PH-Bunsch Karol - PP 07 - Imiennik 01 - Śladami pradziada.pdf - Powiesci historyczne - majka74

BUNSCH KAROL

- IMIENNIK cz. I

-Śladem pradziada

ODNOWICIEL

ośród wielu trosk Odnowiciela polskiego królestwa nie naj-

mniejszą był syn jego pierworodny, ku czci wielkiego pradzia-

da nazwany Bolesławem. W kole najbliższych doradców

dziwiono się tym obawom księcia, gdyż trudno było wyobrazić sobie

świetniej zapowiadającego się młodzieńca. Od dziecka podbijał

wszystkie serca, a urok jego zdał się jeszcze wzrastać z wiekiem.

Wzrastały jednak i te cechy, które w końcu budziły niepokój i spra-

wiały, że książę starał się być surowszym dla syna, wbrew sercu lgną-

cemu do chłopaka. Ciężkie koleje Kazimierzowego dzieciństwa, lata

klasztornych rozmyślań i twarda praca nad odbudową dzieła wielkie-

go dziada, doznane zawody i zdrady, czyniły go wobec ludzi i życia

nieufnym, opanowanym i przewidującym.

Młodociany jego następca nie odziedziczył żadnej z tych, krwawo

zdobytych cech ojcowych. Nie cenił ludzkiego przywiązania, bo go

miał za wiele, lekceważył bogactwa, które po szczęśliwych wojnach

i dzięki mądrej gospodarce Kazimierzowej wracać zaczynały do Pol-

ski. Nie znosił żadnej przygany, natomiast poczucie własnej wagi, ce-

chujące przodków jego dopiero po latach wysiłków i doświadczeń,

płynąć się zdało już w żyłach Bolka wraz z krwią Piastową zmieszaną

?. krwią rzymskich i greckich cesarzy, ruskich i czeskich władców.

Z nią widocznie odziedziczył dumę rządców ówczesnego świata; za-

leżność wszystkich od pana zdała mu się ustalonym jak słońce, księ-

życ i gwiazdy porządkiem, którego nic zmienić nic zdoła.

Zmieniał się jednak i ten porządek, gdyż na jesiennym niebie uka-

zała się nieznana gwiazda, wlokąc za sobą rózgę świetlistą. Nie tylko

prosty lud, ale i wielmoże, a nawet oświeceńsze duchowieństwo

z trwogą patrzyło na ten niezwykły znak, który wielkie zmiany,

a nawet gniew Boży zwiastuje. Wycie psów w bezwietrzne i dziwnie

ciepłe jak na tę porę roku noce, płoszyło sen z ludzkich oczu.

Potwierdzenie przesądnej wiary niedługo dało czekać na siebie. Do

Krakowa, gdzie oczekiwano zapowiedzianego powrotu księcia z Po-

znania, dokąd pojechał odbudowywać zburzone w czasie rozruchów

i czeskiego napadu kościoły i grody, przybył goniec, wzywając Bole-

sława, by zaraz pospieszał do ojca, który zasłabł i widzieć pragnie syna.

Nic chciano wierzyć, by książę, który dopiero czterdzieści cztery la-

ta liczył, miał już opuścić swe dzieło, właśnie teraz, gdy postronne

zdarzenia otwierały państwu jaśniejsze widnokręgi. Lecz sama choro-

ba dostateczną była zgryzoty przyczyną.

- Nic płacz, Mario, męstwa ci będzie potrzeba. I ninie serca nie od-

bieraj, bo i mnie żal życia i strach, czy dobrze zdam sprawę z niego,

choć za to, com przecierpiał, wiele może mi być wybaczone.

Wychudła dłoń Kazimierza o długich palcach spoczęła pieszczotą

na jasnej głowie kobiecej, pochylonej do kolan męża siedzącego przy

płonącym kominie. Książę okryty był szubą futrzaną i drżał chwilami

jakby z zimna, choć na jasnym, wyniosłym czole świeciły drobne

kropelki potu, a piękne jeszcze, męskie, łagodne oblicze płonęło ce-

glastym rumieńcem. Znużone i bolesne oczy odwrócił od ognia i spoj-

rzał na klęczącą niewiastę.

