F. de Saussure Istota znaku językowego
- znak językowy łączy pojęcie i obraz akustyczny (nie fizyczny dźwięk materialny, ale psychiczne odbicie dźwięku, wyobrażenie, jakie o nim daje świadectwo zmysłów);
- w powszechnym użyciu – oznacza obraz akustyczny;
- znak – dla oznaczenia całości, pojęcie – signifie i obraz akustyczny – signifiant;
- dowolność znaku językowego – dlatego nie można zamiast signifiant powiedzieć symbol, bo symbol nie jest nigdy całkowicie dowolny. Signifiant nie zależy od wyboru jednostki, ale jest nie umotywowany, tj. dowolny w stosunku do signifie;
- signifiant – słuchowy z natury. Przedstawia pewną rozciągłość liniową;
- język to zawsze dziedzictwo epoki poprzedzającej;
- czas przekształca znaki językowe. Znak może się zmieniać dlatego, że jest kontynuowany;
- jedno z następstw dowolności znaku to możliwość przesunięcia związku między signifiant i signifie;
- język = mowa – mówienie;
- mówienie – indywidualny akt woli i inteligencji, w którym należy wyróżnić a) kombinacje za pomocą których mówiący posługuje się kodem językowym w celu wyrażania własnej myśli, b) mechanizm psychofizyczny pozwalający mu uzewnętrznić te kombinacje.
Cechy języka:
- przedmiot wyraźnie określony w bezładnej całości faktów mowy;
- system znaków, w którym istotny jest tylko związek znaczenia i obrazu akustycznego;
- można go zaliczyć do faktów społecznych;
- system znaków wyrażających pojęcia.
- nauka badająca życie znaków w obrębie życia społecznego – semiologia.
- język i pismo – 2 odrębne systemy znaków. Jedyna racja bytu pisma – przedstawianie języka. Prestiż pisma – 1) obraz graficzny wyrazów wydaje się trwalszy i bardziej solidny niż dźwięk, 2) wrażenia wzrokowe są trwalsze niż wrażenia akustyczne,3) język literacki potęguje znaczenie pisma.
Znaki pisma są dowolne, nie zachodzi związek między literą a oznaczanym przez nią dźwiękiem. Wartość liter jest negatywna i różnicująca (1 litera może u 1 człowieka różnie wyglądać). Sposób tworzenia znaku jest obojętny.
Katullus