159200105.pdf

Zwiastun Chrystusowego Królestwa

Aby rozchwycić korzyści

„P ODNIEŚCIE S ZTANDAR DO

N ARODÓW ” – I ZAJ 62:10

Wewnątrz . . .

Aby rozchwycić korzyści. . . 34

Nacjonalizm Arabów

palestyńskich a Izrael. . . . 34

Wrogowie ziemi . . . . . . . 34

Ismael i jego potomstwo . 35

„Rybitwy“ i „łowcy“. . . . . . 35

„Rybitwy“. . . . . . . . . . . . 36

„Łowcy“ . . . . . . . . . . . . . 36

Dozwolenie zła . . . . . . . . 36

Pytania biblijne. . . . . . . . . 38

Ciekawostki . . . . . . . . . . . 39

Sztandar Biblijny i Zwiastun Chrystusowego Królestwa (PL ISSN 1230-1086) Miesięcznik – Wydawany przez Świecki Ruch Misyjny „Epi-

fania” w Nowym Dworze Mazowieckim. Redaktor: Bernard Hedman Chester Springs, Pa. 19425, USA, Redaktor odpowiedzialny w Polsce:

Piotr Woźnicki, ul. Zdobywców Kosmosu 17, 05-100 Nowy Dwór Mazowiecki

Nr 159

Maj 2001

Aby rozchwycić korzyści*

Synu człowieczy! obróć twarz swoję przeciw Gogowi w ziemi Magog, książęciu głównemu w Mesech i

Tubal, a prorokuj przeciw niemu. I rzecz: Tak mówi panujący Pan: Otom Ja przeciw tobie, o Gogu, księciu

główny w Mesechu i w Tubalu! . . . Tak mówi panujący Pan: Dnia onego wstąpią dziwne rzeczy na serce

twoje, a będziesz złe zamysły myślał, I rzeczesz: Wtargnę do ziemi, w której są wsi; przypadnę na spokojnych i

bezpiecznie mieszkających, na wszystkich, którzy mieszkają bez muru, a zawór i bram nie mają; Abym wziął

łupy, a rozchwycił korzyści . . . Ezechiel 38:2-12

NASZ PODSTAWOWY werset, Ezech. 38:12,

jest „tekstem rzeką” – nie możemy go w pełni

omówić.

Rozdziały 37 i 38 księgi Ezechiela odnoszą się

do ostatecznego ucisku dla Izraela. Izrael zawsze,

aż do dzisiejszych czasów, był łupem.

Miesiąc maj jest świadkiem obchodzenia rocz-

nicy powstania państwa Izrael – współczesnego

cudu. Kraj ten jest zgoła mały – mniej więcej

rozmiaru New Jersey lub Walii – lecz można by

pomyśleć, iż stworzył on największe i najbardziej

uciskające imperium na obliczu ziemi, bowiem

tak wielu mu się sprzeciwia.

Abraham i kraina Palestyny

Bóg dał krainę Kanaan Abrahamowi i jego

potomkom. Bóg nie poszedł i nie wybrał krainy na

pustyni, chociaż w Izraelu jest pustynia. Nie, Bóg

wybrał krainę obfitującą w mleko i miód – ziemię

obiecaną, krainę przynoszącą obfite owoce. Gleba

w Kanaanie była żyzna, kraina obfitowała w zboża,

warzywa, owoce, rośliny Karmelu, Esdraelonu i,

porośnięty bujną trawą, kobierzec doliny Jordanu.

Abraham i Lot rozstali się z powodu sporu,

jaki powstał pomiędzy ich sługami. Lot przyjrzał

się trawiastej ziemi i pięknemu krajobrazowi

Równiny Esdraelon i w istocie powiedział: „Chcę

mieć to miejsce, ponieważ ono jest tak piękne” (1

Moj. 13:1-12). No cóż, nie okazało się ono takie

piękne – to tam Sodoma i Gomora zostały znisz-

czone. Jednakże aż do tego czasu było ono bardzo

piękne – obfite listowie doliny Jordanu, lasy na

górze Tabor, brzegi jezior. Istnieje stare powie-

dzenie odnośnie Kanaanu, które mówi: „muśnij tę

ziemię motyką, a da ci plon” lub: „muśnij ją

mrugnięciem oka, a także da ci plon”.

