1.Rozprawka-wiad. ogólne.doc

Poziom rozszerzony

Rozprawka

Rozprawka to forma wypowiedzi pisemnej, której celem jest uzasadnienie słuszności lub bezpodstawności jakiejś opinii.

Typy rozprawek

W ięzvku angielskim wyróżnia sie zazwyczaj trzy typy rozprawek:

For and against essays

Są to wypowiedzi, w których przedstawiamy argumenty za pewną ideą i przeciw niej lub w których prezentujemy zalety i wady jakiegoś sposobu postępowania, zjawiska, postawy itp. Każdy prezentowany argument w tego typu wypowiedzi musi być właściwie umotywowany, a opinia autora może być przedstawiona dopiero w zakończeniu. Zakończenie jednak może być tylko podsumowaniem przedstawionej argumentacji, bez jednoznacznego rozstrzygnięcia, czy autor jest za, czy przeciw jakiejś idei.

Opinion essays

Są to szkice pisemne, w których autor przedstawia swoje poglądy odnośnie określonego problemu, wyjaśniając i uzasadniając swe stanowisko. W wypracowaniach tego rodzaju sądy przeciwstawne tezie bronionej w eseju przedstawiane są na ogół w części poprzedzającej zakończenie. Stanowisko prezentowane przez autora jest zawarte we wstępie wypraco­wania, a następnie powtórzone w ostatnim akapicie, podsumowującym wypowiedź.

Essays suggesting solutions to problems

Komentarz

Są to wypowiedzi, w których autor analizuje problemy związane z określo­nym zagadnieniem, proponując ich możliwe rozwiązanie.

Na egzaminie maturalnym należy spodziewać się tematów rozpra­wek typu for and against oraz opinion essays i na ich omówieniu skupimy się w dalszej części roz­działu.

Ocena treści rozprawki obejmuje

•                  zgodność wypowiedzi z tematem,

•                  sformułowanie przez piszącego tezy/antytezy stosownej do podanego tematu.

•                  adekwatne omówienie tematu w oparciu o trafnie dobrane argumenty „za* i „przeciw" (z ewentualnym uwzględnieniem odniesienia do realiów kultury angielskiego obszaru językowego, jeśli wymaga tego temat*),

•                  zakończenie właściwym podsumowaniem.

Oznacza to, że maksymalną liczbę punktów, czyli 5, można otrzymać za wywód, który w logiczny i przekonujący sposób prowadzi do wniosku, który autor formułuje w wypracowaniu.

Ocena kompozycji i poprawności językowej

Wymogi odnoszące się do kompozycji i poprawności językowej są takie same dla wszystkich tekstów przewidzianych na egzaminie maturalnym i zostały omówione w punkcie III Wprowadzenia: „Szczegółowa punktacja i kryteria oceny wypracowań* -str. 162,163).

Teza i antyteza

•  Zasadniczy wniosek wypływający z podanych przez piszącego przesłanek to teza, jeśli piszący zgadza się z myślą sformułowaną w temacie, lub antyteza, jeśli stanowisko piszącego jest odmienne.

•  W przypadku rozprawek typu „za i przeciw", ostateczny wniosek może być wyważonym podsumowaniem - wtedy piszący nie popiera ani nie odrzuca jednoznacznie słuszności jakiejś myśli, uznając, że szala argumentów „pro" i „kontra" nie przechyla się w żadną stronę.

•  W wypracowaniach typu opinion essays, teza lub antyteza znajduje się we wstępie i podsumowaniu, i chociaż autor włącza w wywód argument (lub argumenty) przeciwstawne swojej opinii, tok całego rozumowania musi dowodzić słuszności stanowiska prezentowanego przez piszącego.

Schemat rozprawki

Wskazówki

Wstęp

powinien stanowić ogólne wprowadzenie do tematu.

Rozwinięcie

ma zawierać omówienie i uzasadnienie tematu, logicznie podbudowane odpowiednią argumentacją.

Zakończenie

to ogólne zamknięcie wywodu, często prezentujące osobisty stosunek autora do omawianych kwestii.

Charakterystyczne cechy stylu formalnego

•              dłuższe zdania złożone, połączone spójnikami występującymi zazwyczaj w teks­
tach pisanych,

np. furthermore, thus, however, additionally

•              unikanie formułowania zdań z podmiotem / czy we i zastąpienie ich zdaniami
z użyciem strony biernej,

np. zamiast I believe

możemy napisać it is believed zamiast we often assume that możemy napisać

it is often assumed that

•              konstrukcje bezosobowe,

np. it is a common view that...

•              zaawansowane słownictwo,

np. unprecedented increase, contentious issue

•              pełne (nieskrócone) formy orzeczenia,

np. Most people do not suport the view that...

•              wyeliminowanie kolokwialnego słownictwa i wyrażeń idiomatycznych (stąd
mniejsza częstotliwość użycia phrasal verbs typowych dla języka potocznego.)

Przystępując do pisania rozpra­wki, warto uwzględnić następu­jące wskazówki:

•  prezentowane myśli powinny być przedstawione jasno i po­parte odpowiednimi wyjaśnie­niami, argumentami lub przy­kładami,

•  pytania retoryczne i cytaty wzbogacają wypowiedź i czy­...