CHOROBY PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO I TRZUSTKI.

Drogi żółciowe:

Kanaliki żółciowe (transportują żółć z wątroby).

↓

Pęcherzyk żółciowy (500 – 600 ml) – magazynuje żółć z wątroby.

↓

Otwiera się zwieracz Oddiego.

↓

Brodawka Vatera.

↓                   ↓

Przewód żółciowy wspólny przewód trzustkowy i trzustkowy dodatkowy (santoriniego).

Pyt na egzamin: czy wszyscy mają przewód trzustkowy dod.

Skład żółci (pyt na egzamin):

·        Kwasy żółciowe,

·        Woda,

·        ...,

Statystyka kamicy żółciowej:

·        18 % K,

·        8 % M,

Kamienie żółćiowe

·        Złogi bilirubiny, kamienie barwnikowe – kraje azjatyckie,

·        Złogi cholesterolowe, kamienie cholesterolowe – Europa, USA,

·        80 – 95 % - k cholesterolowe; 5 – 15 % k barwnikowe – Europa, USA kraje azjatyckie – odwrotnie,

Kwasy żółciowe w żółci – spadek napięcia powierzchniowego tłuszczy, w żółci przenoszone są różne substancje, które nie rozpuszczają się w wodzie, dlatego są kwasy żółciowe.

Powstawanie złogów:

Gdy nie ma proporcji między cholesterolem a kwasami żółciowymi – tworzą się kamienie

Przyczyny powstawania kamieni (czynniki ryzyka):

·        Spadek poziomu kwasów,

·        Wzrost poziomu cholesterolu,

·        Otyłość,

·        Kobiety (ciąża ma wpływ na kamicę żółciową, w ciąży ciężarna macica powoduje przesunięcie narządów do góry pogarszając odpływ żółci, ponadto ciężarna kobieta tyje),

·        Czynniki genetyczne,

·        Wzrost poziomu estrogenów,

OBJAWY KAMICY PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO.

Możliwe przebiegi choroby:

·        Może nie być objawów,

·        Po nadużyciach niektórych pokarmów,

·        Ostra kolka żółciowa (ból od prawego podżebrza do pleców, łopatki),

·        Nudności, wymioty,

·        Najczęstsze przyczyny bólu,

·        Po smażonych tłustych mięsach,

·        Ciężkich sosach, zupach,

Badanie:

·        USG – dobrze zrobione rozstrzyga diagnozę. Są sytuacje, gdy rozpoznanie jest trudne.

Leczenie kamicy:

·        Laparotomia,

·        Laparoskopia (często po laparoskopii trzeba i tak robić laparotomię) – skraca czas pobytu w szpitalu, ale nie jest 100 % skuteczna,

·        Kamienie pomimo operacji mogą znów się pojawić – wtórna kamica żółciowa,

·        Kamienie mogą tworzyć się w drogach żółciowych,

Kamica dróg żółciowych (przewodów żółciowych, dróg żółciowych, przewodów trzustkowych):

1)     ERCP – endoskopowa pankreatografia wsteczna; przez żołądek do XII – cy – cewnikowanie brodawki Vatera i podaje się kontrast w celu uwidocznienia dróg żółciowych,

2)     Protezy – zapewniają odpływ żółci, ale mogą jako ciała obce powodować zapalenie dróg żółciowych,

Inne metody leczenia kamicy:

·        Możliwość rozpuszczenia drobnych złogów przy gęstej żółci – 30 % chorych,

·        Rozbicie kamieni ultradźwiękami – metoda raczej nieskuteczna,

Przed operacją:

·        Usunięcie czynników ryzyka np. dieta,

·        Szczepienie wzw,

Gdy kolki są łagodne:

·        Leki rozkurczowe np. cholestil,

·        Cholamid,

·        Leki żółciopędne,

Bezpieczne chudnięcie – 2-4 kg miesięcznie,

Gwałtowne odchudzanie powoduje zaburzenia gospodarki lipidowej, co sprzyja powstawaniu kamicy. Nie wszystkie kamice wymagają leczenia operacyjnego.

Zapalenie dróg żółciowych:

·        Z kamicą,

·        Bez kamicy,

Mogą powodować:

·        Pasożyty,

·        Bakterie,

·        Wirusy,

·        Grzyby,

·        Zabiegi na drogach żółciowych,

·        Po ERCE,

Zapalenia izolowane:

·        Gorączka,

·        Cechy uszkodzenia wątroby,

NOWOTWORY DRÓG ŻÓŁCIOWYCH.

Czynniki ryzyka:

·        Kamica,

·        Pęcherzyk żółciowy „porcelanowy” – nacieczony złogami,

·        Duże złogi pow. 2 cm,

·        Polipy pow. 1 cm,

Leczenie operacyjne:

·        Chorzy objawowi,

·        Pęcherzyk porcelanowy,

·        Duże złogi,

·        Kamica z objawami zapalenia dróg żółciowych i uszkodzeniem wątroby,

·        Polipy pow. 1 cm,

·        Ryzyko raka u osób z kamicą = ryzyko raka po ERCP,

Trzustka:

·        Przewód trzustkowy,

·        Przewód trzustkowy dodatkowy,

·        Trzustka – narząd wydzielniczy

·        Gdy zatkane drogi trzustkowe – trzustka sama się trawi

Zapalenie:

·        Przewlekłe,

·        Ostre:

o       Obrzękowe,

o       Martwicze,

OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI.

Przyczyny:

·        50 – 50 % pochodzenia żółciowego (kamica),

·        Alkohol (najw w Australii, Pd Afryce),

·        Błąd dietetyczny,

·        Uraz,

Objawy:

·        Ostre bóle,

·        Zlany potem,

·        Zaburzenia krzepliwości,

·        Wzrost RR,

·        Gwałtowny przebieg,

·        Trudności w odróżnieniu od pękniętego wrzodu,

Powikłania:

·        Ropień trzustki,

·        Płyn w jamie brzusznej,

Leczenie:

·        Obrzękowe – zachowawcze leczenie, śmiertelność niewielka,

·        Martwicze – operacja, śmiertelność 60 – 90 %,

·        Ostre – ERCP (bo przyczyną może być zablokowany przewód trzustkowy),

PRZEWLEKŁE ZAPALENIE TRZUSTKI.

Objawy:

·        ...