Służebności
Ustawa wylicza pewne przykłady; umowa może ustanowić w zasadzie dowolną służebność. Ich celem jest podniesienie wartości ekonomicznej nieruchomości.
Dzielą się na:
⇨ gruntowe – przysługuje każdorazowemu właścicielowi nieruchomości władnącej na nieruchomości
⇨ osobiste – ściśle i dożywotnio związane z konkretną osobą fizyczną. służebnej
Ciążą zawsze na gruntach. Wg. orzeczenia SN mogą wyjątkowo ciążyć na lokalu, jeśli nie umniejszają jego samodzielności. Są to prawa związane z osobą fizyczną (osobiste) bądź z prawem własności gruntu (gruntowe). Uprawniony może korzystać osobiście, jak rówież za pośrednictwem innych osób (rodzina, znajomi, dzierżawca etc.)
Typy służebności:
⇨ czynne – uprawniony może korzystać z gruntu służebnego w oznaczonym zakresie
Ä umożliwiające używanie nieruchomości służebnej (eg. służebność ścieżki, służebność przejazdu, służebność budynkowa[1])
Ä umożliwiające pobieranie pożytków (eg. służebność wypasu)
⇨ bierne – obciążony musi zaniechać (;p) od określonych działań
Ä zobowiązujące do zaniechania wobec własnej nieruchomości (eg. zakaz wznoszenia budynków, służebność światła[2])
Ä zobowiązujące do zaniechania wykonywania uprawnień dot. nieruchomości władnącej (eg. zakaz emisji gazów, dźwięku etc.)
⇨ umowa – na zasadach ogólnych[3]
Ä może ją ustanowić także użytkownik wieczysty – ciąży wtedy tylko na jego użytkowaniu.
⇨ usucapio – przez wykonywanie bez upranienia przez określony czas
Ä można zasiedzieć tylko służebność czynną (z przyczyn oczywistych xD) i tylko taką, która polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia (eg. droga[4], studnia)
Ä przepisy o zasiedzeniu własności stosują się odpowiednio – przesłanki:
ü posiadanie (wykonywanie)
ü nieprzerwalność posiadania
ü termin (20 / 30 lat zależnie od bona fides począwszy od momentu rozpoczęcia korzystania)
Ä następuje ex lege, ale może być potwierdzone sądownie w celach dowodowych.
⇨ orzeczenie sądu – eg. art. 145 KC pozwala ustanowić sądownie służebność drogi koniecznej. W odróżnieniu od poprzedniego przypadku – orzeczenie ma charakter konstytutywny
⇨ decyzją administracyjną (rodzaj wywłaszczenia)
⇨ zrzeczenie się
⇨ confusio
⇨ ziszczenie się warunku rozwiązującego (eg. terminu), jeżeli taki zastrzeżono.
⇨ 10 lat niewykonywania – ale do wykreślenia służebności z księgi wieczystej wymaga potwierdzenia sądowego.
⇨ podział nieruchomości – służebność przechodzi na wszystkie działki, dla których służebność ma rację bytu. Podobnie z podziałem nieruchomości służebnej. Niepotrzebne służebności znikają bez odszkodowania
⇨ roszczenie o zniesienie:
Ä gdy służebność stała się szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna (za wynagrodzeniem)
Ä gdy służebność traci swój cel społeczno-gospodarczy
<przerobić zmianę treści, służebności osobiste i art. 145 KC !!>
[1] Ustanawiana na gruncie na który sąsiad omyłkowo wlazł z budową ;p
[2] Zakaz budowy nad określono wysokość, albo w określonej odległości od granicy działki (vide rzymskie iura luminum xD)
[3] Przede wszystkim wymóg formy aktu notarialnego ustanawiającego.
[4] Ale nie polan droga zaznaczona koleinami, ani tym bardziej – wydeptana ścieżka. Musi to być droga utwardzona (albo przynajmniej wysypana żwirem).
iness-kotek