nd

Psychologia wykład – prof. WSIiZ dr hab. R. -  28.05.2006

T: UKŁAD NERWOWY

1.       uszkodzenie – kory mózgowe – zanika życie psychiczne

   -letarg- jest stanem odwracalnym

2.       BUDOWA UKŁ. NERWOWEGO

·         Nerw – tys. neuronów np. oko  500 tys.

·         Neuryt- cześć kom. nerwowej

·         Neuron-pojedyncza kom. nerwowa w liczbie 100 miliardów

Składa się z:

@   Dendrytu- dł. Kilka cm – 1m

-          przewodzą z receptora do ciałka kom. impuls nerwowy

-          krótkie wypustki

@   Aksonu- neurytu- włókna osiowego- przewodzi ono pobudzenie  przetwarzana w ciele kom. nerw. do innego neuronu

-          osłonka mielinowa pokrywa go i pełni funkcję izolacyjną, jej uszkodzenie powoduje ch. stwardnienie rozsiane

@   Ciała kom. nerwowej

·         funkcja:

^ (tysięcznych Voltów) energia do życia

^ potencjał bioelektryczny

^ zapis pamięciowy ( glutaminiany)

3.       Proces ewolucji – wyspecjalizowanie się w pełnieniu odpowiednich funkcji:

a)      odbiór pobudzenia nerwowego np. bodźce – przez narządy zmysłów ( ból, ciepło , dotyk)

b)      neurony konektoryczne-  połączenie różnych neuronów

c)     n. efektoryczne -  pobudzają narządy lub gruczoły wykonawcze np. mięśnie lub gruczoły wydzielania dokrewnego

4.       Drogi nerwowe:

·         Dośrodkowe-  łączą receptory z OUN = widzimy

·        Eferentne- odśrodkowe ( odprowadzające) - z OUN do efektorów = narządy wykonawcze

·        Aferentne-  odczuwamy ból

5.       UKŁ. NERWOWY

I-  OUN

II- OBWODOWY UN

III- AUTONOMICZNY UN inaczej wegetatywny

AD.I

a)      mózgowie- pień mózgu, rdzeń przedłużony, most, wśród- i międzymózgowie ( funkcje biologiczne np. układ siateczkowaty – odpowiedzialny za świadomość , czyli stan czuwania i snu ) ogólnie odbywają się tutaj procesy motywacyjne i proste emocje

b)      móżdżek –(funkcja: równowaga ciała) półkule pokryte korą gdzie odbywają się najskomplikowańsze procesy życiowe , wyższe emocje , nasza osobowość

c)       okolice projekcyjne- odpowiedzialne za określone procesy psychiczne

d)     rdzeń- drogi nerwowe , ośrodki-czyli skupiska ciał kom. dzięki nim możliwa jest komunikacja przez drogi ner. od i doprowadzające= reakcja odruchowa

PŁATY:

·         czołowy 2- ośrodki ruchowe, osobowościowe

·         ciemieniowy- dotyk

·         potyliczny-

·        skroniowy- słuchu

AD.II

a)      12 par nerwów ruchowych, czaszkowe( m.in. wzrokowe, blaszkowe, trójdzielny, mózgowe, twarzowe )

b)     31 par rdzeniowych ( m.in. łokciowy, promieniowy, pachowe- w obrębie piszczeli)

RODZAJE NERWÓW:

Ø       mieszane

Ø      rdzeniowe-  wokół obwodu ciała

Ø      czuciowe- z ciała do mózgu przewodzą

AD.III

-wegetatywne procesy w naszym org. , niezależny od naszej woli

-działa na wszystkie organy 

PODZIAŁ:

@ współczulny- sympatyczny

funkcja:

>pobudza emocje- wzrost akcji serca

>rozszerza naczynia krwionośne serca, mięśni

>zwęża naczynia krwionośne = bladnięcie

>hamuje akcje trawienia

@ przywspółczulny – parasympatyczny

funkcja:

> antagonista= działa przeciwnie

RECEPTOR- kom. zdolna do zamiany danego rodzaju energii zawartej w bodźcu na impuls nerwowy

RODZAJE:

Ø       WEWNĘTRZNE – żołądek ( syty)

Ø       RELACYJNE- reakcje z otoczenia zewnętrznego zaliczamy do nich

Ø       kontaktowe

Ø      telereceptory – zmysły

& wzroku( pręciki, czopki w siatkówce ), owady najlepiej widzą – w ultrafiolecie np. pszczoła

& słuchu ( kom. włosowate na błonie podstawowej ucha wewnętrznego), człowiek słyszy 16Hz – 20 tys. Hz, słonie – infradźwięki

& węchu ( kom. plamki węchowe w kanale nosa – subs. Chemiczne w powietrzu)

& smaku ( kubki smakowe na języku rozpoznający smak: kwaśny, gorzki, słony, słodki)

& receptorem zmysłu termicznego są ciałka Ruffinniego

& równowagi - ... i kanały półkoliste

& organiczny – kom. w ścianach narządów wewnętrznych np. żołądka

-          ból- wolne zakończenia nerwów

-          dotyk- ciałka Chacciniego i Meissnera

-          kinetycznego – ścięgna ,stawy, mięsnie- rekcja na ucisk, rozciąganie

koniec

2