ow63.pdf

W NUMERZE

Dwumiesi´cznik

Vol. XIV, Nr 63 (1/2004)

ISSN-1231-014X

Marcin Schiele

Maciej S. Sobaƒski

Z ˝ycia flot

Redaktor naczelny

Jaros∏aw Malinowski

Kolegium redakcyjne

Rafa∏ Ciechanowski, Micha∏ Jarczyk, Maciej S. Sobaƒski

Grzegorz Ochmiƒski

Wspó∏pracownicy w kraju

Mariusz Borowiak, Grzegorz Buka∏a, Andrzej Danilewicz,

Przemys∏aw Federowicz, Maciej K. Franz, Jan Front,

Tomasz Grotnik, Krzysztof Hanuszek, Marek Herma,

Krzysztof Kubiak, Piotr Kubiszewski, Jerzy Lewandowski,

Andrzej Nitka, Grzegorz Nowak, Grzegorz Ochmiƒski,

Jaros∏aw Palasek, Radomir Pyzik, Jan Radziemski,

Marcin Schiele, Maciej Szopa, Marek Sup∏at,

Tomasz Walczyk

Admira∏ Popow i jego „popowki”

Maciej Szopa

Ucieczka Goebena

Wspó∏pracownicy zagraniczni

BIA¸ORUÂ

Igor G. Ustimienko

BELGIA

Leo van Ginderen, Jasper van Raemdonck,

CZECHY

René Greger, Ota Janeçek

FRANCJA

Gérard Garier, Jean Guiglini, Pierre Hervieux

HISZPANIA

Alejandro Anca Alamillo

HOLANDIA

Robert F. van Oosten

IZRAEL

Aryeh Wetherhorn

LITWA

Aleksandr Mitrofanov

MALTA

Joseph Caruana

NIEMCY

Siegfried Breyer, Richard Dybko, Hartmut Ehlers,

Jürgen Eichardt, Zvonimir Freivogel, Bodo Herzog,

Werner Globke, Reinhard Kramer, Peter Schenk,

Hans Lengerer

ROSJA

Siergiej Ba∏akin, Borys Lemaczko, Niko∏aj W. Mitiuckow,

Konstantin B. Strelbickij

STANY ZJEDNOCZONE. A.P.

Arthur D. Baker III

SZWECJA

Lars Ahlberg, Curt Borgenstam

UKRAINA

Anatolij N. Odajnik, W∏adymir P. Zab∏ockij

WIELKA BRYTANIA

Ralph Edwards

W¸OCHY

Maurizio Brescia, Achille Rastelli

Alejandro A. Alamillo,

Niko∏aj W. Mitiuckow

Krà˝ownik Reina Victoria Eugenia,

cz´Êç I

Radomir Pyzik

„Czarny dzieƒ” Floty Czarnomorskiej

Maciej S. Sobaƒski

Japoƒskie lekkie krà˝owniki

typu Agano, cz´Êç I

Przemys∏aw Federowicz

Niemieckie tra∏owce

cz´Êç V – s∏u˝ba bojowa

Jaros∏aw Palasek

Amerykaƒskie Êmig∏owce

desantowe typu Iwo Jima, cz´Êç III

Adres redakcji

Wydawnictwo „Okr´ty Wojenne”

Krzywoustego 16, 42-605 Tarnowskie Góry

Polska/Poland tel: +48 (032) 384-48-61

www.okretywojenne.pl

e-mail: okrety@ka.home.pl

Jan Radziemski

Radzieckie okr´ty podwodne

typu Yankee (Projekt 667), cz´Êç I

Sk∏ad, druk i oprawa:

DRUKPOL Sp. J.

Kochanowskiego 27, 42-600 Tarnowskie Góry

tel. (032) 285-40-35 e-mail: drukpol@pnet.pl

Jaros∏aw Malinowski

Przedruk i kopiowanie jedynie za zgodà wydawnictwa

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adjustacji

tekstów. Materia∏ów nie zamówionych nie zwracamy.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoÊci za treÊç

publikowanych artyku∏ów, które prezentujà wy∏àcznie

opinie i punkt widzenia ich autorów.

Morskie nowoÊci z Chin, cz´Êç II

Maciej S. Sobaƒski

Marynarka Wojenna Singapuru

Nak∏ad: 1500 egz.

Na ok∏adce:

Wizja artystyczna brytyjskiego trimarana klasy

«FMCS» o wypornoÊci 8 000 ton, który byç mo-

˝e b´dzie budowany dla Royal Navy.

fot. BAE Systems via Wojciech ¸uczak

Recenzje

Z ˝ycia flot

Chilijski okr´t podwodny O’Higgins w doku stoczni DCN.

fot. Marina de Chile

Êlono na 140 osób, w tym 40 ofice-

rów i 24 podoficerów.

Nowe okr´ty majà podjàç s∏u˝b´ w

roku 2007 s∏u˝àc do wsparcia w∏a-

snych wojsk làdowych operujàcych

w dzia∏aniach zbrojnych czy misjach

humanitarnych pod auspicjami NATO

lub ONZ.

∏àczone automatycznymi windami

u∏atwiajàcymi za∏adunek niebezpiecz-

nych min morskich.

