Predyspozycje morfologiczno.doc

(23 KB) Pobierz

. Predyspozycje morfologiczno-strukturalne

 

Należą tu podstawowe cechy charakteryzujące stan aparatu ruchu oraz te cechy anatomiczne, które mają wpływ na efektywność ruchową osobnika. Są to m.in.:

Wysokość ciała (najlepszą ilustracją jej znaczenia np. w sporcie są skrajne przykłady: koszykówki i gimnastyki).

Masa ciała, a szczególnie jej komponenty: masa ciała szczupłego (LBM) określająca stan umięśnienia oraz masa tłuszczu (FM) - w większości testów sprawności odgrywająca rolę negatywną.

Proporcje ciała (np. relacje długości tułowia i kończyn dolnych -jako przykłady można podać proporcje ciężarowców i skoczków wzwyż), a przede wszystkim proporcje dźwigni kostnych - ważne dla rozwijania maksymalnych momentów sił.

Masa mięśni - wprost proporcjonalna do liczby jednostek mięśniowych, od j których aktywności (a więc stopnia unerwienia - innerwacji) zależy wielkość f rozwijanej siły. Przybliżoną miarą masy mięśni jest masa ciała szczupłego LBM.

Proporcje włókien mięśniowych. Jak wiadomo z badań anatomiczno-histopatologicznych u człowieka można wyróżnić dwa ich zasadnicze typy (w rzeczywistości jest ich więcej):

włókna szybkokurczliwe, tzw. białe - FT, charakteryzujące się mniejszą liczbą mitochondriów, słabszym ukrwieniem oraz zdolnością do szybkiego rozwijania siły maksymalnej. Równocześnie stosunkowo szybko ulegają zmęczeniu - ich liczba ma więc decydujące znaczenie w wykonywaniu ruchów szybkich o znacznej intensywności, a równocześnie krótkim czasie trwania,

włókna wolnokurczliwe, tzw. czerwone - ST, charakteryzujące się większą liczbą mitochondriów i silniejszym ukrwieniem oraz zdolnością do długotrwałej pracy, przy wolniejszym rozwijaniu siły maksymalnej. Ich liczba odgrywa więc decydującą rolę w wysiłkach o mniejszej intensywności, ale dłuższym czasie trwania.

 

Omawiana predyspozycja jest niezwykle istotna, gdyż z większości badań wynika niezmienność proporcji FT/ST w ciągu życia. Wskazywałoby to na silną kontrolę genetyczną tej cechy i brak możliwości jej zmiany (wytrenowania). Pomimo zdarzających się doniesień o możliwości wystąpienia zmian proporcji obu typów włókien w ontogenezie, należy uznać ją za jedną z najbardziej stabilnych - a zarazem istotnych w naborze do sportu - cech człowieka. Problemem jest jednak sposób pomiaru, gdyż utrudniona jest metoda bezpośrednia (biopsja jako metoda inwazyjna wymaga zgody organów Samorządu Lekarskiego). Z metod pośrednich funkcjonują tylko dwie: określenie biomechanicznego parametru szybkości skurczu mięśnia (czasu rozwijania maksymalnego momentu siły) - skorelowanej silnie z proporcją ST/FT oraz porównanie wyników wysiłku krótkotrwałego o maksymalnej intensywności (bieg na 50 m) z wynikiem wysiłku długotrwałego o submaksymalnej intensywności (np. bieg 12 min.), oczywiście w odpowiedniej skali

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin