ab imo pectore - z całym sercem - Juliusz Cezar ab love principium - poczštek od Jowisza (zaczynać od osoby lub sprawy najważniejszej) - Wergiliusz, Eklogi absens, carens - nieobecny traci (nieobecny sam sobie szkodzi) absentem laedit, qui cum ebrio litigat - kto rozmawia z pijanymi rani niepijšcych acta est fabula - historia się dokonała adeat invito ne quis discedere amore - nie miej odchodzić, gdy spotka Cię odmowa miłoci ad futuram rei memoriam - na przyszłš rzeczy pamištkę ad Kalendas Graecas - do greckich kalend (odkładanie czego na termin nieokrelony, nigdy - greckie kalendy nie istniały) - Swetoniusz, Boski August ad multos annos - wielu lat (życzenie długiego życia) ad patres - do ojców (umrzeć; wybrać się na tamten wiat) ad perpetuam rei memoriam - na wiecznš rzeczy pamištkę adulescentia est tempus discendi, sed nulla aetas sera est ad discendum - młodoć jest czasem uczenia się, lecz żaden wiek nie jest na to za póny (nigdy nie jest na to za póno) ad venerem quicumque voles attingere suam, si modo duraris, praemia digna feres! - ktokolwiek zechce dotknšć przedmiotu swej miłoci, jeżeli tylko wytrwa, otrzyma należnš nagrodę - Owidiusz aegroto dum anima est, spes est - jak długo chory jest w dobrej formie, tak długo pozostaje nadzieja aequam memento rebus in arduis servare mentem - pamiętaj o zachowaniu równowagi w trudnej sytuacji - Horacy, Pieni aequitas sequitur legem - sprawiedliwoć idzie za prawem age quod agis - rób co robisz (jak już co robisz, rób to dobrze) alea iacta est - kostka została rzucona (gra się rozpoczęła, - słowa, które miał wypowiedzieć 10 stycznia 49 r. p.n.e. J. Cezar przekraczajšc Rubikon i wbrew rozkazom senatu rozpoczynajšc wojnę domowš; wyrażenie oznaczajšce miałš i nieodwołalnš decyzję - Swetoniusz, Boski Juliusz aliena vitia in oculis habemus, a tergo nostra - cudze winy mamy na oku, własne za plecami alitur vitium vivitque tegendo - wada żywi się i wzrasta w ukryciu alter alterum docet - jeden drugiego uczy alteri vivas oportet, si tibi vis vivere - trzeba by żył dla innych, jeżeli chcesz żyć (z pożytkiem) dla siebie - Seneka amantes amantes - zakochani obłškani amare humanum est, humanum ignoscere est - ludzkš rzeczš jest kochać, ludzkš rzeczš jest przebaczać amici, diem perdidi - przyjaciele, straciłem dzień - słowa cesarza Tytusa, który uwiadomił sobie, że w tym dniu nie spełnił żadneo dobrego uczynku - Swetoniusz, Boski Tytus amicitia inter pocula contracta plerumquae vitrera est - przyjań zawarta przy kieliszku często kruchš jest amicus certus in re incerta cernitur - przyjaciela pewnego poznaje się w niepewnej sytuacji (biedzie) - Enniusz, Hecuba. amicus res secundae parant, res adversae prabant - rzeczy pomylne przyjaciół przycišgajš, niepomylne ich sprawdzajš amicus verus rara avis est - prawdziwy przyjaciel jest jak rzadki ptak amicus vitae medicamentum - przyjaciel jest życia lekarstwem - Cyceron amor fati - miłoć przeznaczenia amor patriae nostra lex - miłoć do Ojczyzny naszym prawem amor vincit omnia - miłoć zwycięża wszystko anguis in herba - wšż w trawie (ukryte niebezpieczeństwo; uwaga! - niebezpieczeństwo) - Wergiliusz, Eklogi animam debet - winien jest swš duszę (zadłużony po uszy) anima vilis - podła dusza; nędzna istota ardua prima via est - pierwsza droga jest (zawsze) stroma (trudna) arrectis auribus - z nastawionymi uszami ars amandi - sztuka kochania ars est celare artem - sztuka polega na ukryciu (wysiłków) sztuki ars longa, vita brevis - sztuka jest długa a życie krótkie ars non habet osorem nisi ignorantem - sztuka nie ma wrogów oprócz ignorantów artificem commendat opus - dzieło zachwala mistrza asinus ad lyram - osioł przy lirze (pasuje jak wół do karety) audaces fortuna iuvat - miałym szczęcie sprzyja - Wergiliusz, Eneida audi multa, dic pauca! - słuchaj dużo, mów mało! audi, vide, sile! - słuchaj, patrz, milcz! audiatur et altera pars - trzeba wysłuchać i drugiej (przeciwnej) strony (w sporze, procesie etc.) - starożytna zasada prawna przytoczona przez Senekę w tragedii Medea aurea mediocritas - złoty rodek, najlepsza droga pomiędzy skrajnymi sytuacjami - Horacy, Pieni ave, Caesar, morituri te salutant - witaj Cezarze, majšcy umrzeć pozdrawiajš cię (słowa, którymi gladiatorzy rzymscy pozdrawiali Cezara wkraczajšc na arenę) balbus melius balbi verba cognoscit - jškała jškałę lepiej zrozumie balnea, vina, venus corrumpunt corpora nostra, sed vitam feciunt balnea, vina, venus - kšpiele, wino i miłoć niszczš nasze ciała, lecz to one sprawiajš, że żyjemy! barba crescit, caput nescit - broda ronie, rozumu nie przybywa (broda nikogo mędrcem nie czyni) barba non facit philosophum - broda nie czyni nikogo filozofem barbam video, sed philosophum non video - brodę widzę, filozofa nie (mšdry z pozoru) barbarus hic ego sum, qui non intellegor ulli - tu jestem barbarzyńcš, którego nikt nie zrozumie - Owidiusz beata est vita non quae secundum voluptatem est sed secundum naturam - szczęliwe życie to nie jest życie stosujšce się do wymogów rozkoszy, lecz życie przebiegajšce zgodnie z naturš beate vivere est honeste vivere - żyć szczęliwie znaczy żyć uczciwie beatius est magis dare quam accipere - przyjemniej jest dawać niż przyjmować beatus qui tenet - szczęliwy kto trzyma (ma) bella gerant fortes, tu, Pari, semper ama! - niech mężni prowadzš wojny, ty, Parysie, kochaj niezmiennie! - Owidiusz bella res est morte sua mori - pięknš rzeczš jest umrzeć swojš własnš mierciš belli causae (stant) - przyczyny wojny (sš mocne) bellum nec timendum, nec provocandum - nie trzeba ani bać się wojny, ani jej prowokować bellum omnium contra /in/omnes - wojna wszystkich przeciw wszystkim bellum, pax rursum (in amore) - wojna, za chwilę znowu pokój (w miłoci) bene diagnoscitur - to co dobrze zdiagnozowane, może być dobrze uleczone bene meritus - dobrze zasłużony bis dat, qui cito dat - dwa razy daje, kto szybko daje bis repetita non placent - powtórki nie sš mile widziane - Horacy, Ars Poetica 365 bona valetudo melior est quam maximae divitiae - dobre zdrowie jest więcej warte niż największy majštek boni semper beati - dobrzy (ludzie) zawsze szczęliwi - Cyceron bono domino quot servi tot amici, malo domino quot servi tot inimici - dobremu panu ilu niewolników tylu przyjaciół, złemu panu ilu niewolników tylu nieprzyjaciół caeca invidia est - zazdroć jest lepa Cael(um) ipsum petimus (stultita) - głupotš naszš sięgamy do niebios (zenitu) Caesar non supra grammaticos - Cezar nie jest nad gramatykami (Cezar nie jest autorytetem dla gramatyków) - Kasjusz Dion caesarem stantem mori decet - cesarzowi przystoi umrzeć, stojšc calamitas virtutis occasio est - nieszczęcie jest okazjš do wykazania męstwa - Seneka calamitosus est animus futuri anxius et ante miserias miser - nieszczęsna jest dusza pełna trosk o przyszłoć i nieszczęliwa już przed nadejciem zgryzoty calcat iacentem vulgus - pospólstwo kopie leżšcego calvitum non est vitium, sed prudentiae indicium - łysina to nie ułomnoć, lecz oznaka mšdroci camelum videbis saltantem - zobacz tańczšcego wielbłšda (usłysz bujdy) captatio benevolentiae - zjednywanie sobie względów, życzliwoci carpe diem - chwytaj dzień (korzystaj z każdego dnia, nie marnuj mijajšcych chwil) - Horacy, Pieni carpent tua poma nepotes - owoce twojej pracy będš zbierać wnuki - Wergiliusz, Eklogi carum est, quod rarum est - drogie jest to co rzadkie cave canem - strzeż się psa; uwaga, pies (napis spotykany na mozaikowych posadzkach w przedsionku domów rzymskich) cave me domine ab amico, ab inimico vero me ipse cavebo - strzeż mnie panie przed przyjaciółmi, z nieprzyjaciółmi sam dam sobie radę caveant consules (ne quid detrimenti respublica capiat) - niech konsulowie czuwajš (aby rzeczpospolita nie doznała żadnego usczerbku); - pierwsze słowa formuły, którš senat rzymski nadawał konsulom władzę dyktatorskš w momentach krytycznych dla państwa cave ne cadas - strzeż się, aby nie upadł cedant arma togae - niech oręż ustšpi przed togš (niech władza wojskowa ustšpi przed władzš cywilnš, niech nastanie pokój) - Cycero, O powinnociach cernutur in agendo virutes - w działaniu rozpoznajemy cnoty certum est, quia impossibile est - jest pewne, ponieważ jest niemożliwe ceterum censeo Carthaginem delendam esse - poza tym uważam, że Kartaginę należy zniszczyć - słowa Katona, którymi kończył wszystkie swoje przemówienia w senacie cessante causa, cessat effectus - gdy znika przyczyna znika skutek charta non erubescit - papier się nie rumieni (papier jest cierpliwy, można pisać wszystko) cibi condimentum est fames - głód jest przyprawš dla każdego posiłku cogitationis poenam nemo patitur - nikt nie ponosi odpowiedzialnoci za swoje myli cognosce te ipsum - poznaj samego siebie concordia civium murus urbium - zgoda mieszkańców murem miasta concordia domi, foris pax - zgoda w domu, pokój na zewnštrz concordia res parvae crescunt, discordia vel maximae dilabuntur - zgodš małe rzeczy wzrastajš, niezgodš choćby największe się rozpadajš - Sallustius, Bellum Iugurthinum conscientia mille testes est - sumienie jest tysišcem wiadków consensus facit legem - zgoda tworzy prawo consuetudo est altera natura - przyzwyczajenie jest drugš naturš - Cycero, De finibus contraria contrariis curantur - przeciwne leczy się przeciwnym (zasada medycyny klasycznej) contra spem spero - wbrew obawom mam nadzieję contra vim mortis non est medicamen in hortis - nie ma zioła na potęgę mierci contra vim non valet ius - prawo jest bezsilne wobec przemocy crede, quod habes, et habes - wierz, że masz, a będziesz miał credo, quia absurdum - wierzę, bo to jest niedorzecznoć (wierzę, bo tego nie da się zrozumieć) - parafraza z dzieła Tertuliana, De carne Christi crescit sub pondere virtus - przeladowana cnota r...
kabuzz89