Podstawowe dane techniczne jed-

nostek typu Vidarw ostatnim okresie

s∏u˝by pod norweskà banderà przed-

stawia∏y si´ nast´pujàco: wypornoÊç

standardowa 1 500 ts, wypornoÊç

pe∏na 1 720 ts, wymiary kad∏uba 64,8

x 12,0 x 4,30 m (maks.), dwa silniki

wysokopr´˝ne Wichmann 7 AX

o ∏àcznej mocy 3 090 kW, dwie Êru-

by, pr´dkoÊç maks. 15 w, za∏oga 50

oficerów i marynarzy, uzbrojenie:

dwie armaty plot. 40 mm Bofors

KOREA P¸D.

Kolejny niszczyciel

W listopadzie 2003 roku w stoczni

Daewoo Heavy Industries w porcie

Okpo zosta∏ wodowany nale˝àcy

do typu «KDX-II» niszczyciel rakieto-

wy o wypornoÊci 4 500 t noszàcy na-

zw´ Daejoyoung, szósta z serii 9 jed-

nostek zamówionych w ramach pro-

gramu rozwoju i wzmocnienia mary-

narki wojennej Republiki Korei z roku

1998.

CHILE

Nowy okr´t podwodny

W dniu 23 paêdziernika 2003 roku

w stoczni DCN w Cherbourgu odby∏

si´ chrzest nowego okr´tu podwod-

nego marynarki wojennej Chile o na-

zwie O’Higginsnale˝àcego do francu-

skiego typu Scorpene. W uroczysto-

Êci wzià∏ udzia∏ Minister Obrony Naro-

dowej Chile Bachelet, dowódca ma-

rynarki wojennej adm. Vergara Villalo-

bos i zaproszeni goÊcie. O’Higgins

jest pierwszym z serii 2 jednostek te-

go typu zamówionych w stoczniach

Francji i Hiszpanii dla zastàpienia li-

czàcych ju˝ ponad 30 lat okr´tów

brytyjskiego typu Oberon - O’Brien

i Hyatt(ten ostatni zosta∏ ju˝ rozbrojo-

ny w roku 2000). Zgodnie z planem

pierwszy z nowych okr´tów ma

wejÊç do s∏u˝by w II po∏owie 2004

roku, zaÊ drugi - Carrera wroku

2005.

WypornoÊç nawodna jednostek

typu Scorpene wynosi 1 430 t, a pod-

wodna 1 570 t przy d∏ugoÊci 63,5 m,

szerokoÊci 6,2 m i zanurzeniu 5,2 m.

Uzbrojenie stanowi 6 wyrzutni torpe-

dowych kal. 533 mm z zapasem 18

konwencjonalnych torped. Klasyczny

uk∏ad nap´dowy zapewnia w zanu-

rzeniu maksymalnà pr´dkoÊç 21 w´-

z∏ów. Dzi´ki systemowi MESMA jed-

nostka mo˝e pozostawaç nieprze-

rwanie w zanurzeniu nawet 15 dób.

Okr´ty mogà bezpiecznie operowaç

na g∏´bokoÊci 300 m prowadzàc oce-

aniczne dzia∏ania przeciwko celom

podwodnym i nawodnym. Autono-

micznoÊç wynosi 50 dób, a zreduko-

wana dzi´ki szerokiemu zastosowa-

niu automatyki za∏oga liczy 31 mary-

narzy i oficerów.

2004-2011 do s∏u˝by w duƒskiej ma-

rynarce wojennej wejdà liczne nowe

okr´ty, które zastàpià obecnie istniejà-

ce. WÊród nich majà si´ znajdowaç

2-4 fregaty typu «Stan Flex 3500»,

które zastàpià okr´ty typu Niels Juels

oraz 3-4 okr´ty podwodne typu Vi-

king. Przewidywana wypornoÊç no-

wych fregat 3 500/5 000 t przy d∏u-

goÊci kad∏uba 125 (137?) m, szero-

koÊci 19 m i zanurzeniu 5,8 m. Dwa

silniki wysokopr´˝ne oraz turbina ga-

zowa zapewnià okr´tom pr´dkoÊç

powy˝ej 26 w´z∏ów.

Z jednostek o których mówi∏ mini-

ster Jensby w budowie znajdujà si´

ju˝ pierwsze wielozadaniowe okr´ty

wsparcia desantowego (ang. Amphi-

bius Warfare Ships) typu «Flex Sup-

portships» - nr taktyczne „L 16“ i „L

17“, nad którymi rozpocz´to prace w

stoczni Odense Staalskbsvaerft

(Lindøvaerftet). D∏ugoÊç okr´tów

wynosi 137 m, szerokoÊç 19,5 m,

zanurzenie 6,3 m, a wypornoÊç 6

300 t. Przewidywana pr´dkoÊç mak-

symalna powy˝ej 23 w´z∏ów, zasi´g

9 000 Mm, a autonomicznoÊç 28

dób. Jako uzbrojenie mi´dzy innymi

ju˝ w roku 2002 zamówiono w USA

dzia∏a kal. 127 mm Mk 45 Mod 4.

Jednostki których powierzchnia

zmiennych pok∏adów postojowych

wynosi 900- 1 000 m 2 , sà zaopa-

trzone w ramp´ rufowà typu RO-RO.

