wady_klatki_piersiowej.pdf

Marta Szczerbi

ska

WADY KLATKI PIERSIOWEJ

ROZWÓJ KLATKI PIERSIOWEJ W ONTOGENEZIE

W pierwszym roku

ycia narastanie obwodu klatki piersiowej odbywa si

znacznie

niejszym i tak wynosi ono 42-50% tj. około 13 cm, w drugim

tylko 9%, a w trzecim i czwartym 7-4%. U noworodka szeroko

w jakimkolwiek pó

ść

i gł

boko

ść

prawie równe.

Przyrost gł

boko

ci nast

puje powoli, natomiast szeroko

ci we wzmo

onym tempie tak,

e u

dziecka 6-cio letniego nast ę puje podwojenie si ę szeroko ś ci klatki piersiowej.

Wyrazem zmian klatki piersiowej jak i powi

kszania si

jej wymiaru poprzecznego jest

zmniejszanie si

wska

nika spłaszczenia klatki piersiowej (WSKP (xi-th/thl-thl -

rednica

strzałkowa(gł

boko

ść

klatki) ,

rednica poprzeczna klatki )x100).U noworodka płci m

skiej

wska

nik, ten wynosi 92% w pierwszym roku

ycia 75%, zmniejszaj

c si

stopniowo,

e w

wieku 1-5 lat wynosi 71%.

Charakterystyczn

cech

klatki piersiowej u noworodków i niemowl

t jest jej

cylindryczny kształt, na co wpływa poło

enie

eber – le

żą

prawie poziomo, tworz

c z

gosłupem k

t prosty, w przeciwie

stwie do sko

nego ustawienia w latach pó

niejszych.

ycia. Zjawisko

to przebiega do ść powoli, a najni ż szy poziom osi ą ga około 10-11 roku ż ycia. Do czasu, gdy

eber z poziomych na sko

ne obserwujemy od około 2 roku

ebra ustawione s

poziomo, czyli klatka piersiowa mi

dzy wdechem, a wydechem znajduje si

w uło

eniu jakby wydechowym, dopóty,

ebra nie mog

bra

wybitniejszego udziału w

rozszerzaniu wdechowym klatki piersiowej. Dlatego nie mo

e by

ona znacznie podniesiona

niejszym wieku ), wskutek czego dziecko musi

oddycha ć głównie przepon ą . Na ten stan ma równie ż wpływ mała siła (słabo ść ) mi ęś ni

oddechowych ( Malinowski 1989).

eber (jak dzieje si

to w pó

W zwi

zku z post

puj

cymi zmianami strukturalnymi klatki piersiowej (obni

anie

mostka, spłaszczenie klatki piersiowej, obni

anie uko

ne, ku dołowi

eber) nast

puje zmiana

typu oddychania z przeponowego na oddychanie przebiegaj

ce dzi

ki ruchom klatki piersiowej -

tor piersiowy.

Drugie przy

pieszenie rozwoju klatki piersiowej obserwuje si

w okresie dojrzewania.

W tym okresie u chłopców nast

puje du

e tempo rozwoju szeroko

ci barków, oraz szeroko

klatki piersiowej ( nie dotyczy to gł

boko

ci klatki piersiowej ).

Natomiast u dziewcz

t w tym okresie dochodzi do wzrostu bioder, mniej szeroko

ci barków,

przy podobnym wzro ś cie gł ę boko ś ci klatki piersiowej.

Z wy

ej wymienionego faktu wynika,

e klatka piersiowa gubi nie tylko budow

cylindryczn

poprzez wzrastanie na długo

ść

, ale te

stopniowo narastaj

przewag

wymiaru poprzecznego

nad gł

boko

ciowym, przybieraj

c kształt sto

tego.

szybciej ni

Zmiany ustawienia

przez rozszerzanie

Zmiana wymiarów i kształtu klatki piersiowej znajduje swoje odzwierciedlenie w

sprawno ś ci oddechowej.

U dziecka szybsze s

nie tylko oddechy, ale równie

szybsze jest t

tno.

Stosunek liczby oddechów do liczby t

tna wynosi u noworodka 1:25, u dorosłego 1:4.

Zmiany zachodz

ce w układzie kr

ąż

enia w czasie rozwoju osobniczego polegaj

przede

krotnie, a u 7-mio latka 5-ciokrotnie), zmianie proporcji serca (rozrost lewej komory; lewa

komora powi

cie jego elementów (mi

sie

sercowy w wieku do 2 lat rozrasta si

ksza si

13-to krotnie, za

prawa 8-mio krotnie), zwi

kszeniu wydolno

wysiłkowej, usprawnieniu „automatyzmu”(nieregularne t

tno nabiera regularno

ci w wieku

około 6-7 roku

ycia ), co pozwala dostosowa

sercu swoj

funkcj

do aktualnych potrzeb

rozwoju.

Wynika z tego fakt, ż e im wcze ś niej rozpoczniemy ć wiczenia profilaktyczne i korekcyjne

tym wi

szanse powodzenia prowadzenia procesu korekcyjnego i uzyskania

korzystniejszych wyników ze wzgl

ksze s

du na potencjał młodego organizmu.

WADY KLATKI PIERSIOWEJ

Wyró ż nia si ę kilka typów fizjologicznych klatki piersiowej.

Klatka piersiowa prawidłowa, gdzie mostek i cała przednia cz

ęść

wysuni

ta jest ku przodowi,

ebra uniesione ku górze tak,

e najdalej wysuni

ęś

ciała jest

ciana przednia klatki

piersiowej ( Kasperczyk 1994 ).

Przekrój poprzeczny przez klatk

piersiow

prawidłow

Klatka swój kształt dostosowuje do krzywizny piersiowej i odwrotnie.

Przy hiperkifozie - klatka jest ustawiona w pozycji wydechowej a przy skrzywieniu bocznym

jakim jest skolioza - powstaj

deformacje w postaci wału

ebrowego.

W zale

ci od stopnia wysklepienia wyró

nia si

klatk

piersiow

spłaszczon

, płask

Do patologicznych wad klatki piersiowej zalicza si

1) klatk ę piersiow ą lejkowat ą (pectus excavatum)

2) klatk

piersiow

kurz

(pectus carinatum )

KLATKA PIERSIOWA LEJKOWATA

jako szewska ( pectus infundibiliforme ) .

Etiologia jej powstawania nie jest dokładnie ustalona .

Uwa

lana jest równie

a si

e wada ta nie wykazuje uwarunkowa

genetycznych i dotyczy 0,4 % dzieci w wieku

szkolnym. Zwi

kszon

sto

ść

obserwuje si

u dzieci z zespołem Marfana (Walczak 1991).

wszystkim na rozro

beczkowat

Okre

Klatka piersiowa lejkowata mo

e by

spowodowana tak

gaj

cymi bliznami po procesach

zapalnych, krzywic ą ( Dega 1983 ).

Gdy wada ta jest wrodzona, to wyst

puje jako nast

pstwo wrodzonego zaburzenia rozwoju

przepony lub te

nieproporcjonalnego rozrostu chrz

stek

ebrowych w stosunku do jej

elementów .

Charakteryzuje si

cych

dolnych cz ęś ci ż eber w kierunku kr ę gosłupa. Je ż eli dno „lejka” wpada ś ci ś le w linii ś rodkowej,

zmiany s

lejkowatym zapadni

ciem dolnej cz

ęś

ci mostka i przylegaj

symetryczne, je

eli przesuni

te jest w lewo lub w prawo od linii

rodkowej to zmiany

asymetryczne. Postacie niesymetryczne s

bardziej rozległe i płaskie.

Przekrój poprzeczny przez klatk

piersiow

lejkowat

Szczyt lejkowatego zagł

bienia przypada zawsze na wysoko

ci poł

czenia wyrostka

mieczykowatego z trzonem mostka.

ebra od III do IX ulegaj

towemu załamaniu po obu

c niejako dwa garby .

Zniekształcenie mo ż e by ć tak du ż e , ż e mostek mo ż e styka ć si ę z kr ę gosłupem.

ebra w tylnych odcinkach przebiegaj

poziomo, a w bocznych i przednich kierowane s

nadmiernie ku tyłowi.

Klatka lejkowata

U noworodków i niemowl

t z lejkowata klatk

piersiow

( w skrajnych przypadkach )

ski 2001).

Na skutek osłabienia mi ęś ni, wysuni ę cia barków do przodu , spłaszczenia klatki

piersiowej i wiotczenia mi

e dochodzi

do wci

gania dolnego odcinka mostka w stron

gosłupa (Wilczy

ęś

ni brzucha , przy oddychaniu wyst

puj

paradoksalne ruchy klatki

piersiowej. Te paradoksalne ruchy klatki piersiowej mog

prowadzi

do zaburze

oddechowych,

a tym samym do niedotlenienia organizmu.

Na skutek przemieszczenia mostka i

eber ku tyłowi dochodzi do zmniejszenia pojemno

ż yciowej płuc i zaburze ń kr ąż eniowo-oddechowych.

Ww. zmiany s

przyczyn

nawracaj

cych zapale

oskrzeli i płuc, duszno

ci,

U dzieci starszych dominuj

czenia si

zaburzenia w układzie kr

ąż

enia.

stronach mostka, tworz

szybkiego m

W zwi

zku z tym dzieci z t

wad

charakteryzuj

równie

obni

eniem wydolno

ci osobniczej

(Magiera, Roniker, Zapłatka, Kluba 1996 ).

Niekiedy serce nie ma warunków do swobodnego rozkurczu, w wyniku czego pojawia

duszno

ść

, ucisk, kłucie w klatce piersiowej za mostkiem, szmer skurczowy, niemiarowo

ść

pracy serca.

Na podstawie bada

( Kalka 1996 ) nad stanem rozwoju somatycznego i motorycznego

dzieci z lejkowat ą klatk ą piersiow ą stwierdzono, ż e rozwój somatyczny jest gorszy ni ż dzieci

zdrowych, ich wiek biologiczny jest ni

szy. Lejkowata klatka piersiowa wywiera niekorzystny

wpływ na budow

ciała , mniejszy za

na sprawno

ść

Dzieci z t

wad

zazwyczaj gorzej si

rozwijaj

, s

sze, l

ejsze, maj

mniejsze obwody i

mniejsz

ruchomo

ść

klatki piersiowej w porównaniu ze zdrowymi rówie

nikami (Wilczy

ski

2001).

Maj

tak

e wadliw

postaw

, najcz

ęś

ciej wadom klatki piersiowej towarzyszy wysuni

do przodu głowa, opadaj

ce i wysuni

te do przodu barki, odstaj

ce łopatki, niekiedy

kifoskolioza i wypukły brzuch.

Dzieci z wadami klatki piersiowej lejkowatej wykazuj

ni posturalnych : od 82

% do 57%, przy czym najwi ę ksze ró ż nice w stosunku do warto ś ci nale ż nych dotycz ą mi ęś ni

grzbietu-82%, mi

osłabienie mi

ęś

ni po

ladkowych-75,5%, a najmniejsze brzucha-57%.

wraz ze stopniem zaawansowania wady,

zwłaszcza, gdy wada ta nie jest w odpowiedni sposób leczona (Lizis 2001 ).

ść

ęś

ni posturalnych mo

e powi

ksza

KLATKA PIERSIOWA KURZA

Jest to zniekształcenie wrodzone lub powstaje jako wada rozwojowa, najcz

ęś

ciej po

przebytej krzywicy.

Jest wad

spotykan

o wiele rzadziej ni

klatka piersiowa lejkowata.

zniekształcenie mostka, które tworzy silne uwypuklenie do przodu na kształt

dzioba łodzi, podobnie jak ma to miejsce u ptaków.

W wyniku tego

ebra trac

kształt wygi

ty tworz

c poni

ej sutków wyra

wkl

sło

ść

poni

ej,

której łuki rozchodz

sto

kowato na zewn

trz.

To boczne uwypuklenie

eber jeszcze bardziej uwydatnia wysuni

cie mostka do przodu.

Przekrój klatki piersiowej jest zwi

kszony.

Przekrój poprzeczny przez klatk

piersiow

kurz

dwa rodzaje klatki piersiowej kurzej.

W pierwszej postaci uwypuklona jest tylko r

nia si

koje

ść

mostka.

enie trzonu mostka jest albo prawidłowe, albo nieco odchylone do tyłu

Druga posta ć charakteryzuje si ę wysuni ę ciem trzonu mostka do przodu. Najbardziej do przodu

wystaje wyrostek mieczykowaty.

Sprawno

Cechuje j

Rozró

Poło

Klatka kurza

Wada patologiczna - klatka piersiowa kurza, jest najcz ęś ciej wad ą rozwojow ą , powstał ą

najcz

ęś

ciej na skutek przebytej krzywicy, a tak

e gru

licy kr

gosłupa w odcinku piersiowym

(Dega 1983).

Pomimo wielkiego post

pu medycyny , krzywica daje jednak zna

o sobie. Najcz

ęś

ciej

w postaci objawów jej przebycia.

Zmiany pokrzywicze widoczne s ą głównie na klatce piersiowej w postaci okr ęż nego ś ci ą gni ę cia

jej

cian na wysoko

ci przyczepów przepony – Bruzda Harrisona oraz zgrubienia

eber w

miejscu przej

cia

ebra kostnego w

ebro chrz

stne – ró

aniec pokrzywiczy (Kasperczyk 1994).

W zapobiegaiu i leczeniu krzywicy bardzo wa

na jest

wiadomo

ść

e najwła

ciwsze

ego powietrza,

dobre warunki mieszkaniowe i troskliwa opieka nie wystarcz ą , aby chroni ć dziecko przed

zachorowaniem na krzywic

ciem; prawidłowe

ywienie, korzystanie ze

wie

, je

li nie uwzgl

dni si

zapobiegawczego podawania witaminy D.

Zapotrzebowanie rosn

cego organizmu ( około 800 j.m./d ) na witamin

D jest wi

ksze ni

liwo

ść

dostarczenia jej poprzez po

ywienie i ekspozycj

słoneczn

. Aby zapobiec krzywicy

ycia 800-1500 j.m/d witaminy D.

W leczeniu krzywicy stosuje si ę znaczne zwi ę kszenie dawek tej witaminy oraz na ś wietlanie

lamp

y podawa

dzieciom od 3-4 tygodnia

kwarcow

(Walczak 1991 ).

SPOSOBY LECZENIA WAD KLATKI PIERSIOWEJ

W leczeniu zniekształce ń klatki piersiowej wyró ż nia si ę dwa sposoby :

1) leczenie zachowawcze (

LECZENIE ZACHOWAWCZE

Program ć wicze ń dla wad klatek piersiowych obejmuje nast ę puj ą ce grupy :

a )

wiczenia ogólnorozwojowe.

b )

wiczenia oddechowe.

wiczenia specjalne;

- o charakterze kształtuj

cym, odnosz

ce si

do danego typu wady klatki piersiowej,

- o charakterze wytrzymało

ciowym, rozwijaj

ce sprawno

ść

narz

dów wewn

trznych.

d )

wiczenia w wodzie.

warunki opieki nad niemowl

nale

wiczenia korekcyjne ),

2) leczenie operacyjne ( Kasperczyk 1981 ).

c )

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: