UPRAWA WINOROŚLI
Na niewielką skalę krzewy winorośli można uprawiać praktycznie na terenie całego kraju. Sadząc winorośla w przydomowym ogrodzie lub na działce rekreacyjnej, najlepsze stanowiska, np. przy ścianie budynku czy też przy murze należy przeznaczyć dla odmian późno dojrzewających lub odmian winorośli właściwej Wybór stanowiskaNa niewielką skalę krzewy winorośli można uprawiać praktycznie na terenie całego kraju. Sadząc winorośla w przydomowym ogrodzie lub na działce rekreacyjnej, najlepsze stanowiska, np. przy ścianie budynku czy też przy murze należy przeznaczyć dla odmian Rozważając stworzenie własnej winnicy i obsadzenie winoroślami większego obszaru należy wziąć pod uwagę fakt, iż teoretyczna północna granica upraw przebiega na linii łączącej Chełm, Lublin, Łódź, Poznań i Słubice. Tereny położone na północ od tej linii praktycznie nie nadają się pod uprawy polowe, nie mniej jednak i tam tworzone są większe winnice, szczególnie w miejscach o specyficznym mikroklimacie. I tak, przed założeniem winnicy, należy rozejrzeć się w poszukiwaniu odpowiedniego dla niej stanowiska, biorąc pod uwagę porę dojrzewania owoców, wymagania cieplne, mrozoodporność oraz ich przeznaczenie. W uprawie polowej, najlepszym miejscem do sadzenia krzewów są zbocza wzgórz o wystawie południowej, południowowschodniej lub południowozachodniej, o kącie nachylenia od 10 do 35 stopni. Są one najcieplejsze, dzięki bardziej prostopadłemu padaniu promieni słonecznych; przy nachyleniu ok. 20 stopni suma aktywnych temperatur (SAT) na takim stoku jest większa o ok. 100 stopni Celsjusza niż na terenie płaskim. Stosując tarasy, bądź inne sztuczne zapory, możliwe jest zakładanie winnic na stokach o nachyleniu 45 stopni. Należy jednak zauważyć, że na stokach o dużym nachyleniu praktycznie niemożliwa jest mechanizacja. Zimą na terenach wzniesionych mrozy są mniejsze, rzadziej też występują wiosenne przymrozki. Stoki takie powinny być osłonięte pasem drzew (lasem) od północy i wschodu, gdyż wiejące zimą silne wiatry przyczyniają się do przemarzania krzewów. Przy czym należy wykorzystywać tylko środkową część zbocza, gdyż u jego podnóża tworzy się zastoisko mrozowe, w którym krzewy będą przemarzać. Przygotowanie podłoża i nawożenieKrzewy winorośli rozwijają bardzo rozwinięty system korzeniowy (w ciepłych krajach południowych korzenie sięgają 8 metrów wgłąb) -- aby winorośl dobrze się rozwijała, podłoże powinno być bogate w składniki pokarmowe, próchnicze, o dobrej strukturze. Odmiany winorośli właściwej wymagają gleb ciepłych i suchych, o odczynniku pH zbliżonym do obojętnego (ok. 6.5-7.2), zaś odmiany mieszańców międzygatunkowych gleb wilgotniejszych o pH w granicach 5.5-6.0. Gleba powinna być głęboka, gliniasto-piaszczysta, o większej pojemności wodnej. Podłoża podmokłe (torfowe), i zbyt ciężkie (ilaste) nie nadają się do uprawy winorośli -- krzewy będą rosły źle. Jeśli sadzenie krzewów ma się odbyć wiosną, teren należy zacząć przygotowywać jesienią rok wcześniej -- teren należy oczyścić (np. ze starych roślin, korzeni) i wyrównać. Następnie należy glebę użyźnić i spulchnić. W uprawie amatorskiej, a szczególnie w uprawie przydomowej, glebę należy użyźniać wykorzystując nawozy naturalne: obornik, nawozy zielone lub kompost. Przed posadzeniem krzewów należy użyć dobrze przefermentowany obornik (najlepszy jest suchy obornik bydlęcy) w dawce ok. 8-10 kg na każdy metr kwadratowy powierzchni. Zamiast obornika można zastosować kompost w ilości ok. 10-15 kg/m^2. Można stosować również nawozy zielone: łubin i seradela przyorana na nawóz przed posadzeniem krzewów mają nie mniejszą wartość nawozową niż nawożenie obornikiem. Poza tym, korzenie roślin motylkowych, sięgające głęboko (do 4, 5 metrów w głąb), wpływają korzystnie na strukturę i poprawiają warunki powietrzne gleby. Nie mając nawozów naturalnych można stosować nawozy mineralne -- najwygodniejszą jest wieloskładnikowa mieszanka ogrodnicza (np. Azofoska) w ilościach ok. 10 dag/m^2 na glebach lekkich do 20 dag/m^2 na glebach ciężkich. Zarówno nawozy organiczne jak i mineralne należy głęboko przekopać. Sadzenie spotykane w handlu sadzonki są albo sadzonkami kopanymi z nagim systemem korzeniowym, albo -- częściej spotykane -- sadzonki hodowane w pojemniku. Przystępując do sadzenia należy wykopać dołki o szerokości ok. 30-40 cm i głębokości o 15-20 cm większej niż długość sadzonki. Przy dołkach (lub w dołkach), od strony północnej, wbija się paliki, zaś dno dołka można zaprawić kompostem lub obornikiem, w ilości nie większej niż 2 kg. Na obornik należy nasypać kilkucentymetrową warstwę wierzchniej ziemi (humusu), uformować ją w kształt kopca i na niej dopiero umieścić przyciętą krótko sadzonkę. Sadzonkę należy przyciąć, pozostawiając na niej 2 wyraźne, dolne pąki. Jeżeli sadzonka posiada dwa lub trzy przyrosty, należy na dwóch najgrubszych pozostawić po jednym pąku, a najsłabszy wyciąć w całości. Na sadzonce powinno zostać nie więcej niż 2, 3 dobrze wykształcone pąki. Korzenie należy rozmieścić równomiernie na kopczyku, a dołek zasypać ziemią do ok. połowy głębokości. W przypadku sadzenia wiosennego, do dołka należy nalać ok. 5 litrów wody. Gdy woda wsiąknie, należy zasypać dołek do końca, a nad wystającą częścią sadzonki usypać pięciocentymetrowy kopczyk ziemi. Sadząc jesienią, nie przycina się sadzonek, nie wlewa wody do dołka, a jedynie nad sadzonką usypuje się kopczyk o wysokości ok. 30 cm. Przycinanie sadzonki wykonuje się wiosną, po rozgarnięciu kopca, pozostawiając 2, 3 pąki i usypując nad sadzonką niski kopczyk (podobnie, jak to ma miejsce przy sadzeniu wiosennym). Sadzonki w pojemniku, na ogół wykonane są z krótkiego i cienkiego odcinka łozy. Sadzonki takie na ogół potrzebują jednego sezonu na dojście do poziomu sadzonki wykonanej z grubego odcinka łozy. Godnymi polecenia są sadzonki wykonane z długiego, przynajmniej dwuoczkowego odcinka łozy, o grubym, dobrze rozwiniętym i dobrze zdrewniałym przyroście o długości min. 30-40 cm i grubości ok. 5, 6 milimetrów. Taką sadzonkę należy posadzić głębiej i samemu uformować szyjkę korzeniową. W tym celu, w ciągu pierwszych 3, 4 lat uprawy należy wycinać korzenie przypowierzchniowe, dzięki czemu rozwijać się będą korzenie głębszych poziomów. Różnica między takimi sadzonkami a sadzonkami kopanymi ze szkółki jest taka, że słabiej one drewnieją i w mroźne zimy potrafią przemarzać, nie mniej jednak odbijają wiosną wypuszczając młode pędy.
micheeoni