W sk∏ad wyposa˝enia majà wejÊç

równie˝ 2 Êmig∏owce typu EH 101

„Merlin“, zaÊ liczebnoÊç za∏ogi okre-

Virsaitis - nowy okr´t flagowy

marynarki ∏otewskiej, na razie

bez numeru burtowego.

fot. Latvijas Juras Speki

¸OTWA

Najwi´kszy okr´t floty

Najwi´kszym okr´tem bojowym

odrodzonej po 1991 roku MW ¸otwy

jest stawiacz min Virsaitis czyli daw-

ny norweski Vale (N 53). Zosta∏ on

oficjalnie przekazany ¸otyszom 27

stycznia 2003 r., w ramach kontraktu

o ∏àcznej wartoÊci 860 tys. USD,

obejmujàcego nie tylko zakup ale ró-

nie˝ remont stoczniowy po∏àczony

z niezb´dnà modernizacjà oraz zabez-

pieczenie logistyczne rejsu do nowe-

go portu macierzystego – Rygi. Vir-

saitispe∏niç b´dzie rol´ wielozadanio-

wego okr´tu wsparcia, podobnie jak

to mia∏o miejsce podczas jego s∏u˝by

w MW Norwegii. Do g∏ównych zadaƒ

nale˝eç ma spe∏nianie funkcji okr´tu

dowodzenia flotà, zaopatrywanie

mniejszych jednostek w niezb´dne

zapasy i paliwo, dozór ekologiczny

akwenów morskich oraz zwalczanie

wycieków ropy naftowej i innych

substancji ropopochodnych.

Vale- i prototypowy Vidar(N 52) -

zbudowane zosta∏y w latach 1976-

1978 przez norweskie stocznie Mjel-

lem and Karlsen (Bergen) i Skaaluren

Shipbuilding (Rosendal) jako stawia-

cze min i okr´ty wielozadaniowe. Po-

siada∏y one trzy pok∏ady minowe, po-

L/70, dwie 324 mm wyrzutnie Mk 32

(2 x III) z torpedami ZOP Mk 46, dwie

zrzutnie bomb g∏´binowych i 320

do 400 min morskich (w zale˝noÊci

od typu).

PAKISTAN

Post´p pakistaƒskich stoczni

Wgrudniu 2003 roku wszed∏

do s∏u˝by okr´t podwodny o nazwie

Saard, zbudowany w stoczni mary-

narki wojennej w Karaczi, druga z se-

rii 3 jednostek francuskiego typu

Agosta 90B. Prototyp o nazwie Khalid

zbudowany we Francji w stoczni kon-

cernu DCN z udzia∏em pakistaƒskich

in˝ynierów i techników, wszed∏

do s∏u˝by we wrzeÊniu 1999 roku.

Do budowy Saard przystàpiono

w roku 1998, a nadzór nad pracami

Wizja artystyczna duƒskiego «Flex Supportships»

fot. Danish Navy

DANIA

Flex Supportships

Jak oznajmi∏ minister obrony Danii

Jensby, przewiduje si´, ˝e w latach

Nr 63 (1/2004) • OKR¢TY WOJENNE

Z ˝ycia flot

sprawowali francuscy specjaliÊci

techniczni, z których 11 zgin´∏o

w wyniku przeprowadzonego przez

fundamentalistów islamskich w maju

2002 roku ataku bombowego.

Okr´ty podwodne typu Agosta

90B, z których trzeci znajduje si´

jeszcze w budowie, sà pod wzgl´dem

parametrów taktyczno-technicznych

podobne do swych francuskich ana-

logów, budowanych w latach sie-

demdziesiàtych. WypornoÊç nawod-

na 1 450 t, a podwodna 1 725 t

przy d∏ugoÊci 67,6 m, szerokoÊci

6,8 m i zanurzeniu 5,4 m. Klasyczny

uk∏ad nap´dowy, maksymalna pr´d-

koÊç podwodna 20 w´z∏ów. Uzbroje-

nie 4 wyrzutnie torpedowe kal.

533 mm, z których wystrzeliwaç

mo˝na zarówno torpedy jak i rakieto-

we pociski przeciwokr´towe. Zanu-

rzenie operacyjne 300 m, a autono-

micznoÊç 45 dób.

Jednostki przeznaczone sà

do zwalczania celów podwodnych

i nawodnych oraz prowadzenia roz-

poznania na wodach oceanicznych

iprzybrze˝nych.

Wizja komputerowa singapurskiej fregaty

rakietowej typu NGPV. fot. Singapore Navy

Specjalny system ch∏odzenia spalin

i odprowadzania ich przez paw´˝ ru-

fowà poni˝ej linii wodnej powoduje,

˝e znaczàcemu zmniejszeniu uleg∏o

widmo okr´tu w podczerwieni. Prze-

widuje si´, ˝e fregaty, których proces

wykaƒczania odb´dzie si´ w Republi-

ce Po∏udniowej Afryki, otrzymajà

uzbrojenie rakietowe obejmujàce po-

ciski przeciwokr´towe i przeciwlotni-

cze, a tak˝e artyleri´ lufowà. Wiado-

mo, ˝e w sk∏ad uzbrojenia wejdà ar-

maty OTO-Melara kal. 76,2 mm, zde-

montowane z okr´tów typu Minister.

