Przepuklina brzuszna (Hernia abdominalis) jest nieprawidłowym uwypukleniem błony otrzewnej poza anatomiczne granice jamy brzusznej.
Inaczej mówiąc, przepukliną brzuszną nazywamy przemieszczenie się pod skórę, poprzez otwory wrodzone lub nabyte, części narządów jamy brzusznej.
Części składowe przepukliny – w każdej przepuklinie można wyróżnić :
1. wrota przepukliny
- jest to pierścień w powłokach, przez który przepuklina przechodzi przez warstwę mięśniowo – rozcięgnową
- pierwotnie było to miejsce obniżonego oporu, w które wcisnęła się otrzewna, później jako odczyn na długotrwałe bodźce mechaniczne wytwarza się mocny pierścień łącznotkankowy;
2. kanał przepukliny
- uchyłek otrzewnej toruje sobie drogę między tkankami, wytwarzając kanał kończący się rozszerzeniem w wiotkiej tkance podskórnej;
3. worek przepuklinowy
- jest to błona otrzewnej zgrubiała pod wpływem bodźców mechanicznych;
4. zawartość przepukliny
- stanowią różne narządy jamy brzusznej, najczęściej sieć większa lub jelito cienkie.
Rodzaje przepuklin :
1. Pachwinowa – Hernia inguinalis
2. Udowa – Hernia femoralis
3. Mosznowa – Hernia scrotalis
4. Pępkowa – Hernia umbilicalis
5. Kresy białej – Hernia lineae albae
6. Rozworu przełykowego – Hernia hiatus oesophagi
7. W bliźnie pooperacyjnej – Hernia in cicatrix post..., Hernia ventralis
8. Uwięźnięta – Hernia incarcerata
9. Nawrotowa – Hernia recidivans
Czynniki ryzyka rozwoju przepuklin mogą być następujące :
· duża nadwaga,
· ciężka praca fizyczna polegająca na podnoszeniu i dźwiganiu ciężarów,
· przewlekłe zaparcia i choroby, którym towarzyszy uporczywy kaszel,
· trudności w oddawaniu moczu u mężczyzn z przerostem prostaty,
· ciąża,
Objawy kliniczne :
1. mogą nie występować żadne dolegliwości;
2. czasami chorzy podają bóle, uczucie ciążenia lub pieczenia w okolicy przepukliny, zwłaszcza w czasie kaszlu lub po wysiłku fizycznym;
3. wyraźne objawy kliniczne, groźne dla życia chorego, występują w chwili uwięźnięcia przepukliny, które polega na tym, że:
jelito ulega takiemu zakleszczeniu w przepuklinie, iż zostaje przerwany pasaż treści jelitowej oraz upośledzone zostaje ukrwienie jelita, co prowadzi do jego martwicy;
uwięźnięcie przepukliny przejawia się gwałtownymi objawami miejscowymi i ogólnymi :
- żywo bolesne uwypuklenie
- falowe bóle brzucha
- wymioty
- wzdęcie brzucha
- zatrzymanie gazów i stolca
- przyspieszone tętno
- hiperleukocytoza
- objawy wstrząsu
Jeżeli u pacjenta powstała przepuklina to jest zupełnie pewne, że sama nie zniknie.
Wręcz przeciwnie – będzie się powiększać, a dolegliwości z nią związane będą się nasilać.
Największe niebezpieczeństwo stanowią powikłania.
Zawartość przepukliny najczęściej stanowią jelita.
Jeżeli wrota przepukliny są szerokie to jelita mogą swobodnie się poruszać w worku przepuklinowym.
Taką zawartość przepukliny można zawsze wepchnąć do brzucha (przepuklina odprowadzalna).
Z czasem w przepuklinie i jej okolicach zaczynają powstawać zrosty i mimo zastosowania ucisku nie można już jej zawartości odprowadzić do jamy brzusznej (przepuklina nieodprowadzalna).
Jednak nawet w takiej przepuklinie przesuwanie pokarmu w jelitach jest niezaburzone.
Największe niebezpieczeństwo powstaje wtedy, gdy na skutek ucisku jelit we wrotach dochodzi do zatrzymania pasażu jelitowego, czyli niedrożności mechanicznej, a następnie martwicy i przedziurawienia jelita (przepuklina uwięźnięta oraz zadzierzgnięta).
W takiej sytuacji chorego może uratować tylko szybko przeprowadzony zabieg operacyjny.
Zwlekanie z operacją zawsze prowadzi do śmierci.
Leczenie przepuklin jest wyłącznie operacyjne.
W przypadkach przepuklin odprowadzalnych zabieg przeprowadza się w trybie planowym, w przypadkach przepuklin uwięźniętych – w trybie nagłym.
Zabieg operacyjny polega na usunięciu worka przepuklinowego, odprowadzeniu jego zawartości do jamy brzusznej i zamknięciu wrót przepukliny.
Nieodpowiednie zaopatrzenie wrót przepukliny i nieprzestrzeganie zaleceń pooperacyjnych grozi powstaniem przepukliny nawrotowej.
Przygotowanie do zabiegu w trybie planowym :
1. rutynowe
2. zwrócenie szczególnej uwagi na przeciwwskazania ze strony układu oddechowego
3. prowadzenie gimnastyki wzmacniającej mięśnie brzucha
4. uregulowanie wypróżnień
Postępowanie z chorym w okresie pooperacyjnym :
2. chorego bezpośrednio po zabiegu układamy na plecach z kończynami dolnymi zgiętymi w kolanach aby zmniejszyć napięcie powłok brzusznych (z wyjątkiem chorych operowanych w znieczuleniu zewnątrzoponowym, których układamy płasko na plecach na 24 godz.)
3. pouczenie chorego aby nie napinał mięśni brzucha i nie wykonywał gwałtownych ruchów
4. nauczenie pacjenta prawidłowego wstawania z łóżka bez nadmiernego napinania mięśni brzucha
5. pouczenie pacjenta o konieczności przytrzymywania rany podczas kaszlu i kichania
6. szczególną uwagę zwracamy na oddanie moczu po zabiegu, gdyż chorzy często mają trudności z oddaniem moczu ze względu na miejsce operacji i rodzaj znieczulenia
7. po operacji przepukliny mosznowej stosujemy suspensorium lub obcisłe slipy
8. przez kilka miesięcy po operacji chory powinien unikać nadmiernego wysiłku fizycznego i dźwigania.
·
kizimizi78