadza
1 Wymiana barterowa
Zrównoważenie produkcji sprawiło że szybko wzrosła wymiana towarowa ponieważ pieniędzy nie było wymiana ta miała charakter barterowy czyli towar za towar. Wartość towarów sprzedawanych musiała zawsze równać się wartości towarów kupowanych. Warunkiem zaistnienia wymiany było spełnienie podwójnej zgodności potrzeb tzn jedna strona potrzebowała tego co oferowała druga i na odwrót. Strony musiały również określić wspólną relacje wymiany tzw parytet wymiany tj ile jednostek danego dobra można nabyć za jednostkę drugiego dobra. Przeprowadzenie wymiany było czasochłonne i kosztowne ponieważ wymagało poświęcenia czasu i wysiłku w znalezieniu osób z którymi można by było dokonać transakcji
2 Era pieniądza towarowego
Stopniowo zaczęto wykorzystywać niektóre towary jako formę pieniądza. Taki pien wywodzi się z towaru i prawie przez 2,5 tys lat był pien towarowym(pełnowartościowym) tzn wartość nominalna= wartości realnej(substytucjonalnej) Były to różne towary: bydło,skóry,muszle,miód, wyroby z metali. Rozwiaz to było lepsze niż barter ale nadal kłopotliwe (przenoszenie towaru) Najmniej problemu było z sztabkami z metalu(złoto srebro miedź) aby określony towar mógł pełnić rolę pien musiał łączyć w sobie 4 cechy:podzielność ,trwałość ,rzadkość występowania, jednorodność
3Era pien w formie monety
W starożytności sztabki z metalu były używane jako pien. Były one odpowiednio oznakowane a ich obieg i emisja były regulowane przez specjalnych urzędników pracujących przy świątyniach. Forma sztabek była niewygodna i szukano innych form. Wprowadzono krążki które szybko się upowszechniły Popyt na nie szybko rósł. Wytwarzano je z grubej blachy ze złota srebra miedzi lub stopu metali. Na awersie(nominał) bita była wartość a na rewersie znak emitenta którym była bogini Junany Monety stad nazwa Maneta. Z czasem wartość kruszcu w monetach była mniejsza niż wartość wymienna dzięki czemu emitent zarabiał na emisji za co brał rentę emisyjną. Różnice między wartością kruszcu a wartością monet zależała od polityki emitenta i była ważna podczas bicia monet przez winnice państwowe. Monety starsze o większej zawartości kruszców szlachetnych znikały z obiegu były tezauryzowane.
4 Bimetalizm i monometalizm
Monety były bite z różnych metali ale głównie ze złota i srebra aby ustabilizować ich kurs w XVIIw wiele krajów ustaliło urzędniczą relacje tzw parytet wymiany miedzy monetami bitymi z tych metali. System ten nazwano bimetalizmem. Miał on wady: duży wzrost produkcji złota i srebra. Prowadził do zmian relacji tych 2 kruszców co powodowało zakłócenie na runku wymiany. Obowiązywało wtedy prawo Grahama-Kopernika tzn pien gorszy wypierał pien lepszy oznacza to że monety o wysokiej zawartości kruszcu były wycofywane z obiegu i tezauryzowane a zostają monety o niższej wartości nominalnej.
5 Era pien papierowego
W średniowieczu oprócz monet wprowadzono jeszcze kwity depozytowe. W XVIw we Włoszech część kupców wyspecjalizowała się w przyjmowaniu i wydawaniu za przyjęte monety dokumentów potwierdzających ten fakt. Deponenci którzy złożyli pien u bankierów w postaci monet otrzymywali za nie kwit będący zobowiązaniem bankiera da zwrotu pien z odsetkami okazicielowi kwitu. Kwity było można bezpieczniej przewozić niż monety a jeśli były wydane przez znany bank były powszechnie akceptowane jako środek płatniczy. Kwity pełniły funkcje pien papierowego. Wymiana kwitów była gwarantowana przez emitenta czyli prywatny bank. Kwity otrzymały status banknotu i otrzymały w XVIII i XIXw oficjalną klauzulę zwolnienia z zobowiązań. Wartość banknotów rosła dużo szybciej niż monet.