Pozosta∏e okr´ty serii - Isandlwana

(F 146), Spionkop(F 147) oraz Mendi

(F 148) zgodnie z planem majà do-

trzeç do RPA w okresie do grudnia

2005 roku. Fregaty stanowià cz´Êç

wartego 5,5 mld USD zamówienia

sprz´tu wojskowego obejmujàcego

równie˝ samoloty, Êmig∏owce oraz 3

nowe okr´ty podwodne, w trakcie za-

wierania którego mia∏o dojÊç do afery

∏apówkarskiej.

mówiono jeszcze w roku 2000

pod nieco eufemistycznà nazwà

«NGPV» (New Generation Patrol Ves-

sel - pol. Patrolowce nowej genera-

cji), zgodnie z pierwotnym planem

mia∏y wchodziç do s∏u˝by poczàwszy

od roku 2006, lecz ju˝ dziÊ wiadomo,

˝e ich debiut b´dzie opóêniony o co

najmniej rok.

wym, z których co najmniej dwa zbu-

dowane b´dà wg projektu CVN-21,

czyli unowoczeÊnionego typu Ni-

mitz/Theodore Roosevelt (CVN—

68/71). Przenosiç one majà samolo-

ty wielozadaniowe Lockheed Martin F

35 JFS. Strategiczne OP typu Ohioza-

stàpione majà byç po 2019 r. przez

11 okr´tów projektu SSBN(X) o nie-

sprecyzowanych jeszcze charaktery-

stykach. Klasa wielozadaniowych OP

obejmie aktualny typ Virginia (SSN-

-774), w iloÊci 25 okr´tów, oraz 29

zmodernizowanych jednostek okre-

Êlanych jako SSN-774 Improved.

Po rezygnacji z budowy wielkich nisz-

czycieli (de facto krà˝owników) typu

Zumwald (DD-21), program du˝ych

wielozadaniowych okr´tów nawod-

nych podzielono na trzy „podrodzi-

ny”. Jako pierwsze, po 2005 roku,

konstruowane b´dà wielofunkcyjne

niszczyciele „stealth” programu

DD(X), w ogólnej iloÊci 24 jednostek,

wykorzystujàc technologie opraco-

wane na potrzeby niszczycieli Zum-

walt. Przed 2018 roku powinien

wejÊç do s∏u˝by pierwszy z 24 krà-

˝owników rakietowych programu

CG(X), które zacznà zast´powaç naj-

starsze okr´ty typu Ticonderoga(CG-

-47). Z kolei po 2024 r. przewidziano

finansowanie budowy 17 mniejszych

niszczycieli programu DD(X), plano-

wanych jako nast´pcy fregat typu

O.H. Perry (FFG-7), niszczycieli typu

Spruance (DD-963) i... najstarszych

niszczycieli typu A. Burke (DDG-51).

te ostatnie, w unowoczesnionej wer-

sji Flight IIA (typ Austin; DDG-79) b´-

dà finansowane tylko w latach 2004-

2005, w skromnej iloÊci 6 jednostek.

Zupe∏nie nowà kategorià okr´tów na-

wodnych U.S. Navy stanowiç majà

niewielkie korwety przybrze˝ne pro-

jektu LCS (Littoral Combat Ship), któ-

re utworzà pokaênà, 57-okr´towà flo-

USA

30-letni plan rozwoju

U.S. Navy

W czerwcu 2003 r. dowództwo

U.S. Navy przes∏a∏o do Kongresu USA

d∏ugookresowy plan rozwoju floty

na lata bud˝etowe 2004-2033. Jest

on ÊciÊle powiàzany z koncepcjà roz-

woju iloÊciowego marynarki do pozio-

mu 375 okr´tów bojowych i jednostek

bezpoÊredniego wsparcia, który ma

byç osiàgni´ty do 2022 roku. Ozna-

czaç to b´dzie koniecznoÊç zwi´ksze-

nia liczby okr´tów budowanych Êred-

nio w ka˝dym roku z 6 do 11-12.

Wzmiankowane „zapotrzebowa-

nie” mówi o potrzebie budowy w cià-

gu kolejnych trzech dekad znacznej

iloÊci nowych jednostek, w tym 7 lot-

niskowców uderzeniowych, 11 okr´-

tów podwodnych z bronià balistycznà

(SSBN), 54 wielozadaniowych OP

klasy SSN, 24 krà˝owników, 47 nisz-

czycieli, 57 korwet przybrze˝nych, 9

okr´tów wparcia amfibijnego (lotni-

kowce desantowe-doki), 20 okr´tów

desantowych-doków, 19 barek de-

santowych, 31 zaopatrzeniowców

oceanicznych, 18 statków-sk∏adów,

ponad 20 niszczycieli min oraz 116

ró˝nych jednostek pomocniczych.

Na konstrukcj´ tej gigantycznej floty

trzeba b´dzie wydaç grubo po-

nad 650 mld USD!

