7. List prywatny
W liście prywatnym pisze się do znajomych, przyjaciół, rodziny o tym, co nowego wydarzyło się w naszym życiu; o naszych radościach i troskach, o dniu powszednim i świętach, wydarzeniach zwyczajnych i nadzwyczajnych. W języku angielskim obowiązuje nieco inny układ listu niż w języku polskim. W prawym górnym rogu umieszcza się adres nadawcy, a pod nim datę. List jest podzielony na części tworzące logiczne całości, inaczej ustępy lub akapity (ang. paragraphs). Każdy nowy akapit powinien zaczynać się od wcięcia.
List prywatny piszemy w stylu nieformalnym, używamy prostego słownictwa, kolokwialnych zwrotów, czasowników złożonych, idiomów, stosujemy skróty, np. can't, don't, I'm, I'll.
Listy mogą być pisane w różnym celu. Piszemy, żeby podzielić się nowinami, zaprosić kogoś, przyjąć lub odrzucić zaproszenie, z prośbą o radę, żeby udzielić rady, z prośbą o informację, żeby udzielić żądanej informacji, z podziękowaniami, z przeprosinami, z gratulacjami, z prośbą o przysługę, itd. W każdym rodzaju listu użyjemy innych zwrotów we wstępie, gdzie wyjaśniamy powód, dla którego piszemy, w zakończeniu będącym podsumowaniem całego listu, jak również w treści właściwej listu.
Ponieważ w listach wachlarz możliwych do podjęcia tematów jest nieograniczony, przy ich pisaniu wykorzystuje się elementy różnych form literackich/pisarskich: opisu (np. gdy opisujemy nowe mieszkanie), opowiadania (gdy opowiadamy, co nam się przydarzyło), rozprawki (gdy argumentujemy za lub przeciw jakiejś kwestii), recenzji (gdy zdajemy relację z przeżytego wydarzenia kulturalnego) itp.
Przykład 1.
Poniżej znajdziesz najbardziej rozpowszechniony rodzaj listu, czyli list z wakacji, przedstawiony tutaj jako przykładowa realizacja zadania maturalnego. Przeczytaj go uważnie i spróbuj odpowiedzieć na następujące pytania:
1. Czy autor listu uwzględnił wszystkie wskazówki dotyczące treści?
2. Czy forma listu jest właściwa: czy język odpowiada stylowi nieformalnemu*, czy list jest podzielony na logiczne całości, czy jest spójny, czy zachowany został limit słów?
3. Czy w liście użyto różnorodnych struktur gramatycznych i bogatego słownictwa?
4. Czy zastosowano właściwe struktury gramatyczne, czy nie ma błędów językowych?
Przebywasz na wakacjach z rodziną. Napisz list do przyjaciela ze Szwajcarii.
• Zaznacz, w jakiej miejscowości odpoczywasz i określ rodzaj zakwaterowania, z jakiego korzystasz.
• Wspomnij, gdzie jesteś w momencie pisania listu oraz co robią pozostali członkowie Twojej rodziny.
• Nadmień, jak spędzacie czas wieczorami i jakie lokalne specjalności kulinarne polubiłeś/polubiłaś.
• Podziel się swoimi obserwacjami dotyczącymi przyrody i mieszkańców regionu, który odwiedzasz.
Pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej formy listu. Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Długość listu powinna wynosić od 120 do 150 słów. Oceniana jest umiejętność pełnego przekazu informacji (4 punkty), forma (2 punkty), poprawność językowa (2 punkty) oraz bogactwo językowe (2 punkty).
Wskazówki
Jeśli w życiu codziennym masz problem z pisaniem listów, bo nie wiesz o czym pisać, zadanie maturalne może Ci się wydać łatwe i przyjemne. W zadaniu znajdziesz opis sytuacji, z którego jasno będzie wynikać, jakiego rodzaju list należy napisać oraz, w punktach, wskazówki dotyczące treści listu. Pisząc list jako zadanie maturalne musisz pamiętać, żeby: •zawrzeć wszystkie informacje
podane w temacie w zrozumiały
sposób,
• zastosować formę zgodną z treścią, tworząc tekst spójny, logiczny, którego objętość nie przekroczy podanych granic +/-10%
• użyć zróżnicowanego słownictwa i struktur gramatycznych,
• zachować poprawność językową.
Komentarz
Ze względu na fakt, że pisanie listu prywatnego w czasie egzaminu jest sztuczną sytuacją, w adnotacji do każdego zadania maturalnego tego typu znajdziesz uwagę: Nie umieszczaj żadnych adresów. Podpisz się jako XYZ. Jest to zrobione po to, abyś nie musiał tracić czasu na wymyślanie fikcyjnych danych. Podobnie umieszczenie daty w Twoim liście będącym realizacją zadania maturalnego jest opcjonalne. Jeśli pominiesz datę, nie liczy się to jako błąd.
Ocena kryterialna
Uwaga! Na egzaminie maturalnym spotkasz się z tzw. poleceniami dwuczłonowymi. Zauważ, że dwuczłonowe polecenia, na których opiera się egzamin maturalny, nie zawsze będą realizowane w jednym akapicie.
...
rufi6