6 Era pien niematerialnego
Pien wymienialny na złoto przestał odgrywać podst. Rolę i został zastąpiony przez banknoty i bilon jako tzw pien zdawkowy. Banknot i bilon nazywa się znakami pieniężnymi i są współczesnym pien got. Obok pien got funkcjonuje pien bezgot ( Żyrowy bankowy kredytowy skryptowy). Tworzony jako zapis w księgach bankowych
ISTOTA EMISI PIENIADZA GOTÓWKOWEGO I BEZGOT.
Emisja polega na jego wprowadzaniu i wycofywaniu z obiegu przez Bank Centralny i banki komercyjne. Emisją może zajmować się Państwo- Skarb Państwa- emisja skarbowa( budżetowa) W praktyce współcześnie nie jest stosowana z uwagi na presje inflacyjną a emisją zajmują się banki, BC- pieniądz gotówkowym a BK bezgotówkowym.
2. Emisja pieniądza gotówkowego przez BC. Zadania BC:- ustalenie i nadanie nazwy podstawowej jednostce pieniężnej danego kraju.-ustalenie wzorów i wartości nominalnych banknotu, bilonu i monet. - - wybór sposobu zabezpieczeń bilonu banknotów i monet przed fałszerstwami - -określenie wielkości emisji niezbędnej dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki, aby nie prowadzić ani do inflacji ani do deflacji.- - regulowanie obiegu pieniężnego z uwzględnieniem całkowitej podaży pieniądza łącznie z pieniądzem bezgotówkowym.
Podstawowe regulacje prawne określające zasady emisji i obiegu pieniądza Got i Bezgot w Polsce: ustawa z dnia 29.08.97 o NBP i ustawa z 29.08.97 prawo bankowe.
3. Kreacja pieniądza bezgot przez banki komercyjne. Największym źródłem podaży pieniądza jest jego kreacja przez system bankowy. Wyróżnia się: pierwotną kreację pieniądza dokonywana jest przez BC i polega na udzielaniu kredytów BK oraz na emitowaniu prez bC pieniądza Got. Mamy tu doczynienia z kreacją bazy monetarnej. M0=R+G R-płynne rezerwy G-pieniądz Got i bezgot łacznie z kasami banków. Pierwotna kreacja pieniądza Got ma miejsce wówczas gdy następuje wypłacenie gotówki przez BC jednostką sektora publicznego lub gdy ma miejsce emisja przez BC znaków pieniężnych- bilonu i banknotów (środków płatniczych) Wtórna kreacja pieniądza dokonywana jest w BK udzielających kredytów swoim klientom jeżeli klient wplata Got na rach bank następuje przekształcenie pieniądz agot w pieniądz bezgot a dokonany przez klienta wkład na rach to wkład pierwotny.
Bank utrzymuje jedynie część wkładu pierwotnego w postaci Got w Skarbcu i rezerwy obowiązkowej wplacanej na rach do BC. Reszta przeznaczna jest na akcję kredytową w ten sposów tworzy układ pochodny. Ograniczenie emisji pieniądza bezgotówkowego. - - stopa rezerwy obiegowej- jest to określony procent depozytów przyjętych przez banki utrzymywany na rachunku w BC - - stopa rezerwy nadobowiązkowej- jest to częsć środków przyjętych przez banki w formie depozytów utrzymywana w kasie i w skarbu banku centralnego poza rezerwą obowiązkową utrzymywaną w celu regulowania bieżących zabezieczeń płątniczych banku. - - stopa preferencji gotówki- to częsć wypłaconego kredytu , która nigdy z powrotem nie trafi do systemu bankowego poniewarz jest utrzymywana w gotówce. Odzwierciedla ona zwyczajowo przyjete sposoby rególowania zobowiązań przez podmioty z poza sektora bankowego .
Cechy współczesnego pien
1 pien świadczy usługi o charakterze dobra publicznego
2 jest obietnicą siły nabywczej czyli ilość dóbr i usług możliwą do nabycia za jednostkę pien
3 zaufanie do pin (pien fiducjarny)
4 jest tzw pien kierowanym czyli poddawanym władzy monetarnej którą stanowi bank centr który wpływa na rozmiary emisji i obieg pien
5 jest pien symbolicznym(zdawkowym) którego siła nabywcza przewyższa koszt wytworzenia
6 banknoty i bilon maja status prawnego środka płatniczego
7 największą wartością współczesnego pien jest jego stabilność która wynika z jakości polityki monetarnej prowadzonej przez bank centr i rząd. Zbyt duża ilość pien w obiegu w stosunku do masy towarowej prowadzi do inflacji (3-4% jest wskazana) natomiast hiperinflacja niszczy pien i zaufanie do niego
Def. współczes. pieniądza- pien niezależny od swej formy zew. i syst. gosp. Jest prawnie określonym, powszech. akcept. środkiem płatniczym, tzn. środkiem za pomocą którego zwalniamy się ze zobowiązań. Wszystkie środki które spełniają funkcje pieniądza należy uznać za pieniądz.
Funkcje współczes. pieniądza
1 Funkcja miernika wartości- pierwotna funkcja pieniądza, niemożliwa do zastąpienia przez inne dobra. Wartość dóbr i usług wyrażona jest w pieniądzu, dzięki temu istnieją ceny. Z funkcją tą można powiązać istotę pieniądza jako jednostki rozrachunkowej.
2. F. cyrkulacyjna (obiegowa)- pieniądz stanowi środek wymiany w transakcjach kupna-sprzedaży. Umożliwia on czasowe, przestrzenne, ilościowe i jakościowe rozdzielenie aktu wymiany towarów i usług na pieniądze na dwie niezależne części.
3. F. płatnicza- pieniądz jest środkiem płatniczym za pomocą którego możemy zwalniać się ze zobowiązań niewynikających z wymiany towarowej np. podatki, opłaty admin. Często ta funkcja z cyrkulacyjną traktowane są łacznie jako funkcje środka transakcji. Z pieniądzem w tej funkcji zwiazana jest jego siła nabywcza, czyli il. dóbr i usług jaką można nabyć za jednostkę pieniądza. W funkcji środka płatniczego pieniadz jest środkiem regulowania zobowiązań.
4. F. tezauryzacyjna- pieniadz stanowi formę przechowywania wartości- oszczędności.
5. F. pieniądza światowego- jeżeli pieniądz narodowy pełni wyżej wymienione 4 funkcje w skali miedzynarodowej np. Euro, USD.
Formy współczes pieniądza
1 pieniądz gotówkowy- banknoty i bilon, jako środek symboliczny jest to środek płatniczy, którego siła nabywcza przewyższa koszt wyprodukowania. Pien. got. w formie banknotów i bilonu jako pieniądz zdawkowy jest we wszystkich krajach prawnym środkiem płatniczym.
2. pieniądz bezgotówkowy- Żyrowy, wkładowy, skryptuarny; są to wkłady na żądanie lub terminowe lokaty w bankach komercyjnych, które są używane w obrocie bezgotówkowym dzięk stosowaniu polecenia zapłaty, przelewu, czeku i kart płatniczych.
Banki i system bankowy
Bank- wł. „Banco”- ławka. Dzisiaj bank to instytucja finansowa, która profesjonalnie zajmuje się przyjmowaniem depozytów od klientów i udzielaniem kredytów, a także wykonuje bankowe rozliczenia pieniężne w obrocie krajowym i międzynar. Z tymi operacjami jest zaiązana unikalna, wyróżniająca bank z pośród innych instytucji finansowych możliwości kreacji pieniądza bezgot. (żyrowego, wkładowego). Istotne znaczenie ma przy tym zaufanie do banków i kontrola ryzyka kredytowego przez bank.
Najważniejsze rodzaje banków:
Banki centralne
Banki komercyjne (ok. 70), skupiają 95% aktywów sektora bankowego
Banki spółdzielcze (ok. 600), skupiają 5% aktywów
Podstawa prawna działania banków w Polsce
Regulacje zawiąz. z działalnością b. komercyjnych zawarte są w ustawie z dn. 29.08.1997 Prawo bankowe. Regulacje zawiąz. z działalnością b. hipotecznych zawarte są w ustawie z dn. 29.08.1997 o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Działalność banku centralnego Polsce reguluje ust. z dn. 29.08.1997 o Narodowym Banku Polskim. Banki spółdzielcze natomiast działają w oparciu o ustawę z dn. 7.12.2000 o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
W związku z tym ze systemy bankowe mają strukturę dwu szczeblową wyróżniamy : szczebla nadrzędnego czyli BC - - banków komercyjnych jako szczebla podrzędnego
1.NBP jako bank centralny BC utworzony w 1945 podejmuje działania stabilności monetarnej i stabilności systemu finansowego. Do 1989 r prowadził również działalność operacyjną w sektorze kredytowanie podmiotów gosp. i osób fizycznych oraz prowadzenia lokat pieniężnych które tą czynność przejęły BK wyłonione z NBP tzw, Banki „9” W 93 całkowicie zaprzestał działalności operacyjne i stała się typowym BC jaki funkcjonują w największych gosp rynkowych, Podstawa prawna ustawa z dnia 29.08.97 o NBP. Organami BC w Polsce są Zarząd NBP kierowany przez prezesa i Rada polityki pieniężnej. Do 31.12.07 nadzór bankowy była pełniony przez : Genarlny Inspektorat Nadzoru bankowego (GINB) Komisja Nadzoru Bankowego_KNB był to nadzór bankowy jednostkowy (tylko banki) 06.12.07 prof. Zw dr hab. Alfred Janc. Od 1.01.08 nadzór bankowy przeszedł do kom9sji nadzoru finansowego KNF(St.Kluza) jest to nadzór skonsolidowany(nie tylko banki ale też giełdy i cały rynek finan)
2. Funkcje NBP a) jest bankiem emisyjnym b)jest bankiem banków c)jest bankiem państwa
3 Organy NBP: a) zarząd NBP zajmuje się bieżącą działalnością banku jest to organ kolegialny skł się z od 7 do 9 osób. Obowiązki-realizacja uchwał podejmowanych przez rade polityki pieniężnej (RPP) na czele zarządu stoi prezes NBP który jest powołany na wniosek prezydenta przez sejm na kadencja 6 lat. Jest on przewodniczącym RPP. Marek Belka, Sławomir Skrzypek, Leszek Balcerowicz, Hanna Gronkiewicz Waltz. b) RPP funkcjonuje od 01.01.1998 jako wykonanie dyspozycji ustawy o NBP. sKł się z 10 członkówm po 3 mnianowanych odpowiednio przez prezydenta, sejm, senatu przewodniczącego. Ustala założenia polityki pieniężnej oraz zasady jej realizacji. Określa pozimom sóp % NBP zasady operacji otwartego rynku oraz poziomu rezerw obowiązkowych.
3. POLITYKA PIENIĘŻNA- utrzymanie stabilnego poziomu cen a także wspieranie wzrostu godp. o ile nie koliduje to z realizacją celu nadrzędnego. Instrumenty: operacje otwartego rynku rezerwa obowiązkowa, operacje depozytowo-kredytowe.
WIBOR-stopa po której banki udzielają sobie kredytów, WIBID-roczna stopa procentowa, jaką płacą banki za środki przyjęte w depozyt od innych banków. Stopa ta, podobnie jak WIBOR, ustalana jest codziennie o godz. 11:00. NBP- udziela BK kredytu lombardowego pod zastaw skarbowych papierów wart.umożliwia pokrywanie krótkoterminowych niedoborów płynności udzielany na zasadach:wartość kredytu nie może przekraczać 80% wart nominalnej.-termin spłaty przypada w nast. Ępnym dniu po dniu udzielenia, warunkiem jest spłata wcześniej wziętego kredytu.
NBP-daje możliwość składanie depozytu w BC, lokaty są przyjmowane do końca dnia operacyjnego a zwrotu depozytu wraz z należnymi odsetkami dokonywany jest na drugi dzień- lokata Overnight.
4.BK-A-banki uniwersalne(depozytowo-kredytowe->czynnośći bankowe sensu stricte i senso largo, usługi bakowe - B-banki specjalistyczne(hipoteczne inwestycyjne komunalne, ekologiczne konsumenckie detaliczne korporacyjne exibanki
5. Funkce banków-depozytowa - - kredytowa - -f.emitenta pieniadza bezgotówkowego,- f realizującego bezgotówkowe w obrocie krajowym i zagranicznym.- f. instytucji zaufania publicznego
Banki komercyjne- inaczej handlowe; stanowią najważniejsze ogniwo wspól. systemów bankowych. Nastawione na zysk i maksymalizację wartości rynkowej dla akcjonariuszy. Wykonują czynności związane z prowadzeniem rachunków bankowych, przyjmowaniem depozytów, udzielaniem kredytów, emitowaniem kart płatniczych, realizowaniem na zlecenie klientów rozliczeń bezgot. w obrocie krajowym i zagranicznym. Udostępniają skrytki sejfowe, handlują walutami. W ramach b. komercyjnych można wyróżnić: banki uniwersalne i specjalistyczne.
Banki uniwersalne (depozytowo-kredytowe)- nie ograniczają swojej działalności do wykonywania określonej grupy czynności czy wybranego segmentu klientów. Świadczą szeroki zakres usług bankowych rozliczeniowych, depozytowych kredytowych szerokiej grupie klientów (klienci indywidualni, przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki publiczne). Inaczej nazywane „supermarketem finansowym”.
Banki specjalistyczne- koncentrują swoją działalność na wybranym wycinku działalności bankowej, obsługują wybrane grupy klientów. Specjalizacja pozwala im wypełnić istniejące nisze rynkowe i uzyskiwać korzyści ekonomiczne z obsługiwania nisz.
Najbardziej znane banki specjalistyczne:
-Banki samochodowe tzw. Producenckie, captive banks, 6 w PL
- banki hipoteczne- 3 w PL
- banki inwestycyjne (M&A mergens and acquistions, IPO internal public offering, SPO second public offering)
- banki komunalne (samorząd terytorialny)
-banki kredytu konsumenckiego consumer finance, 5 w PL
Banki spółdzielcze- spółdzielnie kredytowe powstałe jako odp. na wyzyskiwanie rzemieślników, rolników i drobnego handlu przez banki handlowe (lichwa). Nie są nastawione na zysk, a ich celem jest zaspokojenie potrzeb finansowych społeczności lokalnych (w tym sektora rolno-spożywczego i jednostek samorządu terytol.). Świadczą szeroki zakres usług , gł. depozytowych i kredytowych, również obsługują karty kredytowe.
System bankowy- całokształt instytucji bankowych, norm prawnych ustalających organizację, zakres i zasady działania banków, a także normy określające wzajemne powiązania i stos. z otoczeniem.
System bankowy składa się z:
- instytucji bankowych (b. centralny, b.spółdzielcze, b.komercyjne)
- instytucji około bankowych
-wzajemnych powiązań między nimi a otoczeniem
- infrastruktury prawnej regulującej działalność tych instytucji
Funkcje pełnione przez banki:
1 pośrednik finansowy- przepływ kapitału od podmiotów nadwyżkowych do deficytowych
2. emitent pieniądza bezgotówkowego
3. funkcja rozliczeniowa (rozliczenia bankowe)- polecenie przelewu, zapłaty, karty płatnicze, czek rozrachunkowy)
4. funkcja transformacyjna- transformacja kwot, walut, terminów, geograficzna i ryzyka)
5. funkcja instytucji zaufania publicznego a kwestia runu na banki- bank nie może od razu ściągnąć kredytów i musi pokryć czymś dziurę
Sektor bankowy- ogół banków i wzajemne relacje zachodzące między nimi. Poj. sektora bankowego należy odróżnić od poj. systemu bankowego, które ma szersze znaczenie. Sektor bankowy nie obejmuje NBP oraz banków nieprowadzących działalności operacyjnej (w tym banków w stanie upadłości i likwidacji).
Istnieją 2 pdst. modele nadzoru nad systemem bankowym:
-nadzór jednostkowy
-nadzór skonsolidowany
Do końca 2007 w PL obowiązywał nadzór jednostkowy, który był pełniony przez Komisję Nadzoru Bankowego i jej organ wykonawczy- Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego NBP. Od 01.01.2008 w ramach konsolidacji nadzoru nad rynkiem finansowym, nadzór nad bankami został przeniesiony do Komisji Nadzoru Finansowego (wydział nadzoru systemu bankowego), który wykonuje nadzór skonsolidowany nad całym systemem finansowym.
Stopa procentowa jako cena pieniądza
Ceną pieniądza na rynku pieniądza jest stopa procentowa. Można ją zdefiniować jako stosunek kwoty odsetek płaconych od udostępnionego kapitału przez kapitałobiorcę na rzecz podmiotu udostępniającego kapitał wyrażona w stosunku rocznym p.a.(per annum).
Wysokość stóp procentowych kształtuje się w zależności od popytu i podaży pieniądza. Popyt na pieniądz zgodnie z poglądami Keynesa zależy od: motywu spekulacyjnego(utrzymujemy pieniądz licząc na okazyjne tranzakcje), motywu transakcyjnego(utrzymujemy pieniądz w celu dokonania transakcji), motywu przezornościowego(utrzymujemy pieniądz w obawie przed nieprzewidzianymi sytuacjami).
Podaż pieniądza zależy od kreacji pieniądza gotówkowego przez bank centralny i pieniądza bezgotówkowego przez banki komercyjne a to z kolei zależy od stóp proc. Banku centralnego i stopy rezerw obowiązkowych.
Rodzaje stóp procentowych:
-nominalna stopa procentowa-stopa proc. Bez uwzględnienia inflacji
-realna stopa proc.-nominalna stopa proc. Skorygowana o inflację.
Stopa procentowa realna obliczana przy pomocy formuły Fishera w warunkach inflacji będzie zawsze mniejsza od realnej stopy proc. Przy wykorzystaniu formy tradycyjnej.
-efektywna stopa procentowa-stopa proc. Depozytów uwzgledniająca kapitalizację odsetek w ciągu roku czyli ich dopisywanie do kapitału
-roczna rzeczywista stopa oprocentowania stosowana do kredytów, uwzgledniająca nie tylko oprocentowanie nominalne kredytu, ale również wszystkie opłaty i prowizje pobierane przez bank,stanowi kryterium porównawcze przy wyborze najlepszej oferty kredytu.
Podaż pieniądza i agregaty monetarne:
Podaż pieniadza to ilośc pieniadza obiegającego w gospodarce,składa się z podaży pien. Gotówkowego i bezgotówkowego. Wyróżnia się nominalna podaż pieniądza-jest to całkowity zasób środków pieniężnych w gospodarce,a także realną podaż pieniądza-podaż w ujęciu nominalnym podzielona przez średni poziom cen.
W całej masie pieniądza jest więcej pieniądza bezgotówkowego czyli tworzonego w ramach tzw.kreacji wtórnej przez banki komercyjne,pieniądz gotówkowy tworzony jest w kreacji pierwotnej przez bank centralny stanowi niewielki ułamek podaży pieniadza.
Agregaty monetarne-mierniki podaży pieniądza od najmniejszego do największego .Stosowane w skali międzynarodowej.
Instytucje okołobankowe- instyt. nie będące bankami, wchodzące w skład systemu bankowego i nie wchodzące w skład sektora bankowego, działające obok banków i wspierające je we właściwym i sprawnym wypełnianiu przez nie swoich funkcji. Każda z tych instytucji wspomaga inny fragm. działalności bankowej, np.
- reprezentowanie banków przed władzami i innymi uczestnikami dialogu społecznego, Związek Banków Polskich
- dostarczanie info. kredytowej o wiarygodności płatniczej kredytobiorców, Biuro Informacji Kredytowej (BIK)
- gwarantowanie depozytów złożonych w bankach, Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG)
- wspomaganie rozliczeń pieniężnych, Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR)
Związek Banków Polskich
-samorząd gospodarczy banków powołany w celu reprezentowania środowiska bankowego na zewnątrz
- uczestnik prac wielu aktów prawnych ważnych dla branży bankowej
- przy ZBP działa Arbiter Bankowy, który polubownie rozstrzyga spory miedzy klientami-konsumentami- a bankami
Biuro Informacji Kredytowej (BIK)- zbiera i gromadzi przesyłaną przez banki inf. kredytową o rzetelności płatniczej kredytobiorców. Inf. ta jest wykorzystywana przez banki do oceny ryzyka kredytowego związanego z danym klientem- jeżeli klient jest wiarygodny, to bank udzieli mu kredytu, pod warunkiem, że ma zdolność kredytową.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny- odpowiada za gwarantowanie depozytów złożonych w bankach przez deponentów; w tym zakresie wzmacnia wizerunek banku jako instytucji zaufania publicznego; w 2008 zmieniono kwotę gwarancyjną 50tys. Euro niezależnie od il. rachunków klienta w danym banku, od 01.01.2011 do 100tys. Euro.
Krajowa Izba Rozliczeniowa- wspomaga realizację rozliczeń bezgotówkowych w Polsce (polecenie przelewu, zapłaty, rozliczenie kart płatniczych); w ramach KIR funkcjonuje system ELIXIR tj. system rozrachunku netto w oznaczonych w ciągu dnia sesjach rozliczeniowych (system DNS).
Instytucje parabankowe- podmioty gosp. Które nie będąc bankami wykonują czynności bardzo podobne do bankowych, tym samym spełniają w podobny sposób co czynności bankowe potrzeby klientów w zakresie usług finansowych; najczęściej nie są poddane nadzorowi finansowemu i mają uprzywilejowane warunki działania w stos. do banków (np. brak obowiązku odprowadzania rezerwy obowiązkowej od przyjętych depozytów); najbardziej znanymi para bankami są spółki pożyczkowe i spółdzielcze kasy oszcześdnosciowo-kredytowe.
Spółki pożyczkowe:
-udzielają pożyczek pieniężnych nisko kwotowych i krótkoterminowych ze środków własnych tzn. nie przyjmują depozytów
-działają w oparciu o kodeks cywilny (regulacje pożyczki), a nie ustawę prawo bankowe
-udzielane przez nich pożyczki są niezabezpieczone, w związku z tym związane jest z nimi wysokie ryzyko braku spłaty
-spółki te działają na tzw. drugorzędnym rynku pożyczkowym (subpime market), gdzie popyt na pożyczki zgłaszają o...
asia0491