Grupa okr´tów bojowych obejmo-

waç b´dzie przede wszystkim siedem

lotniskowców z nap´dem atomo-

PORTUGALIA

Fregata z USA

Senat Stanów Zjednoczonych AP

zaaprobowa∏ przekazanie w roku

2004 w ramach programu Foreign

Military Sales (FMS) fregaty typu Oli-

ver Hazard Perry - John H. Sides

(FFG-14) marynarce wojennej Portu-

galii. Jednostka o parametrach tak-

tyczno-technicznych analogicznych

jak polski Gen. K. Pu∏aski, zosta∏a

zbudowana w latach 1978 - 1981

przez stoczni´ Todd Shipyards Cor-

poration w San Pedro.

SINGAPUR

Wybrano nazwy fregat NGPV

W dniu 7 stycznia 2004 roku

w stoczni DCN w Lorient w obecno-

Êci ministra obrony Republiki Singa-

pur kontradm. Teo Chee Hean odby∏o

si´ wodowanie pierwszej z serii 6

wielozadaniowych fregat programu

„Delta“, która otrzyma∏a nazw´

Formidable. Pozosta∏e 5 fregat, dla

których przewidziano wybrane w g∏o-

sowaniu mieszkaƒców nazwy - Intre-

pid, Steadfast, Tenacious, Stalwart

i Supreme, ma zostaç zbudowanych

w oparciu o francuskà dokumentacj´

technicznà w lokalnej stoczni Singa-

pore Technologies Marine w Jurong

(Singapur).

Jednostki te, które mimo wykorzy-

stania przy ich budowie technologii

Stealth i rakietowego uzbrojenia, za-

REPUBLIKA

P¸D. AFRYKI

Program budowy fregat

W poczàtkach listopada 2003 roku

osiàgnà∏ Kapsztad Amatola (F 145),

pierwsza z serii 4 nowych fregat typu

MEKO zamówionych przez Republik´

Po∏udniowej Afryki w stoczniach nie-

mieckich. Budowa tych jednostek

prowadzona jest przez powo∏ane

wgrudniu 1999 roku konsorcjum

ESACC (European South African Co-

rvette Consortium), w którym ze stro-

ny niemieckiej uczestniczà Blohm+

Voss i Howaldtswerke-Deutsche We-

rft oraz Thyssen Rheinstahl Technik.

Prototypowy Amatola o wyporno-

Êci 3 500 t powsta∏ w hamburskiej

stoczni Blohm+Voss z szerokim wy-

korzystaniem technologii Stealth.

OKR¢TY WOJENNE • Nr 63 (1/2004)

Z ˝ycia flot

tyll´, przeznaczonà do dzia∏aƒ na mo-

rzach zamkni´tych.

Niezwykle istotne z punktu widze-

nia strategii „projekcji si∏y” wielkie lot-

niskowce desantowe nowej generacji

powinny zastàpiç cz´Êç istniejàcych

obecnie okr´tów. Grupa ta ma obej-

mowaç 4 jednostki programu

LHA(R), pomyÊlanych jako nast´pcy

typu Tarawa (LHA-1) oraz 5 jedno-

stek programu LHD(X), rozwini´tych

z nadal budowanego typu Wasp

(LHD-1). Omawiany plan przewiduje

tak˝e finansowanie dwóch typów

mniejszych okr´tów desantowych-

-doków, w tym 8 (z planowanej liczby

12) jednostek typu San Antonio

(LPD-17) oraz 12 jednostek nowego

projektu LSD(X). Potencjal si∏ amfibij-

nych wzmocni tak˝e gruntowna mo-

dernizacja 66 poduszkowców desan-

towych typu LCA-1 oraz budowa 19

nowych barek klasy LCU. Nie jest na-

tomiast jasne, czy og∏oszony plan

rozwoju U.S. Navy pomija zapowia-

dane wczeÊniej 3 okr´ty dowodzenia

projektu JCCS (Joint Command and

Control Ship) oraz seri´ superszyb-

kich katamaranów „dostawczych”

klasy HSV.

Istniejàce obecnie niszczyciele min

typów Avenger(MCM-1) oraz Osprey

(MHC-51) zostanà zastàpione

po 2014 roku przez 14 jednostek pro-

gramu MCM(X) i 12 programu

MHC(X).

Jednostki bezpoÊredniego wspar-

cia logistycznego zespo∏ów floty

przewidziane do budowy to: 16 zbior-

nikowców T-AO(X), 8 wielozadanio-

wych zaopatrzeniowców T-AOE(X)

oraz 7 szybkich transportowców ∏a-

dunków suchych typu Lewis and

Clark (T-AKE 1), z ogólnej liczny 12,

a tak˝e 18 statków-sk∏adów klasy

MPS(F).

ma byç jednostkà wielozadaniowà

wyposa˝onà w jedna armat´ kal.

114 mm w nowej wie˝y, dwa zesta-

wy obrony przeciwrakietowej „Goal-

keeper” oraz pionowà wyrzutni´ VLS

zawierajàcà pociski przeciwlotnicze

(prawdopodobie Aster-30), oraz no-

we wersje pocisków przeciwokr´to-

wych oraz „Tomahawk”, te ostatnie

w wersji do atakowania celów làdo-

wych. Uzbrojenie uzupe∏ni broƒ ZOP.

Dzi´ki obszernemu pok∏adowi lotni-

czemu «FMCS» istnieje mo˝liwoÊç

jego wykorzystania przez Êmig∏owce

NG 90 „Merlin” oraz samoloty klasy

JFS. Pod pok∏adem mo˝na zabieraç

60 standardowych kontenerów 45-

stopowych, które w zale˝noÊci

od wyposa˝enia, pozwolà okr´towi

na spe∏nianie roli bazy dla komando-

sów, szpitala, warszatu etc. Ju˝ nie-

d∏ugo majà zapaÊç decyzje w sprawie

wyboru FMCS dla Royal Navy.

Nazwy dla lotniskowców

èród∏a zwiàzane z Buckingham Pa-

lace potwierdzi∏y, ˝e dokonano ju˝

wyboru nazw dla 2 nowych lotni-

skowców Royal Navy o nap´dzie

konwencjonalnym (projekt CVF), któ-

rych wykonawcà b´dzie BAE Sys-

tems we wspó∏pracy z Thales UK.

Jednostki majà otrzymaç nazwy

Queen Elizabethi Prince of Wales. Po-

przednikami noszàcymi te nazwy by-

∏y okr´ty liniowe, z których pierwszy

zbudowany w latach 1912-1915

uczestniczy∏ zarówno w I jak i II woj-

nie Êwiatowej, by zakoƒczyç s∏u˝b´

w roku 1948, natomiast krótkà karie-

r´ drugiego zakoƒczy∏y pod Kuanta-

nem 10 grudnia 1941 roku japoƒskie

bomby i torpedy lotnicze.

duje si´ kad∏ub bliêniaczego okr´tu

Scire (S 527), rozpocz´tego 27 lipca

2000 r. Ma on wejÊç do s∏u˝by w ma-

ju 2006 roku. Omawiana para zastàpi

dwa najstarsze okr´ty typu Nazario

Sauro; prawdopodobnie dowództwo

Marina Militare wykorzysta w nad-

chodzàcych latach tak˝e opcj´ na bu-

dow´ drugiej pary U 212A, przewi-

dzianej jako nast´pcy kolejnych jed-

nostek typu Sauro, jednak ich dosta-

wa mo˝e mieç miejsce dopiero w la-

tach 2014 i 2015.

Podstawowe dane techniczne Co-

mandante Todaro przedstawiajà si´

nast´pujàco” wypornoÊç nawod-

na 1 450 ts, podwodna 1 830 ts, d∏u-

goÊç ca∏kowita 55,9 m, wysokoÊç

z kioskiem 12,0 m, Êrednica kad∏uba

7,0 m, zanurzenie cz´Êci podwodnej

6,0 m, jeden diesel generator

MTU/Pillar SV 183 SE 83 o mocy

1 700 kW, jeden umitarny silnik elek-

tryczny Siemens Permasyn o mocy

szczyctowej 4 000 kW, dziewi´ç

ogniw paliwowych Siemens PEM

o ∏àcznej mocy 306 kW, jedna Êruba

siedmio∏opatowa, pr´dkoÊç nawod-

na 12 w, podwodna 20 w (na bate-

riach akumulatorów) lub 6-8 w (z u˝y-

ciem ogniw paliwowych), zasi´g p∏y-

wania na powierzchni 8 000 MM/8 w,

pod wodà 420 Mm/8 w (na bateriach

akumulatorów), za∏oga 6 oficerów

i 21 marynarzy, uzbrojenie: 6 wt kal.

533 mm (z ∏àcznym zapasem 12 tor-

ped uniwersalnych WASS A 184 Mod

3, STN Atlas DM 2A4 lub WASS IF 21

Black Shark), system przeciwtorpe-

dowy WASS Circe, sensory: radar

Gallileo SMA PBS 704, peryskop bo-

jowy Zeiss SERO 15 z dalmierzem

optycznym i laserowym, system so-

narowy STN Atlas DBQS 40 FTC

(CSU 90) z nast´pujàcymi antenami:

FAS 3 - 1 boczne, TAS 90 pasyw-

na holowana, PRS 3-15 pomiaru od-

leg∏oÊci, AN 5039 A1 przechwytywa-

nia sygna∏ów, FMS 52 (MOA 370) ak-

tywna przeciwminowa, DSQS 21 DG

aktywna dziobowa Êredniej cz´stotli-

woÊci i TAS 3 linearna holowana oraz

zintegrowany system wspomagania

dowodzenia oparty na norweskim

kompleksie Kongsberg Defence Aero-

space MSI 90 U.

ZJEDNOCZONE

EMIRATY ARABSKIE

Zamówienie nowych korwet

W koƒcu grudnia 2003 roku mary-

narka wojenna Zjednoczonych Emira-

tów Arabskich podpisa∏a wart po-

nad 500 mln. USD kontrakt na budo-

w´ 4 (z opcjà na 2 dalsze jednostki)

wielozadaniowych korwet rakieto-

wych typu Baynunahze stocznià Abu

Dhabi Ship Building (ADSB). Korwety

typu Baynuahzosta∏y zaprojektowane

przez podwykonawc´ ADSB francu-

skà firm´ Constructions Mecanique

de Normandie (CMN). W stoczni

CMN ma powstaç równie˝ prototypo-

wa jednostka serii. O korwetach wia-

domo, ˝e przeznaczone b´dà do reali-

zacji ró˝norodnych operacji zarówno

o charakterze ofensywnym jak i de-

fensywnym, zapewniajàc skutecznà

obron´ przed atakami powietrznymi

i nawodnymi. Przewidywana d∏ugoÊç

jednostki 70 m, a maksymalna pr´d-

koÊç 30 w´z∏ów. Planowane uzbroje-

nie ma obejmowaç pociski rakietowe

iartyleri´ lufowà, a tak˝e Êmig∏owiec

pok∏adowy, dysponujàcy nie tylko

stanowiskiem startowym, ale rów-

nie˝ zamkni´tym hangarem.

