MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY
Departament Rynku Pracy
INFORMACJA O REALIZACJI
USŁUG PORADNICTWA ZAWODOWEGO W URZĘDACH PRACY
W 2004 ROKU
Warszawa, kwiecień 2005r.
SPIS TREŚCI
I. WSTĘP 3
II. INDYWIDUALNE PORADNICTWO ZAWODOWE 6
III. GRUPOWE PORADNICTWO ZAWODOWE 7
IV. BADANIA TESTOWE 8
V. INFORMACJA ZAWODOWA 8
VI. WYNIKI PORADY I PODJĘTYCH DZIAŁAŃ W POWIATOWYCH URZĘDACH PRACY. 9
VII. PODSUMOWANIE 10
10
Dynamiczne zmiany jakie zachodzą na rynku pracy są przejawem intensyfikacji zmian zachodzących w całej sferze życia społecznego i gospodarczego. Funkcjonowanie w społeczeństwie wymaga coraz bardziej aktywnych zachowań, bycia w ruchu i ciągłego podejmowania decyzji. Powstają nowe przedsiębiorstwa, upadają inne, zapotrzebowanie na niektóre zawody zanika, powstaje zapotrzebowanie na nowe zawody, usługi. Wszelkiego rodzaju wybory dotyczące kształcenia i zdobycia zawodu wymagają coraz większej wiedzy o rynku pracy i rynku edukacyjnym. Potrzeby te wymuszają korzystanie z usług specjalistów – doradców zawodowych. Dla zwiększenia skuteczności pracy doradców zawodowych w szczególności służb zatrudnienia wymagane jest stałe rozwijanie zaplecza metodyczno- informacyjnego.
Dotychczasowe działania resortu w zakresie poradnictwa zawodowego są kontynuowane i wzbogacane, a zadania w tym zakresie realizuje Departament Rynku Pracy, w którym został ulokowany Wydział Poradnictwa Zawodowegoi Sieci Eures.
Działania Departamentu Rynku Pracy w zakresie poradnictwa zawodowego
Do podstawowych zadań Departamentu w szeroko rozumianym obszarze poradnictwa zawodowego należy:
- określanie kierunków rozwijania oraz doskonalenia informacji i poradnictwa zawodowego,
a) opracowywanie i upowszechnianie standardów usług w zakresie poradnictwa zawodowego prowadzonego przez centra informacji i planowania kariery zawodowej i powiatowe urzędy pracy oraz kluby pracy,
b) monitorowanie skuteczności i analizowanie efektywności informacji i poradnictwa zawodowego,
c) opracowywanie i administrowanie narzędziami poradnictwa zawodowego,
d) opracowywanie i upowszechnianie informacji zawodowych,
e) wykorzystanie, rozbudowa i aktualizacja baz danych programu komputerowego Doradca 2000,
f) opracowywanie i upowszechnianie materiałów informacyjnych i szkoleniowych w zakresie informacji i poradnictwa zawodowego dla kadry urzędów pracy,
g) współpraca z organami zatrudnienia i organizacjami pozarządowymi, instytucjami i partnerami społecznymi w zakresie rozwijania oraz doskonalenia informacji i poradnictwa zawodowego,
h) współpraca międzynarodowa w zakresie informacji i poradnictwa zawodowego, realizacja programów finansowanych ze środków pomocowych,
i) opracowywanie założeń i udział w opracowywaniu aktów prawnych dotyczących informacji i poradnictwa zawodowego.
W poniższej tabeli pokazano jak kształtowała się liczba doradców zawodowych w powiatowych urzędach pracy od 2000 r. Wyraźnie zauważalna jest tendencja wzrostowa zwłaszcza. w ostatnich dwóch latach.
Stan wg danych na koniec roku:
Lata
2000
2001
2002
2003
2004
Liczba doradców zawodowych w powiatowych urzędach pracy
477
453
482
557
627
W załączniku zamieszczono 14 tabel, które zawierają dane zbiorcze dla kraju (powiatowych urzędów pracy - PUP i centrów informacji i planowania kariery zawodowej – CIiPKZ działających w strukturze wojewódzkich urzędów pracy) oraz odrębnie dla PUP i CIiPKZ w układzie województw.
Przy opracowaniu niniejszej informacji wykorzystano dane zbiorcze obejmujące usługi w zakresie poradnictwa i informacji zawodowej dla PUP-ów i CIiPKZ. Ze względu na różną liczbę działających urzędów pracy na terenie danego województwa, jak i stan zatrudnienia kadry doradców zawodowych, nie dokonywano porównań ilościowych dotyczących usług w zakresie poradnictwa zawodowego świadczonych przez poszczególne urzędy pracy w układzie województw. Zainteresowani szczegółowymi danym mogą je znaleźć w odpowiednich tabelach znajdujących się w załączniku.
W 2004 r. z usług urzędów pracy w Polsce w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej skorzystało (z wyjątkiem młodzieży uczącej się) ogółem 382.627 osób (tj. o 56.734 osób więcej niż w 2003) z czego kobiety stanowiły blisko 57,2% tj. 218.801 osób (Tabela 1).
Wśród ogółu klientów (bezrobotni, poszukujący pracy i inni) 90,9% stanowili bezrobotni tj. 347.843 osoby (w tym 199.805 kobiety), poszukujący pracy 2% tj. 7.473 osoby (w tym 3.848 kobiet) oraz 7,1% tj. 2.7311 osób (w tym 15.148 kobiet) zaliczono do grupy tzw. „inni”.
Klienci korzystali z różnych form poradnictwa zawodowego tj. poradnictwa indywidualnego, grupowego oraz informacji zawodowej (samoinformacji) i grupowych spotkań informacyjnych. Liczba korzystających z porady w formie indywidualnej wynosiła 240.797 osób (w tym 133.984 kobiet), zaś w formie grupowej uczestniczyły 149.173 osoby (z czego 60,3% stanowiły kobiety).
Z informacji zawodowej skorzystało 387.440 indywidualnych klientów, natomiast grupowymi spotkaniami informacyjnymi zainteresowanych było 144.210 osób (w tym 81.505 kobiet).
W powiatowych urzędach pracy (Tabela 3) z usług poradnictwa zawodowego skorzystały ogółem 338.553 osoby (w tym 192.368 kobiet), natomiast w centrach informacji i planowania kariery zawodowej ogółem skorzystało 382.627 klientów (w tym 218.801 kobiet) - Tabela 2. Dane dotyczące usług w zakresie poradnictwa zawodowego świadczonych przez urzędy pracy w tym centra informacji i planowania kariery zawodowej w układzie województw, zamieszczone są w Tabelach 5 i 6.
Z danych zbiorczych (Tabela 1) dotyczących klientów korzystających z usług poradnictwa zawodowego w powiatowych urzędach pracy i centrach informacji i planowania kariery zawodowej wynika, że spośród wybranych kategorii bezrobotnych najliczniej reprezentowaną grupą była młodzież do 24 lat – 184.841 osób (53,1%), zamieszkali na wsi – 124.944 osoby (35,9%). Kolejną liczną grupą klientów objętych pomocą doradczą byli bezrobotni powyżej 12 m-cy – 95.328 (27,4%), natomiast 3,5% stanowili bezrobotni absolwenci, tj. 12.265 osób. Wśród osób bezrobotnych, które korzystały z usług poradnictwa zawodowego było 10.920 osób niepełnosprawnych czyli 3,1%.
Z powyższych danych wynika, że w populacji osób bezrobotnych korzystających z poradnictwa zawodowego blisko co drugi klient był w wieku do 24 lat. W przybliżeniu co trzecia osoba zgłaszająca się do doradcy zawodowego zamieszkiwała na wsi i/lub była osobą bezrobotną pozostającą bez pracy powyżej 12 miesięcy.
Większość bezrobotnych korzystających z usług poradnictwa zawodowego we wszystkich urzędach pracy legitymowała się wykształceniem policealnym i średnim zawodowym – 36,4% tj. ogółem 126.710 osób (77.793 kobiety) – Tabela 7.
Do doradcy zawodowego zgłaszają się klienci, którzy mają problemy zawodowe związane z poszukiwaniem miejsca pracy w swoim zawodzie lub chcą zmienić zawód, mają deficyty w umiejętnościach poszukiwania pracy i pragną uzupełnić kwalifikacje zawodowe w formach kursowych.
Jak wynika z analizy danych dotyczących bezrobotnych według wybranych kategorii, poziomu wykształcenia, czasu pozostawania bez pracy, z uwzględnieniem kategorii problemu zawodowego z jakim zgłaszali się do doradcy zawodowego (Tabela 7), najczęściej (48,4%) zgłaszanym problemem były trudności w znalezieniu pracy. Problem ten był zgłaszany najczęściej niezależnie od poziomu wykształcenia i czasu pozostawania bez pracy.
Na drugim miejscu (26,6%) wymieniany był przez osoby radzące się - problem doskonalenia zawodowego, który najczęściej jest związany z poszukiwaniem odpowiedniego szkolenia zawodowego, w wyniku którego uzyskane kwalifikacje, zgodne z potrzebami rynku pracy i pożądane przez pracodawców, zwiększą ich szanse na zatrudnienie. Pomocy w podjęciu decyzji zawodowej w zakresie wyboru odpowiedniego kierunku przekwalifikowania się, oczekiwały głównie osoby bezrobotne posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe, policealne i średnie zawodowe oraz ogólnokształcące (Tabela 7). Szczegółowe dane dla centrów informacji i planowania kariery zawodowej zawarte są w Tabeli 8, a dla powiatowych urzędów pracy w ...
dzas