MPTP (metylofenylotetrahydropirydyna)
- modelowa substancja wywołująca parkinsonizm (p.o., i.v., wziewnie)
- wybiórczo uszkadza neurony dopaminergiczne części zbitej istoty czarnej (SNPC)
- symetryczny parkinsonizm z dobrą odpowiedzią na leczenie dopaminoergiczne
- narażeni pracownicy laboratoriów chemicznych (najczęściej występuje u narkomanów i.v.)
„Encefalopatia bokserów” (punch drunk, przewlekła encefalopatia pourazowa)
- wtórny parkinsonizm pourazowy
- sumowanie się następstw wielokrotnych powtarzających się mikrourazów; rola pojedynczego urazu, nawet dużego, wątpliwa
- objawy po średnio 16 latach kariery bokserskiej
- zespół parkinsonowski z towarzyszącym drżeniem, ataksją i czasem zaburzeniami funkcji poznawczych
- dystonia ogniskowa pojawiająca się tylko podczas wykonywania jednej, określonej czynności
- kurcz pisarski
- kurcz muzyków
- nagłe zmiany dyżurów w pracy (lekarze, pielęgniarki, policjanci, strażacy)
- szybkie zmiany stref czasowych (jet lag syndrome, piloci, dyplomaci)
- najczęściej skrócenie czasu snu, przebudzenia, szybkie pojawianie się fazy REM po zaśnięciu
Narażenie na ołów (Pb)
- górnictwo rud, wytop Pb z rud, spawanie
- (benzyna z Pb) – kierowcy, pracownicy stacji benzynowych
- gł. narażenie przewlekłe (encefalopatia, neuropatia obwodowa, zespół SLA- podobny)
Narażenie na rtęć (Hg)
- produkcja termometrów i urządzeń pomiarowych, gabinety dentystyczne (amalgamat rtęciowy), wyrób kapeluszy pilśniowych („zespół szalonego kapelusznika”)
- (encefalopatia z otępieniem, neuropatia, drżenie)
Narażenie na arsen (As)
- gł. hutnictwo miedzi; pestycydy, barwniki
- przewlekłe- gł.neuropatia
Mangan (Mn)
- górnicy wydobywający rudy Mn (odkrył Cotzias)
- encefalopatia toxyczna z parkinsonizmem
Glin (Al)
- „porażenie wytapiaczy” – neuropatia, ataxia, drżenie, zaburzenia poznawcze
- rolnicy (pestycydy – malation, paration)
- żołnierze (gazy bojowe – tabun, sarin, soman)
CS2 (przemysł tekstylny i gumowy, prezerwatywy)
- parkinsonizm, dział. aterogenne
„Zespół malarza” (?) - (przewlekłe narażenie na rozpuszczalniki organiczne)
- wątpilwy (zmęczenie, drażliwość, zaburz. pamięci, obniżony nastrój)
CO (gazownie, koksownie, huty, mechanicy samochodowi, kierowcy)
- narażenie przewlekłe – parkinsonizm
- mielopatia wywołana NO – u stomatologów (źle wentylowane gabinety)
- przypomina zwyrodnienie powrózkowe RK w niedoborze B12
Neuromanta