NEUROLOGIA KLINICZNA DLA PSYCHOLOGÓW
BÓLE GŁOWY, BÓLE (egzamin!!!)
Bóle głowy mogą być maską depresji/zespołów lękowo depresyjnych lub im towarzyszyć
àkręgosłupopochodne bóle głowy
(Bóle głowy starożytny Egipt tiu)
Mózg właściwie nie boli
Bolą: powłoki, skóra, mięśnie, czepiec, nerwy, (mięśnie skroniowe, twarzoczaszki), opony, naczynia, zatoki, à objaw czerwonego ucha c3, dyskopatia, ślinianka – zapalenie, zwapnienie powoduje promieniowanie bólu do głowy; zespół Costena, bruksizm, zatoki – skroniowe, szczękowe, okołonosowe – częste stany zapalne powodujące silne bóle promieniujące do głowy; bóle gałkopochodne; bóle głowy à pyt. o jaskrę; zalecane są badania dna oka – silne wady wzroku mogą powodować bóle; bóle zębopochodne (bóle twarzoczaszki), neuralgia nerwu trójdzielnego; uszy à ucho środkowe i jego stany zapalne à ryzyko zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych
Sprawdzamy: objaw Brudzińskiego, Kerniga/Bikelesa (?), sztywność karku,
Bóle głowy
· objawowe – choroby zakaźne, stany zapalne, zatrucie, nadciśnienie, zapalenia tętnicy, choroby organiczne układu nerwowego (krwotok podpajęczynówkowy, krwiaki, zapalenie opon, przełom nadciśnieniowy itd); zespół Costena, twarz - uszy, oczy itd.; urazy, choroby twarzoczaszki, kręgosłupa szyjnego, zespół Arnolda-Chari à jamistość rdzenia – uwypuklenie migdałków móżdżku do otworu wielkiego à KASZLOWY BÓL GŁOWY
ostre - organiczne
· samoistne – same w sobie stanowiące chorobę (najczęstszy napięciowy ból głowy – napięcie mięśni), migreny (klasyczna z aurą i prosta bez aury), klasterowe, gromadne, neuralgie
ostre (migreny, pierwszy klaster, pierwsza neuralgia)
przewlekłe,
napadowe,
ciągłe,
o cechach znamiennych,
bez cech typowych,
bóle z odbicia – spowodowane nadmiernym przyjmowaniem leków przeciwbólowych
bóle/zespół Brunsa – występują przy dłuższym unieruchomieniu (np. we śnie), towarzyszy nowotworom uszypułowanym, torbielom wewnątrz komór; płyn mózgowo – rdzeniowy
ból – dla fizjologa – rodzaj czucia nieodzowny dla życia; bóle noceptywne (nocere - szkodzić) – niepatologiczne; zdolność konieczna do normalnego życia; nie hamują ich środki przeciwbólowe
ból patologiczny – objaw kliniczny wywoływany przez chorobę, uraz tkanki; trwające dłużej niż bodziec; wpływają na nie środki przeciwbólowe
ból czynnościowy bez potwierdzenia organicznego środki przeciwbólowe nie działają; pomagają leki np. przeciwlękowe, przeciwdepresyjne
odczuwanie bólu zanika w śpiączce, napadzie padaczkowy
è obrona mięśniowa; napięcia, ściskanie zębów, dłoni, napinanie mięśni; objaw Parotta – rozszerzenie źrenic
è przyspieszenie akcji serca, oddechu, nawet do hiperwentylacji
è reakcja naczyniowa – czerwienienie, blednięcie
è reakcja piroerekcyjna – uniesienie włosów, „gęsia skórka” (wywoływana nie tylko przez ból, ale także przez emocje)
è wydzielanie endorfin hamuje ból, działa leczniczo, stanowi mechanizm autoobrony; np. wystraszone, chore zwierzęta liżą się
è ból powoduje wystąpienie reakcji emocjonalnej; długotrwały może wywoływać stany depresyjne, lękowe; cierpienie
pogranicze świadomości – naciskanie chrząstki nosa od spodu powinno wywołać reakcję u osoby przytomnej
ból może występować w miejscu innym niż zmienione chorobowo
serce, choroby wieńcowe – ból promieniujący do ręki
wątroba, pęcherzyk żółciowy może promieniować do łopatki
kręgosłup szyjny c1, c2, c3 promieniuje do głowy
rwa kulszowa, rwa udowa – proces toczy się w okolicy krzyżowo – lędźwiowej, ból promieniuje do pośladka, uda, łydki, stopy
?? strefa hedy ??
Bóle: rwące; rozpierające (efekt masy) – kolka, nudności, wymioty, guz; kurczowe, czynnościowe (nieustępujące pod wpływem leków przeciwbólowych)
niespójność objawów – cierpienie jest widoczne; osoba cierpiąca nie bywa rozluźniona
bóle wzgórzowe – b. silne, niepoddające się leczeniu,
migrena – aura; światłowstręt, nadmierna reakcja na zapach, bodźce dźwiękowe, zaburzenia jedzenia, nudności, wymioty; bywa powiązana z miesiączką, ciążą; wycofuje się w okresie menopauzalnym; wywoływana przez zmiany klimatyczne, ciśnienia, bywa powiązana ze zjawiskami atmosferycznymi
biofeedback – autorelaksacja
silny, nowy rodzaj bólu może oznaczać tętniak!!!
Ból może być wywołany rozrostem nowotworu, szczególnie przy przerzutach; mogą także wystąpić zaburzenia czucia, widzenia, niedowłady, zawroty głowy, zmiany zachowania i osobowości
è objaw pronacyjny babińskiego (?) badanie niedowładu
è objaw młynka – osoba z niedowładem będzie „nawijać” na dotkniętą nim rękę
è niedowład nogi – pacjent leżąc na brzuchu ugina nogi w kolanach pod kątem rozwartym; próba Barre
è objawy oponowe
świsty, gwizdy, szumy, złudzenia słuchowe, zawroty głowy à rezonans magnetyczny
psychUW