Tak więc, Bóg wybrał miejsce, którego każdy

pragnął. A żyło tam wiele ludów: Kananejczycy,

Hetejczycy, Hewejczycy, Jebuzejczycy, Filistyni,

Amorejczycy – te wszystkie inne ludy były już w

Kanaanie i pragnęły zachować tę ziemię. Jed-

nakże Bóg postanowił dać ją Abrahamowi i jego

potomkom – Izaakowi, Jakubowi i innym po nim.

Bóg nie wybrał miejsca, którego nikt nie chciał.

Jednak Izrael musiał walczyć o tę ziemię.

Kiedy Mojżesz wysłał 12 szpiegów (4 Moj.

13:1-25) powrócili oni znad Eschol z winogrona-

mi tak ciężkimi, iż dwóch mężczyzn z trudem

niosło ich kiście. Nawet dzisiaj Izrael jest sławny

ze swoich pomarańczy (Jaffa) i produktów rol-

nych. Bóg wybrał odpowiednią ziemię na miesz-

kanie dla Izraela, lecz on musiał być przygoto-

wany do walki o nią. I naprawdę o nią walczył.

Wrogowie w Ziemi

Jednakże tam pozostała reszta Kananej-

czyków, Hetejczyków, Ismaelitów i innych. Ci

nękali Izrael przez długi czas po podbiciu ziemi –

nawet do dnia dzisiejszego.

Jednym z największych powodów obecnych

trudności w Izraelu jest to, iż zajął on ziemię posia-

daną już przez innych, wypędzając ich siłą oręża.

Przy pewnej okazji, kiedy Żydzi odbu-

dowywali mur wokół Jerozolimy, byli zmuszeni

pracować z mieczem w ręku – ich wrogowie

zawsze tam byli.

NACJONALIZM ARABÓW PALESTYŃKICH

A IZRAEL

Jest także inny powód tak wielu trudności

Izraela obecnie. Cytujemy z broszurki ( Syjonizm

w centrum uwagi)Focus on Zionism (strony 28 i

29), pod nagłówkiem: „Nacjonalizm Arabów

Palestyńskich”:

Palestyńscy Arabowie nigdy nie dążyli do włas-

nego państwa, dopóki idea ta nie została im wtło-

czona do umysłów przez muzułmańskich sąsia-

dów, kiedy Izrael przystał na Rezolucję Organizac-

ji Narodów Zjednoczonych O Podziale z listopada

1947 r. Postanowienia tej Rezolucji zostały zare-

komendowane przez międzynarodową komisję,

wyznaczoną przez Zgromadzenie Ogólne ONZ i

przyjęte przez Żydów, ale nie przez Arabów.

* Niniejszy artykuł jest rozszerzoną wersją wykładu wygłoszonego przez Redaktora, Bernarda W. Hedmana.

34 S ZTANDAR B IBLIJNY

Brytyjczycy, świadomi rosnącej opozycji Ara-

bów wobec Rezolucji, zakłopotani swoimi soju-

szami, ogłosili decyzję o wycofaniu swojego

Mandatu, podając 15 maja 1948 r. jako datę jej

wejścia w życie. Dawid Ben Gurion ogłosił

niepodległość państwa Izrael 14 maja, a sąsied-

nie państwa arabskie przekształciły swoją sło-

wną opozycję w otwartą wojnę, rozpoczynając

inwazję na tereny przyznane Żydom przez Re-

zolucję ONZ. 600.000 Arabów, uprzednio żyją-

cych raczej pokojowo z Żydami, dobrowolnie

opuściło to sporne terytorium.

Nie było żadnych wysiedleń, żadnych przy-

musowych uchodźców. Palestyńczycy, zakła-

dając, iż nowe państwo Izrael zostanie

zdławione w momencie swych narodzin przez

okrążające je arabskie armie, oczekiwali na

czas swojego powrotu do miejsca, które wów-

czas miałoby się stać, wbrew Rezolucji ONZ,

całkowicie arabską Palestyną. Jednakże ich

nadzieje rozsypały się w pył, kiedy armie arab-

skie poniosły militarną klęskę. Palestyńscy

Arabowie, którzy pozostawili swoje domy [w

Izraelu] zostali pozostawieni własnemu losowi

[w krajach arabskich – Red .] . . .

Począwszy od tamtych czasów kraje arab-

skie najwyraźniej przyjęły taktykę polegającą

na utrzymywaniu uchodźców jako odrębnej

społeczności narodowej, i to w warunkach u-

bóstwa, w tym celu, by, z powodów politycz-

nych, używać ich przeciwko Izraelowi, jako

obiektu wzbudzającego litość, zwłaszcza na

forum Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Kiedy weźmiemy pod uwagę ogromne bogact-

wo znajdujące się pod zarządem bogatych w

ropę arabskich braci, nie znajdziemy żadnego

usprawiedliwienia dla przedłużania ubóstwa, w

którym żyją uchodźcy. Moglibyśmy raczej za-

pytać dlaczego te kraje nie dadzą Palestyńczy-

kom części swojej własnej ziemi? Nie chcą one

tego uczynić, bowiem straciłyby powód do nę-

kania Izraela.

Ismael i jego potomstwo

Bez wątpienia pamiętacie historię Ismaela.

Urodziła go Agar, niewolnica Sary. Ismael miał

12 synów i rozrósł się w wielki naród. Jego lud

żył jako koczownicy w północnej Arabii. Stary

Testament używa imienia Ismael w szerszym

znaczeniu w odniesieniu do wszystkich kupców

arabskich (Iz. 13:20 i Ezech. 27:20,21). Wszyst-

kie dzikie i wojownicze ludy pustyni mogą

utrzymywać, iż są potomkami Ismaela. Ilustrac-

ją zastosowania określenia Ismaelici w szerszym

znaczeniu jest pewne wydarzenie z życia Józefa

– kiedy został sprzedany Ismaelitom, którzy byli

także zwani Madianitami (1 Moj. 37:25,28;

Sędz. 8:3,24). Madianici byli wrogami Izraela i

stanowili dla niego sidło (4 Moj. 25:16-18). Za-

uważyliśmy już, iż ten stan trwa aż do dzisiaj.

Mahomet utrzymywał, że Ismael jest jego

przodkiem, tak samo, jak to czyni większość

Arabów. A zatem Ismaelici roszczą sobie prawo

do Palestyny i ustanowili święte „mekki” dla

Jerozolimy, by wesprzeć swoje roszczenia. To

pomaga wyjaśnić ich wielkie zainteresowanie

tym miastem.

W starożytności Izrael był punktem, w którym

skupiały się handel i podróże. Położenie geogra-

ficzne Izraela sprawiało, iż panowanie nad tą kra-

iną oznaczało panowanie nad szlakami hand-

lowymi. Z powodu tych szlaków handlowych Iz-

rael był elementem kluczowym. Dzisiaj Izrael ma

nadal strategiczne położenie.

Izrael ma wszelkie powody do zachowania

tego, co posiada. Na przykład Wzgórza Golan, o

których tak wiele dzisiaj się mówi w wiadomoś-

ciach: Syria chce dostać je z powrotem od Izraela.

Izrael nie kwapi się ze zwrotem. Każda armia zaj-

mująca te Wzgórza może wystrzeliwać rakiety w

kierunku Izraela. Rozmowy mające na celu po-

godzenie roszczeń Syrii do Wzgórz Golan z za-

troskaniem Izraela o własne bezpieczeństwo znaj-

dują się obecnie w impasie, jednakże kwestia ta

nie zniknie. Podobnie roszczenia Palestyńczyków

do Zachodniego Brzegu i samej Jerozolimy w dal-

szym ciągu będą towarzyszyły Izraelowi i będą

groziły zaognieniem niebezpiecznej atmosfery,

która już obecnie istnieje, ponieważ Arabowie

kontynuują przejmowanie coraz większych

obszarów ziemi.

„RYBITWY” i „ŁOWCY”

Ponieważ Jer. 16:14-16 jest jednym z najwyraź-

niejszych ustępów Pisma Świętego, opisujących

ponowne zebranie Izraela do Ziemi Świętej, roz-

ważymy go w związku z naszym tematem:

„Przetoż oto dni idą, mówi Pan, że nie rzeką

więcej: Jako żyje Pan, który wywiódł synów Izrael-

skich z ziemi Egipskiej.

Ale: Jako żyje Pan, który wywiódł synów Izra-

elskich z ziemi północnej, i ze wszystkich ziem,

do których ich był wygnał, gdy ich zasię przywiodę

do ziemi ich, którąm dał ojcom ich.

Oto Ja poślę do wielu rybitwów, (mówi Pan)

aby ich łowili; potem poślę do wielu łowców, aby

ich łapali na wszelkiej górze i na wszelkim pa-

górku, i w dziurach skalnych.”

Rozumiemy, iż „ziemia północna” odnosi się

do Rosji z drugiej połowy XIX wieku, gdzie za-

mieszkiwała prawie połowa ludności pochodzenia

M AJ 2001 35

WYCINEK z NEW YORK SUN , 1893 r.

„W Ziemi Świętej jest obecnie ponad 100.000

Żydów. Żydowska populacja jest tam większa, niż była

kiedykolwiek, począwszy od końca pierwszego wieku

ery chrześcijańskiej. Prawie cztery piąte z nich przybyło

tam z innych krajów w ciągu ostatnich kilku lat, a w tym

roku przybywają oni tam bardziej regularnie, niż kiedy-

kolwiek wcześniej. W dawnych czasach tylko niewiel-

kiej liczbie Żydów wolno było zamieszkiwać w tym

kraju, lecz restrykcje dotyczące ich osadnictwa oraz po-

siadania przez nich ziemi zostały zniesione tak, że mogą

oni obecnie swobodnie zasiedlać i obejmować w posia-

danie tę ziemię. Liczba Żydów, którzy powrócili do

Palestyny w ciągu dwunastu lat, podczas których mogli

bez przeszkód tam przybywać, jest większa, niż liczba

Żydów, którzy powrócili po niewoli Babilońskiej dwa-

dzieścia cztery stulecia temu.

Według raportu brytyjskiego konsula rezydującego

w Jerozolimie populacja Żydów w samym tym mieście

wynosi pełne 40.000, a znaczna część nieruchomości w

samym mieście i wokół niego znajduje się w żydowskich

rękach. Cały czas zwiększa się liczba synagog, szkół,

szpitali i innych instytucji publicznych, usprawniona

została sieć wodociągów, otwarto nowe ulice poza mu-

rami, podłączono telegraf i światło elektryczne, posta-

wiono kilka fabryk, a nowa linia kolejowa do Jaffy już

pobudziła aktywność ludności na różne sposoby. ‘Pale-

styna niedługo będzie gotowa dla rasy żydowskiej,’

mówi wielebny Dr Kelt z Episkopalnego Kościoła w

Jerozolimie w liście do London Times .

Raporty z północnej części Palestyny są pomyślne.

Prowadzona jest działalność w Akrze oraz wzdłuż drogi

do Damaszku. Producenci pszenicy cieszą się z per-

spektywy znalezienia rynków zbytu dla swoich plonów,

podobnie producenci oliwek i innych owoców. Gleba w

tym regionie jest dobrze przystosowana do uprawy

bawełny.

Podjęto wiele robót publicznych w różnych częś-

ciach kraju pomiędzy rzeką Jordan a Morzem Śród-

ziemnym, słyszy się także o jeszcze innych projektach,

w które żydowscy kapitaliści z Anglii i Francji są gotowi

zainwestować wszystkie pieniądze, jakie mogą być

potrzebne.

Odrodzenie Palestyny bez wątpienia zajmie wiele

czasu, lecz sądząc z wiadomości otrzymanych z Jerozo-

limy, praca odradzania już się zaczęła. Zdobycie domi-

nacji przez żydowski element w Palestynie z pewnością

zajmie bardzo wiele lat, lecz jeśli liczba Żydów tam się

będzie zwiększać przez następne dziesięć lat w tym sa-

mym tempie, co przez ostatnie dziesięć lat, to wkrótce

po rozpoczęciu się dwudziestego wieku populacja

żydowska w Ziemi Świętej osiągnie ponad milion.

Nie wpuszczanie do tego kraju żydowskich, jak

również innych europejskich imigrantów już wywarło

wpływ na ruch palestyński.”

hebrajskiego. Zwrot „wszystkie ziemie” wyda-

je się odnosić do innych krajów, w których

znajdowały się duże enklawy Żydów, takich

jak Polska, Niemcy, Rumunia i Węgry.

„ Rybitwy”

Od 1878 r., w harmonii ze swoją obietnicą

z Jer. 16:16, Bóg posyła „rybitwy.” Ich przy-

nętą był Syjonizm. Wielu mężów stanu – Ży-

dów i Chrześcijan – oraz inne wpływowe oso-

by włączyły się w promowanie sprawy Syjo-

nizmu, zwłaszcza po dziele dokonanym przez

Teodora Herzla i Kongres Syjonistyczny z

1897 r. Syjonizm był atrakcyjny dla wielu Ży-

dów i przybyli oni z daleka, by domagać się

swej starożytnej ojczyzny. Inni pozostali tam,

gdzie byli dotychczas, aż do czasu, kiedy

zaczęli ich ścigać „łowcy.”

„Łowcy”

Ziejące nienawiścią prześladowania i

próba eksterminacji narodu żydowskiego pod-

jęta przez faszystowski reżim Adolfa Hitlera

to prawdopodobnie najstraszliwszy rozdział w

historii nowożytnej ery. Jego barbarzyństwo

niezwykle okrutne i konsekwentne w swej de-

terminacji starcia Żydów z oblicza ziemi na

nowo zdefiniowało słowo „holocaust” i skazi-

ło zachodnią cywilizację plamą nie do usunię-

cia ani wybaczenia.

Czego nie mógł dokonać Syjonizm, uczy-

niły prześladowania, wypędzając Żydów ca-

łymi tysiącami do Palestyny i zmuszając resztę

świata do tego, by zdał sobie sprawę z ich ro-

szczeń i starożytnych praw. Holocaust dał na-

rodowi żydowskiemu taką determinację prze-

trwania i taką tożsamość, jakiej nie dały żadne

inne wydarzenia w jego historii rozproszenia.

Czy Bóg to spowodował? Pytanie to było

zadawane przez wiele osób, których życie zo-

stało zrujnowane, które utraciły całe rodziny i

których ciała noszą trwałe ślady cierpienia i

tortur.

Dozwolenie zła

Nie będziemy w stanie zrozumieć przyczyny

cierpienia w jakiejkolwiek mierze, jeśli nie

zaakceptujemy faktu, iż żyjemy w świecie

przeklętym przez grzech; w świecie, w którym

panuje dozwolenie zła.

Naród Żydowski był nienawidzony i

prześladowany za to, czym był. Od czasu da-

nia w Edenie obietnicy o wybranym Nasieniu,

mającym błogosławić rodzaj ludzki (1 Moj. 3:

14,15), szatan – wielki przeciwnik Boga i czło-

36 S ZTANDAR B IBLIJNY

wieka – postanowił wytępić ten naród. Usiłował

tego dokonać w Egipcie i w czasie panowania

Imperium Rzymskiego oraz w trakcie wszystkich

długich stuleci ich rozproszenia. Wzniecał nie-

nawiść do „Żydów”, gdziekolwiek tylko mógł.

Obserwowanie stopniowego rozwijania się obiet-

nicy o przywróceniu Izraela bez wątpienia dopro-

wadziło szatana do jeszcze większej wściekłości w

wysiłkach zniszczenia wybranego Nasienia.

Pismo Święte często mówi, iż Bóg czyni coś,

na co w istocie On jedynie dozwala . Boże doz-

wolenie w żadnym wypadku nie jest Jego moralną

zgodą, chociaż wielu nie dostrzega tego rozróż-

nienia i nie można go wytłumaczyć tym, którzy

nie mają wiary, by zrozumieć, iż Bóg ma przed

sobą wyższy cel (Ps. 50:16-21).

IZRAEL PRZEWODEM

BŁOGOSŁAWIEŃSTW

Izrael został ponownie powołany do życia i

znów stał się niepodległym narodem. Dawno temu

obiecany czas prawdziwego wywyższenia Izraela

jako przewodu Mesjańskich błogosławieństw dla

rodzaju ludzkiego nie jest daleko. Cóż z tego, że

nadejdzie kolejna wielka fala ucisku, skoro ten stary

świat będzie się kończył, a Nowy Porządek zaczy-

nał? Cóż z tego, że Pismo Święte mówi nam, iż

Izrael będzie jeszcze przechodził „czas utrapienia

Jakubowego” (Jer. 30:7) w związku z wielkim Cza-

sem Ucisku, jaki panuje nad światem od 1914 r.?

Żadna z tych rzeczy nie przeszkodzi ludowi

Bożemu w radowaniu się Nowymi Niebiosami i

Nową Ziemią, o których Bóg oświadcza, iż ma je

właśnie stworzyć –”weselcie się, a radujcie się na

wieki wieków z tego, co Ja stworzę” (Iz. 65:17, 18;

66:22). Lampa Prawdy rzucająca jasne światło na

proroctwa pokazuje nam, iż szybko zbliża się czas,

kiedy Ten, który ma do tego prawo, obejmie Swoją

wielką władzę i będzie panować (Ezech. 21:27).

Żydzi mają pozostać Żydami

Z „pustkowia” dochodzi głos, a Żydzi słyszą

go wszędzie, gdziekolwiek są. On nie nawołuje

ich, by stali się Chrześcijanami, a raczej by byli

wierni ideałom wystawionym przed nimi przez

Boga ich Przymierza i przedstawionym przez Za-

kon i Proroków. Początkowe brzmienie tego głosu

było najpierw słyszane w ruchu Syjonistycznym.

Jak wiele się wydarzyło od tego czasu! Dwadzieś-

cia lat po pierwszym Kongresie Syjonistycznym w

1897 r. Jerozolima została odebrana Turkom. Nie-

co ponad 30 lat później, w 1948 r., Izrael stał się

wolnym państwem, a nieco mniej, niż 20 lat od

tego momentu, w roku 1967, Izrael ostatecznie

objął kontrolę nad Świętym Miastem. Ponowne

POROZUMIENIE z OSLO

Dokumentem, w oparciu o który kontynuowane

są obecnie z przerwami rozmowy na temat ziemi za

pokój, jest Porozumienie z Oslo. To porozumienie,

wynegocjowane w tajemnicy przez Norwegię, toru-

je drogę przekazywaniu terenów obecnie kontro-

lowanych przez Izrael, niedawno ustanowionej

Autonomii Palestyńskiej.

Yasir Arafat, przewodniczący Autonomii Pa-

lestyńskiej, był wyrachowanym terrorystą, zanim

został „mężem stanu.” Stany Zjednoczone i Unia

Europejska (UE) są zobowiązane prowadzić z

nim interesy. UE dostarcza większości finansów

na rozwój Zachodniego Brzegu i usiłuje odgrywać

bardziej znaczącą rolę w procesie pokojowym.

UE, jako blok, jest pro palestyńska, co jest jednym

z powodów, dla których Stany Zjednoczone są

niechętne włączeniu Unii jako partnera w negoc-

jacjach.

Na mocy tego porozumienia Izrael oddał już

Betlejem i Hebron, miasto Dawida. Punktem

spornym jest obecnie Jerozolima – Izrael odmawia

przekazania kontroli nad miastem. Wydaje się

teraz, iż pan Arafat może naprawdę zrezygnować z

roszczeń do tego miasta, tym samym, być może,

wzniecając bunt przeciwko swojemu przywództwu.

zebranie i ustanowienie Izraela w ostatnich

dziesięcioleciach było szybkie, gdy się popatrzy na

ten proces w kontekście długich stuleci Diaspory.

DWA NASIENIA ABRAHAMA

Abraham, ojciec wiernych, nie rozumiał, iż

jego „nasienie” miało być dwojakie – niebiańskie i

ziemskie. Bóg napomknął o tym, kiedy powiedział

do Abrahama (1 Moj. 22:15-18): „rozmnożę na-

sienie twoje, jako gwiazdy niebieskie, i jako piasek ,

który jest na brzegu morskim”(kursywa dodana).

Jest tutaj mowa o dwóch „Izraelach.” Duchowe

obietnice należały do klasy niebiańskiej („Syjon”),

a ziemskie obietnice do naturalnego Izraela („Ja-

kub”). Ostatecznie cały rodzaj ludzki, błogo-

sławiony pod panowaniem Mesjasza, stanie się

„Izraelitami” – nasieniem Abrahamowym w naj-

szerszym znaczeniu (Gal. 3:6-9).

W tym pierwszym roku nowego stulecia gratu-

lujemy Izraelowi kolejnych urodzin. Tak, jak pod-

kreśla to Ap. Paweł w Liście do Rzymian, w 11

rozdziale, wersetach 12 i 15, będzie on środkiem,

poprzez który Bóg udzieli błogosławieństw ca-

łemu światu. Żadna broń ukuta przeciwko niemu

nic nie wskóra, a dzięki Boskiej mocy Izrael uni-

knie swoich niedoszłych grabieżców.

BS ’2000, 34-37.

M AJ 2001 37

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: