posiadanie.doc

Posiadanie

Posiadanie – ujęte w księdze II KC[1] - więc przez niektórych uważane za prawo rzeczowe. Przepisy jednak jasno określają je jako wyłącznie stan faktyczny.

⇨           koncept germański – posiada ten, kto rzecz włada

⇨           koncept romański – posiadanie obejmuje 2 składniki:

Ä                       corpus (element obiektywny) – władanie rzeczą;

ü             

wystarczy jedno z dwojga

ü             

rzeczywiste władanie rzeczą (realne wykonywanie posiadania) – e.g. używanie.

ü              władztwo potencjalne – możliwość wykonywania posiadania

Ä                       animus (element subiektywny) – stosunek do władztwa polegający na zamiarze zatrzymania posiadania; wg. typu animus wyróżnia się:

ü              posiadaczy samoistnych – posiadacz sam siebie uważa za jedynego uprawnionego do władania rzeczą

ü              posiadaczy zależnych – sprawują władztwo na podstawie zobowiązania; dostrzega nad sobą osobę mającą prawa większe od niego.

ü              w każdej chwili możliwa jest zamiana jednego typu animus w drugi i tym samym zmienia się rodzaj posiadania.

Jedna rzecz może być w posiadaniu dwóch, a nawet więcej osób – posiadacza samoistnego (e.g. wynajmujący) i posiadacza zależnego (e.g. najemca)[2]. Nazywa się ich posiadaczami równoległymi. Nie jest to tożsame ze współposiadaniem – ci mają ten sam typ posiadania (e.g. współwłaściciele).

Podziały posiadania:

⇨           samoistne / zależne

⇨           wg. zgodności posiadania ze stanem prawnym:

Ä                       prawne

Ä                       bezprawne (e.g. złodziej xD)

⇨           wg. sposobu nabycia posiadania

Ä                       niewadliwe – posiadanie zostało nabyte prawidłowo i w 100% legalnie ;p

Ä                       wadliwe – e.g. w wyniku użycia przemocy, podstępu, kradzieź

⇨           wg. nastawienia posiadacza do rzeczy:

Ä                       w dobrej wierze (jest to stan domniemany – art. 7 KC)

Ä                       w złej wierze

Nieformalny nabywca nieruchomości – osoba, która zawarła umowę, wskutek której nabyła rzecz, a która to umowa była zawarta w niewłaściwej formie. Nabywca taki nabywał posiadanie – ale były wątpliwości w doktrynie, czy jest to posiadacz w dobrej wierze. Początkowo uznano go za takiego, ale obecnie SN utrzymuje, że wymóg aktu notarialnego dla przeniesienia własności nieruchomości jest tak podstawowy i powszechnie wiary, to niepoinformowanie się co do wymogów uznaje się za niedbalstwo i tym samym odmawia się takiemu posiadaczowi dobrej wiary.

Nabycie posiadania:

⇨           traditio corporalis – przekazanie corpus, czyli władztwa przez wydanie rzeczy (art. 348 KC). Animus przenosi się przez zawarcie umowy.

⇨           traditio longa manu (łac. – wydanie „długą ręką”) - zbywca nie wydaje samej rzeczy ale inne przedmioty, albo dokumenty dające władzę nad rzeczą (e.g. klucze, dowód składowy upoważniający do odbioru towarów)[3].

⇨          

nabycie posiadania bez wydania rzeczy

⇨           constitutum possesrium – posiadacz samoistny zbywa posiadanie samoistne na rzecz innej osoby, ale zatrzymuje posiadanie rzeczy i staje się posiadaczem zależnym, albo dzierżyciel[4].

⇨           posiadacz samoistny nie wykonuje realnego władztwa (e.g. bo je wynajął), ale zbywa posiadanie samoistne na rzecz innej osoby – nabywca staje się posiadaczem po zawiadomieniu osoby, która rzeczą włada (art. 350 KC).

⇨           traditio brevi manu (łac. krótką ręką) – sprzedaż posiadania osobie, która już wcześniej władała rzeczą. W takiej sytuacji wystarczy zawrzeć umowę i przenieść animus.

Nabycie przez dziedziczenie – wątpliwe – bo dziedziczy się prawa i obowiązki, a posiadanie jest wyłącznie stanem faktycznym. Niektórzy dopuszczają odziedziczenie posiadania, kiedy spadkobierca realnie obiera rzecz w swoje władanie. SN od 1999r. utrzymuje, że posiadania mimo wszystko podlega dziedziczeniu, ponieważ w przypadku sukcesji uniwersalnej spadkobierca wchodzi w całość stosunków spadkodawcy, a więc również w stany faktyczne.