SCENARIUSZ ZAJĘĆ

Z JĘZYKA POLSKIEGO

Z ELEMENTAMI GRUPOWEJ TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

I Klasa – V szkoły podstawowej

II Typ zajęć – lekcja języka polskiego, jednostka 2-godzinna (2x45 minut)

III Temat – „Jak słyszymy zimę? –  dźwiękonaśladownictwo w poezji i w codziennym

                     języku”.

IV Cele:

·         Rozwijanie wrażliwości dziecka przez obcowanie z poezją (J.Tuwim „Mróz”)

·         Poznanie poetyckiego sposobu obrazowania -  dźwiekonaśladownictwa.

·         Odkrywanie znaczenia głosek w uzyskiwaniu efektów akustycznych (szum, warkot, syk itp.)

·         Usprawnienie narządów artykulacyjnych, min.: wargi, język

·         Nauka prawidłowego oddychania

·         Doskonalenie słuchu fonematycznego

·         Ćwiczenia ortograficzne – utrwalenie pisowni wyrazów poznanych na lekcji (wzbogacenie słownictwa czynnego ucznia)

·         Ćwiczenia dykcyjne

V Metoda – ćwiczeń logopedycznych, oddechowych, sprawności narządów artykulacyjnych,

                   słuchu fonematycznego, ćwiczeń ortograficznych, praca z tekstem

VI Forma organizacyjna lekcji – praca grupowa, praca jednostkowa

VII Pomoce dydaktyczne – dzwonki, płytki plastykowe, klucze, szkło, tablice ortograficzne,

                                             kredki, kulki waty – śnieżynki

VIII Przebieg zajęć:

CZĘŚĆ WSTĘPNA

·         Wprowadzenie do tematu lekcji – swobodna rozmowa na temat charakterystycznych cech zimy (elementy krajobrazu, roślinność, zwierzęta, śnieg, temperatura, zabawy dzieci).

·         Wysłuchanie wzorowej recytacji wiersza lub nagrania z kasety:

Julian Tuwim „Mróz”

W ostry mróz chłopek wiózł

Z lasu chrust na wozie.

Skrzypi coś, oś nie oś,

Trzaska chrust na mrozie.

Tężał mróz, wicher rósł,

Pędząc jak w sto koni,

Trzeszczy wóz, trzeszczy mróz,

Chłop zębami dzwoni.

Szkapa: brr! Chłop jej: prr!-

A podwozie zgrzyta,

Gwiżdże wiatr, śwista bat,

Stukają kopyta.

Chrzęst i brzęk, zgrzyt i stęk,

Hałas jak w fabryce!

Mniejszy mróz. Lżejszy wóz

Przy takiej muzyce.

CZĘŚĆ ZASADNICZA:

·         Próba odpowiedzi na pytanie – Co dzieci słyszały podczas recytacji?

(skrzypienie, trzask, trzeszczenie, dzwonienie, chrzęst, brzęk, zgrzyt, stęk, świst, gwizd itp.)

·         Odtwarzanie dźwięków z wiersza (za pomocą zgromadzonych materiałów – dzwonki, płytka plastykowa, klucze, szkło):

-          naśladowanie dźwięków - ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową,

-          gwizdanie, szumienie (wysuwanie warg do przodu, tworzenie ryjka) – ćwiczenie warg,

-          kląskanie językiem (zabawa w konika) – ćwiczenie języka.

·         Ćwiczenie oddechowe – zrobiło nam się zimno, więc chuchamy na zimne rączki: „chu, chu”, żeby je rozgrzać.

·         Zapisanie I części  tematu lekcji – „Jak słyszymy zimę? –...”

·         Porównanie wyrazów w wersach pod względem częstości występowania niektórych głosek, sprawdzenie jakie przeważają (r, s, z) i jakie sprawiają wrażenie słuchowe (głoski syczące, szumiące, ciszące, warczące).

·         Wprowadzenie terminu dźwiękonaśladownictwo, zapisanie w zeszycie (DŹWIĘKONAŚLADOWNICTWO w poezji polega na naśladowaniu odgłosów, na przykład przyrody, za pomocą doboru i zgromadzenia słów z określonymi głoskami)

·         Dopisanie II części tematu – (...) - dźwiękonaśladownictwo w poezji i w codziennym

                     języku.”

·         Wyszukiwanie w wierszu wyrazów nazywających jakieś odgłosy (Brr! Prr!) Głośna prezentacja tych wyrazów dźwiękonaśladowczych przez dzieci z wcześniejszym nabraniem dużego zapasu powietrza (ćwiczenie oddechowe, ćwiczenie przy zaburzonej artykulacji głoski „r”)

·         Odróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej, np., nauczyciel wymawia wyrazy, dziecko klaszcze, gdy usłyszy błąd (ćwiczenia analizatora słuchowo – ruchowego)

·         Ćwiczenia ortograficzne – wyjaśnienie zasad pisowni wyrazów: mróz, wiózł, skrzypi, trzaska, tężał, rósł, wóz, zgrzyta, gwiżdże, chrzęst, brzęk, zgrzyt. Ułożenie zdań z wyróżnionymi wyrazami.

·         Wykonanie ilustracji do wiersza – przekład intersemiotyczny.

CZĘŚĆ KOŃCOWA:

·         Podsumowanie lekcji – przypomnienie na czym polega dźwiękonaśladownictwo.

·         Zabawa: dmuchamy na podrzucone do góry kulki waty – śnieżynki (ćwiczenie oddechowe, ćwiczenie warg).

·         Praca domowa – wzorowa recytacja wiersza.

Spis pomocnych pozycji:

1.      B.Toczyska „Elementarne ćwiczenia dykcji”

2.      E.Skorek „Reranie”

3.      E.Spałek, C.Piechowicz-Kułakowska „Jak pomóc dziecku z wadą wymowy”

4.      E.Stecko „Zaburzenia mowy dzieci”