Podniosła zapłakaną twarz i patrzyli na siebie z miłością i żalem.

Maria Dobrogniewa schodziła już z południa swego wieku, ale piękną

była jeszcze córa kijowskiego Włodzimierza, od dwudziestu lat wier-

na Kazimierzowa towarzyszka w szczęściu i niedoli. Szczęścia było

mało, niedoli więcej, a teraz choroba męża burzyła nadzieję lepszej

przyszłości.

Zrazu zdało się, że to nic groźnego. Pokładał się jeno i pokaszliwał.

Przeraziła się dopiero, gdy raz i drugi krew buchnęła mu z ust. Od

kilku dni był jakby silniejszy i dźwignął się nawet z łoża. Nadzieja

zaczęła wracać, lecz dziś wezwał małżonkę, by jej oznajmić, że zgon

czuje niedaleki.

Wiedziała, że nie zwykł pieścić się lub litować nad sobą, lecz całą

siłą uczucia odegnać chciała napierającą na nią pewność, że koniec

już nadziei szczęścia, że sama zostanie; gorzej niż sama, bo z nielet-

nimi dziećmi, niezdolnymi jeszcze objąć spuścizny po ojcu ni czoła

stawić przyczajonym wrogom, którzy raz już po śmierci nieszczęsne-

go Mieszka pokazali, że nie w smak im silne rządy Piastowiców.

Ta sama myśl gnębiła umierającego. Gdy Dobrogniewa głosem

rwącym się od łez pocieszać jęła męża, ozwał się szeptem, kładąc jej

łagodnie dłoń na ustach:

- Nie czas już na próżne słowa. Posłuchaj mnie, Mario, bo wiele

jeszcze mam ci do powiedzenia, a sił i czasu mi braknie.

Zamilkła i przytuliła rękę jego do swej twarzy. Kazimierz po chwili

milczenia przemówił:

- Nie walczyć mi z przeznaczeniem. Sami ostaniecie. Bolka usta-

nawiam następcą po sobie. Nic chcę, by jak dziad mój jednoczyć mu-

siał z powrotem rozbite państwo. Rad bym go ujrzeć jeszcze, ale wola

Boża! Może Bóg przedwczesnym zgonem karze dumę ojcowską, iżem

śmiał myśleć, że wielkiemu pradziadowi dorówna. Może i jego chce

ustrzec przed grzechem pychy. Gdyby ostawszy w pełni sił panem

uładzonego królestwa, zdołał wyzyskać owoce mojej pracy i zamęt

u sąsiadów, łacnie by mógł własnej to przypisać zasłudze. Mnie nie

dane będzie plonu zebrać, choć i klasztor i stolec książęcy po równo

uczyły mnie pokory. O niego się lękam.

Umilkł i łapał oddech z wysiłkiem. Dobrogniewa coś odrzec chcia-

ła, lecz rękę podniósł i mówił dalej:

- Nie dojrzał jeszcze, by władzę udźwignąć ni przed jej pokusami

się obronić. Ty ją za niego dźwigać musisz, póki do lat nie dojdzie.

Arcybiskup Aaron i wojewoda Michał Awdaniec radą i czynem będą

cię wspierać. Wypróbowani to i wierni druhowie, a powagę mają

w kraju, zarówno wśród ludu jak i wśród możnych.

Książę pochylił głowę i przez chwilę zdał się zasypiać. Dobrognie-

wa cicho dźwignęła się z kolan, lecz nie spal widocznie, czy też zbu-

dziło go poruszenie:

-Zaczekaj! Wypocznę - szepnął. Siedział z przymkniętymi oczy-

ma. Otworzył je i kończył:

- Każ na jutro zwołać zebranie panów z rady i wielmożów, kto nad-

ciągnął. Obawiam się już czekać, by nie było za późno, a sam wolą

swą chcę ogłosić. Lepiej byłoby, gdyby i Bolko mógł ją słyszeć, ale

sił ubywa mi szybko.

- Bolko lada dzień przybyć powinien - odparła Dobrogniewa stłu-

mionym głosem.

PH-Bunsch Karol - PP 07 - Imiennik 01 - Śladami pradziada.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: