Stolicą Emilii Romanii jest Bolonia, zamieszkała przez ok 500 tys. osób, z czego ok 1/5 stanowią studenci. W regionie znajduje się 9 prowincji (Bolonia, Ferrara, Forli-Cesena, Modena, Parma, Piacenza, Ravenna, Reggio Emilia, Rimini), w jego obrębie leży także niezalezna Republika San Marino.
Zamieszkały od czasów antycznych, od VI w.p.n.e. przez Etrusków. W IV w.p.n.e. podbity przez Celtów, następnie w III przez Rzymian i włączony do Ligurii. Cesarz August nazwał go Aemilia jako Octava Regio- ósmy region Imperium. U schyłku Imperium Rzymskiego w 402 cesarz Honoriusz przeniósł stolicę z Rzymu do Rawenny, nadając wschodniej części regionu nazwę Romania i właczając go do centrum politycznego zachodniego cesarstwa rzymskiego w ostatnich latach jego istnienia.
Lombardowie podbili jedynie część regionu, mniej więcej terytorium Modeny, Parmy, Piacenzy i Reggio, podczas gdy Bolonia i Rawenna pozostały pod władzą Cesarstwa Bizantyjskiego. Z nadejściem Franków region został powierzony Papiestwu, aby na początku wieku XI być politycznie włączonym do Państwa Kościelnego.
Kiedy ponownie odrodziło się życie komun w późnym średniowieczu, takie miasta jak Bolonia, Piacenza, Modena i Reggio cieszyły się dobrobytem, także z powodu strategicznej pozycji regionu pośród innych, czasu i wpływowych rodzin, takich jak Farnese czy d'Este. Po wielowiecznym rozdrobnieniu na księstwa i komuny region został ostatecznie zjednoczony pod nowo powstałym Królestwem Italii w 1860.
W czasie II wojny światowej Bolonia była osrodkiem oporu wobec okupacji niemieckiej, tam narodził się ruch antyfaszystowski „Czerwona Bolonia”. W 1980 ugrupowania faszystowskie wybrały tutejszy dworzec kolejowy na cel najgorszego ataku terrorystycznego w powojennym świecie. Zginęły wówczas 84 osoby.
Krajobraz tego regionu jest zróżnicowany i siega od podnóży Apeninów na południu po płaskie tereny lezącej na północy Niziny Padańskiej. Od czasów rzymskich uprawia się tu pszenice, a tutejszy przemysł i agroturystyka należą do najbardziej rozwinietych we Włoszech, zaś Emilia- Romania to jeden z najbogatszych regionów kraju.
Via Emilia prowadzi prosto, przez środek Emilii- Romanii, od Piacenzy do Rimini na wybrzeżu. Zbudowana w 187r.pne jako rzymska droga wojskowa, stanowiła część trasy, którą średniowieczni pielgrzymi podążali do Rzymu oraz fragment szlaku na wschód, do Rawenny i Wenecji.
Stolica regionu, Bolonia, znana jest głównie z bogatej kuchni i najstarszego na świecie uniwersytetu.
Potrawy charakterystyczne dla Bolonii:
l tortellini (legenda) Pewien karczmarz w dawnych czasach zobaczył przez dziurkę od klucza nagą Wenus i skopiował jej pepek. Tortellini uważane jest za potrawę typowo bolońską, ale według legendy to zdarzenie miało miejsce w Castelfranco w prowincji Modena, gdzie do tej pory w drugim tygodniu września podczas obchodów Festa di San Nicola celebruje się także powstanie tortellini. Odgrywana jest wówczas legendarna scena.
Nie powinno się mylic tortellini z romańskimi cappelletti. Różnią się one nie tylko kształtem ale i nadzieniem. Cappelletti są daniem bożonarodzeniowym.
Bolonia nazywana jest 'la grassa' ze względu na zamiłowanie mieszkańców miasta i regionu do jedzenia.
La tagliatella di Bologna
Ripieno dei tortellini di Bologna
Ragù bolognese
Lasagne verdi alla bolognese
Il friggione
Galantina di pollo (o di cappone)
Cotoletta alla bolognese
Uniwersytet w Bolonii został ufundowany w 1088; targ w bolonii
Emilia Romagna z racji swojego położenia i rolniczego charakteru jest regionem w którym wszystko kręci się wokół jedzenia. Każda prowincja produkuje coś typowego tylko dla niej.
Parma
- tu narodził się pazmezan – najsłynniejszy z włoskich serów. Do tej pory istnieje rywalizacja pomiędzy Parmą a Reggio Emilia w jego produkcji. Jest wytwarzany jedynie w ok. 950 serowniach w prowincjach Parmy, Bolonii, Reggio-Emilia, Modeny i Mantui. Ser można wytwarzać jedynie z mleka surowego, pochodzącego od krów pasionych wyłącznie trawą i sianem. Co ciekawe, produkcja Parmigiano-Reggiano dozwolona jest wyłącznie w okresie od 1 kwietnia do 11 listopada.
W zależności od stopnia dojrzałości znajdziemy go na rynku w kilku wersjach:
- dojrzewający przez okres jednego roku ser stołowy - tzw. nuovo, czyli młody,
- dojrzewający dwa lata ser gotowany i ser tarty, określanym mianem vecchio,tj. stary,
- dojrzewający trzy lata ser deserowy stavecchio - bardzo stary.
Oryginalny ser Parmigiano-Reggiano odznacza się ciemną skórką o kolorze słomy, na której wypalany jest tekst Parmigiano-Reggiano.
- inną niezmiernie ważną specjalnością parmeńską jes oczywiście Prosciutto di Parma - to surowa, lekko solona szynka wieprzowa, która swój smak zawdzięcza dojrzewaniu na powietrzu przez, mniej więcej, jeden rok. Ma dość subtelny, delikatny smak, który niektórzy określają jako „słodki”.
Produkuje się ją wyłącznie w okolicach Parmy, co więcej mięso używane do produkcji szynki musi także pochodzić z tego regionu. Prawdziwa szynka parmeńska powinna mieć znak denominazione di origine protetta i symbol książęcej korony.
W związku z tradycją kulinarną w Parmie są organizowane liczne imprezy. M.in. FESTIVAL DEL PROSCIUTTO DI PARMA pod koniec września, podczas którego oprócz tradycyjnej degustacji, licznych koncertów itp. można obejrzeć w jaki sposób powstaje szynka.
PALIO DI PARMA, SAGRE itp.
Modena
- najbardziej znanym i cenionym wyrobem modeńskim jest oczywiście ocet balsamiczny. Jest to dwukrotnie destylowane wino lokalne leżakujące 12 lat w drewnianych beczkach. Nazwa "Aceto Balsamico Tradizionale di Modena" podlega ochronie prawnej. Ocet balsamiczny jest dodatkiem do sałatek, sosów, marynat i różnych dań kuchni włoskiej, w tym nawet owoców i deserów. Charakteryzuje się ciemną barwą, gęstą konsystencją i słodkawym smakiem – z wiekiem staje się coraz ciemniejszy i gęstszy a jego cena rośnie.
- innym dosyć znanym specjałem kuchni modeńskiej jest zampone, (nazwa popularna to bollito misto), jest to faszerowana nóżka wieprzowa
- z okolic Modeny (dokładnie z jednej z winnic w Suzzara) pochodzi także jedno z najbardziej znanych i cenionych win włoskich – LAMBRUSCO
Modena jest także jednym z najbardziej uprzemysłowionych miast regionu. Swoją siedzibę mają tu takie potęgi włoskiej motoryzacji, jak: Ferrari, Maserati, Lamborghini. Znajduje to odbicie w mentalności mieszkańców prowincji, ponieważ nigdzie indziej dyskusje o samochodach, motorach i wyścigach Formuły 1 nie wzbudzają aż tak intensywnych emocji jak właśnie tutaj.
Oprócz tego na uwagę zasługuje także przemysł ceramiczny w Sassuolo, który rozwinął się na wielką skalę z dawnych tradycji istniejących na tym terenie.
Ważniejsze święta:
- tradycje motoryzacyjne i gastronomiczne prowincji łączą ze sobą różne wystawy zabytkowych samochodów i motorów połączone z degustacja tradycyjnych wyrobów i potraw. Np. targi motoryzacyjne w Modenie, wystawy w Spilamberto,
- FESTA DI SAN NICOLA E SAGRA DEL TORTELLINO w Castelfranco Emilia. Castelfranco Emilia ogni anno celebra la bontà e la genuinità dei suoi tortellini. Nel periodo della Sagra del Tortellino, precisamente la seconda settimana di settembre si svolge anche la Festa di San Nicola. oltre a poter assaggiare i buonissimi tortellini preparati a mano si può assistere anche alla rievocazione della loro nascita. Drugi weekend września.
- bardzo ciekawe wydarzenie folklorystyczne odbywa się co roku w „tłusty czwartek” w samej Modenie. Do miasta przyjeżdża rodzina Pavironica, w zabytkowym powozie zaprzęgnietym w dwa konie. Ubrana w stroje z epoki rodzina składa się z tradycyjnej, mitologicznej maski Modeny – uosobienia typowego mieszkańca wsi z przeszłości – Sandrone („sandroun” in modenese), bardzo ubogiego lecz jednocześnie niesamowicie sprytnego, jego żony Pulonii i ich syna Sgorghiegulo. Zostają oni uroczyście powitani na stacji w Modenie przez mieszkańców miasta, a następnie udają się w karnawałowym pochodzie ulicami miasta aż do ratusza miejskiego, gdzie Sandrone pojawia się na balkonie w asyście swojej rodziny i przeprowadza z nimi rozmowę w dialekcie na temat ważnych wydarzeń ostatniego roku i lokalnych osobistości. Rozmowa ta jest bogata w komentarze na temat życia mieszczańskiego oraz w ironiczna krytykę lokalnej administracji.
Sagra tartuffo, polenta, castagna, zampone itp. festa della patata
Ferrara
Z kolei Ferrara uznawana za jedno z najpiękniejszych miast Półwyspu Apenińskiego słynie głównie ze swojego chleba i „salama da sugo”.
- Typowy chleb z Ferrary został uznany przez Wspólnotę Europejską jako produkt I.G.P. (Identificazione Geografica Protetta), czyli jako element stanowiący o tożsamości geograficznej regionu i będący pod ochroną. Słynny rodzaj chleba z Ferrary o nazwie coppia ("ciupeta") składa się z części środkowej zwanej supłem (nodo) lub wstążką (‘grop’), z której odchodzą dwie odnogi w kształcie warkoczy (‘curnit’). O chrupiącej skorupce, miękki w środku, przyprawiony bądź też kompletnie bez tłuszczu, chleb z Ferrary jest dumą kuchni włoskiej i jest uznawany za najlepszy chleb na świecie.
- Kiełbasa typu Salama da Sugo, nazywana ‘la salamina’, jest według tradycji daniem odświętnym. Jest to mieszanka mięsa wieprzowego, przyprawiona ziołami i czerwonym winem, niekiedy dodatkowo wzmocniona słodkim winem z Sycylii Marsala bądź Brandy, salama nabiera charakterystycznego i trudnego do pomylenia smaku po długim okresie przechowywania, podczas którego suszy się w swojej okrągłej powłoce, zawieszona pod sufitem lub w popiele, zawsze w miejscu świeżym, przewietrzonym i zacienionym. Salama podawana jest na gorąco, miękka i przyprawiona swoim wywarem. Książęcy ród d'Este przypisywał jej właściwości afrodyzjaku.
Ród d'Este faworyzował Żydów i dlatego Ferrara jest do dzisiaj znanym ośrodkiem żydowskich obyczajów i żydowskiej kuchni.
W Ferrarze organizowane jest najstarsze włoskie Palio, którego początki sięgają 1259roku. W przeciwieństwie do innych mu podobnych imprez w Palio di Ferrara chodzi bardziej o zabawę niż walkę i rywalizację. Udział w wyścigu biorą ubrani w tradycyjne kostiumy mieszkańcy miasta. Każda contrada ma swoje barwy. Imprezy trwają od marca aż do końca mają, w tym sam wyścig odbywa się w ostatnią niedzielę obchodów.
Rawenna
Miasto i prowincja słynie głównie z tego, że przez długi czas była miastem rezydencjalnym cesarzy zachodniorzymskich. Bizantyjskie świadectwo można odnaleźć w słynnych mozaikach raweńskich.
Oprócz tego w Rawennie znajduje się także grób Dantego, którego prochy zostały odmówione jego miastu rodzinnemu – Florencji.
- w okolicach Rawenny uprawia się ryż wysokogatunkowy. Prowincja wiedzie też prymat w sadownictwie, głównie w uprawie brzoskwiń.
Forli i Romania
- chyba najsłynniejszym daniem romańskim jest piadina - podawany na ciepło cienki placek z pszennej mąki z nadzieniem. Piadinę napełnia się praktycznie dowolnym farszem, najczęściej są to: sos pomidorowy, ser (np. squacquerone czy mozzarella), mięso lub wędlina (kiełbasa, salami, pieczona wieprzowina - porchetta), grzyby, rukola, szpinak, ale także czekolada bądź konfitura.
Tradycyjne piadiny wypiekano na terakotowych talerzach, zwanych teggia, stawianych na ogniu. Dziś powszechnie używa się grilla.
Piadiny przygotowuje się i sprzedaje w niedużych budkach - piadineriach. W Polsce Piadina dostępna jest od początku maja 2008 roku w wagonach WARS.
Z miasta Forlimpopoli pochodzą dwie główne postacie w mitologii Romanii: bandyta Passatore (Stefano Pelloni) i gastronom, król kucharzy Pellegrino Artusi – nazywany ojcem kuchni włoskiej.
Segavecchia – obchodzona w Forlimpopoli w okresie Quaresimy – coś w rodzaju polskiej Marzanny – wielka kukła wyobrażająca starą kobietę; kat przecina ją na pół, wypełniona jest słodyczami.
Mieszkańcy Romanii stawiają sobie za punkt honoru gościnność. W Bernitoro wzniesiono nawet jej pomnik „kolumnę gościnności”, wierną kopię tej, która stała tu w średniowieczu. Kto przybywał do miasta, przywiązywał osła do jednego z żelaznych ogniw zwisających z kolumny i rodzina, na którą przypadało owo ogniwo była zobowiązana go ugościć.
Znani ludzie:
Pavarotti (Modena)
Antonioni i Bassani (Ferrara)
Fellini (Rimini)
Italianistyka