èród∏a :

Conway`s All the World`s Figting Ships

1947-1995, Jane`s Defence Upgrades No.

5/2003, Naval Forces VI/2002, Rivista Defen-

ce 12/2003, Weyers Flottentaschenbuch

2002-2004, AFP, SeaWaves.

W¸OCHY

Chrzest Comandante Todaro

W dniu 6 listopada 2003 roku

wkrytej hali monta˝owej stoczni Can-

tieri del Muggiano, nale˝àcej do kon-

cernu Fincantieri, odby∏a si´ uroczy-

stoÊç chrztu i formalnego „wodowa-

nia” prototypowego okr´tu podwod-

nego projektu U 212A. jednostka ta

zosta∏a zmontowana z czterech sekcji

kad∏uba dostarczonych przez projek-

tanta okr´tu, tj. konsorcjum niemiec-

kich stoczni HDW i NSWE - prace

konstrukcyje rozpocz´to w Muggiano

3 lipca 1999 r. W∏oski prototyp

U 212A otrzyma∏ nazw´ Comandante

Todaro i numer burtowy S 526. Ma

on rozpoczàç próby morskie na po-

czàtku 2004, a podniesienie bandery

wojennej przewiduje si´ na czerwiec

2005 roku. W tej samej stoczni znaj-

WIELKA BRYTANIA

Trimarany dla Royal Navy?

W ramach rozwoju nast´pców fre-

gat typu «22» i «23» znajdujàcych sie

w s∏u˝bie Royal Navy, przygotowano

wst´pne projekty nowych jednostek

okreÊlanych jako «FMCS» (Fast Mo-

dular Concept Ship). Sczególnie cie-

kawà koncepcje przedstawi∏ znany

brytyjski koncern zbrojeniowy BAE

Systems (patrz pierwsza strona

ok∏adki). Ma to byç awangardowa

jednostka w formie trimarana o wy-

pornoÊci oko∏o 8 000 t i d∏ugoÊci ka-

d∏uba do 150 m. Dzi´ki ma∏emu opo-

rowi cz´Êci podwodnej jednostka ma

osiàgaç pr´dkoÊç ponad 40 w. Okr´t

W∏oski okr´t podwodny Comandante Todaro.

fot. Marina Militare

Nr 63 (1/2004) • OKR¢TY WOJENNE

Admira∏ Popow i jego „popowki”

Grzegorz Ochmiƒski

Ciekawe uj´cie Nowgorod z 1874 roku.

fot. zbiory Siergiej Ba∏akin

Przegrana de facto przez Rosj´ wojna krym-

ska (1853-1856) 1 i b´dàce jej nast´pstwem wa-

runki podpisanego w Pary˝u traktatu pokojowe-

go postawi∏y flot´ rosyjskà co najwy˝ej w drugim,

o ile nie w trzecim, rz´dzie mocarstw morskich.

S∏aboÊç floty, spowodowana stratami i przyÊpie-

szonym na skutek dzia∏aƒ wojennych zu˝yciem

jednostek, w przypadku szczególnie Floty Czar-

nomorskiej pog∏´biona zosta∏a jeszcze przez po-

stanowienia koƒczàcego wojn´ Traktatu Pary-

skiego. Traktat ten – poza rozstrzygni´ciami na-

tury terytorialnej i regulacjami prawnymi – po-

stanawia∏ mi´dzy innymi, ˝e akwen Morza Czar-

nego pozostanie akwenem zdemilitaryzowa-

nym, na którym ˝adne z lokalnych mocarstw

(czyli Rosja i Turcja) nie ma prawa do posiada-

nia floty wojennej poza nielicznymi i niewielkimi

jednostkami przybrze˝nymi 2 .

OczywiÊcie sytuacja, w której carska flota zo-

sta∏a w praktyce zdegradowana do postaci floty

przybrze˝nej, zw∏aszcza w okresie burzliwych

przemian technicznych i technologicznych w bu-

downictwie okr´towym oraz rozwoju sztuki wo-

jennomorskiej nast´pujàcych we flotach innych

mocarstw, nie mog∏a zaspokajaç ambicji rosyj-

skiej Admiralicji i samego cara Aleksandra II.

Niemal natychmiast po otrzàÊni´ciu si´ kraju

z przegranej wojny, w pe∏ni doceniajàc znacze-

nie i rol´ silnej marynarki wojennej jako instru-

mentu politycznego na arenie mi´dzynarodo-

wej, rozpocz´to w Rosji odbudow´, reorganiza-

cj´ i modernizacj´ floty. Dzia∏ania te w zasadni-

czy sposób zmieni∏y jej struktur´ (˝aglowe

i drewniane okr´ty zast´powane by∏y jednostka-

mi o nap´dzie parowym i opancerzonymi),

a stosunkowo wysokie nak∏ady w po∏àczeniu ze

staraniami zwiàzanymi z nadà˝aniem za nowin-

kami technicznymi pozwoli∏y zatrzymaç we flo-

cie lub pozyskaç dla niej wartoÊciowych ludzi,

stanowiàcych cz´sto o jej sile i ukierunkowujà-

cych jej dalszy rozwój.

Jednym z takich ludzi by∏ Andriej Aleksan-

drowicz Popow. Urodzony w 1821 roku, w 1838

ukoƒczy∏ szko∏´ kadetów w Petersburgu i rozpo-

czà∏ s∏u˝b´ we Flocie Czarnomorskiej, uczestni-

czàc mi´dzy innymi w operacjach skierowanych

przeciwko tubylcom zamieszkujàcym kolonizo-

wane przez Rosj´ wybrze˝a Kaukazu. W 1853

roku objà∏ dowództwo parowca Mietieor 3 , a na-

st´pnie dowodzi∏ kolejno parowymi jednostka-

mi Krym, Elbrus, Turoki Andija. W poczàtko-

wym okresie wojny krymskiej Popow prowadzi∏

dzia∏ania krà˝ownicze skierowane przeciwko ˝e-

gludze sojuszniczej, a nast´pnie bra∏ udzia∏

w obronie obl´˝onej twierdzy sewastopolskiej.

By∏ oficerem do specjalnych poruczeƒ admira-

∏ów W. A. Korni∏owa i P. S. Nachimowa, zajmo-

wa∏ si´ równie˝ rozmieszczaniem na làdzie zdj´-

tej z samozatopionych okr´tów artylerii.

Za udzia∏ w obronie Sewastopola zosta∏ odzna-

czony Z∏otà Szablà Z Dedykacjà „Za Odwag´” 4

i dwoma innymi orderami, a po upadku twier-

dzy mianowany zosta∏ szefem sztabu bazy floty

w Kronsztadzie. W latach 1858-1861 Popow do-

wodzi∏ zespo∏em floty badajàcym daleko-

wschodnie wybrze˝a Rosji. Awansowany w 1861

roku do stopnia kontradmira∏a, zosta∏ cz∏on-

kiem Komitetów: Naukowego oraz Budownic-

twa Okr´towego floty rosyjskiej. Od 1862

do 1864 roku by∏ dowódcà Eskadry Oceanu

Spokojnego, wnoszàc spory wk∏ad w przygoto-

wanie i szkolenie za∏óg, a dowodzony przez nie-

go zespó∏ na prze∏omie lat 1863/1864 odwiedzi∏

San Francisco, demonstrujàc poparcie dla Pó∏-

nocy w czasie trwajàcej w Ameryce wojny do-

mowej 5 .

Od 1865 roku Popow skoncentrowa∏ si´

na problemach konstrukcji i budownictwa okr´-

towego, poÊwi´cajàc si´ g∏ównie zagadnieniom

zwiàzanym z rozwijajàcymi si´ wówczas okr´ta-

mi pancernymi. W 1870 roku zosta∏ cz∏onkiem

Oddzia∏u Budownictwa Okr´towego Morskie-

go Komitetu Technicznego, w 1873 roku zosta∏

mianowany wiceadmira∏em, a w 1880 – prze-

wodniczàcym tego Komitetu. Kilkukrotnie od-

by∏ wizyty zagraniczne, zapoznajàc si´ w prakty-

ce z nowinkami konstrukcyjnymi wprowadzany-

mi we flotach amerykaƒskiej, brytyjskiej, francu-

skiej i pruskiej, mi´dzy innymi uczestniczàc

w przejÊciu z Hamburga do Cherbourga amery-

kaƒskiego monitora Miantonomoh podczas je-

go rejsu po krajach Europy i goszczàc na jego

pok∏adzie podczas wizyty okr´tu w Kronszta-

dzie.

1. Szerzej patrz w: Gozdawa-Go∏´biewski J.,

Od wojny krymskiej do ba∏kaƒskiej, Wydawnictwo

Morskie, Gdaƒsk 1985.

2. Wed∏ug Conway All The World Fighting Ships

1860-1905 flota rosyjska na Morzu Czarnym zosta∏a

Traktatem Paryskim ograniczona do 18 korwet (w tym

6 parowych, o d∏ugoÊci na linii wodnej nie przekracza-

jàcej 50 m i maksymalnej wypornoÊci 800 t) oraz 4

mniejszych jednostek o wypornoÊci do 200 t.

3. Wszystkie rosyjskie nazwy okr´tów oraz imio-

na i nazwiska podano w formie fonetycznej, czyli we-

d∏ug obowiàzujàcych zasad gramatyki j´zyka polskiego.

4. Rosyjskie odznaczenie nadawane za udzia∏ i wy-

ró˝nienie si´ w bezpoÊredniej walce.

5. Jako ciekawostk´ mo˝na podaç, ˝e w trakcie tej

wizyty na pok∏adzie Êrubowej korwety Bogatyrjako ka-

det s∏u˝y∏ Stiepan Osipowicz Makarow – póêniejszy ad-

mira∏, niezwykle zas∏u˝ona dla rosyjskiej floty osobo-

woÊç.

OKR¢TY WOJENNE • Nr 63 (1/2004)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: