TROCHĘ SŁOWNICTWA.docx

Charakterystyka to, najprościej mówiąc, opis jakiejś osoby. Może to być: postać fikcyjna, bohater literacki lub filmowy, osoba realnie istniejąca (nasz przyjaciel, aktor grający w ulubionym serialu), postać nieistniejąca, ale wymyślona:wymarzony przyjaciel. Istnieją także autocharakterystyki, czyli charakterystyki samych autorów.

     Trzeba uważać, by nie opowiadać fabuły całej powieści lub życiorysu charakteryzowanej postaci. Należy skupić się na cechach i jedynie jako przykłady podawać sytuacje z życia bohatera charakterystyki. Nie należy też wyliczać tylko cech. Trzeba je uzasadniać - podawać przykłady postępowania, w których te cechy znalazły odzwierciedlenie.W trakcie pisania nie należy powtarzać wyrazów, zwłaszcza w bliskim sąsiedztwie. Oto zbiór przydatnych słów :

sympatyczny, miły, wzbudza zaufanie
antypatyczny, niemiły, nieprzyjemny,
ciepły, serdeczny, uprzejmy, życzliwy, otwarty
nieprzyjemny, nieuprzejmy, nieżyczliwy, wrogo nastawiony do otoczenia,
chłodny, powściągliwy, zamknięty w sobie, gbur, mruk
radosny, wieczny optymista, z uśmiechem na twarzy,
smętny, smutny, zatroskany, pesymista, zgaszony, obojętny, przygaszony, nieobecny, z głową w chmurach, roztrzepany, często zamyślony
wesoły, optymista, racjonalista, do tańca i do różańca,
choleryk, człowiek nerwowy, wybuchowy
opanowany, stonowany, zrównoważony,
flegmatyk, człowiek apatyczny, bierny, mało energiczny
energiczny, zaradny, aktywny, czynny.
Warto też przytaczać opinie innych postaci, ludzi na temat tej osoby. Ważna jest też własna ocena postaci z uzasadnieniem swoich sądów.
A oto żelazne zasady pisania charakterystyki:

1. Przedstawienie bohatera – informacje ogólne na temat charakteryzowanej postaci: kim był, gdzie mieszkał, kiedy żył, z jakiego środowiska się wywodził, czym się zajmował, ile miał lat.

2. Wygląd zewnętrzny, czyli wzrost, postura, kolor włosów, oczu...
twarz- pociągła, owalna, pyzata, pucułowata, ładna, zwracająca uwagę, piegowata, blada,
nos-orli, kartofel, spiczasty, płaski, szeroki, zadarty,
oczy-niebieskie, zielone, szare, piwne, sowie, kocie, fiołkowe, maślane, sarnie, wyraziste, wielkie, z piękną oprawą,
spojrzenie - przenikliwe, zgaszone, wyraziste, smutne, melancholijne,
postawa - przystojny, zgrabny, wysoki, niski, postawny, przygarbiony,
sposób poruszania - człowiek ruchliwy, energiczny, aktywny lub powolny, apatyczny, ociężały.

3. Cechy charakteru i osobowości:

Usposobienie — czyli , jak bohater zachowuje się, jaki jest z natury, co prezentuje na zewnątrz, w stosunku do innych ludzi, zwierząt, np.:
usposobienie pogodne, miłe, wesołe, beztroskie lub ponure, gwałtowne, kłótliwe.
Charakter - czyli wnętrze, dusza bohatera, np.:
- charakter łatwy - trudny; słaby, chwiejny - silny, nieugięty, żelazny; nieskazitelny, czysty, dobry - gwałtowny, trudny, despotyczny, zawzięty; niezłomny.
Uwaga! Często mówi się: człowiek z charakterem lub człowiek bez charakteru, coś leży w czyimś charakterze. Zazwyczaj charakter łączy się z usposobieniem, jedno wypływa
z drugiego.
Intelekt i uzdolnienia - czyli umiejętności bohatera, np.:
charakteryzowana osoba może być inteligentna, bystra, dobrym organizatorem lub przywódcą, świetnym malarzem, muzykiem itd.
Osobowość - to inaczej indywidualność człowieka, to, czym wyróżnia się z tłumu, np.:
- nieprzeciętna, niepowtarzalna, bogata, barwna, niebanalna. Osobowość można kształtować,
czyjaś osobowość może wywrzeć na nas wrażenie.
4. Ocena bohatera
1 Jak zacząć? Odwieczne pytanie! Na przykład od wypowiedzi trafnie go charakteryzującej postać literacką. Może to być wypowiedź innej postaci, komentarz narratora albo nasz komentarz o danej postaci.
2. Rozwinięcie można ubarwić cytatami z książki udowadniającymi dane cechy postaci. Można też powoływać się na różne sytuacje z życia bohatera na poparcie przedstawionej cechy.
3. Jak zakończyć, ocenić? Można wzbogacić swój sąd kontrowersyjnymi opiniami. Można porównać daną postać do bohaterów innych książek, szukając cech wspólnych, typowych. Można też zastanowić się, czy postać ta mogłaby żyć we współczesnym świecie.
Na koniec autor charakterystyki musi ocenić bohatera. Musi też swoje zdanie uzasadnić i bronić sądu. Jaka może być ta ocena? Można ocenić postać pozytywnie lub negatywnie.
Ale ocena nie musi być jednoznaczna. Można podać argumenty za i przeciw. Nie ma bowiem tylko czarnych i białych charakterów.
Aby opisać, scharakteryzować kogoś, trzeba ocenić jego postępowanie w miarę obiektywnie, bez emocji.